Biga dissertationum de morbis epidemicis : quorum alius propè Valencinas anno 1803 : alius propè Bruxellas regnavit anno 1806

21쪽

ne temperamento indiscriminatim enini

pusiones , infante , Virgine , Viragines nuptaS, Vidua S, Publi CS, AdoleSCent OS, mediae aetatis viro S, senes, Constitutionis

laxae et debilis, rigidae, sortis et elastiCae

dira opprimebat Calamitas Ulla itaque,cIuod mirum videri possit, erat ad morbiam praedispositio reperibilis.

que in sex vel potius in septem, a quas

ca Nunquam iiitelligere potui qua ratione res has non naturales appellarint proavia dum tam naturales sunt ut ab homine vivente abesse nequeant e manducat enim et ibit, dormit vel vigilat, si non quiescat movetur, e circulatione posita vigent se et excretiones , sine respiration vita et illa sine aere est impossibilis, demum mortalium nullus est qui nunc uno , nunc alio animi pathemate non afficitur. Cum res se, quibus nihil magis naturale est, tales sint ut cuncti et singuli morbi sex harum una pluribusve originem trabant vellem has potius morborunt fontes appellare . . . Ita tamen ut septimam adderem quae ad praecedentium nullam reduci potest et eri qua , aequali ratione, sui genii morbi oriuntur et haec situs est nemo enim ullus ex hoc horizontali sanguinem ad caput congeri, ex On- gestione in praedispositis poplexiam, cephalalgiam oriri inficias ibi , neque dubitabit partium inferiorum aedemata varices, etc. induci , inducta augeri dum cum seminio, justo longius virticalis est ut ob compressionem , aSorumque inflexionem obstructiones oriri dum cum pertinacia vitae sedentariae ultra mensuram indulgetur.

22쪽

jam incle posui, rerum ita diCtarum, Donnaturalium, Una, Pluribusve invenire ratus fueram, nimia de SUCCESSu Spe SeduCtuS,

nihil silexi quod morbo Producerado, fovendove favebat peculiariter nihil enim ad ejus explosionem Contribuebat aer; dum subinti a Cumque ipsi a temperaturucalida ol frigida humida vel si CCa morbus ingruebat Saeviebatque aequaliter; dum

morbum nihilo mi tabat dum ne PaluS, ne CloaCI, De sonae alius quis Cumque

qui eum D quinaret ullibi existebat.

Pensiam sane nihilo majus Conserebat cibus potiasve dum laute vivente aeqiae Corripiebantur, quam ii, qui ex re augusta domi simplicissimis avaraque manu PΟΓ-reCtis VesCebantia alimentis. on Plias quam opis , adserebant SC Uleratorum qualita atqiae Natura diaeta vegetabilis ex pomis terrestribus, laCte butyrat , quae sere totam Pauper Culorum Tu StiCΟ-rum Utinam persiCitant Sola non magis a morbi invasione eximebat, quam ViCtUS animalis telluones potibuSque spiritUosis abuteilles , strenui bacchi milite , nec

23쪽

Citius Corripiebantur, neque gravius de- Cinalbebant, quam Sti, qui erevisia tenui aquaVe Sittia Sedare SSUQVerunt ab 1 Cu-Dabilis abstemiii aqua autem erat limpida inodora, Optimaeque notae, quali in Colle, Cui pagia insidet esse Consuevit.

nuebat, eo Corripiebant ar aequali PromΡ-titudine Pusiones, sedentarii'Uam robusti exerCitati, sub ardentis syrii radiis, durissimo labore viCtum et mi Ctum lucrari soliti. Animi pathemata, qUse HSti ΟΓuminimam in tantum sere a eorum COI PUS induratam, vix attingunt nihil contribuero debebant et revera Dihil Contribueruiat metum Si exceperi atque triStitiam, quo rum fianestum influxum in morbos Conta giosos, fasta medi Callus nimium teStantUT. Somnum quod attinet atque vigilias vix aliquam merebatur attentioDema dum ille, qui est in ration laboris diurni agriCo-1arum omni uni apatia semper habitat rerum dia Cissimus et Contra Vix non semper desidum magnatum palatia fugit. SeCrettonum atqUe XCretionum cum-

24쪽

pum mentaliter perCurre11ti statim Sese offert, Pathologiae humoralis facile prin-Ceps illi , CDjias in morbis producendispot Statem DoCivam, nimi generoS Od Optavere batavi egnems, and eten etc. Nimium ornavere helveti Tissolus, Zim-

mani tollius, Collinus, etc. nimis faCile amplexi sunt belgae, galli aliique Sane, nisi res me Cadat, ipsi innocenter ad SCripta

fuerit D ut CauSae, quae omni ra aliam Potita erant Catiari senem Potest quidem, Demirae ContradiCente, bilis quantitate peCCare aut qualitate et eatenus sui genii ProduCere morbos Veriam RV De Dimis faCile Credas, nimisque temerari judi-Ces, Ut sere judicari assolet, dum cum lingua ConSPULCata, adSima RUXieta PraeCΟΓ-diatis, nausea vomitu Pitio, OmitUS U- Petitu prostratus, intestinorunt turbae, OtC. bilem Copia peccare aut prava indole morboS IU ConComitantes aut pedisse-qUOS POPlexiam . . PeriPnerimoniRm

haemopthisim , astritidem , enteritidem, diarrhaeam, holeram, dySenteriam, etC. ei adscribenda esse , lenotant quidem Praedicta γmplomata in primis viis sabur-

25쪽

vam latitare verum hal)C riri se in diversis diversa esse poteS et revera Saepe sepiuSeSt, pro omnibus uniformi bile assumero dupliciter erroneum est Veri,na non Ο-lum erroneum Sed maxime Peri CUJOSum est,

si remo dia indicata , emeticum prae alii , respexeri , Uod in apoplexia, Peripneumonia laemopthisi si dictis biliosis porri-2ere non resormidavit stomus Cum suis. Qui horum morborum SSentinm Ο-vit qui vomitorii virtutem , VomituS-que a Ctionem non ignorat, Simile pharmaCum praefribere in similibus casiabus horrere debet ego qUidem semper horrui horreboque , dum iVR M. Error hi , nam error manis Stus est, verosimiliter in Causa fuit Ur moderno rum aliqui rotimius, inellus, etC. --rumque adseClae humorem hian aliosque ex Causarum morbis Carum Classe exula-Dint, in Cyllam impingentes, Charybdim evitare conatici bilem ergo hanc, aliaque SeCreta liquida, qua Copia eCCantia aut qua a dotibus physiologicis aliena, Pro Caias produCtri Ce epidemiae , de qua

Scribo, nullatenus assumere potui quod

ZSSumptu tamen fuisset perquam sacile illi

26쪽

qui symptomatibus , de qui bii 'statim si a perficialiter solummodo ii)haeret, Pilato- 1libusque recepti Serviliter man Cipatur. Cum Contra quod fieri assolet, praedis

men etiam rigorosum lumim astusori Di hil aliunde ad symptomata emP SOSQvertendum fuit Ut luCemollitigeremia PDe caeco errando in tenebris me, meCumque Curationis Spem perderem atqUe ΟΓ-

Symplomata Constantia atque omnibus Communia fuerunt Cumine SPqui ratuΓ. Capitis dolor ad frontona, moderrai SH-praorbitalis dictus , ebris Cuta Continian, sitis, non tamen immoderata in union- FPUTCata BPPetitUMPI OStratu , alvus irregularis, his Constipata , illis liquida set

frequens, quandoque terminosa. Aliis ade-xat anxietas prae Cordiali alii Dausea Vomitiaritio, quibusdam vomitus iliis facies ubi Cunda Diauis dejecta ise erant Symplomata morbi Con Comitantia, ipsiusque Comites individui de antecedentibus nihil dixi nuda enim sese monStr9bAntobservanda etiam Cul perspiCACi, inque rem Sed talo intento, qui opime Ale-

27쪽

bant hodie , intra viginti quatuor horas

decumbebant periculosissime. Subsequentia fuere Varia, Pro Varia Parte Corpori S, quam Orbia impetebat. Hic observabatur dolor Capiti gravativus

praorbitali diversus aliquando deliriuna

Non ferox, neque obsCUriam alibi 'Ds dam respirandi dissicultas, leniter dolori sica, Ciam tussi Sputoriamque muCosorum eXPeCtorationeri alibi ventris inflatio tympanitiCa, ad alta Ctum sensibilis , Cum involiuntaria sedium et urinae XCretione Caeteroquin monstrabat Sese hinc indo eruptio qUsedum utanea, Coloris rubri, indeterminatae figurae, Uala Proin Promiliari rubra non reCePeri Neque erat haec aut betaefaciens aut males Ciens neci Criti Ca, ne mali ominis. In hisce Stipatam SymPtomatibUS, Propellendam aegritudinem , adhibebantur emeti Ca piargantia, quando IV CCCOPI Ο-tiCa, quandoque drastica, ibi nempe ubi alvus manebat ConSti Pata Corte PQΓH- viatius sub diversa sorma, in Substantia in decocto, in extraCto Camphora; Cida

mineralia Vinosa ejusdemque faraginis

28쪽

sintilia, alternatim promi SCueve porrecta verum Vix Non Semper in Cassiam; ad omnia reCal Citrans, morbus seViebat amplius; potissimamque decumbentium partem, i Ci faucibus traditorum rapiebato medio. Spe melioris su CCesus requirebatur Ante Omnia exaCta se thiologicaque morbi Cognitio requirebatur indicatio Ora stans atque ii variabilis requirebantur opta ei adimplendae medi Camina, quae leviter non

mutares, dum rem Cu tetigeras.

Igitur in consilium voCatus prae aeteris Omnem a Vandam operam judicavi ut morbi indoles innotesCeret, quam in B terie sabiarrati, in primis viis latitante

tiare non dubitavi, ita ut nec genii putridi, nec inflammatorii esset id quod ex magni Boerhaapii stato omnem mort umopid semicum indolis esse putridae vel inflammatoriae asserentis, facillime fuis

Morbum saburralem fuisso nem usus, nisi is, inficias ibit, qui meridiano tem-laore solis supra hori Zontem elevationem impugnaret aliud est de morbi natura,

29쪽

qiuam inflammatoriam ahit pia tridam iut 1-ram, aut jam dixi, ex iummi viri aut ori tate fueram auguratus eo magis, qLaod id in plerisque Casiabiis Veritati Conforme in Venerim et quod aut Vir eximiUS ISSE-rit, id maximum sit, quod in arte medica didicit ipse qui , si mortalium Ullu ,

Omnia osCebat, Saltem quoad aricti a me dicam in omni sua extensione. Ummi praeCeptoris authoritate praeoCCUPatu ejusque OCtrina, quae mactem, omnium Sse Culorum doCtrinam facile anteCollit, imbutUS , et quam Summopere Veneror iis CXCepti S, Uae aeta Postera, aliorumque egregiorum virorum industria invenit, addidit, correxit, emendavit multum me

tenuit alterutram partem an ample Cterer Verum Cum ab ineunte , ut ita dicam , aetate meCum ita Constitiatum sit, ut nil l-lius in verba urem omnemque in rebius physicis authoritatem , fuerit etiam humana major , frigide respuam dum mihi ratio loquitur , aut experientia Veritatem

demonstrat totum negotium ad SeVeram in Cudem Severe PVΟCRVi.

Exigebat Boerhaavius , exigebant alii in arte magistri ut febris inflammatoria sit,

30쪽

pus dispersum Disi alicubi in Capito, in

PCCtore aut in vis Cerum abdominalium ali vi notabili, Pluribusve PeCuliare ob staCulum haereat ut Saepe sub finem Muni in mortem morbii Vergit, ObSCI VatUr, urentibus internis cum frigore partium externarum Ulsum DTV m Ploniam, dum aequabilis por totum sisterna CirCu- Iatorii uia libertas loci in habet Uri Nas rubra , Vel si summa globulorum rubroriam densitas adsit , ias intimam a quoSorum misCelam re Spuit, aquea et Limpidas sitim siccitatem vel odores Calidos Copiososque C. ciam Utem diCta symptomata, etiam in leviori gradu Uon aderant unde, recte ni fallor intuli, ut inserendum veniebat, morbum TaSSIntem Non esse genii inflammatorii. Ν que eum esse indolis putridae facile demonstrabat absentia eorum SymplomatUm, e quibus naturam simile io judicamus Stabilimus : etenim non aderat subita illa

OC Summa Prostratio virium, neque ad

xa facies illa dejecta pallida mon aderat

Pulsus parvus , debilis non aderat Ummus ille exCrementorum saetor, qui Sem et