Caroli a Linné ... Materia medica

11쪽

Man fletas aUtem, quae more i ni malitim mansue torum apud nos pulchre degunt, modo per hyemem tecta subeant x et parum a gelu defendantUr. Peras nomina Vi cas, quiae Ferarum instar toto anno intra claustra Caldarii coercendae et custodiendae sunt, ne aufugiant pereantve, quales ViX Frustum nostro sub climatu serunt. Peregrinas diXi plantas, quae Europaeis Hortis ViXUΠqUam innotuere, adeoque e P cregrinis terris arcessendae. Di rationem, ut Cultura eo clarius innotesceret, unico verbo adjeci.

PHARMACOPO EORVM Nomina, Cepius licet ab surda, sancte ser Uavi, utpote complurium seculorum auctoritate, ratione legibusque e emta. Simplicia, quae ex sngulis plantis desumuntur, secundum modum irascendi indicavi.

Pretparata partibus immiscui, ea tamen lege, Ut praepa ratum semper sequat Ur partem e X qua praeparatur, Ilist e. gr. oleum adsit, intelligatur istud prie parari ex parte prOXime antegressa; sunt pi parata haec

12쪽

PRAEFATIO. QUALITAT Es stlnt Sei)ssibus externis e Videntia attributa. Odor a Naribus determinatur et Volatilia indicat. Sapor a Lingua percipitur et aquae Solubilia inaniscitat. Superscies oculis plerumque dignoscitur, et Colores, Consistentiam, aliaque determinat.

Mucilaginosa, Pinguia, Dulcia ;

Aromatica, Acria.

Pungentia GCali tu, Fervida, Ignea, Urentia , Sasu, Aoida, Austera , Si plica

ODORE: In odora, Fragrantia. Suaveolentia. Ambros ica, Hircosa, Graveolentia. Paetida,

Tetra.

sVPERF. Colorata. Vario colore , Tincto via.

inferes

Friabilia, Porino, Lactescentia. Lenacia, Glutinosa. Spumescentia. Gummoa,

I Diem, quam singulis simplicibus adhibent Medici hodierni, interdum uno alter OUe Vocabulo indicavi. POTENT 1 AM agendi itidem in quinta Linea adposui.

Dubia, Infida, Praestantia, Eximia, Heroica, Cauta.

MODUM praescribendi saepius omisi, rarius addidi:

Externa, Pretiosa, Culinaria.

FREQUENTIAM praescribendi hodie praesertim apud nostrates:

Rarior, Frequentia, Trita, Usitata, Insueta, infrequentia, Exoleta.

vi Res in Sexta Linea habentur, quae theo reticam actionem medicamentorum docent. Sunt haec, si paucas excipias, saepe mere speculativa; lainc parcus in his fui. Ne termini hi artes numero oneri essent tyronibus, in pro Nimis paginis methodice eos disposui sub seqtientibus classibus: Evacu-

13쪽

PRA FATIO.

Et acuantia,

Alf erantia Nervina, Topica.

VsVs in septima Linea allegavi, sed parcus in his

sui; potui siem facile hic corrasisse immanem copiam Aledicamentortim, sed preestat hic pauca nosse quam multa; hujus enim oneri dudum succubuit Medicina, nec formiuiis restituenda, proinde in gratiam Tyronum non alios iisus prodUXi, quam qUOS multis experimentis probarunt Auctores, Vel quos ipse susti- cienti experientia edoctus, fidos reperi; e X animavi enim, praesertim Oli In Nos com iis classis navalis prae- fedius Medicus, Simplicia, quotquot licuit, Omnia, et infida atro carbone, Tuta albo calculo nota Ui. Nihilominus interdum coastus et anceps signum tionis s) adposui '; at tibi maXime de medicamento specifico con Victus, signum Exclamationis C. addidi. COMPOSITA pauca allega Ui, cum mihi de compositis plerisque sit peculiaris sententia; qui Velit plura composita eaque receptistima singulis plantis inserere, poterit hoc facile supplere e Commelino vel alio. Collega meus, Claris s. D. D. N. ROSEN, Archiater Regius, incepit laborantibus Compositis medicas manus addere, ab sol Vere non dum ipsi licuit obruto majoris momenti negotiis; opta Veram Zjus sul editas Formulas allegasse, si prius prodi istunt, sed ad daari auditores post hac, dum prodeunt, ut Conjugant conjungenda. HAEc absolvi, Discipuli dilud tissimi, unice ut vobis inservirem. Dabam UPSALIAE 17 9.

d. 28. Panuarii.

14쪽

LECI ORI BENEVOLO

tam materia medica Liunet, ri immortalis, libro aureo, ossicinae librari ae jam per pici res annos carui sient, neque ab excellentissimo audio reno Ua e X spectanda Videatur editio; Haltherus noster, tibi a multis eum desiderari animadverterat, consillium cepit illius typis repetendi, atque ut editionis curam susciperem rogavit. Difficilem fore intellexi, liquidem in illo aliqua erant immutanda, qua dam illi addenda quae omnia ad mentem auctori Sessicere maXime videbatur arduum. Cedendum autem erat et Kal theri precibus et auditorum de si1-derio; neque spes certa deerat editionem quarno villimas celeberrimi at toris de rebus unde medicamenta sumuntur contineret sententias, aliis quoque materiae medic e cultoribus et gratam foro et utilem, quamvis post: per illustr. a Linne non do fuerint, qui simplicium medicamentorum notitiam quam accuratissime tradjderint. Impetrata igitur ab cxcellentissimo auctore, praeceptore summa obser Uantia semper colendo, Venia,

prelo illum denuo subjiciendj; et de praecipuis ad

qtne in eo recensendo attendendum est et momentis admonitus r Ugno Veget anili, quod in prima

editione solum prodierat, duo reliqua secundum

S. P. D.

EDITOR.

15쪽

no Vissimam systematis naturae editionem in alium Ordinem re laetii, adjunxi; illud vegetabilibus, in

pharmacopolia nondum ubique receptis, sed a per- illusti i audiore dignis, quae inter medicam Cnta Uulgo Venalia referantur, habilis, a UXi: nomina tam gene rum quam specierum ex Sp. plantarum, Systemate naturae et Mantistis correXi, additis ubique harum nominibus trivialibus; loca natalia, ubi plura, Vel certiora in Veni, indica Vi; qualitates, Vires Ususque plures addidi, ea tamen adhibita cautione , ne quid propria auctoritate, quod a celeberrimo libri alictore non profestum esse censeretur, admiscerem.

Fontes, e quibus ista hausi, sunt per illustr. a Liniae Opera, quae poli editam Materiam medicam prodierunt; in primis S lema natui se, Genera et Species plantarum har Umque Manlio utraque; PD uenitI-tes a cadernicog , et ClaUis medicime; tum ejus in mater jam medicam pro eiectiones, a Variis amicis omni

diligentia calamo exceptae. Scripsi Erlangae d. XllΙ.

In quarta hujus libri editione' Vocabula tech.

nica passim accuratius ad amussim Clavis vi edici ueb. auctoris accomoda Vi; VOC ab Ula qui Udam, et paragraph UT, qu N amico prioris editionis curam me cilin parti cnti, per festinationem exciderant, resti

Primum Materia madi a regrini vegeta hilis Holiniae 3749. Hui- malis V psaliae 1 so. Iapi et ibid. ipsa; tiam tria re nia cονι junifim, curante Cel. I Prari, n tiis i 6 et edita sitiit. Tertia i 77 a. quarta 178i, utraque Erlangae prodierunt.

16쪽

restittit. Praecipue autem simplicia quaedam, quibus b. auctor materiam medicam augeri x oluit, in priorem editionem nondum recepta, ex ejus dissertatione: Ob eroationes in materiam medicam, Upsaliae 1772. Ventilata et in Amoenitatum academicarum tomo UlII. p. I 82. me curante recusa, et quibusdam aliis, suis locis inserui, et ad ejus mentem pauca quaedam mutavi. Addidi praeterea in infimo quarumdam paginarum margine observationes auctoris in ossicinalia nonnulla, e supra laudata dissertatione, iisque aliquas immiscui adnotatiunculas, uncis sicut reliqua a memetipso passim adspersa, inclusas. Ne autem cum mole pretium libelli nimis augeretur, indices aliquos,

minus necessarios Visos, abscidi. Tabulam aeneam quoque, qua icon Ophiorrhitae Mungos continebatur, cum non Valde laudabilis estet, omissi, me liorem, cum charactere plantae emendato, peculiari libello editUrUS. Quintam, quam philiatris nunc o Tero, editionem, ad normam Supplementi plantarum a. b. LIN-NRO, Filio , BrunsVigae I 78 I. editi, passim emendavi et auxi, et notas quasdam no Uas nonnulis laque alia adspersi , praecipue autem diligenter cura i , Ut ea prioribus quantum fieri posset emendatior prodiret. Scr. Erlangae in Acad. Frid. Alexandr. d. I. Febr. Clo lP CCLXXXULI.

17쪽

AUCTORES

p RIMARII ET USI TATISSIMI.

3. Α v L I Simon. Medicus Regis Dauim. Quadripartit tim Bolanicum. Argentorati Ioop. quart. V. oos. Compilata. 6. κ o E N I G Emanuel. Medicus Lastienses. Regnum Vegetabile. LasIρω IOSAE quart. Pars T. y I66. Basilere I o. quaUt. Pars a. P. a T. Compilata. s. RAIVS Iohannes. Theologus Cantabrigiensis. Historia Plant rum. Londini 16So. y I. V. IV o. Conquisita. 6. D A L E v s Samii et . Medicus Angtas. Pharmacologia. Lugd. hat. Irast. quart. F. 59. Bolanica.

Histo ire e singrate des Drogues.

a. Z R N Barthol Med. Dou. Lotan ologia Medica

erolini IZIAE. quart. Germamc . Compilatissima.

18쪽

Cynosurae Materiae Medicae . 7 Coiit intratio.

Limata.

Conquisita. Nitida.

19쪽

CANONES.

I. Non post rationem MEDICI ΝA inventa fuit, sed post inventam Medicinam RATIO quaesita est. Ces. 2. Duo in MEDICINA FUI. CRA sunt: Ratio et EX perientia; Experientia praecedit, Ratio sequitur ; hinc Rationes in rebus medicis Experientia non conditae , nihil valent. Hi m. g. Mallem famoso EMPIRICO, quam subtili Mechanico, salutem meam committere. Goeli . . BARBARI plus ad aUgmentum Medicaminum contulerunt, quam omnium aetatum scholae . frunn. 5. Serio suadeo Medici me Candidatis, EUPORIS TA magnoῆpere sibi commendata habeant. S. Paul. 6. Qui et multa et UTILIA scit, ille sapit. Contra Asculap. 7. PAUCIs utatur Medicus Remediis , iisque Selectis. Trit. 8. s ELECTA sunt, quae Medicum nobilitant. 9. Qui potest mederi s IMPLICIBVs, dolose et frustra quaerit composita. Villano O. io. Qui longas remediorum FORMULAS praescribit, aut dolo peccat aut ignorantia. Trit. ai. Qui miscet CONTRARIA, aegrUm, pharinacopaeum, et se ipsum pessundat.12. Plurima medicamenta elaboravit CHEMIA, sed nulla de

texit.

I 3. Medicus NOTITIA PLΛNTAE destitutus, de viribus ejusdem nunquam juste judicavit. 1 . Systemate, Qualitate et Experientia eruitur omnis usus

plantarum.

I 5. Regnum VEGETABILE praestantissima, LAPIDEUM durissima, ANIMAL E pauciissima producit Medicamina. 16. EsCULENTA conser Valli, VENENA restituunt sanitatem.

20쪽

cA NON E s.

1 . Alimenta a Toxicis, Uti Medicamenta a Venenis, non Natura sed Dos 1s distinguit. 18. Omne NIMIUM, quam Vis Optimum, Naturae inimicum est.

39. ADSUETA consei Vant, MUTATA frangunt Naturam. uo. CONTRARIA contrarii S et MORBI MORBIS curantur.

23. Tituli REMEDIA, Pyxides Venena habent. 2Agripp. 22. Medicamentis uti, nisi in Vehementibus malis, supERVACANEUM est Ces. 3. Medicamenta HEROICA, in manu imperiti, sunt uti gladius in dextra furiosi. Trit. 24. Vbi UNICA VIA saltilis, ea licet cum Periculo est tentanda. tis. Satius est ANCEPS eAperiri remedium, quam nullum. 26. Quos Ratio non curavit, scepe curavit TEMERITAs. Ces. 27. Jus vitae sui ipsius MEDICO sapienti tradat aeger. 28. Natura arte adiuta, interdUm facit MIRACULA. 9. Felix est iste pulvis, qui Venit TEMPORE Cris eos. 3O. NATUR A repugnante, Medicina nihil proficit. Ces 3I. PRUDENTIS est MEDICI, et 'Ti, qui servari nequit, non attingere, ne videatur Occidiste, quem ipsius sors interemit.