De pneumonorrhagia specimen inaugurale quod pro doctoris medicinae laurea obtinenda in lyceo magno patavino exhibet Paulus Tonini vicetinus

1쪽

PATAVII

5쪽

Quum tandem mihi optatam studiorum metam

contingere detur, altitie in hac auspicatissima die, antequam lailrum temporiIuis circumitu am destili, ratissimam, ossicium ali liiij ustra Archigγmnosii Iegi bus demandatum persolvero jussum sit quo eum animo novus ego urseae sacerdos, optimis non tum disciplinis imbutus, ad vos accessumis sum, ut a

gumentum alicujus medicae disquisitionis elucubra tum in aspectum lucemque proferre valeam siu-core taleor, quod milii de pneumonoethagla aliquid dissertum viros Iongo pondere minores descerent, totaque ex animo virtus decideret, ita vestrae, At dilores praeelarissimi , humanitati ac benevolentiae Mens in auxilium hae mihi venirent. Quapropterne meum hoc primum tentamen devicialis, et opus ex studio auctorum clarissimoriun atque x tot tantisquo praeceptis in disMiplinariam de eursu mihi

elargitis promatians, grato animo suscipere Mitis enixe rogo o,

6쪽

desioumons Alias etiam sanguinis eiulmonibus

monum, sanguinis mutum smium cruentum, o mittis pulmonis nominatur illa haemorrhagiarum species, sub qua auguis ex organis respiratiouit, uerrietilibus, es laringe nempe, Tachea eorumque bronchiis vel pulmonibus, praevio titillationis, allia quando caloris, cotistrictionis tu pectora sensu, γce ut tussi, respiratione fortiori, vel motu tracheae retrogrado per oris cavum emi euatur.

Quemadmodum in aliis haemorrhagiis, ira etiam iuineumonorrhagia s3mplomata adesse solent. morsebo huic praecedentia, morbum comitantia, qua quὰ illum de quo sequuntur. . Pneumon rhagia saetiissimo frequentes uiu, ι atque praemittit prodromos: lovem horrorem, lassise iudiuem ad faciem ruborem, eatoremque lagacem cepita Ialgiam, spiraudi levem aut satis manifestam

disiieultatem, tussim aridam anxietatis, aestus interui, tensio is ustiouis doloris sub sterno, ad dorsum, Scapulas, tu pectoris profundo, perceptio-uem extremitatum refrigerationein pallorem uritinae , cordis Palpitationem, pulsum concitatum, colerem, duriusculum, pereeptionem sensu Pru in secundum aspera arte Me irae tum ad sauees adscendentis, saporem dulcem. Interim i scit multis praevia haec desunt s1mplomata, et sanguis baud raro, sive conspicuo ad pectus aut aliam artem

7쪽

molesuae sinus', lacu quasi per trahi eam fugam orditur. sanguis modo Mari, spontanea et uri exere sione eructatur, modo per tussim violentam, cujus conatiis aeger quamdiu illae retriti ero salint i ejicitur. Quod rimori in malo, tanto eum impetu eomittigit, ut sanguis non solum per os, sed et per ua fium sua prosiliat, vellicando vomitum excitet;

suboritur mox summa anxietas, succedunt visus oh- nubilat acies, is quentes oscitationes, tinniunt aures, Iipothymiae, et iacit convulsiones scenam claudunt

lethales Iali pacto sanguis amissus interdum solito ssessior, aut fluidior, quantitas nune ad paucas circumscribitur guttas, nunc libras excedit . uniere itur sorti, lenteque essunditur, fluidus novit,laeie ruber et Duniosus eum paue adsit mina; largiter vero, et elio gravi sub anxietate extra vasa tus, conamine intem' eum ut sine tussi, partim guidus, et laeto rubens, partim grumosus, et ater per rivulos exprimitur.

Exitus pneumonorrhagiae sunt, aut in salutem, aut in morbos post mos, aut in mortem.

In sanitatem, ubi illaesis pulmonibus haemorrha gia sensim cessat, praesente vero statu se si pereris es, ope sudoris et urinae in suppream aliis haemoraba is, aperto 1 texam earum rivo. In morbos post humos, praecipue in tabernia

rem pulmonalium semitationem, atque suppuratio-

8쪽

tiem: siti phthisis purulenta frequentissima est eiusdem sequela. Praeterea in piae unxoniam, chr uicani pulmonum at ouiam hydrothoracem , atque

labem.

In mortem plerumque per morbo posthumos, praesctetim 1er ,Iilli sim pulmotialem, sed etiam

per se ex nimia ejusdem vehementia Horret durispe tactilam Couspicere miseram. Ortis terrore percussum, lecto cruento iuside tem linteis sa guiue atro-grumos couglutinatis, atque vasis spuia mante, coccineoque liumore vitali repletis circumdatum, respiratione ter orosa sibilosa humillima voce, verba interfecta, et anhelata sub violenia dia phragmatis actione proserentem, signorum opo' que utem, auxiliumque implorantem, et cum prositilleuio vitali latice ipsam quasi vitam eructantem.

Divisio. IMorbi decursus, sic et symplomatum varietas, nec non momentorum occasioualium diversitas undamenta medicis praebuere, quibus innixi divisionem superstruxerunt; hinc uos, secundum celeberrimum Rieliter, in iussammatoriam, pasticam et passivampneumonorrhagiae divisionem retiuuimus. Ad inflammatoris pneumouorrhagias spectat:

.ineumonorrhagia accidentalis, quae adolescentes maxime illos, qui prius episto obnoxii emul, aggreditur Ansam porrigunt error aris stici ei diaetae Origo morbi in statu iussa minatorio

9쪽

aeteriosi systematis pulti otium quaerenda esse videtur. Ante edunt haemorrhagiam hau cordis p pitatio, pectoris pondus, pulsus plenus, so- ea cesi, si cestas oris, iussis et dyspnoea, quae eiecto eruore sublevatur, atque dolor, si prius adsuerii,

mitescit, simul eum oppressione pectoris Succedit debilitas et terror a cruoris adspeetu. 2. Pneumonorritagia haemorrhoidalis, quae Liaeius est plethorae venosae, coucurrente Saepe sta- ci varicoso venarum pulmo is Morbus saepe periodice nini autio, Circa aequi octialia tempora, tu hominibus tam sedentariam ducentibus haemorrhoidalibus moliminibus, aut illorum quondam su-xui subditis, praeviis alid omitiis doloribus, sub aui depositione recurrit Ilejectio cruoris erios inie elimites levamen adfert.

3. Catamenialis uelimouorelia x, quae calamentis ante terminum consuctum supervenit, singulisque mensibus moderat dou eorum vices sudiplet, haud raro cum sanitatis integritato oriri rid inrex causis regulari me strutilioni obstata lituis, et labefacti otio praevia pulmonun .

4. neumonorrhagia traun ali ciui cluae a vulnere pulmonum, a percusso ,ectore, a corporibus extraneis Iu ulniones illapsis, et a robus pulmones ehemie laedentibus originem ducit. 5. Bheumatica et arthritica pneumonorrhagia, quibus rheuma et arctrinis, vasis sanguiferis pul' virin insensa, ansam porrigua1 . Tuistis lustii spe se

10쪽

die Mnonori bagiae pasti eae species requentis si me occurrit uic trina uas nisi in eum debilita ie juncta es parum in isto orpore partim veroloealiter in pulmonibus Si perpetidamus originem, curriculum uersorum pueumogastrici ut Vmpathici magni, illorumque eum corde, vasisque majo ibus nexum , non mir himur, animi pathemata, aliosque stimulos ex e rebro, columua vertebrali, abdomine et partibus nitalibus ortum ducentes, Pueumonorrhagiae a sam praebere. Cognoscitur haec species ex cotidiatione aegrorum, utpote systemate nervoso admodum excitabili praeditorum, ex causa morbi maxime systemati nervoso lusensa, ex pulsu parvo contracto,

haudque ebrili, ea urina limpida, copiosa, aliisque signis spasmodi his.

Pneumonorrhagia passiva, quae non ex nimia vasorum pulmonalium iri itabilitate, hinc neque eo maiori et quasi impolitos sanguitiis ad pulmohes adsum, originem ducit, vasorum laxitali debetur Huc praecipue perline lineumotiorrhagia sevilutiuoa Diagnosis illius habila ratione signorum geue ratium scorbuti, instituitur.

Qui ex pulmo uibus sanguis vacuatur, quam quam id eommune habere soleat, quod tussis ope, et per ictus reiiciat quod plerumque adspectum esserat uidum, spumosuin et sinceriin1, oecianeumque; quod peculiaribus sumplomati s pro-