Scriptorum veterum nova collectio e Vaticanis codicibus edita ab Angelo Maio

2쪽

SCRIPTORUM

4쪽

SCRIPTORUM VΕΤΕRUM

NOVA COLLECTIO

6쪽

EDITORIS PRAEFATIO.

A OST inventum Eusebii Hiroiia eorum priorem librum, quem Latin veteres numquam liabuerunt , Graeei iamdiu ile siderabant, Armenii deni tu .

orbi restituerunt, duae tantummodo totius operis editiones curatae sunt, me. diolanensis videlicet atque veneta : quae separatis locis studiisque saetae haud semel inter se dissident, neutra voro vel ad unguem olimata per secta est: quamquam ego venetae editioni, propter armeniaci latus docti rtimque scholiorum comitatum, praecipvium lioriorem sponte desero. ut aequum ita se habeanu, miniquam non Optavi tertiam demum adorata re editionem , quae omnia superiorum bona coniungeret , mendis exclusis: id quod de priore praesertim libro dicium sit, qui unici eodicis armenia ei auctori late , et graecorum fragmentorum adminiculo nititur. In posterii re autem libro longe plura adiumenta suppetunt, quibus egregium Eusebii opus ad meliorem frugem revocare licet: sunt enim in vaticana Ponti statis maximi bibliotlieea posterioris elisonteorum libri codiees plus viginti, quos inter aliquot veteres et praestantissimi, Praeterea quum in medi Manensi ae v neta unius tantum Eusebii verba contineantur, magnum est operis detrumentum , quod Periit ullis atque praeclaris S. II ieronymi addita mentis e. ret. Neque ipsemet Eusebii textus in praedictis editionibus . quae Ex armeniam codice manant, integer est atque inlit,atus: etenim luce meridiana clarius est, non pauca armenium vul amanuensem vel interpretem de ς .nuinis Eusebii si agmentis praetermisisse: quam rein Syncellus praesertiria, riCliron leon pascliale cuius nessilissimus in vatieana bibliothera eo lex ost iaperto demonstrant, de quorum veluti rivulorum ab Eusebio origine nullo in iis do dubitari potest. Profecto S. Hieronymus adfirmat in prae talione, se a ritu tr iam lemmra nihil prorsus Eusebio addidisse: el tamen latinus chron Portim 1 --xtus complura habet ante Troiae captivitatem, a graecis saepe fragmentis coli. firmata, quae armeniaeus codex desiderat. Post Troiam quoque capiam in illi, sunt ab armenia eo tulerprete praetermissa , quae Hieronymus retinet, ni

7쪽

tamen inter eius additametita ceruere licet, quia cum graecis fragmentis sinei lubio gusebianis adamussim congruunt. Operae igitur preti uim me factu insperavi, si universum Eusebii chronicon nova hac editione integrius, emendatius, pleniusque sacerem: priorem scilicet librum duarum collatione edi- ilionuin , criticis aliquot antinadversionibus , Philologieo studio ac sedulitate expolirem et reformarem : posteriorem vero , non solum praetermissis al3 armeniaco interprete eusebianis fragmentis augerem, verum etiam doctis ilierouymi laboribus cumularem; et quod apprime intererat, tot codaeum luaticanorum auxilio fretus nova prorsus lectione donarem. Haec est igitur Mnsilii mei summa : eui iam illud addendum est, quod lacunam codicis armeniaci tuler priorem alterumque librum interiectam. id est consulum Caesarumque, cum decurrentibus olympiadibus. seriem, invocato chronici pascitatis auxilio cert sitne, ut arbitror, sustuli; et Eusebii opus absolutusl- num reddidi.

DE NOVIS SCRIPTISSS. GREGORII NYSSIEM ET CYRILLI AI EXANDRIN l.

A ltera volui uini, mei tiari, nobilissimi duo sunt Getesiae patres Cre- lςorius nys, niis vcillus Hexanilrinus , quorum inedita scripta prolixa :atque praeclara in vaticatiis iamdiu codicibus deprehendi. Atque lioe loeo lne erga bane de litteris meritos viros ingratus sim, fateor , L. Zacagnium qui abhinc centum et viginti annis in vati nae biblioli me praeseetura de-

inortuus est , pleraque ex liis Dirum duorum scriptis in valleanis pluteis vidisse. id quod ego nuper ex eius adversariis mss. cognovit quae 3 Peundo Collectaneorum suorum volumini, quantum arbitror, destinaverat, quod numquam reapse typis commisit. Cur ergo rursus scripta haec tamdiu post sa-ia Za agnii delituerunt λ quia nuniriim impigro homine opus erat, qui codic alicantu excuteret , vel ipsa sollem Lacagnii adversaria pervestigaret atque cognos eret. ' unc quia tit ruinque selieiter milii conligit. liaee demurti lditorum ecclesiae luminum seripla orbis excipiat, quae huiusmodi sunt. lI. S. Gregorii nyssent 1ermo adversus Arium atque Salbellium, ex codice aticano bonaricino antiquo I9O .

8쪽

Vil II. Eiusdem sermo de Spiritu saneto adversus Maeedonianos pneumato Da-clios. Ex eodem codice.

III. Exin magni Silvestri papae I. fragmentum incogniti operis adversus Iudaeos coli avi, ex graeca catena sumptum ; cui aliud brevius eonsonat fa me itern in volumine VII. p. 334. recitatum.

IV. S. Cyrilli alexandrini capitula XXVIII. de Trinitate; diversum plane lus ab illo edito de Trinitate, qui thesaurus inseribitur. Ex eodii evat. δέ t.

V. Eiusdem de incarnatione Domini capitula XXXV , quod item opus plane disseri ab illis editis scholiis de incarnatione. Ex eodem codice. VI. Eiusdem liomilia de tuearnatione Domini, quae latine tantummodo extabat in Cyrilli operibus editis. Ex codice vat. I 3 r. VII. Eiusdem amplus tractatus adversus eos qui sanctissimam I irginem nolebant confiteri demaram. Ex eodice vat. 455. Habet haec homilia testimonium a Iustiniano imp. in dogmatica epistola ad monachos alexandrinos, quam nos in volumine septimo divulgavimus. VIII. Eiusdem brevis dialogus elim Ne lorio de SS. Virgine dei para. Ex o di eo vat. 790. IX. Eiusdem brevis expositio fidei per dialogum. Ex eodice vat. S73. X. Eiusdem epistolae quatuor, r. ad Rusum episcopum thessalonicensem; a. ad eundem; 3. ad Ampli ilochium epissopum sidensem; έ. Maximum diaconum anti lienum. XI. Eiusdem fragmenta deperditorum commentarioruin in Matthaei evangelium Ex codice vat. I 3I. XII. Eiusdem fragmenta cominentariorum aeque deperditorum in Pauli ei istolam ad Hebraeos. Ex Leontio adv. Nest. et Eulyeb. latiue latitum edito; cui nune graeeus Cyrilli textus aeeedit. In vaticano codico 465. duae Cyrillo inseribuntur immitiae , de ascensione IDomini ad caelos . et de trilbus pueris babylonicis atque Daniel . Sed sine dubio neutra Cyrillum auctorem Labet : sunt enim ineptissiritae , quamquam postrema in codice quoque coptico bibliothecae vaticanae ad Cyrillum transfertur. Eas igitur luce indignas. nedum Cyrilli nomine , existimavi.

9쪽

Ixtremum est in volumine meo h agmentum lingua gothica scriptum, ei nunc lithograplirca opera, non tamen Aine mendis , quod dolens aio, quantuin licuit viditque festinans artifex , ex rescriptis obscuratisque membranissimaptum: quippe id unum nondum editum seriptum manebat in eodicet alimpsesto, undo ego Frontonem, atque alia antiquitatis monumenta de-Prompsi, quem codicem Bobii olim fuisse, nunc autem Romae in bibli theca vaticana servari, ita lamen ut pars eius altera Mediolani in ambrosianis pluteis occurrat, satis demonstravi in romana Frontonis editione. Re Pse ego scripti huius solluci ia1ndiu particulam anno idis, Mediolani edidi , et commenlarium esse quemdam seu tractatum in mangelia demonstravi. in meo autem Scriptorum veterum primo voltimine an. II, 25. Particulam aliam ex vaticanis membranis aere excudi, deque ipsa in palaeographicae tabulae explicatione disserui. Scripti aetatem intra golluet in Italia regni satis uicuim tempus concludo: patriam item Italiam iudico . ad quam regionem cunctas liactenus repertas Pthici somnonis reliquias perlinere, compertum est. Neque vero ab hac , eluti linguae tiari,arie Romani mei prorsus abborreant: siquidem venustissimus poeta Ovidius lingua gelica squae go ibica, Mironi . suti; quia Cassio lorius ar. 3t. Gothos populum appellat gelicum. iiiicquid conira eruditi ili pia lenti suris sit poema , de ρOm. IV. 33: et alses ellatus iam Cassi odorius ab hac quoque parte Ainatasuntliam reginam lau-ilat Iar. XI. l. qmul nati.et formonis ubertate gloriar rure et denique rex thalarieus Iar. II l. vi. Romanos sui temporis gothicam linguam addidi-eis,e ait: ρueri uir u roni mae nostra lingua ymmtur; eximiae indicati exhibere se riobis futiarum suom, quorum iam ridentur si civisse seria

mouent.

10쪽

EUSEBII PAMPHILI

LIBER PRIOR Ii .

PROOEMIUM

i. Complura volumina veterum historiarum perlegi , sive quae apud Chaldaeos Assyriosque narrantur, sive quas minute Aegyptii Perscribunt , sive denique quas Graeci reserunt, nulla siquidem fieri posset interposita dubitatione e quibus in scriptis tempora regum et oi mpiadum , qui sunt athletici ludi, continentur : nec non siqua praeclara facinora a Barbaris et a Graecis , tamque a sorti

bus αὶ quam ab imbecillitius gesta sunt: tum et horum cuiusque mirandi exercitus , duces, sapientes , viri strenui , poetae , histori graphi et philosophi recensentiar. Porro opportunum duxi, immo

perutile et necessarium, breviter haec omnia disponere: Praetemeaqtie sanctis Hebraeorum litteris contentas hebraicas antiquitates atque elim nologiam sermoni meo adiungere: scilicet ut possimus apprime intelligere, quanto tempore ante salutarem Dei inani stationem Mo