Io. Sulpitii Verulani De uersuum scansione. De syllabarum quantitate. De heroici carminis decoro & uitiis. De pedibus & diuersis generibus carminum praecepta. ..

1쪽

- . . Custodes sufferre ualet labat a rIete crebro, Lucretius. Tenue

cavati oculi ua tempora frigora pellis. Manilius Duodecha

remordom constant bissenam cuncta

Pentametru elegiacu costat ex duobus primis pedibus dacti . licis uel spondaicis uel alternis εἰ pentimemeri longa siue natura siue positione: quae iuncta cu ultima eius syllaba spondeum Postremisi duobus dactilicis 6c pentimemeri quanta

'φFm' ait Quintilianus. Utima syllaba indifferrena est

' Et Cicero in oratore.Postrema syllaba breuis an longa sit ne in uersu quide refert.Hax illsitanta enim accipimus: quantam ex git ratio uersus, Ideocli in fine hexametri nunq trocheum: stas per spondeum esse dicimus T igie earn Ina ut pedes diuidere facile possis non te i r u teat ' qdoi uel u iunctu i pricipio stl labar alicui uocali uel sibi ipsi una emcit syllaba e colonans ut ianus uates Iuno uinu uultus mand.at cosonans inter duas uocales posita uim het duplicis colanatis:ut mala trosa:Talis et remanet in ca rsbus deductis p diminutione rem uel git ut cui huic cai N po mi i uocandi casupterq 1 et dio P nois iquo uocalis e ad differe' va ei iteriectionis iuuenalis, Ire uia nat re eide icubere sectae. rellas in monosyllabii Ptulit libro sexto. Scilicet & suuibus qui uisus maximus ei est . Inuenia oc P simplici consonante: muta in compostis ut in resce reiectus di similibus , Prisciano auctore:N5nus ambae hae consonantes dissoluunc a poet s pdieresim In uocales Virg- Arma uisui tabulaq α troia gaza, per undas Troia trisyllabu .ptulit. Martia quo* cai bisyllabu: Si donare uocas P mittere nec dare caiiovi Accipe popei dedu ectu carmen ab illo Pompei trisylla u fecit Ide Te quot nunc

2쪽

aluo psoluenda milis psoluenda 'asyllabii est Noniinu ex ε-- luabus syllabis una faciut p Sineresim Uirg rixerit arripidem

rerua licet aut e mathi paerinide Otii Aureus ille aries uillo spectabilis aureo Manilius, Phetonte patrio culti psignaum' lanteSubtrahi ' fere una uocaliu in scassione ha' dictionum:dudiis in iis reqcum Bapte natura bisyllaba sint: monosyllaba pnunciant ut apud Uirg. Dii demp ocs studiu ubus arua turi Sic&iide ut sed in iidem olim curru succedere sueti. Ide no turos tollemus I astra nepotes Id quot sit in deinde & proinde

Vir, Expiartu demde iubeto certct amyntas .Proinde tona

quio solitu tibi min; timoris. oces quoq; sum es est a uocat; suspientes cu de praepositione copositae patiuneide Lucanus Non deest prolato ieiunus uenditor auro Dinme&deinceps censura simile subeutiIuuenalis Delisne clamore pari cocum- . tur& usce teli Horatius: Redde age q deinceps risisti vibidius dii ubtrahitur Jc i in copositis a semi sequente uocali: ut semianimis semihomo semi iustus. Ouidius . Frigidior glacie seta animi i ni Uirg Semitidis eas:faciesque dira reginae ι dius.Se milustaq; facem uigilata nociniator Attiluit e Mam . in integra dictisne Seu lento fuerint aluina vimine texta , Ide S u. Per dapos pa scunt H q gis cun Ide 3 aduertende sunt eiusmodi syncopae Sicut & epethesisq necessitatis gra adhibe postq&guocali sequente evanescit:Nechet ulla ultra irae ut i ingua aqua H Sic eria saepe post S sequere a uel e ut suavis suesco quae in scasione bisyllaba Pseruntet licet uideanc tres uo

da suasit. Et apud Horatiui Cia mihi non tantum furchi ferem si te. In sucu istamin populis semper seruabit inbiicitur Mis in sine praecedentis d Etionis si sequitis a uocali incipiat . νSimiliter si pccdcias dictio in in desinat:& sicqucs icipiata uocali

3쪽

gessitur illud ira et in praecedente uocali. Virg Littora inlinitar ilic& terris iactatus&alto Haec si si cus ac dicta sunt apud auctorcs inueneristas cribito auctoritati, Vidcbis enim plerul , non fieri Sinaloephen: aut ecthlipsim idest conprensioncm abiectionemq; liticrael aut syllabar:& uocalem extrema longa breuiari sequente alia uocali:ut Insulae lanio in magno quas di racelcno Victor apud rapidum simoenta sebilio alto Tecori.

don o alexi trahit sua quem uoluptas. Item exui ene leticae se quentis ultima acutam corripi P nultima natura longam, Vir.

iit, Uno eodemq; igni sc nostro daphnis amore, Idem una ea em uia sanguis animust sequuntur, Quod quidem etiam A sne encletica usurpant auctores ratione accentus, Nam in sumptiestate prima acuitur , Propertius , Hoc eodem serro stillaetatem; cruor, Calphurnius: Rupe sub hac eadem quam proxima pinus obumbrat, Fit dc subtractio litterae in fine uersus bis permetri: idest una syllaba abundantis : quem qui sequitur est necesse a uocali incipere: oc ipsum uel in m uel in uocalem desi nere . Virgilius. Aut dulcis Vulcano musti decoquit humo rem: Et soliis undam tet,idi despumat aheni . Scandes autem

secundi principium Misoli. IIllud non arbitror praetereundust si uersus incipiat ab o aliaue uocaliquae parte omnis cosciat re sequens dictio incipiat a uocali non sit subtractio: ut apud 'Tibullum O ego ne possem tales sentire dolores & Ouidium, O utinam tum cum lacedemona classe petebat.

ἔS quom snalis littera cum praeciaente uocali succiditur: sed

rarissime. Virgil, Inter se coiisse uiro&decernere ferro, Licet Seneca legat cernere, Martialis: Sardonicas Sinarados adar . spida ':

rionis cursum Vilagilius Autouiu tatus aut urentes culta ca/mante aspidas uno

Interea sugit albus iubar hypopellas, Ali indo Bla.Quadrigarius cuius meminit Gellius MaWre in spatio ac diuersis iubebitur ire. Lucretius.Arboribus ue

4쪽

res dees dere Alcibus ramos Quod uetustissime utchem ino re etia in soluta omne in Oibus te Bacis in us consonante se aente facie bant:ut olbus princeps N digno loco: D oibus& dinus Nonuna Scin principio dictionis posita Tibullus potat quicul legit uirides' smaragd Syllaba breuis P longa liqvado ponit. idius. Mittit hypermestra de tot modo fratibus uni, Virgilius. Liminal laurusq; dei totus* moueri. ι

Iam iambu :ut auctor est Fabius:heroicus uersus non recIpit. Ne staut id frequetius In cassuris. Uircilius.Per terem uersa out

is itiscribie hasta s Longa uero P breui rarius Virgi Et lon

um formose uale uale inquit tolla Horatius Vade age cauete titubes:madalal frangas. Quau Seruius dicit esse a cauo aula Ouidi Quod tibi donaui psue littus emiSunt in quilo ae emo: si tempus P tepore positu :uel p nondum persolub iis linullam uim lsae iure in metris habere. Habet in quadolet ut apud Maronem- Turnil canit hymeneos:& post habita oluisse samo:hic illius arma.Et apud Iuvenalem Viuendumoste non propter plurima tum bis. . t

TQuot quibusl modis primae syllabae qualitatis discernatur Rima syllaba ea dicis equae est in ptincipio dictionis syllabar:eiusqdem qtitas octo modis cogit M scit Positionc Diphithongo Praepositione Copos tione , Vocali ante uocalem. Deriuatione Regula sc

ξxemplo Dicendu in est i cosenates ne* pducunt net coti ipiunt qd est uocaliuiled pducut d corripiunt, i Positione cornoscitur prima:ut carmin axis mala positio dicus quado post aocale sequunt duae aut plures co nantes: aut una geminata: ut una duplex:qualis x zdc nque ubi ni sunt faciunt praxe letem uocalem elle productam, Si uero in eadem diction ost

5쪽

praecedensnocalis si natura fuerit breuis esstvunt, essici ut at ilas icticb caritmon dest tanum tccnon idest filius apud Euripidem: Martialis, Quae capta est alia nuda lacena cicno. Idem Delinat marium si perniciosus illineumon:α etiam indi uersis dietionibus.Ouidius, Piscosana cnidon i grauidamque, amethunta metallis, Quod quidem exemplum rarissi mum est.' cita si in integra dictione prax edens uocalis natura suetit longa su um tenorem seruat.Quapropter non licci dicere aratrum: 'penultima correpta Positio etiam sit in diuersis dictionibus

si una desinat In consonantem dc sequens a duabus: pluribulae incipiat consenatibus:Virgilius.Tribulam traehatq; de iniquo pondere rastri Nec te decipiat illud Virgilianum Ponite spes

sibi qsq;:sed haec q angusta uidetis- S enim abi. Hoc quo

horatianu:sic purgari posse etiam Pristiano fauente uidet .Linquimus insani rideres praemia scribar:q, s extrita vim suam amititit oc liquida quae post muta remanet predente uocale reddit ancipitem Sed huiu smodi iuncturae uitandae sunt . Si uero dictio post breue uocalem ab una duplici cosonate incipiat no e post. Ho.Lucanus Tales fama canit tumidu sup aequora Xersem Vir, gi Iam medio apparet fluctu nemorosa zacynthos Diphiton ρ 'go:ut audio:Nam ubicunq; diphitongus ibi syllaba longa in laris tinis durionibus:nisi seus uocalis:ut praeire:praeesse: praeustus Quippe diphitongi unum tempus di semis habcntait satis late Tortellius explicata . At in gracis producunturivi in a acus: aeas&oeagrus, Ouidius. Aeacus arginan genitricis note dixit: Luca Purus in occasus:sta puri gurgitis aera Uirgi, Gurgite

iam medio portans Oeagrius hebrus ara Ire sitione . Ois enim praepositio suam quantitatem seruat in compositione:ut e e sco excipiuntur Ad ab lab ob in con quae compositae cum uer

bo iacis pducuntur positione:ut adiiciossia trisyllabis uero conmunes MunnEgo tantum Pluci reptao:nec sine metaplasmo

6쪽

tari posse aliter uideo O l Ius Adsice troianae suasore animo ra pacis Vigili His germana malis oneras a': obiicis hosti Nam illud Lucani figuratum eo oportet Cur obiicis magno tui nutu manesi uagantes:& Silii: Arierat in primos: obiicillimania membra , CDc praee se composita ubiqr producuntur: nisi sequatur uocalis: ut dealbo & deuro: equidem in siue ab e siue ab ego fincorripitur . Di quoi pater dirimo. In desertus niuero subtrahitur alicras quae est in disseroin composita a pra co dis ut diletha Re ubiq breuiatur nisi in restri quando ligni ' Re. scat distatues esIe utile:quia fit a re nomine.Iuuenalis, Omnia ' nec minimo sane discrimine rescit. Virgi: Est numerus:neque enim numero comprendere resert Et in tribus praeteritis:repiperi rettuli reppulinn quibus ideo geminant consertantes: quarum una extris p raro inuenies corripi, Catullas.Si reditu rotulissetis aut 1 tempore logo:Syllius Troiugenis reppulit pod i nos Diisq; secutus' Quaeq; seros reppuli doctis medicantibus. a Dii ei dent capta classemnes

ducere troa Idem Palmanegatarna m donata re ducitorimu Lucretius yduritulatu Id rursum coeli relatum templa

-- .gsΛΟ -- receptant. Ouia, Redde parim nobis Helenam Menelaus h bebit. Idem. At redditus iam sibi quisl suos amat oc sibi quid sit Utile sollicit computatiniculis a Reiicio quot produci uolunt : ut Reilae ne maculis infuscent uellera pullis: ubi nos dicimus dieresim x proceleumaticum esse: Nam pedes qui breuiores aut longiores sunt quattuor temporibus uersus heroi eus non admittidi Quare si quando aut iambum aut trocheum

aut tribrachum In minutilisse uideberis: Eas illic aetasimadhiberi Sequamur igis Priscianum in reiicio a Vir in hoc uersa Tityre pascentes a flumine reiice capellas . Proceleumaticum

7쪽

inquit posuisse pro dactylo i εἰ primum s s leae consonum

esse quod&Papinii confirmatur auctoritate, Tela manvirm citi canes in uulnus hiantes ro ubiq; producitur praeterqin his quorum bona pars magis a procul & aliquot a procul de duci uidetur Propero proteruus proficiscor profecto prose.stus pronepos procella profugus: profug io proselus profaniae profiteor profundum prolandusaec nisi sequatur uocalis: ut proauus: uel aspiratio:ut prohibeo, Compositione:ut si po- no componatur cum paedicemus praepono Lenultima produlcia Si lego cum per corripimus penultimam:utperlego:quamu rectius composita ex simplicibus meliust obliquorum qua titas ex nominatiuo u ex diuerso cognostitur, Nulla tamen syllaba compositione di ernis:nisi sit penultima iter duas medias uel fieri possit quae dcmum acccntu producto uel correpto co/

nibus breuiat: praeter fio fis: in quo producitur nisi r sequatur adelut fierem fieti Virgi Omilia iam sent fieri quae posse ne- fabam:N praeter aer in quo producituLSic α in dius dia dium:'ersius: Romulidae salutiquid dia poemata narrent. Similiter In aha dc ine Idem , Auriculis quibus & dicas tu te perditusine Martialis tame dixit Oheiam satis est olle libelle. Ingraecis uero frequentius p cit:ut troes:rarius breuiatur:ut hyal. des.Iambus At in qui scianoe dubitaris:ad exempla confugia

es. Deriuatione: ut domum quod derivatur a dono donas,

Unde haec traditur regula. Quanta est prima syllaba primituta: tanta solet esse de tua tui: ut munero α munus: litteratura tamen seruata: Nam relligio& reliquiae non seruant: nee ibo:

qd est ab comec bobus quod ea boue. De praeteritis &mpinis infra dicimus Excipimus uero ae quae a breuibus Id unc

8쪽

Castis quod a cado dedaditur. Iucundus quod a iuuo I:ula quod a vego latus a tuli: staturus a statum: sedes a sedeord sedile corripit, Vires e uireo uitupero a uitio: lex a lego rex rego. ratis ab eo quod mortem feram ueteres dixerunt dae ultima secando uel sequendo: uel potius a sene:ut uult UarIO:Nequaquam a nequeo:uox uoco binus a bis:totus a tot: Deius a decem:Regula a rego:nonus a nouem: us a secus :h aanus ab humo:Trinus a ter:serium a leo sum S risu: Remus remoueo: Casus a coacto sumen a sue: Fomes dc fomentum a

ueo certitus a cerrere: uena a uenio: uomer a uomcndor iuni

r a iuuenc: tus a petendo:Liquitur a queo:huinor ab humo Taarapio:uigenti a bis docem : iumentum aluuo, Collia aella auctore , Iugerum a iugo: laterna a latendo: gradivus aradu:ut docet Festus: rete a retineo:Cunae a cuneis quibus sustes sunt, Italia ab italo rege . Sicilis a siculo rege, Macero a acer: Vocirem a uoce Inueniuntur & plura : ut profusius profundo : iuniora iuuene , Sed in regular pa ferie omnia mplectemur.ΓHaec uero a longis corripiuutur.Dicax a dico tabilis a uerbo stabis . Manus a mano siue a munio. Titulus tutum tutu:uitium a uitau domus a doma quod tectum signitcat:Dux ducis a duco.Lucerna a luceo: Sopor & sopoto a BIio uerbo Osella ab offa:Farina a farre Sigillum a signo:diserais a dissiro a abes ab absum:quater a quattuor Item quater us.Tigillus a tigno:aceruus ab aggere'uasi ageruuS:uadum

uado uadis uel uador vadaris:quod est pedibus per aqua tranre.Arista ab areo:Fragor a frango Ite fragilis sodalis a suadcoel a sedes:fagax a sagiorannus ab annis noto a nosco notu: Co

plano:foemura fiumina: s dea si res le natat a no mamilla mama Fides aso dc dictuatalus ab Italia uel contra malam

9쪽

lis a curru :siue a curuo:oculus ab Oeulo: erbus ab acer:fatuus

a fatum fatu:Lotium a lotum:odium ab odi ligula lingua Rout leguNam omne praeteritu bi yllabu pducit prima: ut uidi praeter bibi fidi scidi dedi steti tuli.Et uocale ante uocalena habentia mi rui sui Omne pleritu geminas prima syllaba eam dem corripit:ut momordi peperit Caetero' uero praeteritorum tatii est prima syllaba quata praesentis, Quod fallit in his genus posui potui ooegi:quoin primat corripiunt -Licet a longis psen'tibus ueniant. Item in reppuli rettuli repperis quae quamu a breuibus producune - mne supinumbi syllabum primam

Ddiicit:ut lusum:Demas itum quiatu citu a cim:Nam cuia P ducit .Uirgilius: Exitum ruit ad portas Sirum litu statu datusatu rutuα notu in copositione ita irnutat:ut cognitu agni inuata est prima syllaba praeteris:tantae

eosq ab illo declinane : ut legi leget ilecissem legerim legisseuelegero legisse. clitem quanta est prima sy llaba presentis: tanta est eo rq deducunt ab ipsemis sequas p io:asero ferrenuu linterdum mutes litteratura mirebar& reris a reor, Exemplo

iit pirum apud Virgilium iustumiius, rid* piris grauibus ,

multa tibi carmina mentotia conlaendanda Ruae mn huc usumta in alios habeas praeparata. Reddent etiam secudius ingcniuaduersus parturiendos. Non ergo eum labore restig ris ex quoetantum a s eque is emolumenti,MAt si quando supctioriquata docuimus uia sellabat quantitatem inuenire disticile esset ut

' habeas quo statim' confugere postar certis ordine subsise , mus Regulas iquauisorieno omnes compryhenderint uoccs noli mihi ascribere tarditati r Funda enim non omncs pis msuper quas iacitur capit Complexi ctiam in his lumus

10쪽

nulla q supioribus regulis d*togo de postlohe aut aliter c Inosci portunt: At siqd desuetit dc tibi dc unicuit: ut inquit Aristoteles addere licet. In his uero quae sunt ambigua tritio 'e usum secuti sumus in ante b corripievit labellu Excipe Ca -

,ro Elaba fabor fabula sabilis flabra:Labor labetis labilis labes

. Alos ic sicat academia: ut apud laurea Tulliv.At academiae celebra

a note uilla:&apd Ciceroneant academia umbrisera nitido pyeo Alii in corripi ut Horatius, Atl Inter siluas academi qme uerum- Acanthis auis. Acis fluvius.Cacus frequentius Pauitur .Dacia a Lucano Virgilio corripitur Dacus a Martiale ἰtatis pducii :ut Indomitii dacae: pote indignatus araxes It vetitos errare dacas in moenia ducat Grade iugu domita daus ceruice recepit.Signa tulit cla prima tructa amentia da s: acudus facudia.Graculus glacinia machina macero. Ouidia, aceror interdum φ sim tibi cadoledi maceries. Trhacia trhais Vacina, Et q b dc phabet ut bacithrachae brachium pace

laco paco pacuiuus:ex his paciscor placet baculus ec a brachis educta:ut tribrachus Spacior dc spactu breuiat pachinu .Oui ius pler alios e more in xiii- pducit, E abus imbriferos uersus achinus ad austros: Uacilio ancipite habet. HL ante d corripi A Aiae usur ut uadum Tolle Ada ut apud sedulium:dades, dadita gratus:quod Ouidi in metamorphosis sexto corripuit , Et genus magno ducente forte gradivo gades gaditanus gadis Radilon adon fluuius Rado radico radix suadeo spadix trado traduco

ipitur:ut ago sagum.Eripe agalma avo dago lagus magalia iga sagus strages sagio stragula tragula tragema quod non a ago hoc est hirco: Ied a tragorioc est comedo deducuntur t