장음표시 사용
3쪽
En optime laetor, rarum damus thesaurum. & nihil non nouum, V. utri praefatis item ad nuper ele/ctum pontificem Romanum Adrianum huius homi, nis sextum.
Amobii AH uetusti pariter ac laudatissimi scripto/ris commentarios pios iuxta ac cruditos in omncs psal/mos sermone Latino, sed tum apud Afros uulgati, per Erasmum Roterodamum proditos de emendatos.
B ASILEAE EX AEDIBVs I FROBE. ANNO Μ. D. II. Mense Septembri.
4쪽
5쪽
COMMENTARIOS SUOS SUPER PSALMOS PROLOGUS. HARISSIMIS PATRIBU s LAVrentio ae Rustico Episcopis Arnobius.
Ailetium bonu esse nemo est qui nesciar. led tunc taciturnitas probatur csse cotra i ta quando ad loquendum iubentis compellit autoritas. Si em uobis iubere licet, nobis comaemnere non licet. Non est praelumptionis:,ieci obedientiae hoc quod psalterii uenas pul/lare potius,quam pateticere studemus. Hoc conliderantes, quoa nullus sitims p parantibus aquam,irascitur, Alii para uerint uiua fragrantia mella, Alii nectareis picna liquoribus pocula,nos ex sarculo oris nostri: terram hinc indo lacoeo uerberantes impulsu,Dauidicum laticem,licet tenuiter sitim pati tibus aperimus,siticntcs ut bibant. i autem quicum apo/ltolis tertia diei hora ebrii sunt in spiritu Encto taletur 5 florean nulla tamin sillantibus impedimenta patiantur insciri. qui uino exuberant, aquam uolentes bibere pro hibent. abeant Ogo nobiscum pacem uniuersi lactorcs, qui nos licci rusticos catholicos comprobent, psalmum cuius explanationem legunt prius examinent,ut dum eius legerint lenium,ad eum pertinere sentiant quem explanationis textus ollendit. Ipsi quidem mclius hoc potuistis iacere qui iubetis. Non em impossibilitatem uestra ted occupatione ostenditis au quod nos iubetis facere uos mele hoc potuctitis implae.
Psalmus David I. Eatus uir qui non abhi in consilio im/
piorum,de in uia peccatorum non ste/tit,dc in cathedra pestilentia: no sedit. Sed in lege domini uoluntas eius, &in lege eius meditabitur die ac nocte.
t Et erit tanquam lignum quod planta/
tum est siccus dccursus aquarum,quod seu stiam suum
6쪽
dabit in tempore suo. Et Alium eius non defluet.&omnia qua n/uue faciet priaperabuntur. Non sic impii non sic,sed tanquam pul/T duem prothcit uentus a lacie terrete. Ideo non resurgunt impq in
iudicio .necp peccatores incosilio iustorum, quoniam nouit dominus uiam iustorum,dc iter impiorum peribit.
l Rimus psalmus unde scit beatitudinem perisse, inde recuperis. In consilio impioru abhi Adam id est,m serpentis Δ mulieris. Et nuci Adam noster id est,consensus nosser beatus erit, si non abi tin, consilio serpentis ae mulieris id est in cosilio camis di diaboli. Autli abierit non ibi stet,si steterit non sedean id est non permaneat, sed memor Iom, dci Illiam Moepet uoluntatem.Et diuma & nocturnam actionem suam in mesitatione diu is legis exerceat, ut ho
nendo iste custodiendo inueniat,permanens iuxta fluenta linis, ut lignum ui: mortalitatem capiens.lta dema quaecunm secerit. osperabuntur. Illi autem id est,impii qui comtempserunt,non sic, sed hoc eis eueniet in finem seculi quod in fine Psalini sermo propheticus comminatur, gloria at a qui regnat in secula seculorum Amen.
Psalmus David II. Vare fimuerunt gentes. N populi meditati siunt inania.
t Astiterunt reges terra: S principes conuenerunt in unum. aduersus dominum Naduersus Christum eius. Dirum pamus uincula eorum, ec proiiciamus a nobis iupu ipsorum. Qui habitat in coelis irridebit eos,& dominus subsannabit cos. Juncio/ouetur ad eos in ira sua,&in furore suo conturbabit eos. Ego au/tem constitutus sum rex ab eo super montem jon sanctum cius praedicas praxeptum eius. DominuS dixit ad me, filius mcus es tu,cgo hodie oenui rei Postula a me, ec dabo tibi lato limiaitatrem tu am 5c possessionem tuam terminos trem: Reges eos in uirga flarreaec tandum uas figuli coniunges eos. Et nunc reges intelligit erudi/mini cui iudicatis terram. Seruite domino in timore, dc cxustate cicum tremore. Apprehendite disciplinam, nequando irascatur do/minus, S percaris de uia iusta. Cum exarserit in breui tractus,bcυm omncs oui confidunt in eo. 1 7 Suue hodie gentes stemsit aduolas Christum,quia idolis finem impo l suit Populi.id est.Iudari meditantur inania: Distinetiones ciborum ae
sabbatorum serias adtendentes,utrorumq; uincula disrumpenda quos habitator cidorum deus interim irridet,sed in iudicio iram suam illis & furorem ostedet. Quibus dicturus est: me quem negastis filia dei, uox de coelo paterna uos docuit cum in Iordane me posito dixit, filius meus es tu. Q od autem d:cit. Esto hodie, Deus heri & cras no habet, sed semper hodie habeta pora enisub ipso aguntur,non ipse a temporibus agitur. Nam Syon mons quod sit ecudi docet inpheta qui dicit: Ego dominus excitabo son in gentihus
7쪽
TARIVS IN PSALMO S. 3dabo eam in festiuitatem aeternam omni nationi. In ipse ergo p ita filius
i uenturam contemptoribus pollicetur, perquam fieminatur inimium. Ipsa beatitudinem confidentibus repromittit, re Christo ostoenae,a regnat in saecula saeculorum Amm.
Psalmus David cum fugeret a facie Absalon serj sui. Hr. Omine quid multiplicati sunt qui tribulant me multi insur
gunt aduersum me. Multi dicunt anima: mcae, non est su l lus ipsi in deo eius. Tu autem domine susccptor meus es. gloria mea,& exaltans caput meum. Voce mea ad dominum da
maui,S Gaudiuit me de monte sancto suo. Ego dormiui & sopo . ratus sum de resurrexi,quia dominus suscepit me. Non timebo misella populi circundatis me,exurge domine saluum me fac deus meus. Quoniam tu percussisti omnes aduersantes mihi sine causa,dentes peccatorum contrivisti. Domini est salus, ta super populum tuum benedictio tua. I bulum psalmi tertii hac una sententia explanamus. Persecutus est Ab.
Elon patrem, fronde a collo ligatur. Iudas tradidit dominum, ae laqueo coartatur: sicut Historia passionem David praeteritam indicat, Ita mysterium
passonem domini futuram adnunciat.In qua omnes eum negauerunt dicen/tes:Non est salus ei in deo eius sed si est ex deo liberet eum. Iesus autem uoce sua ad deum clamauit re exauditus est, ita ut mortem quasi sopore acciperet. Ex qua exsurgens ultra no timuit, sed nunc induens corruptibile in corruptio nem, ae in mortalitate mortale non timet ultra milia populi circundatis se.Hate
est enim salus domini cie super nos qui sumus populus eius. Haec est benedi/ctio cius,qui regnat in saecula saeculorum Amen.
In finem in carminibus, psalmus David uir i Vm inuocarem exaudiuit me deus iusticiae meae,m tribui l tione dilatasti michi. Miserere mei, exaudi orationem meam. Fith hominum usquequo oravi corde, ut quid di
Motus uanitatem di quaeritis mendacium: Et scitote quoniam miti/ficauit dominus sanctum suum,dominus exaudire me cum clamaueto ad eum. Irascimini εἰ nolite peccare,quae dicitis in cordibus ue/misac in cubilibus uestris compugimini. Sacrificate sacrificium iu/sticiae oc sperate in domino multi dicunt: quis ostendit nobis bona Signatum est super nos lume uultus tui domine, dedisti laticiam ineorde meo. A stactu tamenti,uini,& olei sui multiplicati sunt. In pace in idipsum,dormiam dc requiescam. Quoniam tu domine sim
tutariter in spe coniux sti Taulus
8쪽
TItulus quarti in carminibus id est,in mysteriis ponitur.In quibus deus lasticiae exaudiuit in cruce positum filium suum, contra quom itast tes Iustdati peccant usin hodie qui non peccarctat irascentes, si uere dei non esset filius quem ninarent.Quod eis ideo euenit. quia non sacrificant lacrificium iusticiae ficut Abel.sed sicut Cain liuoris atm inuidiae. Nos aute qui credimus, dicamus domino: Signatum est supcr nos lumen vultus tui domine. l n quo lumine data in laeticia in corde nostro, Ab illo rempore quo accepimus frumentii in corpore, Uinum in sanguine.Oleum in chrismate. Omerentra aute paccm ista precepimus,quia haec est singulariter in spe a domino constituta in Christo,qui re gnat in secula seculorum Amen.
In finem pro ea quae haerediatem consequitur, psalmus Dauid , ' V. Erbamea auribus percipe domine, intellige damorem moum. Intende uoci orationis meae, rex mcus N dcus meus. Quoniam ad te orabo domine me exaudita uoce me/am. Mane astabo tibi dc usdcbo. quoniam non drus uolens iniquiatatem tu cf. Neq; habitabit iuxta te malignus, neq; permanebuntinium ante oculos tuos: Odisti omnes qui operantur iniquitarum. perdes omnes qui loquuntur mendacium. Virum sanguinum de dolosum abominabitur dominus, ego autem in multitudine miscit cordiae tuae. Introibo in domum tuam, adorabo ad templum sat crum tuum in timore tuo. Domine deduc inc in iusticia tua pro/pter inimicos meos,dirige in conspectis tuo uiam meam. Quoniam
non est in ore corum uctitas, cor eorum uanum Q. Sepulchrum parens est guttur eorum, linguis suis dolose agebant, iudica illos deus. Decidat a cogitationibus sitis secudum multitudinem impietatum
eorum, inpelle eos, quoniam tritaverunt te domine. Et laetentur o/mnes qui sperat in te, in aetemum exultabunt & habitabis in eis. Et otiabuntur in te omnes qui diligunt nomon tuum, quoniam tu bo dices iusto: Domine ut scuto bonae uolutatis tuae coronam nos. Q Vinii psalmi titulus ostendit eam quam haereditatem cosequitur Chri
stus Δ: hanc haereditatem contulit ecclesiae cum diceret apostolis: Pace meam do uobis, pacem mea relinquo uobis.Hanc ergo pacem, quam diximus
in quarti psalmi fine singulariter in spe a domino constitutam.Hanc in haereditatem titulus datam ecclesiae protestatur.Haereditas de morte parentis nascitvr seqs.Nisi enim Christus mortuus et Ict, haec haereditas non patebat. Ipso crinmoriente nata.ipso resurgente confirmata est,ipso ascendente in coelis, permInci haec haereditas in aeternum. In titulo tria sunt moriens.hereditas,& lneredes Et in capite psalmi tria sunt ab haerede composita,ueiba,clamo orati ipsa crauerba rogat auribus per pLclamore intelligi,orationem audiri. Ipsa dicit,ora bo te domine, mane icilicet,cum abiecero opera tenebrarum, ω induero arma
lucis. Tunc te orabo quasi in matutino posita. In quo deficientssius tenebris tacta
9쪽
cis incrementa concrcs t. Mane adstabo tibi di uidebo,quid uidebis tame M pe re mane dic nobis uidino mane Apostolos,fulgetes angelos,gaudetes Marias resurrexisse diam nunciantes,diximus mane postea qua tenebrae peccatorii transierint.Orandu dominu diximus, & in luce dominici diei resurgente uidendum. Quis autem sit iste dominus, distinctio eius uoluntatis exprimit. Tu es, inquit,deus non uolens iniquitatc. Quis enim dixerat eum uelle iniquitat et Iudati sine dubio, qui pro opcribus misericordiae dominum increpantes dice/bant. Non est iste homo a deo.qui labbatum soluet. Iste autem & a deo est,ae ipse est deus qui non uult iniquitat . o habitauit iuxta eum malignus,id est populus incredulus, non permanebul ante oculos eius. Odio ei suntqui operantur iniquitat ,Δ pereunt,qui loquuntur mendacium.Omnis enim qui negat Iesum siliu dei.hic mendax cst. Qui autem cofitetur, intrat in domum des. ω adorat temptu sanctum,no in lapide sed in spiritu. Hunc deducet dominus in sua iustitia propter inimicos.ut dirigat in spectu eius uiam sua,quare pro pter inimicos quia inimici alteram uia ostedunt quae ducit ad mortem.Et propter ipsos hic dirigit uia quae ducit ad uitam. Ad qua dum peruenerint credentcs, inauernum exultabunt. di inhabitabit in eis. Et gloriabsitur omnes qui di/ligunt nome eius. Ibi enim est qui benedicit iustum,ω scuto bonae uolutatis coronauit cum. Vno cod m ossicio. P ab inimicis defenderis dum aedideris, α a domino coronaris, qui regnat in secula laculorum Amen.
In finem in carminibus pro octaua,Psalmus David. VI.
Omine ne in surore tuo arguas me,nci in ira tua corripias me. Miserere mei domine quoniam infirmus sum. sana me dominc quoniam conturbata sunt ossa mea. Et ani/ma mea turbata est ualde sed tu domine usqquo: Converrere domine S cripe animam incam,saluum me fac propter misericordiam tuam. Quoniam non est in morte qui memor ut tui in insemo au
tem quis costcbitur tibi: Laboraui in gemitu meo, lauabo per sin
gulas noctes icetium incum, lachrymis meis stratum meum figa bo. Turbatus est a furore oculus meus, inueteraui inter omnes inimicos incos. Discedite a me omnes qui operamini iniquitate quoniam exaudiuit dominus uocem fictus mei. Exaudiuit dominus deprecationcm mcam, dominus orationcm meam suscepit. Erubclcant S conturbcntur uehementer omnes inimici mei, conuertantur & erubescant valde uelociter. Itulus sexti psalmi dominicam diem exprimit, ipsa est enim de oelam dui desinit.& prima dum incipit. In quinto enim mane ipsa incipit in resurre ebone. id est in baptisimatis nostri consecratione, modo in poenitentiae recuporatioe octaua est,septiformis enim spiritus cui satisfacit octauus. Agit mo poenitens,ut non in ira arguatur sed misericordiam hic in isto corpore positus consequatur. In insono autem confessio fructum penitus no habet. Et idcirco hiequi uult saluus fieri laborat in gemitu suo,lauat per singulas noctes lectum. Leeium inquam in noctibus laua quem in noctibus inquinauerat,& ne putaresb 3 eum
10쪽
mm aqua qualemcum haurire, de eum abluat, Lachrymis,inquit eum Ho/ho. Quare quia turbatus est prae ira oculus meus. Audiui igne aetemsi imm9nere iram iusti ultoris incumbere di idcirco turbatus sum quia moram feci in peccatis meis, v inueteraui inter omnes inimicos meos. Nunc moribus malis ει spiritibus immundis renunciam dicam: Discedite a me omnes qui operamini iniquitate quia is qui dimisit peccata.is inqua,qui exaudiuit uocem fletus mei, di oratione mea suscepit dixit mihi ,ecce saluus factus es, ta amplius noli peccare.Recedat a me uicia,q mclita sunt hacten'. Auertatur retrorsum re erubescant valde u lociter, per filiu dei qui regnat in secula seculoru Ame.
In finem psalmus David quem cantauit domino pro uer bis usi filii Gemini. UII.
Omine deus meus in te speraui,saluum me fac ex omnibus persequentibus me dc libcra mc. Ne quando rapiat ut leo
Sti animam meam,dum non est qui redimat, neq; qui laluum faciat. Domine deus meus si feci istud, si est iniquitas in manibus meis. Si reddidi retribuentibus mihi mala, decidam merito ab ini
micis meis inanis. Persequatur inimicus animam meam εc compre/hendat ot conculcet in terra uitam meam,dc gloriam meam in puluerem deducat. Exurge domine in ira tua.& exaltare in finibus inimi/eorum meorum. Et exurge domine deus meus in pmcepto, quod mandasti.& synagoga populorum circundabit te. Et propter hane in altum regredere, dominus iudicat populos. Iudica me domine . secundum iusticiam meam .ec secundum innocentiam meam super me. Consumetur nequitia peccatorum ec diriges iustum, sinuans corda dc renes deus. Iustum adiutorium meum a domino, qui sal/uos facit rectos corde. Deus iudex iustus,sertisac patiens, nunquid irascetur per singulos dimet Nisi conuersi sieritis,gladium suum uis bravit arcum suum tetendit, o parauit illum. Et in eo parauit uasa mortis,sagittas suas ardentibus effecit. Ecce parturit iniusticiam, de concepit dolorem , dc peperit iniquitatem. Lacum aperuit & ef γdit eum N incidit in foveam quam fecit. Conuertetur dolor eius in caput eius,& in uerticem ipsius iniquitas eius destendet. Confitebor domino secudum iusticiam eius,5c psallam nomini domini altissimi. Vm nunciassentpueri David quod possent Absalsi occidere,& dicereti David:parcite ei δε fugeret iple Dauid a facie eius, apparuit super eum Semei.qui erat de cognatione Saulis δε iactans post eum lapides clamabat ea uirum sanguinum quem cum uellent interficere,dixit David: Nolite ecce qui de lumbis meis egressus est pugnat contra me.Et uos miramini quod filius Semei de tribu Saul,sit contra me Parcens ergo & isti Dauid sicut oe Sauli pepercerat parcens & tyranno filio orat,ut liberetur a persequentibus,commemo rans non se fecisse istud.quod ille clamabat. Non utiq; reddidisse retribuentibus