Caroli Nicolai Langii Lucernens. Helvet. phil. & med. ... Tractatus de origine lapidum figuratorum in quo diffusè disseritur, utrum nimirum sint corpora marina a diluvio ad montes translata, & tractu temporis petrificata vel an a seminio quodam e mat

발행: 1709년

분량: 89페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

initarum , α tubulitarum . glossbpetne trochitae , en trothi, lapides' stellares&e qui, Iieet minimi lapilli sint, ad ossa stellarum marin, scim probabiliter reserantur,tamen nec unicum signum fibrithe osse motae. se ferunt, pleiaque autem corpora vere petrificata, etiamsi nova substan-.tia lapidea involuta sint, semper, tamen quandam sensibilem veteris seu

praecedentis substantiae suae naturalis notam retinent. Secundum argumentum ex eodem fonte scaturit, cujus etiam me mi nondumna Lxidiis in sua Episola quinia ad Ornat mirum D. Taneredum Robins a pidi.

M. D. Q .dc est quomodo Lapides Figurati conchas elusiles erat sese' '; rentes, seu tales, quarum valvae arctissime inter se conjunctae sunt, uti T. I

sunt omnia terebratularum genera, pleraeque reliquorum conchita iubis: rum species , eadem materia V. g. arenacea silicea marmorea c. ex qua eorum matrix constat, impleri potuerint, cur non vacui effodi tueant cetenim materia arenacea silicea, aut marmorea per testarum

poros penetrare non potuit, nisi summa vi protrusia, imo potius adhaesi Diat externar earum superficiei, in lapidem novum coaluisset , quod etiam potest diei de nautilitis, pluribusque speciebus echinitarum qu

rum foramina valde parva sunt. Tertium argumentum nobis suggeritri non levem praebet antam ere Tertium abdendi veritatem praesentis opinionis externa Lapidum Figuratorum sub σπι si

stantia seu superlicies fluore quodam tenui non raro obducta ierfusa.

Vid. Cornu Ammonis ab M lit. e. Echin Max Tab ι .in Terebratula maxima inter matrices reposita ab. s. ser. a. n. r. quae tam copiosos uore est obducta, ut matrici alleui immersa videatur, hujusmodi autem species adhue pliares vidi, quas hic ob brevitatis studium omitto. Hievero fluor manifeste indicat, Lapides Figuratos ex illo peculiari seminio, a quo determinatam figuram recipit, imbuto generari, nam ab ambiente Leu matriee ipsa non potest transmitti, eum haec plerumque si substantiaeta ratIioris S erudioris contento lapide, adeoque hujusmodi fluor Lapides Figuratos externe obducens nihil aliud eise videtur,quam superflua materiae lapidescentis copia, quae se ultra sphaerim activitatis seminalis extendit. moe ipsum argumentum potest etiam applicari armaturae aureae vel argenteae, qua saepius plures tamdes Figurati exornari solent. Quartum argumentum eadem sunstantia externa Lapidum Figurato si να-rum subministrat, quae clim plerumque prorsus lapidea vel marcha sita um. cea aut seleniticast, omnino internae substantia similis sine minimo θυ 'V

testae vestigio. ita ut quandoque Lapides Figurati observentur pellucidi,

uti est potior terebratularum lacunosarum, striatarum minorum pars, anela dubium haud leve nee adeo facilis solutionis sit, an nimirum materia in eoncavo eoncharum striatarum vel etiam cochlearum, echinorum c.

82쪽

DE ORIGINE

sti ineumbentis tanquam siue sormae seu typi, qvi eorrupta vel separati testa in nucleo petrificato remaneat, ut nucleus iisdem stry tuberculisae papillis duci quibus testa in superficie sua donata erat, insignitusi perstes sit. Causa hujus dubii estitimo, quod hujusmodi materia latis

descens in concavo testarum contenta sive nucleus figuram suam a nullo alio quam ab interna concharum figura recipere possit, cum se ad externam earum superficiem extendere nequeat. Secundo, qubd commune sit testaceis, ut intus aequalesvi laeves sint attestante hoc ipse Philos pho His . cap. 4. Commune omnibus testacei generis, ut testa intus qualis, laevisque habeatur, adeoque omnes huiusmodi Lapides Figurati, qui sensibili materia testacea non obducti sunt, laeves existere deberent. cum plerique omnes sint striati nequidem minimis striis transversis omisese, ut ex quaubet Lapidum Figuratorum icone patet, quorum paucissi mi nee minimum testae indicium habent. Tertid, quod autem impossibile sit testam in petriticatione sua,eas quo daretur,omnino in subitam tiam lapideam converti posse, ita ut non etiam qualecunque testae vestis gium relinquatur, supra jam dictum est, Meonsequenter multo minus poterit testa e natura sua opaca accedente materia lapidescente ejusque poros adhue magis infarciente pellucida fieri. mane disiaestatem etiam annotavit Limr-, cum illo Doctis in Liaidiis. Nee susticit ad solutionem hujus dubii dicere cum clarissima ιenone, substantiam lapideam tune locum testae occupare, nam ex hoc non se ruitur 'ubd illa figuram ejus externain etiam praeseserat quemadmo

um locum testae externum non occupat, sed tantum internum.

Hine sequitur probabile esse, omnes Lapides Figuratos,striatos,papillis, aut tuberculis c. donatos, substantiasue testae simili destitutos, quorum

major pars est, intra terram e seminio illis determinatam nguram inducen. te generari,in consequenter etiam reliquos crusta testam referente obductos, cum naturae non difficilius sit e materia proportionata accedente

debito seminio testam producere, quam lapides striato dcc efformare. seulatum Quintum argumentum ex interna Lapidum Figuratorum substanti λθixuit resultat, quae pius e meris fluoribus spieulis scilicet crystallinis de la- si Oi' minis selenitieis constat, hare autem ab ipsa matrice, qua potissimum zz 2 ealearia, silico, vel marmorea est, non potuerunt suppeditari, muli mi- ,. z. nus ab ipsa concha , ergo necesse est , hujusinodi fluores pellucidos& splendentes intra Lapides Figuratos contentos ex ipso fluore, e quo lapis sui generatus statim in primordio generationis ortum suum duxisse. Port his argumentis a structura substantia Laridum Figurat laesumptis subjungenda sunt sequentia , quae nostrae optiparum favent, contrariae ver valde repugnant.

nans Op. mirum

83쪽

LAPIDUM FIGURATORUM. 7s

mirum marinorum corporum sessilium eopia, quae nonnunquam ingen platea constituunt rupes, de maximos campos quasi cooperiunt, imo integros αι montes implent,ita ut credendi locus sit,plures orporum marinorum spe

cies in terra inveniri quam in ipso mari,& plures jam repertas fuisse, P

quam piscatores huculque in mari observarunt, ut taceam immensum sIium, costarum dentiumque lapideorum numerum , qui Canstadii, Hesdelbergae, Spirae de in caverna prope Palemum urbem Italiae deprehenditur, ut, si verae reliquiae gigantum , elephantum , ae piscium eve. ., elsent, necesse seret, integros exercitus ad immensiim hunc ostium nu- metum implendum terrae olim fuisse mandatos desin ea sepultos, quam ob rem probabilius videtur Lapides Figuratos non minus ae ipsa olla notra terram erescereri crevisse est eminio quodam se eundiore illi ommisso, qudd autem ossa in giganteam molem augeantur, causa potest contici in magnam materiae proportionatae ad substantiam osseam indueendam quantitatem, quae in enarratis locis intra terram delitescit. Secundum argumentum deducitur ex eo, quod Lapides Figurati pie Ω--δε. rumque figura sua praeseserant conchas marinas incognitas de humique quia pia. nondum visas γε ideo probabiliter pelagianas , dc minus frequenter onoras seu litorales,quae nobis magis obviae sunt, eujus ratio videtur, quod ' ρ

seminium concharum pelagianarum facilius mediante aquarum circul tione per subterraneos ductus, cavernas δ meatus terrae, utpote qui in avi.

fundum maris desinunt, per integram globi terrestris eompagem dis- fundi possit, done data occasione rogerminet quam litoralium

quarum semen tam faciliter a ventis vel vaporibus non attollitur, Ac nee mediante pluvia, aut aliis aquarum Militibus ad altiores montes transfertur, eorumque penetralia permeat. Tertium c ultimum argumentum nobis porrigit clarissimω Liser mil. .

in sua exereit anat terr pag. ιγι ubi describit columnas terrigenas , μηπnae

sive astroitas quosdam novae figurae sicilieet juncturis oneavis, de non - - radiatis, qui in Hibernia ad litus maris e regione Seotiae visuntur, ejus verba hae e sunt. Clim autem has edi multos annos frustra exspectaveram quaesti nes de iis lapidibus denuo institui easque D. Buehis Hiberno Equiti Baronetici transmisi quibus D. sis ex ipso olumnarum loe respondit, lapidesque summa cum aecuratione descripsit rotate paulo ali. ter figurati iunt, quam in charta D. Redding. Vide plura de iis Aa PM-tisopo Laudiueur. n. ara nam instituti nostri brevitas , ut ea transeribam, non patitur.

Breviter tamen expediam quandam earum descriptiun lama fer sa- δε autem hexagonae columnae sunt, at plures pentagonae , valde tamen in scirim. aequalibus lateribus erystallorum more omnes vero tanquam in bases

84쪽

DE OTIO IN B

ias in altum eriguntur Grassitudine autem discrepant , aliqvie tamen pedes duos diametro implent i ejusdemque de summo ad imum crassitiei i ad trigintain amplius pedes e terra surgunt, nee dei liqua altitudine adhuc compertum est, scilicet quantum longitudinis subterra latitet, crebris autem juncturis laevibus,& dis idibus constant, ita quodammodo ad Astroitarum genus accedunt , de quibus olim . a. hi Lond. multa scrips. Ex his autem vastae magnitudinis columnis Astrottaeformibus ultraeentena millia sunt simus compaginata . nec scire potest quot ibita restent mare occultatari nam in altum mare procurrant , im in ipso montis sinu medio sive jugo , quod mari propendet, alius tanquam ordo earundem columnarum videtur. Singulae autem , se invicem solutae sunt , etiamsi inter se eon. fertim adplicitae, ut, ubi integra sint earum capita , cujusdam avia menti lithostrati imaginem issem scite referanti En nobilissimum naturae monumentum , ejusque virtutis plasticae egregium exemplum, etiam in meris lapidibus. Quis tot Qtantas columnas in bases suas post Diluvium erectas exspectaret , nee potius sua mole delectas dissipatasque Quis e lumnas immensi ponderis credere posse integras in terrae supernicie more conchyliorum sustineri, inter sedimenta disseluti orbis' aut liaquefactas metallorum instar . ad pristinam formam posse restitui, s lagravitatis specificae ratione hucusque istorus.

Sotυunsu ibiectiones in capite de opinione ιlsis viana contra hane ultimam exposita cam. quibasdam aliis huc que non solutis.

ENarratis argumentis , quae nostram opinionem stabiliret omismare possunt , contrariam ver dubiam reddere , brevitex objectionibus satisfaciam, quas Diluviani ad labefactandam n stram opinionem in medium proserunt , cum pleraeque facillime fouvantur ex jam praemissis de generatione viventium in generem testa eeorum in specie ne non de iis animalibus, quae intra saxa erest re experientia doce Praeeipuae Diluvianorum objectiones expositae sunt in eap. a. bulrimi, Diyitia i Corale

85쪽

primi, in quo eorum sententia exponitur, quas omnes secundum ordinem, quo ibidem enarrantur, hic quam brevissime solvam. Prima est , seminium concharum non posse deferri e mati intra L.M. montes sine principii intrinseci dissipatione &e Qu. contrarium evin prima Θρora semine plantarum minimo , insinorum elie quod hine inde ab M su aere transportatur sine minima principii intrinseci laesione, & data occasione quoque progerminat. vid. cap. da generat vivenι. inum. Sectinda, dato qubd dictum seminium ad montes usque deferatur, Mi.AI. non ibi dari matricem congruam, ut faecundari d expandi possit. s. nda. si pro aliis animalculis .ipsis etiam conchis intra ipsa saxa delux

congrua matrix, cur non etiam pro hoc seminio a conchis immediate derivantes ut taceam concharum substantiae aequalitatem eum substantia lapidea is innumeras cavernas , Oramina, .cavitates intra rupes ac sub terra delitescentes, in quibus delatum seminium QRficiens invenit spatium ad expandendam materiam proportionatam, quam actuat id cap. de gen res in spee. Tertia est,inubis ista generatio Lapidum Figuratorum e materia la. Memopidescente deberet fieri vel illico vel successive, Sed neutrum potest

diei ri 'ub probabiliter fiat illico, quia sussiciens adest materiae

quantitas . quae potest immediate a principio latente in determinatam formam expandi, cui in generatione viventium ob plures rationes aditus occluditur quod iam superius fusius explicavi. Quarta, si E seminio quodam sub terra generarentur Lapides Frgu obi morati, tunc sequeretur, qudd ex integro semine animalis pollet generari tantum uniea vel plures partes, sed hoc rationi experientiae contra. tium videtur. Rationi, quia tales partes inutiles frustraneae forem,& experientiae, cum videamus omnes partes etiam seorsim a natura

productas semper pelle vel ut sua obduci , at hoe in Lapidibus Fiaguratis non obtervatur. Ergo c. M. Sequelam hane in nostra opinione non polle negari, sed negari tantum , quδd rationi experientiae comtraria sit; etenim non solum non superfluum est , sed necessarium, ut saepius seminium quoddam vel aura seminalis latentem suam facultatem dc potentiam a Deo ipsi in prima creatione mundi inditam exserar, herediversimode secundum diversas circumstantias, inod totaliter, modbpartialiter ne nimirum plures materiae ad formas recipiendas dispostae prorsus inutiles de frustraneae dentur, pluresque circumstantiae naturales ad productionem corporum hinc inde concurrentes omnimode neglis gantur , nec non ut ipsum seminium Nutum Divinum etiam data minima ecasione quoad omne possibile perficiat Philosophus enim non debet hujusmodi productiones solum considerare ut Oeconomus, qui omniafrustranea desinutilia judicat, quae in usum suae familiae trahi ne. queunt Diqiliae by Orale

86쪽

DE ORIGINE

queunt, sed tanquam necellarios causae suae naturalis effectus, sine qui, bus hale frustranea ellet, o a Deo inutiliter creata. Quod ad experientiam attinet cista profecto magis pro equela nostra militat, quam illam in dubium revocet et tenim natura pleraque corpora actuali vi ta non gaudentia , etiamsi tanquam partes ad corpora viventia percinere videantur, sine pelle de cute producere solet , prout e descripti ne earnis sessilis, omniumque lapidum hucusque enarratorum patet. Deinde nulla est paritas inter corpus , quod in naturali sua matricenaseitur , de actuali vita praeditum est inter aliud, quod extra eamaeerestit e peculiari quodam suem ad unam tantum orporis partem constituendam aptora consequenter non omnino ad suam perfecti

nem reducitur.

obdala d quintam a non facessere naturae difficilius negotium produe r. ma re aliquod corpus naturale eleganter elaboratum intra terram , ae in ipsi mari , modo omnia requi ut naturalia concurrant. ΟιMn. Ad sextam non esse paritatem inter productionem crystallorum marchasitarum c. de generationem Lapidum Figuratorum , nam Duri erystallorum Hexaedrae, mare hastarum ubi lce potissimum a saliis bus dependent eas quodam tantum concurrentibus & consequenter non semper eodem prorsus modo unitis, unde modo figuram Hera, dram, mod pentagonam, modo angulum obtusum , modb acutum, nune cubum regularem , aliquando irregularem efformanti Lapides ver Figurati semper producuntur a seminio quodam latente quod melindum potentiam a Deo illi inditam in materia proportionata deteris

minatam figuram semper perficie, de in eadem specie semper aequalis est, nisi ab orerna quadam materia supprimatur. Ad septimam negatur suppositum , quod ad hoc, ut Echinus e mate. 'μοῦ ria lapideseente producatur , necellarium sit ut btummodo orpus

globosum intus eoncavum , externe ver suis annulis c. instructum

efformetur , nam si sufficiens materiae fluidae quantitas adsit, seminium latens illam in corpus globosum clae non vero eoncavum , sed lapidea substantia impletum expandet, in circumferentia externa illa vestigia signorum imprimet , quae ad productionem talis specie requiruntur,qubd autem interna substantia tantum lapidea remaneat, ratio in promisptu est, quia scilicet illa materia non est proportionata , ut alteri eo pori quam lapideo a latente semine assimiletur, interim quod dicit Iarebia Grandis nullam prorsus eum generatione testaceorum habet paritatem , etenim testae etiam in mari diversi modesd non eodem alimento nutriuntur cum pisciculo intra illas delitescentes, neque inmismuni gaudent vita , eum animalculum solummod per ligamenta is stae alligatum sit, contra ver villos quatrupedum coria dcc comis

muni

87쪽

LAPIDUM FIGURATORUM. 79

muni eum animalibus fruuntur vita , D eodem modo eodemque nu.

trimento aluntur.

Ad octavam dico, quod nullus dubitem, quin Lapides Figurati, quem obissis

admodum olim sub terra suerunt generati, etiamnum generentur . Ocnon parvum inter de novo genitos d longaevos deprehendatur diserio mens de novo enim geniti semper adhuc suos praeseserunt fluores. quiabus generati sunt, longaevi ver deposito omni fluore substantiam pi Tumque arenaceam contrahunt, quae signum proximum est imminentis lapidum corruptionis, non minusae caries ossium vel putredo ignorum indicant, hujusmodi cortora brevi in terram resolvenda. Porrb argumenta, quae Diluviani post dictas objectiones ad confir Argumm- mandam suam opinionem afferunt,in potissimum a figura, structura HO i πιώ-

ωsubstantia in quibus quoad omnia eum conchis marinis aliorum Uzzque viventium marinorum partibus conveniunt, non minus pro nostra is vita

ae illorum militant sententia, etenim quid mirum est quod hujusmo trais. di bsiilia in omnibus eum corporibus marinis conveniant, si ab eodem principio interno, d ex eadem quoad substantiam materia prod

cantur.

Dices tamen primo cum,no vardo subitantiam testaceam adhuc in om Argum misnibus fossilibus figuratis, sive postea lapideum sit, sive marcha sitaceum aut sum pria metallieum, observari saltem oeulo microscopio armato, si non nudo. hanc experientiam stare penes Authorem , nam apud nos quamplurimos Lapides Figuratos calcarioso arenaeeos vidi, in quibus etiam adhibito bono mieroscopi nee minimum substantiae testaceae vestigium deprehendi potuit, imo in nullo prorsus fossili figurato marchastaceo vel metallico testaceae substantiae signum apparet, quod sine dubio ideo contingit, quod materia metallica e marchasitacea substantiae testaceae assimilari nequeat, non parva videtur probatio hujus ultimae opinionis 'ubd nimirum hujulmodi fossilia figurata generentur in terra. Dices ieeundo Sosia vidit in rupta terebratula pisciculum ipsum e Argummis trificatum. R. seminium illius terebratulae inventile sub terra in sua in 'matrice etiam materiam proportionatam ad pisciculum ipsum eum con-ehula formandum. Dices tertio Eundem Authorem saepius observasse , echinitas intra montes oblique ratos a mole terrae ce incumbente compresse .sea is hostichos fuisse reliquis integris remanentibus. Re hoc iis longo tempore post eorum ortum accidere potuisse in aliquo v. g. terrae motu c. qui in Itali valde familiaris est . praesertim si echinitae intus vacui fuerint, quales apud nos nonnunquam Occurrunt.

His de similibus rationinus possim seivi quaecunque argumenta, qua a Diluvianis tam ad propriam opinionem confirmandam , quam ad nostram Disiliae by Orale

88쪽

S DE ORIGINE LAPIDUM FIGURATORUM.

nostram impugnandam afferuntur, a quibus nune me lubens abstineo, ne erambem bis coctam apponam , iisdem solutionibus erebrb repeti-

tis Lectori Benevolo nauseam paria Ex hactenus adductis rationibus de experimentis rudi licet marte exaratis non a lustratis potioribus Europae provinciis sed a parvo tantum Helvetiae nolirae tractu suppeditatis ae delumptis, tali tamen aia finitatis vinculo inter se unitis ut rationes experimentorum non minusae experimenta rationum tirmissima fulcra videantur, luculenter manifestatur, generationem Lapidum Figuratorum in terra non solum non es.se impostibilem, sed valde probabilem , nam in hae hypothesi omnia hucusque deprehensa Lapidum Figuratorum phaenomena, quae tam e rum substantiam rati uchuram quam situm sub terra concernunt, facile, clare explicari possunt, omnesque oblectiones a Diluvianis hucusque allatae levi negotio solvi.

SEARCH

MENU NAVIGATION