장음표시 사용
11쪽
8 id. I. Harum igitur aliae ab ipso Iare civili
inventae , et constitutae sunt, veluti obligatio ex stipulatione, nec non ex ebi rographo, de quihus infra tit. I 6. et 22. aliae simpliciter ab Inre civili approbatae , et confirmatae ; cujus ge aeris sunt obligationes, quae ex conventioni hus, si vo oontractibus Iuris gentium, ut emptione, locatione, conductione &o. descendunt, leg. 5. f. de Iustit. et Iur. Praetoriae obligationes sunt, quas Praetor ex sua Iurisdictione naturalem aequitatem secutus constituit, qualis est obligatio de peculio, g. Io. inst. tit. de action. illa
ex Constituto, leg. I. de const. Pecum et si miles .
g. 5. Divisio autem eiusdem obligatinnis
mixtae a causa efficiente propinqua ore sumpta,
haec est: obligationes, alat ex contractu fiunt,
aut quasi ex contractu , aut ex maleficio, aut ex quasi malesidio, g a. inst. h. tit. Hae vero sunt principales, et ordinariae obligationis caussae; sciendum tamen quasdam esse obligationes, quae immediate ex equitate naturali, vel ex lege civili nascuntur, nullo accedente facto nostro obligatorio: ex. gr. pater filio obligatur m ad alimenta immediate ex aequitate naturali, et civis ad solvenda tributa ex lege ciet in immediate tenetur, minriti elem. Dir. g. 72. g. 6. Obligationis ex contrami unam esse eausam apparet, contractum . Contractus est duo rum , vel Plurium consensus in hoc, ut unus
12쪽
alteri qesil det, aut faciat, Iure ad earn rem,
et praestationem comprobatus. Haec definitio tria continet, quibus contractus Omnis, qualem nunc intelligi volumus, perficitur . Primum est duorum aut plurium consensus, uno Verbo, con ventio ; alterum, ut quid praestetur, detur, aut fiat; tertium, ut consensus iste lare . ad eam
f. z. Conventio, vel publica est, quae fit ex caussa publica; ut cum pax sit populi, aut
Principis auctoritate; vel privata, quae ex Dauε- Sa , Beu do re privata initur. De pubi ea tractare non est huius loci . Rursus privata aut mida est, aut non nuda: illa est, quae in Bucis placiti finibus stat, nec Certnm nomeΠ, nec ullam obligandi causam habet praeter conventionem , loe. 7. J. de Pach leg. 27. cod. eod.
haec dicitur, quae puri placiti fines egreditur;
quod ex duabus notis cognoscitur'. IIna e8t, - si in nomine suo non stet, sed transeat in . proprium nomun contractus, ut emptio, vendi ' tio, locatio, conductio, mandatum .' SocietaS, Commodatum, do positum . Altera nota esst, si . Praeter conventionem . Subsit causa obligandi,
. puta si quid tibi dedi, aut seci ea lege, ut . vieis,im mihi quid dares, aut faceres, d. leg. 7. g. I. et 2. Nuda pactio ex Veterum sententia nullam parit obligationem 3).g 8. Contractus alii sunt unitaterales, in quibus alteruter tantum contrahentium su obli-
13쪽
gat, ut mutuum , Rc atipulatio; . alii bilaterales , qui utroque latere obligationem producunt, ut Commodatum, pignus, emptio venditio aliique conis sensuales. Rursus contractus ali; anni bona IN dei, alii stricti Iuria. Ita. Ea de donat lam
aa. g. in bona fidei F de usus. Bona Mei di
cuntur, non qnod alii contractus sint malae fidei ; ia omnibus quippe contractibus bona fides requiritur, lag. 4. cod. de obligat. et action. sed quia in horum contractuum actione . vel iudicio fit condemnatio ex bona fide. id est ex bono, et aequo, etiam ultra id . de quo in ipsa
Conventione expresso ac nominatim fuit actum,
lem 7. f. de negoc. gest. Huiusmodi sunt coa- tractus hilaterales. Straei Iuris sunt in quibus alter alteri nou obligatur nis; ad id, de quo nominatim convenerit; ideoque horum in actiono. stricto fit condemnatio de iis tantum . de quibus in ipsa conventione nominatim ac diserte fuit dictum, d. in. 7. Huius generis sunt uni- laterales . Insuper contractus alii sunt nominati, sive certi . qui certum, et proprium nomen a logibus attributum habent; alii innominati. sive incerti . qui speciali, et proprio nomine . Iure civili imposito, carent; ut sunt do, ut des.
do , ut jacias ; jucio , ut des. , Iacia, ut jacias,leg. 5. f de prascript. verb. Ex his nascitur actio generalis in Factum , vel praescriptis vere
- g. 9. Nominatorum vero contractuum alii
14쪽
II re ineuntur , alii verbis . alii Literis, a ii con-aensu iat. institi h. tit. Nullus plane contra eius, nullavo obligatio ex contractu sine consensu esse potest, lam l. f. penuit. J. de paci. Sed quaedam obligationes solo consensu Contra huntur; quintam praeter Consensum, rem, Ner ba , aut literas requirunt. Ib. Antequam de contractibus; qui reineuntur, agamus, videndum i est primo quae in contractu considerentur secundo quid in iis praestandum sit damni sarciendi causa. f. II. Ex iis, quae in contractibus considerari solent, quaedam vocantur εubstantialia , quaedam naturalia , quaedam solemnia, quaedam
g. I a. Suhstantialia contractuum illa di,
cuntur, quae ita sarmam, et essentiari Cuius Cunque contractus constituunt, ut sine iis talis Contractus consistere non Possit, Iem 27. do Contrah. empti ibique glos. super verb. nova. emptio; veluti in emptione, et venditione res, Pretium , consensus: sine hisce enim emptio consistere nequit, in 8. F. eod. Sic anestantia societatis est communis , leg. I. g. I. Pro 3Oc. et substantia stipulationis est, praecedens interrogatio, et sequens responsio, actu Conti Nuo facta. lem Iar. Τ de verb. obligat. Adeo autem substantialia 'ista speciem cuiusque con 'ractus constituunt; ut coutrahentiam voluntate vel pacto ea mittari hon possint, leg. I 2. I de Precar.
15쪽
Iag. Ia. Naturalia contractuum sunt ea ι quae contractes tacite insant, si expressa nousint; sed pacto niutari vel tolli, citra ipsius
contractus corruptionem, queunt, Moetz. de contrare art. 6. n. r. Exempli gratia secuudum naturam venditionis obligatur venditor de evictione, etiamsi hoc non sit expresse actum, leg. II. g. I. et B. J. de art. empl. . et tamen in contrarium, salvo venditionis contractu, pa, tos inter se pacisci possunt, ne venditor doe victione teneatur, d. leg. II. f. I 8. Sic Secundum naturam locationis est, ut locator teneatur ad ea omnia, quae ex aequo, et Bono veniunt: veluti ut senestrae fiant. Ostia recarisciantur; sed haec pacto tolli posse, manento nihilominus eodem contractu. exploratum est, glos. et Bald. in d. lam et a. de contrah.
g. I 4. solemnita contractuum nuncupantur, quae a legibus ad validitatem contractus, praeter substantialia, et naturalia requiruntur, Bald. in IS. 6. num. a. cod. de dota Promis. veluti Decretum Iudicis in rebus minorum alienandis , tot. tit. cod. de praed is et al. reb. minor. Sine decr- non alien. Etsi vero plerique Doctores dicto modo inter substantialia , et solemnia contractus distinguant; quia tamen contractus de Praedio minoris sine praedicta solemnitate decreti Iudicis factus, est ipso Iure nullus, d. tot. tit. consequens est, solemnitatem allam esse de
16쪽
substantia contractus, quo res minorum alienantur , Substantia quippe rei non consistit, si quid desit, quod rem ipsam subsistere facit. Non est ergo a substantia contractus 1eparan da , atque distinguenda eiusdem εolemnitas. g. Iso Accidentalia contrinus sunt, quae contractui, praeter eius naturam, Pacto contrδ
hentium accedunt, Bald. in d. leg. Ia . Veluti si ille, qui vendit domum cum emptore Paciscatur, ut domum emptam sibi pro tali protio usque ad tantum tempus locet, lam Τde contrah. empl. Et huc pertinet . trita illa regula: pacta dant legem, vel formam contra. ctui, seu : sermant contractum, leg. 23. de
I. I 6. Superest modo ut queramus, quomodo in contractibus damnum ab altero ex Contrahentibus sarcendium quandoque sit, Dicitur damnum, quando aliquid per alium ' ex patrimonio nostro demitur; idque vel dolo, vel culpa , vel caSu contingit, Heineo. m. Iur. g. 78s. g. Ir. Dolus definitur calliditas, et machinatio ad circumveniendum , et , Iullendum aDterum adhibita, Iem i. g. 3. Τ. de dol. mal. Culpa est Omne factum inconsultum, quo nocetur alteri injuria, lem s ad leg. Apιil. Casus fortuitus est omne id, quod humano consilio praevideri non potest, vel cui praeviso hamana diligentia, vel cura resistere nequit, s . I. I 8. Tres recensentur culpae gradus, nis
17쪽
rum culpa lata, revis . ed levissima , lag. 47. g. s. du legra. I. Culpa lata est praetermisissio minimae diligentiae, it est eius diligentiae,
quae non curiosum, et industrium hominem requirit, sed quam naturae ultro unicuique regu lariter suppeditat, argum. leg. sta 3 F. ve b.
significae. Veluti si quis rem commodatam in
publica via nocturno tempore reliquerit, et causetur, is non , putasse, quenquam ablaturum
esse; aut si quia praetendas se ignorare,. quin loco, et. edicto publico praescriptum erat, aut quidvis aliud. quost caeteri omnes sciant, lam II. g. z. F. de institor. action. Ieg. 9. g. 2. de Ar. et Jare ignorant. Culpa levis est cum
quis in eo peccat, quod diligens paterfamilias,
secundum communem hominum naturam, Pra caVere, et evitara potuisset. Ei enim opponitur diligentia , qualem honus paterfamilias suis adhibere robus solet, Iesbas 3. non tantum 1ffmil. eresse. Ut si quis annulum sibi comm datum, put aliam rem pretiosam, et quae facile intercipi poterat, non condiderit in arca, sed in media domo cuivis expositam dimiserit, Daaren. in Ieg. 9. F. solat. matrimon. Levissima Culpa est, cum quis mediocrem diligentiam in re custodienda adhibet; sed culpam tamen admittit, in quam vir dilimntissimus, et sag cissimus non incidisset, lag. corninodati. Veluti si quis gemmam commodatam inclusit instrea, et ei lar arte aliqua illam abstulerit, et
18쪽
gurri 6it. Hic sane casus cum ab homine ait ingenti imo praevideri potuerit casibus sortuitis noo annumeratur, licet quam proxime ad eos accedat . lem a. g. a J. Pro mc. lem s. st nauta caupon. stabularii cte. Excipitur Rrtum domestioum, quia solet numerari inter ca sus fortuitos; olim furtum domesticum hominis etiam sagacissimi et prudentissimi cousilio prinvideri non possit . - Farinau. prax criminat. Pari ire. Ir. de junt. quast. 169. num. R Iν , g. 19. Fibus ala distinctis, quoad daui- mun in contractibus sarciendum, hae regulae sunD statuendae. Do dolo unusquisque contrahontium tenetur, lag. si a. us de reg. Iur. Doculpa distinguendum: nam in contractibus, in quibus maes unum commodum, penes alterum incommodum est, illo ordinarie culpam etiam lavissimam, bio non msi latam praritat, quae in causis nivilibus aequiparatur dolo. Ubi utriusque contrahentis utilitas vortitur, ibi culpa levia ab. utroque praestatur. Casus sertuitus Uectat. ad stominum . et ab nemine praestatur, nisi debitoris mora, vel culpae oasura praecesserit, seu casum in se ultro susceperit lem s. a
19쪽
j. de novat. Etsi vero obligatio naturalis actionem non producit, illam tameu alios effectus habere civiles, in aperto est. Parit
enim exceptionem, ac soluti retentionem, Ieg. I 3. et 6 . de condia indebit. quemadmodum et compensationem admittit, te 6. Τ. de compensat. novari potest. leg. I. in
A. F. de novat. ad constituendum Prodest, Dy. I. g. 6. Is de const. pecvn. pignora recipit ac fideiussores, leg. s. et I 4. de Pign. et hvothec. Donet. Comment. Iur. civit. lib. I 2. cap. 2 pag. IO. num. so. Et haec ita, si oblis gatio naturalis plenae sit; si enim. minus Plena, scilicet solo. nititur pudoris vinculo, qualis esset obligatio ad donationem remuneratoriam faciendam , hos essectus non producit, eo quod gratitudinis, ac Muignistatis officia , potius pudore continentur, ac Verecundia eorum, a quibus proficiscuntur ,
quam legibus imponi, aut pz cribi potu runt. Idemque est, si in se spectata, plena quidem videri possit, sed vel in totum, vel ex parte a Iure civili improbata suerid. Qua ratione improbata in totum obligatio prodisgi, nullum vel qua tum ad ipsum Provigum ., Vol quantum ad alios pro eo fideiubentes, effectum sortitur, leg. 6. Τ de verb. obligat. Pro parte vero obligatio pupilli dum fidei sores quidem admittit, ac pignora ab alio constituta, leg. 55. F. de . recepi. qui ardi in
20쪽
recepi. sed indebiti condictionem haud imis pedit . si quid ita debitum a pupillo oolutum sit, leg. 4 I. F. de condict. indebit. a) Tunc autem sit mere civilis obligatio cum ea facta interveniunt, φη quibus nascuntur exceptiones peremptoriae, nec interest talo sit factum, quod obligationem naturalem: p nitas tollat, aut impediat, ut si dηbitor pactus suerit, ne a se pecunia Peteretur, aut si quis metu coactus, aut dola inductus quisspromiserit; an talo, quod manento etiam vinculo quodam naturali, vim obligationia omnem elidat; ut si verus debitor Iudicio absolutus sit, aut deserpnte preditu Iraveritae nihil de re , g. a. et seqq, inst. tit. de excepi. sa) et. 9 34. Is de pact. D8. I9. cod. eod. Exoipiuntur tamen sa saeta , quae ho-nae fidei Iussiciis in continenti adiiciuntur , quae in eos contractus tran inunt, quibus adhibentur, et iis inesse, via continori dicuntur , d. leg. 7. g. s . leg. za. d. do contrah. empl. Unde etiam ex huiusmodi pactis actio Competit rius. trystus P cui adjiciuntM, Dyz9. F. .eod lag. o. g. I. Τ. de assi H t. Similiter obligationem, et actionem Pariunt. ea pacta, quae vocantur legitima , eo Aused speci tim ad essicaciam oblig*i is sunt noninfirmata Iuro x et civili , vel raetin io, uni uti pactum donationis, cphventiis der pignore, constitutum, leg. 35. g. . de d-μ. M. I.