장음표시 사용
101쪽
rum ora occludit & Spiritus pacat. Utiliter propinatur adsistendam Haemorrhagiam narium; fismoploen ; Haemorrhoidum , & Mensium fluxum. Dos. J iv. bis in die .
ana S it. Sacch. alb. S L. Optime simul contusis, sensim affunde Celat in . CC. & Eboris sine succo Limon. paratae S iv. Aq. Lact. Alexit. Jxii. col. fortiter expr. adde Aq. Cin. Epidem. an a J Antim. Diaphor. rite praep. S ii.
A cari des enecat, & expellit. Qta ad Uermes Vero teretes, dum valentes ii sunt, vividi, & reptiles; dumque in tenua intestina, Ventriculum conscendere proclives sunt; hujuS- modi amaricans Enem a minime debet in)ici, ne cogat eos superiora versus petere , & tragoedias ibi patrare. Post Anthelminthica vero aliquandiu per os exhibita , qctae Vesules languidos reddidere, & ad inferiora depulere, adhibeatur demum hoc mayime opportunum, quod efficax usu reperitUr . Ascarid 's sunt quidem Gens pusilla; sed expugnatu disii 'cillima: namque, licet omnes ad unam Enematis Vi extermina rentur: noda tamen, 3c numerosa proles, ab ovulis in Recto depositis , mox nascetur . Ideoque non tanti erit Parentes Solos proscripsisse, nisi insuper & Natos, & Semina etiam ipS , radicitus extirpentur, & ejiciantur. Hocque optime fiet, si pD rquam Ascarides iam disparuerunt, non statim a Remediis ab sistamus; sed tertiis, quartisve diebus per aliquot ViceS cdeinde semel in Hebdomade, hujusmodi deturbantia Enem 'ta repetamus. Quod uemo Authorum hactenus notaVit. EX quo haec mea scripseram, inter Authores evol Vendo a sequentia insperatus reperi. Quotiescumque utebat tu patiens Pharmaco purgante , VVI mes egerebat, micto semper glutine pituitoso variis Semi nibus, quae pisci Um minorum oculos relerebant; ex qui Ἀβ
102쪽
ouotidie haud dubie germinarentur Fre Amor. Che δε C. 37. p. 36O. Id minime flentio praetereundum iudico,ad consumendam o-ninem Ascaridum materiam; delendam Intestinorum proprie talem nec non praecaVendum , ne malum redeat: detur Aloiae; B j. singula quaque hebdomade. Mercurial. Consit. I R. p. II. Anud nos, quinquagenaria , jam a pluribus annis, menstruos patitur Ascarides, quos ubi nimium germinant prom-pist Clystere Absynthiaco expellit: Narrat autem mihi , se illis non tentari , nisi septem primis diebus nascentis Lunae; de caetero quiescere, Sed recrudescere circa nox ilunia malum; & Venturos se praesagire , cum alvus stipari incipit. Borrie h. ap. Barthol. Ast. Med. Vol. q. cap. que. Ex hac narratione conchido , hujusmodi eradicans Ene ina, singulis noviluniis injectum, & per aliquot menses repetitum , probabiliter eos interempturum, exterminatu rum , & funditus deleturum esse . Fiunt Suppositoria ex Larcio non salito , vel ex Ca eo veteri, contra Ascarides in In testino recto, quae ipsi adhaerent ; & sic extracto Suppositorio, simul extrahun rur, inquit Elmuli. in Schrod. c. 8ῖ. p - Ιοῖβ.
Enem. Ano inni J X; N. Lactis Vaccini L Spir. Vini commvn. S ij. Ol. Anisi S si. Diascord. S vj. m. Tepidum injiciatur hora somni totam noctem si fieri possit) retineatur . .
In testina, mucagio e glutinosa Oblinita, indeque refrigerata, & Spasinis, flatibus, torminibusque Vexata , calefacit, confortat, d mulcet, & ad sana' cras in re6tituit.
Liberalem hunc, & insolitum, Spiritus Uini & Oleortiria Chemicorum usum, hic , & alibi , in Clysteribiis a me praescriptum,
multi forsan nunς severe perstringent, qui futura observatione, &felici successu, rectius tandem docti , ex animo celebrabunt. Noscant illi , hanc nec nostram , nec ΠOVam CSSepraxin. Ron deletius ante annos plus quam ducentoS
natus ) de Clysteribus p. 89 refert de muliere , graVissimo dolore Coli tenta, cui Vinum injiciebatur Hippocraticum quod Cinnamomum, Piper, Z in Ziper, Grana Paradisi receperat) & paulo post curata fuit: & Sanchez
103쪽
de Colico dolore p. 123. consulit Vini Aromatici Hippocratici L s . Dr. Strabs Philos. Transact. Num. S7. p. 27Ι. ) refert Jamaicensibus familiare esse ad Colicam biliosam Enem a tis uti ex Spir. Vini communis sed exinde inebria tos, & furiose debacchatos fuisse: Unde ipse nunquam Jii. vel f iij. transgredi ausus SV m. Quoad Olea Chamica, Duretus anno I 327. natus ) 'hoc modo de Colico Dolore p. 4IO.) Clyster injicien diis ex Vino Μalvatico, in quo olei Juniperini Chemici S si . dissoluta fuit, & mirifice prodest. Et Claudius De
Odatuῖ , sequenῖ Enema cordate proponit .
Vin. Mal Vat. Ol. Nucum jugland. x na j ij. Spir.Vini 3 j.Ol. Chem Juni p.& Rutae ana S ij. m.&mais tura calida immittatur. N. B. L. Olei Chemici permagna Videtur quantitas ipse quidem raro S praescripsi. De Salibus volatii bus, etiam res nova est, & praxis se re inaudita : scribit vero Elmulierus, quod in Epileptiae paraxysmo , Salia Volatilia, cum Clysteribus iniecta , tam in Infantibus, quam in Adultis egregius quidam Practi
cus non sine experto saepe successu ) commendat.
Si Colocynthis non includatur in nodulo , subtilissima eius ramenta inferunt, & post se relinquunt horrenda tor mina; quod non putassem, nisi experientia confirmatus su issem , inquit Elimulierus. In Affectibus Soporosis, Lethargo , Colmate somnolento, Apoplexia, Paralysi , S c. admodum conducit. Si autemstatim ab injectione reddatur , statim etiam re iterari debet : Non rarum enim est hisce in Morbis, Clysmata frustra , & sine effectu usurpari; propter intestina quasi Paralytice assecta . Enem. Balsamici S xiv.
ris vradu , Ut Sc Vum non concreScat .
104쪽
7 2 ENN. B. Si sevum bene subigatur ovi Vitello, a concretione praeservabitur .
In testina intus fovendo, inungendo, & oblinendo, eorum Fervores, Corrugati unes, Cruciatias, Erosiones , di
Ulcuscula, mulcet, compescit, sanat. In Dysenteria eX- pertissimum plane remedium .
ce Spir. Vini comp. J iij. Ol. Oliv. J Ol. Anisi stili.
S ij. m. Ad Intestina debili rata, refrigerata, flaccida, pituita ob ducta , obstructa , inflata borborygmis, & doloribus cruciata ; speciatim, ad Colicam fatuosa , Hydropem, & istius modi Marasmum, qui non a Febre Hectica, sed a mala
Concoctione, & Distributione provenit, &c. perutile eSt. Quo clarius hac de re mentem meam explicem dico, Flatus Vapores, res esse & materialiter localiter, plane distinctas . Flatuum Materia est cruda , & crassa ; flatulentae Diaetae , praVae digestioni, aut utrisque ortum debens, nuspiam fere reperiuntur , praeterquam in primis viis: & sese manifestant Presertim moX a pastu, per leviculam Indispositionem, Oscitationem , Abdominis Inflationem , & Torsionem vagam. Si SUrsum tendant, Ructus edunt : Sin deorsum , Rugitus in In testinis,&Tormina erratica , concitant. Cum Vero viis praeclusis intra Intestinorum cavitatem incarcerati detinentur , magis si XJ fiunt, & unam praeaei pue partem eXcruciantes, idem tunc sunt, ac Colica fatuosa quae dummodo Vlscera Sint organice sana, malum haud adeo graVe est, quia Paregoricorum, & Carminativorum adminiculo facile superatur.
Vapores , quos vocat Helmoatius Gas Sylvestre, invisibilem , impalpabilem , &in coercibilem Spiritum, qui non inepte
forsan assimilatur illi Alae salientis', explodentisque , Dotile f-yng Ale ad cu)us partem volatilem efferam capiendam Chemi cum Alembi cum frustra applicatur ) Vapores, inquam , Oriun 'tur a maxime Volatili, acri, Succo Glanduloso , vitiosam fermentationem ineunte clam Viscosa materia, non in Canalibus Intestinorum , Sed eorum , & Mensenterii Men-
105쪽
branis , atque etiam ultimis, & inti is quibuscumque cor poris recessibus, ubicumque Arteriarum extrema illam deposuerunt ) atque ita Spiritus elasticos, ibi locorum insitos,& influentes, in varias miras confusiones, trepidationes, subsultus , & expulsiones adigente . Hi iurias agunt maxime Vacuo Ventriculo , longe a pastii, ultima jam pera eta digestione: atque pro varia materia, loco, & atayiae ratione hactenus non satis clare, & distincte a quolibet Authorum perspectis, & definitis) Affectiones, Vel Hystericas, Vel Hypochondriacas vulgo dictas )excitant. Hisce in casibus, EVacuantia generaliter obsunt & Enemata vel etiam Carminativa malum intendere so lent; quod in proxime sequentibus fusius ostendere conabor.
His addi potest Laud. liq. a gutt. M C. ad 8o. In horrendis Intestinorum Cruciatibus, ' pertinaci Alvi Astrictione, plurimum auxiliatur; quatenus scilicet membranosam viscerum substantiam confortat; fibrarum corruga
tionem tollit; Flatus discutit; Foeces emollit, & Intestina exonerat: Et propterea Colica fatuosa affectis ut plurimum,& Bilio a saepe succurrit. Hysterica vero laborantibus, nisi fuerit In testina foecibus valde resarcita, morbus admodΗm levis, & adhuc dum in pri mo principio) Enemata universaliter sunt vitanda; quippe
teneras, laceratas, dolentes membranas divexant; Convulsivas torsiones redhiplicant; malum efferatius, domitumque obstinatius ediciunt; & aliquando eousque eueunt, ut plane funestum reddan P. Quandoquidem hanc rem rite dignoscere Tyronum maximopere interest, fusius, quam caeteroquin Soleo, eam explicare Sat agam.
Quemadmodiam nil de Variolis, ante Μedicos Arabes scriptum lavenimus; nec quicquam de Rachitide, ante Glisson, &VVhistier; neque Romani ut nomine tenus Colicam cognoverunt teste Plinio Nat. Hist. l. 26. c. I. antequam Tiberius Caesar illam sensit: Sic nos de Colica Hysterica nus quam uspiam legimus, audirimusque , donec oculatissimus
Sy dentiam illam detexit, & descripsit: ideoque quicquid at
quotquot Antecessores de Colicae curatione statuerunt, mi
106쪽
nime ad hanc Colicae speciem proprie referenda esse, Jure merito existimandum eSr. Non me latet, Car. Pisonem Sententiam singularem protulisne anno 1618. de Colica, quod esset Nervosa ; &nostratem UUillisium similem fere Hypothesin protulisse ;& tetiologiam ejus accuratius investigasse; ia ingeniose exornasse: confitendum tamen est, neutrum horum adeo claram habuisse ideam huius Spiritualis Colicae , ut specifice interstingueret ab illa altera humoralis; & consequenter propriam , praecisam, & adaequatam , curandi methodum, nec
designasse nec designare potuisse. Non potuerunt inquam e sed hoc praeclarum inventum soli reservabatur immortali Syden hamio. Ille primus e tenebris eruit, ille graphice descripsit: ille distinxit, & adeo essentialiter
distantem a Biliosa determinavit, ut ea ipsissima methodus, quae aliam cicurat, alteram exasperet, es ferociorem reddat.
Et quia ille unicus extat Author quantum novi ) qui
hanc provinciam suscepit, & ornavit; summam eorUm, quae passim sparsit, compendiose colligere, & huc transferre, non inutile opus esse duxi. Prius vero mihi detur, Paragraphum quemdam satis notabilem ex L. Dureto petere: totum seculum ante Sydentiam ille floruit, & ob crassam caligantis istius aevi ignorantiam , ad perfectam rei notitiam pervenire nequivit: at Vero laudabiles tum quoad Theoriam , tum quoad Praxim progressus fecit, admirationemque, & grates posterorum meruit. Super Hollerium, lib. I. c. si1. p. qO7. haec habet: aliquando dolor Colicus praenuncius est Arthritidis , & Paralysis, aut Translatione materiae ad superiores partes; aut temeraria Curatione, ut si Clysteres materiam discutientes primo inieceris. Nam, si innascatur dolor Cclicus a repentina colla Tone materiae , & injiciantur Clysteres Carminativi, sit Disseminatio materiae.
Per superiores partes liquet, cum nihil intelligere posses, praeter Cerebrum , & eius Appendices ) Nervos . Per repentinam Collectionem materiae, procul dubio adumbrauit licet hanc rem clara, & distincta luce pervidere haud potuit ) Ataxiam Sp: rituum, quorum spasmodici impetus aeque
107쪽
E N . . . 7 sunt repentini, ac Pulveris Pyrii explosio, aut Fulguris micatio. Et in tali sc. Conuulsiva) Colica, Cylsterum Carminativorum injectionem , temerariam esse curationem, Si Ue malam praxim, diserte pronunciat ; atque rationem subit, qua Materiam morbosam disseminant ; idest, e Visceribus in Cerebrum , aut Genus Nervosum unde Para ysis, aut Ar thritis ) propellunt. Sed ad Sydentiam accedo.
Epist. ad Col. , p. IqI. Satis constat, Omla in hunc. ΜOrbum ad Spiritus Animales non rite dispositos referri debere ' nec a Semine , aut Sanguine , aut Sanguine imenstrUO, corruptis, & halitus malignos in partes affect/s elevantibus producto nec a Succorum nescio qua perverSa depravatione, St Ueetiam Hi morum acrium congestione ; sed a Spirituum Ataxia. Si fomes morbi in materia delitesceret ἰ tunc Evacuantia ad Assectus hosce praecavendos potius facerent, quam ad eOS dem accersendos; cum e diverso , non alia causa ita constanter pariat hu)usmodi Affestus, ac solent Evacuationes . De Morb. Acut. p. 228. Venaesectio , & repetitae Purgationes
quae in Colica Biliosa incipiente apertissime indicantur )hic locum non habent nisi foeminis, Sanguinis , & Humorum copia oppressis) Docet enim Experientia, & exasperari dolorem, & invalescere Stymptomata omnia, a tumultu , quem ista cient, adiuta . Atque adeo plus semel animad verti , Enematum, vel lenissimorum, repetitionem, continuam Symplomatum seriem invexisse. Experientiae Ratio et 1 am astipulatur, quae morbum hunc, a Spirituum potiusquam Humorum Vitio aliquo, produci, dictabit, o L.
Nullusquo dubito, Morbum hunc qui licet acerbi simum
dolorem , nullum tamen vitae discrimen aportat) ob errores hoc nomine id est ob Evacuantia data, & Anodyna neglecta commissos, lethalem saepsenUmero CVadere, Epist. ad Col. p. 167. Affirmo , EVacuationes Salpe repetitas, quae quidem in Colica Biliosa omnino indiciantur olorem , Vomitumque non solum non compescere, ed irritare magis; Spirituum sc. Perturbationem quae Vera torum Symplomatum cauaa est promovendo . Tamdem tu md Umad menses aliquot prolongatum , metastasi derepente in . e
rebrum facta , desinit in Spa mos , a quibus aegra revi a
108쪽
Ita gravissimus, expertissimusque Vir repetitam Sanguin gynissionem, Emetica, Cathartica, &Enemata, absolute prohibet; & Anodynis rem totam confici debere , constanter isserit; Rationemque Experientiae astipulantem adducit. Enem. Communis L 3.
V Decocti Clysteri santis S xij. Syrrupi e Succo Senecioianis, vel ex Spina Cerv. ) Butyri saliti, an a S ij. Sacch. culinar. J ij. Ol. Anisi gutt. viii. m.
Ad Intestina praesertim crassa) eluenda; aeque flatibus,& farcibtis exoneranda . Usus Clysterum maximus est, dummodo recte adhibeantur; uuod, praeter coetera, fieri debet, habita legitimae collocationis aegrotantis ratione. Ut autem demonstremus, in quodnam latus
aeger jacere debeat, considerandus est Situs Coli In testini ; quod oritur a Carco, ad dextrum Renem; es ad Jecoris cavum Vergens, reflectitur; & convolutum, sub Ventriculi fundo progrediens, ad sinistra Lieni accumbit; moXque in posteriora Vergens ad sinistrum Renem descendit, cui alligatum est; ibique multo angustiusquam in reliquis partibus efficitur, cellulisque caret; postea descendit ;&quum duos gyros fecerit, in Rectum desint intestinum. Ex h is, perspicuum est, aegrum in dextrum latas esse colocandum; quum alioquin , si in sinistrum latus depositus
Staeger, rota moles Viscerum, tum Rearum InteStinum, tum
maxime postremam partem Coli quae sub Solene descendit, & ad Renem sinistrum annectitur) comprimat', adeo, ut Clyster ulterius ad capacitatem Coli progedi nequeat, sed in duobus inferioribus gyris: Coli remaneat; nec diutius re tineri possit. In dextrum vero latus decumbente aegro, clyster facile usque ad reflexionem sub Liene , deinde sine ob staculo usque ad Valvulam ducitur. Atque Sic aeger, qu Umdiutius Clysterem retinuerit, majorem quoque inde fructum percipiet . Hildan. Cent. 1. Obs. Chir. 77. P. 35.
Dimidiata tantum quantitate praescribitur, quia diu in tra corpus retineri debet. Q uod Julapi a Cardiaca sunt Ventriculo; Idem & Ιntestinis hoc esse Enema, iure put)R dum est. Illa enim tantopere refoculat, ut universali e id q
109쪽
acta exultatione, tota Spirituum Systasis ad munus suum defungendum alacrius, & quodcumque noXium reperitur e liminandum , Strenuius exsta Scitetur . Praeter multos alios u sti , in Febribus malignae notae, egregie proficuum est: id diae non do solum nomine, quod Spiritus vacillantes sublevat; sed etiam quod ad Viscera ipsa descendit, & M sa malis radios a Centro ad corporis Circumferentiam pellit: Novi quemdam Practicum, qui nonnunquam hoc Clysma in ipsis etiam Variolis, ad Expulsionem promovendam, praeScribere solebat: hujusmodi Vero praxin raro in usum ducendam esse arbitror; quia hicce inflammatoris morbus, saepius haemo, qUam calcaribus indiget. Enem. Corroborantis S xij. V Herb. Absinth .sicc. Centuar. min. ana M.j. Fl.Cham. Bacc.
Uelut fotu interno, In testinorum calorem revocat, Uigorem reparat; Fibras laxatas restituit; Spiritus fatiscentes reficit; Pituitam crassam detergit; Flatus discutit; & Dolores sedat.
Lact. Vacci n. recent. J Vj. Ther. Janues. J ii. m. Ante usum Enematis amari, quando Uermes latitant in Intestinis tenuibus, agunt morsicando, & erodendo. QuandoVentris torqionem excitant, commodissime in usum accensetur hic Clyster Ad Lac enim se convertent Vermes, utpote dulce, & sibi gratum ; atque ita a morsibus desistent; e latibulis prodibunt ;inferiora versus serpent, & ad exitum per sedem disponentur. Enem. Emollientis L 3.
Faeces induratas, & conglobatas emollit ; Alvumque lubricat, subducitque.
In quibusdam, inquit V Villis ) Coli tunica interior, adeo valde tenera, & sensilis est, ut ab Enemate licet Anodi no)aniecto, Spiritus statim excandescentes, ac intra fibras nervosas explosi, Membranas summe inflent, ac distendant; adeoque in toto Abdomine maximas molestias excitent.
110쪽
Enrm. Febrifugi di f. I, Cori. Peruv. subtil. pulv. 5 ij. Coq. multiplici coctione in Aq. soni. donec redeat ad L f. Col. turbidar, adde Dias-cord. J f. Ol. Anisi gutt. i. m. Si satis diu retineri nequeat, incoquenda erit Cort. Granat.
vel Bal ausi. J p. & Col. adjici potest Aq. Cipnam. ad J ij.
Ad sebres cujuscunque generis Intermittentes profligandas, Patientibus Medicamenta assumere respuentibus, Puerisque morosis minori dosi) haecce Decocta, Clysterum more usurpata, egregie profuisse, saepe comperimus: sed Ρueris certius opem ferre, quam Adultis, saepenumero observari. Modus usurpandi est, ut statim a Paroxysmo finito injiciatur; eoque deposito, alterum statim immittatur: idque toties quoties repetatur, ut Intestina a ParOxysmo ad Paro xysmum semper eo imbuantur, donec Febris abigatur. Helvetius Parisiensis, qui de hac Corticis usurpandi methodo librum conscripsit, & Regis iussu ut ait ) edidit,
jiciatur statim, a finito Paroxysmo; atque ter de die reperatur, donec cesserit Febris. Deinde Μorbi recidiva ut praecaveatur) adhibeatur remedium mane ; & vesp. per sexti duum . Denique quo Curatio perfecte absolvatur ) in corpus admittatur quotidie mane, per sex etiam dies. Si satis diu retineri nequeat, singulis Clysteribus admisceatur Syr. de Mecon. j. Enem. 'sterici L 1.
VRad.Aristoloc.rot.Bryoniae albae,an a ues Herb. Rutae, Mat. Puleg. Fl. Chamaem. ana Μ. s. Coq. in Aq. q. s. Col. ' 1. dissolve Assae fael. S j. Succini S u. Sacch. rub. J. m. In ipso Paroxysmi articulo potest injici, ad Spirituum
ατασίαν potentissime reprimendam.
Euem. pro infantibus 8 iv. V Lact. recent. J iij. Ol. Amygdal. dulc. Syr. Viol. ana 8 s. Ol. Anisi guar. xij. m. Emollit; laxat; Flatus discutit; Dolores sedat. Enem. Laxantis L 3.