Orkneyinga saga sive historia Orcadensium a prima Orcadum per Norvegos occupatione ad exitum seculi duodecimi. Saga hins helga Magnusar eyia jarla sive vita Sancti Magni insularum comitis

3쪽

SIVE

HISTORIA ORCADEMIUM

OCCUPATIONE AD EXITUM SECULI DUODECIMI

INSULARUM COMITIS

VERSIONE LATINA, VARIETATE LECTION

ET INDICIBUS, CHRONOLOGICO, REALI ET PHILOLOGICO EDIDIT

5쪽

L. S

os: editas diu Origines Blandiae & Torsaei uberiores in Seriem Regini Diania' Νotas, novus prodit liber; QSem, haud aliter ac illos, Heroi togato Dno P. Fr. de Stilis literatus debet orbis. Nec parum utilitatis historiae praesens opus confert, qVippe quod remotissima Oroadensium gesta per tria, & aliquid amplius, secula perteXit; unicum sere hac in re, quod nobis superest fide dignum monumentum, sed hactenus ineditum &, ob pauca apographorum eXemplaria, rarissime obvium. Perenne seculi sui decus Thorm. Tomaeus, dum tractatum de jure Regni Danico Norvegici in Oroades indubio stripsit, eo qVidem usus est, Plurima vero contraxit, dempsit, adjecitque, quod vel leVi

6쪽

utriusque libri collatione, absque mea monitione, unicuique Verum esse apparebit. Et Anglia scriptorum ad Orcades antiqvas pertinentium , qui publicam viderint lucem, .Valde Pauper est. Insulanos quod attinet, ante tria secula conquesti, seXcentisse, quibus archiva & bibliothecae tabescunt pereuntque, modiS, domestica, eaque satis ampla, monumenta amisiste doluerunt. Scotta, Orcadum hodie domina, res a majoribus gestas praeloinondum evulgavit; sic sua habere sibi gaudet, exteris ferme ignota. Justae hinc eruditorum querelae atque desiderium melioris olim fontis obtinendi, Ortum est. Annuit igitur Μusageta noster, mihique injunxit curam Praesentis operis ' edendi. Ut Par erat, obsecutus Orkn ima Sagam praemisi, etenim res illa, a fixa in Orcadibus per Nordinannos sede, adsertoque sibi earum dominio, ad exitum usque seculi duodecimi, insulanas narrat. Auctor incertus, incerto aeque tempore scripsit. Sed antiquissimum opus esse, 6 orrone prius, Vel Polybius iisse nos er docet, Orkneyinga Sagam, in vita Olai Sancti, expresse in narratorum fidem testatus. Et characteres, qui in bono historico adesse requiruntur, nostro neUtiqvam defuisse Tomaeus dudum commonstravit; Talis viri judicium omne habet paucis dictum, quod dicere possum, & hoc ex ejus praemissa Orcadibus praefatione afferre nobis liceat.' Auctor egregium gentis suae institutum ': rerum domi forisque' gestarum consignationem) secutus, ex vetustis carminibus & traditio-

7쪽

η num memoria, ea, quae sua tempora praecesserunt, hue congessisse videtur : reliqua ipsum vel vidisse, vel ab aliis visa accepisse, tem- η pus, quo vixit, Suerreri, Harasi que Maddadio, me conjectore, co- aevum, persuadet. Carmina quae secutus est, quaedam, . eaque antiqvissima, Comes EGAE DE CESPITE ipse fecit: Quaedam & lon-

η ge plura, Istandi complures, quos Comites posteriores in aulis suis, ' more regibus principibusque recepto, sustentarunt magnoque in ho- η nore habuerunt. Primus eorum A NOR THORDI filius erat, Comitum Poeta ideo appellatus, quod comitibus Thor no Sigurri ' Crassi Rognvalidoque Brusi filiis operam suam longo tempore addi Xerit, qVorum gesta carmine , magnam partem adhuc superstite celebravit ; De quo traditur qVod Thorsinniis acri praelio cum η filio fratris sui K nvalido occupatus, eum in terram eXposuerit,' procul dubio, ut absque periculi metu, qVae ab utraqVe parte gere- η rentur, accurate observare carmine JVe deinceps prodere posset, non η secus ae Sarictus Olo os in praelio Stilitastadensi poetas tres Istandos, testudine septos, ad proelii ordinem singulorumque alacritatem attendere η )ussit, rhytinisque in posterum duraturis committere. Fuit autem ' A NOR poeta celeberrimus, natus in Isiandia, filius Thordi Ko η heini ejus, cujus coiitroversiae, lites, jurgia, mutuae injuriae praeliaque cum η insigni viro Biarno Hildalarim athleta dicto, suse descripta sunt, χ' ambo in Isiandia nati, sancto Oisjo familiares suerunt. Hic idem AR E ad Magnum Lonum Daniae Norvegiaeque regem prosellus, cum, praclente etiam patruo Regis, Haralliis strenuo, carmine quo- η dam laudum ejus praeconia publice decantaret, eumque aliis Regibus

nimis praeserre videretur, monitus est ab Harasido, hujus regis lau- η des ita temperaret, ut alios non vituperaret. Cui tamen Harasido ar- η tem suam adeo commendavit, ut ab eo poti mortem quoque celebrari

s η vellet

8쪽

vellet munereque confestim ornaretur. Id quod AENOR etiam fide & elegantia pari praestitit. Alter poeta, cujus in hoe opere fit mentio, fuit HALLUS' THORARIMI BRElDMAGI L seu obesi ventris filius, in aulam Comitis Roguvatat Tasii receptus. Tertius fuit ElRICUS quidam, qui Meno A, Diss filio militabat. Quartus fuit BOI OLFUS REGLA, natione Isiandus, sed incola Orcadum factus, qui si in Isiandiam

η nihil horum transtulit, aliis tamen popularibus suis, quae expiscari poterat, forte impertivit; Ut HALLDOREM, Thor elis Nu- tricii , dum Comitem Emarem occideret, domesticum, omittam.' Sed omnibus hisce certiora, Comitum liberi propinquique qui in η Ιslandiam migrarunt, de patribus suis, majoribus ac propinquis afferesuisque posteris tradere poterant. Adderem his Rutum Istan- η dum, quem vita illius tum ATHEUM tum CANEM ab ini- η micis appellatum esse, gigantei roboris fuisse, patriaque ob temerata Ethnicorum stera, a quibus abhorruerit, Harasidi Pulchri- eo ni tempore profugisse, ac deinde in maris de Cespite, Orcadum Τ) Comitis, aula moram nexuisse tradit: Diceremque res Comitis illius η eum latere nequivisse, sed in patriam reduci, rediisse enim traditur)η uberrimam disserendi materiam praebere potuisse, nisi fitii hujus vitan pura fabula esset. Adeo ut risum mereatur THOMAS DEMP-

η STERIS, qvi cum in AR KLMI Crimo gara lib. II. Bisii mη idola abominatum, fanum quoddam flammis absumsisse, legisset,' Istandorum Apostolum, in MENOLOGIO SCOTICO, mira qViduis

η seribendi licentia, ex eo effinxit. Haec quamvis ad auctoritatem Scriptoris nostri fidemque adstruendam abunde susticiant; alium tamen η indu-

9쪽

VIT' indubitatum veritatis testem producam; Consensum nimirum illius,' cum externis scriptoribus qui eum numquam Viderunt, nec ille eos.

η-R CHANANUS Magni Nadipedis Norvegiae Regis&Fpi- scoporum Catanesensium duorum, quorum prior ab Harasido cc mi- te Orcadensium oculis & lingva privatus, alter a rusticis exustus est; ' de quibus lib. I. hujus Cap. XXXVIII & XLVIIL poterint in spiei η CHRONICON MANN nostro centum annis recentius, si placet, η conseratur. Istic Lagmannus & Olofits Godredi Orovanis filii habentur. Olastis nostro Bitlingus, Cap. XVIII. XXXV & XXXVIII. cogno' minatur, filiamque Ragnhilidem Sumarsidio Harisidio, Dalorum in sinu ' Scotiae praesecto, elocasse traditur, quorum filii Diumasi, R nnes η dus & Enguli memorantur. Consentit CHRONICON MANN Eη ad annum MCII Cap. XXXVIII. RUnvalidi Gudriodi Haebudarumn regis filii noster praeterea meminit, eumque Oloi Billimi nepote η ex Ingehiorge comitis Batonis Pauli filia memorat, Cujus Imperii η principium ad annum salutis MCLXXVIII. obitum ad ΝΙCCXXVII Lη idem Chronicon refert. De Alano GaDidia regulo, Oisso insula-

η rum rege, His atho, nobis VPaco, ad eundem annum mira no- η strorum cum eodem Chronico harmonia, in ceteris etiam magnus η consensus, adeo ut haec nostra cum illo, in se invicem illustrandis

mutuas operas praestent. inodsi libri hujus Cap. XI. de hello, quo Rex η Hiberniae Briantιs occubuit, IACOBI WAEAEI AG, dc Q. HIREMη NICAR UMCap. IV conserre libuerit, mirus utrobique consensus apparibit, η nam Sitricus illis, nobis Si trygeus, idem quod victoriosus, ct qui Eroder' nobis, Bruodarus illis, ct classis Danicae praesectus hic piratarum antesigna' nus, utrique Briani interfector. I ictoriam Vero penes Brichum ute ' que statuit eumque ex vulnere mortuum. Multa etiam hic oc

currunt

10쪽

η currunt, quae historiae Scoticae lucem scenerantur, conserenti obvia. Dissensus ab aliis semel quidem aut iterum occurrit ; Sed tanti hic ' non est, ut fides auctori eapropter derogari debeat, magis qVam ' aliis optimae notae scriptoribus cum quibus idem illi quoque commune.

Illud sorte offendit, quod insulis illis minus populosis, inque mari procelloso ita sparsis, ut mutuis auxiliis, teste B CHANANO , se

' tueri nequeant, tantae vires, tot trophaea, tamque ingentes adVersuSpotentissimum Scottae regnum, progressus adscribantur, cum tantum η eis licuisse, fidem excedat. Verum diversus temporum istorum an praesentium indole habitus fidem auctoris tuetur. Strata tum myoparonibus piraticis cunil a maria, obsessaque totius occidentis litora

' & maritima undique isdis direptionibus incendiisque vastata: Sed nec a paucioribus haec insulanis facta sunt omnia, cum plurimi lique potentissimi Norvegiae proceres ae cives illis se adjunxerint, qui patriis sedibus pulsi, principibus diVersis, vel pretio vel parte praedae

Τλ conducti, meruerunt, Haut igitur mirum, si horum populares, propinqvique comites Orcadenses, eorundemque sacrorum consortes η & Christianis natura hostes, auxilio tot sortissimorum virorum, immane creverint, insigni Scolorum Hibernorumque damno. Hinc enim

η Olafo Albo Dublinum regiaque potestas quaesita; hinc auc fus viribus η potentiaque filius ejus Thorseimιs Rusus, qui adjuncto sibi Sthur

' Orcadum Comite, potentior factus est, quam ut possit resisti. Parta η tune utrique opimarum Scotiae provinciarum possessio, sequentes Orcadum Comites docuit, quibus artibus quorumque subsidiis amissa iterum possint recuperari. Evidens exemplum praesentis sa Orcadum)η seripti Cap. X. exhibet Broderet & patet , piratas, bello Brianico' diversas partes secutos. Nec similia alibi desunt. Hachius &