장음표시 사용
31쪽
CLAVD. DE RAPTV Addit q Mnqueplagas, medium pubtegmine rubro obsessim feruore notat; Aualebat adustus Limias, massiduo sitiebant stamina βler
Vitalis vir nque Exas, quas mitis oberrat Temperies habitanda σωris: cum sine supremo Torpentes traxit geminas; brum que perenni Foedat, in aeterno' contristat stigore telas.
Necnon m patrui pingit ' sacraria Ditis,
Fatalesque sibi manes,nee defuit omen: Praescia nam subitis maduerunt fetibus ora. Coeperat oe ditreis summo iam margine texti Oceanum sinuare maris sed cardine demo Sensit adesse deas; imperfectumque laborem Deseris, m niueos infecit' purpura dultus, Per liquidassuccensi genas , castique udoris fluxere faces: non sic decus ardet eburnum odia Sidonio quodfoemina ' tinxerit ostro. ferserat unda diem, L ars nox humida somno
Languida caruleis inuexerat otia bigis, I que 'Dium Pluton Superas molitur adauras, Germani monitu: toruos inhisa iugales
e flecto temone ligar, qui pascua mandunt Cocyti, prat que Erebi nigrantibus errant, Stagnaque tranquit,potantes marcida Lethes, A rasoporatis stumant oblivia linguis. Orphneus crudele micans,AFi bonas sagitta
Ocyor, o Singi, sublimis gloria Nycteus
Armenti Diti nota signatus i Alastor , Stabant ante fores iuncti , uumque fremebant crastina ventura Pectantes gaudia praeda. ANNO -
32쪽
IEI III. Mira in hoc versu grauitas, & quae tamenca initar orationis paulatim adsurgentis. Plin. Secundus Non affectanda semper elata, In pictura umbra: in oratione submissio laudabilis. Alia poemata e contra, ut est apud Seruium , dactylum requirunt. At Papinius ita suam Thebaida orsus est; ut Silio numerosior appareat.' D F L ATA curru. phrasis elegans, atque Statiana: Adflatusque fugit curru maiore Bootes. apud Arbitrum: Ventosa loquacitas animos iuuenum pestilenti uidere adflavit. PRODERE. Sic in v. cod. quod facile admis,nam in Rufdixit: Quis prodere tanta relatu'At prius dixerat Lucanus: Causas expromere rerum.
V CO NG S STA. Hanc lectionem vetus exemplar, & Colinaei editio adgnoscit. constat verb hunc poetam Platonis imitatione delectari, neque immerito Brodaeus iuuenis olim peracutus, & serio doctus arguit eos qui vim tam bellae dictionis non aduerterint. Siquidem λογιζταs καψιτα, ο Πμαλιτια αυτη κ τ ἀυτὴν γίγνεθα s. ergo congesta mens verEςst συνηυοι συλ ψαχή. Quamuis apud Virgilium : Foecundum concute pectus; unde forte, Concussa, magis placuit Scaligero sen. quod sane in deliberationem cadit. F V ROR, Id est, Furentis animi vatiei natio, ut est apud Petronium, cum scilicet praecipitatur liber spiritus. D E I Phoebi aduentum trepidatione delubri, adlucis indicio denotat. Dido . AEn. sacrincat Phoebo, Cereri, & Lyaeo, qui & hic,& CasIandra Dei iussit os aperit. Ouid. Signa Deum nosco per sua Phoebus adest. Alii Ceretem explicant. sTRI D E NT. Alii Stridunt: qui sonus hic non placet. At Scal. Seniori hic ordo mutatur; sic enim ille:Triptolemi strident
TTR ITA. Id est polita seu leuia, non recutita. Cic. dixit Mentum simulacri attritius osculis. Adstricta,ineptξ. SEAS. Suavia sane & placida bic destinato apparEt. Ro.seas enim cristas lapsui sereno subiungit, denique rotas loqui-
33쪽
tur,dum sanguineum ac luteum colorem pulcra tempe te mitigat : vir tamen cum censoria virgula in lucem editus, ac valde iudiciosus humile nescio quid huic epitheto adsit gnat. Lucretius: Forsitan&rosea sol alte lampade surgens. Claud. alibi dicit Roseum Lucifetu,& Aurorae color dicitur non male roteus.' H EC AT E. haec ternis figuris varia, idque explicat eleganterPrudentius, & illi versiculi incerto auctore. TLrret, lustrat, agit: Proserpina, Luna, Diana: Ima, superna, feras: sceptro, fulgore,sagitta. A LENIS. Ita vet.c.alias laetus non math ex Virg.sed alludit ad Lenei nomen,qui Donato dicitur quasi mentem lenianali, Graecam originem tenent mordicus ignari antiquae consuetudinis, quod eium in IureTestatio mentis allustro quidem est,sed talis vemelior testamenti definitio dari non queat, analogias sanὸ, velctrina, vel origines boni illi non nesciebant. Sic opinor fures a
ferendo, vel si φ έρου sine periculo dixeris. M TIGRIS. Nebrida, vel spclium tigridis accipe: quod etiam
humano capiti aptari queat. Camillae apud Maronem : Tigi dis exuuiae per dorsum a vertice perdent. Caeterum siquis via derit figulas signiferorum Romani exercitus facise agnoscet has
v F IRM AT. diuersa lectio Figit, Fulsit pro Fulcit, at Statius Claudiani norma, & Lydius lapis:Firmat vestigia virga unde vetus lectio etiam firmatur, alioqui Fulcit delicatum fatis. . D II. Orpheus apud Ovidium : Opositi sub terra numina mundi, in quem recidimus quidquid mortale creatur.' IN NOSM E RV M. Fauni ludunt innumerum Virgilio, hic vulgus Averni famulantur,sic ad simphoniamCarpus ille fa
mulatur, apud Arbitrum. 9 VULGUS. Naso: Perque Vias urbis, latosque ululasse per agros deformes animas vulgus inane ferunt.' O PIBUS auaris. In Culice: Non auidas agnouit opes. Ci-ς ero: Pluto ideli vocatur Dis, quod omnia & recidant in terras,
FE RO X. Alij contra vet. scripturam Fero. At Scal. senior τι Ferox non probat, sane virgo ferox est apud Ovidium , &Iuuenilis ferocia dicitur Senecae.
34쪽
E LEX IT. Hoc non improbo, at vetus liber: Visit unde facilis coniectura τοῦ Vssit. Tibullus in hanc rem : Illius ex oculia , cum vult exurere diuos, accendit geminas lampadas acet Amor. Sed intra dicet Claud. flexura chaos. Imd etiam: Vrere cuncta, nihil tamen mu tandum censui, quia plenior est versus. Stat. Lampade parcentes N inani strinximus arcu. LEGES. Omnia, praeter unum, exemplaria habent: Fruges , sed statim subiungit Aristas quod idem est. Maroni dicitur Ceres legifera. Ad Patisios supra aedem D. Mariae campestris simulachrum eius,aurium vallae, visitur s gerentis , ni me oculi fefellere, trutinam legum dc iuilitiae symbolum, qualis est innu-mo Diocletiani. IRAS. Hic Amor de Ira in eandem personam concurrunt, nec iam demiror illud Horatii: Feruens dissicili bile tumet iecur; quamuis sit sedes libidinis, quo spectat illud satis concinnii: Cor sapit, & pulmo loquitur , fel commovet irass Spicia ridercfacit, cogit amare iecur.
T V X Erebi. Statius: Forte sedens media regni infelicis in a la Dux Erebio UM ARITI. Aliter habuit vetus liber nempe: Nudasque marit , quasi Illecebrae & blanditiae sint magis propriae feminarum, ut infla N eptunum gremio complectitur Amphitrite, Min opusculo de Magnete. ELV CTAT IS. Id est, ausis reluctari.
RCTO. Pro Arctato, sic Statius : Angustam centeni AE-g onis umbram I. Angustatam, seu constrictam non paruam, apud Terentium macies filias faciunt curatura iunceas. V V LTU. non Fletu, neque enim stent facile deae inexorabiles, arque si Ouidio credimus ipsae Furiae tunc demum fleuete,cum Orpheus miserabilis apud inferos uxorem repeteret. FERO. Non Ferox Lachesis,tangit enim Plutonis cum adoratione supplici genua. ORTUS. Vetus lectio, non Artus. Corporei ortus corpora nascentia designant. Virg. Rursus & incipient in corpora veti
FOEDERA. Optimξ, non Proelia, quamuis Statius ha--
35쪽
beat: praelia fratrum, quod non est huius loci. CO NV EI TE. Id est Euerte. Tullius dixit eodem sense:
Conversiones Rerum pub. T ITA NIBV s. Legimus sane Angelos peccantes rudentibus inferni detractos in tartarum: vide Arnobium in illud: Sicut unus E principibus cadetis. Homerus vero , Uονὸς Biρε,ον. B E L L A. Sic habuit vet. manuscr. non Flare cupit dicet enim postmodb: Flamine rapturus, sand Statius tapE : Bella cupita O uidius de ventis: tanta est discordia fratrum , inde & Proelia ventorum apud Virg.&Bella anni Lucretio. Hic vero notabis aptissimam comparationem, caeterum ut ait Aristoteles Σαλγ πο V-πολερυοι, R A PT V RV S. Simplex pro composito ut saepe. Statius alacerant caua nubila venti, diripiuntque fretum 9 A LE RO. Mercur ij petasum intellige, quo solis & siderum ardorem defendit, dum per acra magnum remigat. Papinius Obnubitque comas & temperat astragalero. Augustus Caesar quem lilium Maiae seu Mercurium adpellat Horatius solisne
hiberni quidem patiens fuit; domi quoque non nisi petasatus sub dio spaciabatur. Sed credo ita formς suae indulsisse, quae pulcherrima apparet in ipsius aureo numismate, quod inter alia innumera vidimus apud Culacium. GRA. Tenebrae sane, ait Arnobius, non omnibus cre turis obscurum faciunt: siquidem ferae multae & cattae atque ues nullum patiutur noctium obscurum, neque nox rebus , omnibus colorem adimit auctore Seruio de Academicis,ut ipse ait,
nam &squamae piscium noctu lucidae, & raidam vermiculi. BES. Mens humana etiam ait .symmachus ) liquido diei nitet,coacta nube flaccessit. FAS. Sic in v. cod. alias Ius quod non implet numerum. Pasitaque pro Iure fandi, seu copia hic dici videtur. Sed Ausonius: Fas habet de patriam propter considere dextram. I. CELERES. Horatius : I. pete unguentum. Alias I, celer de non mald,sed minore energia. Tib. I, puer de liquidum foctius adde merum.
36쪽
TV L IT. quidam exponunt Abstulit, ego Intulit vires, id est
vim ; ut saepe apud poetas, sic&Opes pro ope notaui non semel, nam Pluto habet vires, neque ei ablatae, ut docet Statius: tumidus ne meas regnator olympi Explorat vires 3 Sed illud tu lit non placet Scaligerosen. propter ambiguam notionem, atque ita hunc locum emendare voluit: Si nobis noxia sedem eucoelo Fors eripuit.
'TIO B V R. Animi robur dixit Tullius, sed magis est forte ut
Ditis trabale sceptrum intelligas, ut infra videris. At enim claua Herculis robur ab eodem dicitur. TE RTI A. Vetus monimentum sic habet: Iuppiter astra,fretum Neptunus, tartara Pluto ; Regna paterna tenent tres tria, quisque tuum, sed enim tergeminus fuit Iupiter; quippe : Tonans, Marinus, Stygius: quae unio diuisionem non videbatur
Pati, Eustachius: Ζευς ονο . Διος, Ποαῖωνος . U. APου- SORTIS. Olim magistratus sorte electi, & postea Ecclesiastici. Augustinus: Sors e si res in dubitatione humana diuinam indicans voluntatem. Sed hodieque in diuisione haereditatis is mittitur. Diana etiam Phoebi consors apud Ovid. TIBI tanta. Non ubi, quasi dicat: Tot arua genitalia tibi sui exposita, ut ubiuis queas vomerem figere. Venust ὁ vero Seneca ridet hunc sobolis propagatorem ; quqrens cur post tot natos liberos sterilescat. VIES. Mavult esse Irrequies qu m Α γα ιυς , quan is capistrum mali tale non solum curis , sed & stultitiae adscribatur,
unde ille. Grammaticus: Arma vir cinaque docens atque Arma virumque peritus, non duxi uxorem sed magis arma domum.
Verum Graecus ita suadet M κ μείν sue αμμο - 'νωm nos ιληα . dein subiungit τε κυε δ' εμπαλιν quae plane huic loco sunt consona. Pluto enam se In glorium,id est queritur, quod sine uxore & liberis in aula sua desideat. FULGIDVS. sic v. liber, non Lucidus, quod verius puro propter lucem quae supra. Statius eodem sentia : Stygio praetexam Hyperiona coelo. videlib. vii . Theb. unde plurima in via sum suum transmovet hic poeta. V tale. Propertius: Quae viva sequatur Coniugium.
S IV ERS O. In diuelsum ita vetus liber, adverbii specie,ut
37쪽
necessarib, voluntarib, eodem significatu dixit Ausonius : Via debis Alid summae illius transite ratione. Virgilius dixit: Huc illuc, de in partes varias versare animum. In alijs cod. Diuersos
ducens. Iplum te consuleia' GET N UEGE. Sic omnino legendum ex veterum auctoritate, & scriptura, quidquid Lilius ambisat, vir qui dedoctus sed liberior impendio, v t patet ex vita Ausoni j & huius poeta -- V IT V LAM. Haee videtur satis humilis coparatio,sed oppido quam venusta, neque sine Ouidiu exemplo, de eadem re. vide . Hon. Cons. dc Martialem. COMMENDAT. Hic versus abest a quodam libro sintque hi tres dubiae electionis, ego medium elegerim,si delut optio. In hanc vero sententiam dixit Tibullus : Heu cui mea pignora credo , sed idem contigit Ouidio quod huic poetae nostro, nam in met. de Apro quem occidit Meleager: Et fetae den si, similes hastilibus horrent, stantque velut vallum , velut alta hastilia fetae.' S I CV L A. Vetus cod. ita praefert. non Siculas oras, nota est E Iure formula relegationis. Prouincia illa, Insulisque illis te relego. T RIN A CR IA. Ouidius de gigante cui Sicilia imposita est ita disserit, ut dicat eius dextram Peloro premi, Pachynolae Liam, pedes vero Lilybaeo ir E quibus elicitur figura illa trique-x tra Δ cuius proportio hominem emendatqstaturae, manibus, aequaliter extentis, iunctiique cruribus iacentem oculis subiicit. vide. B. Augustinum de mensura hominis.' FARVA VIT E. eleganter , nam & IurisconsuItus quasi
continentem Italiae facit Siciliam, haec autem probat Scaliger: ita tamen ut amandet lectoetem ad 3.. . unde haec,sed inferiore opera delineata pronuntiat.' S E SP ICIT. Ibi Respuit, illic Respicit, sed malEa eperias
M E D IG N AT A teneri..Vtraque dictio variat in antiquo libro, ubi ex Statio . Indignata moueri, quod non displicet. TACITVR A. Solus verborum sonitus ait Scal. senior inuitauit poetam ad retentionem huius structuret, usitatum est, tamen illud; Res ipsa lovitur. .
38쪽
P ET IS CT AT. Haec veritas manuscr. qme partim ex Virg. partim ex Nasone elucet, si enim deiectaret onus tota Sicilia funditus euerteretur, quare apud Statium: tentat Enceladus mutare latus. Sed motat tantum, non mutat, unde Ovid. Nititui ille quidem, tentatque resurgere saepE. UOMIT. Mouet, perperam in excuss. Vomit nimbos. I. flammarum globos. Liquidus ignis dicitur Lucretio. Ignes irrigui C. Seuero. FIDEM. Haec vocula poetae amica, ea veri, nil aliud signat, quam foedus elementorum Principia enim, ait ille : Contiis ooc amicitia: Scaliger S . tamen improbat; eo quod, inquit, nihil promisere ignes nivi, vide huius totius loci censuram in Hyrercritico.' V . si Scopulos. Interrogatio Homerica seu Pindarica, eamveid expressere Horat. & Virg. qui de Camilla: Qitem telo primum , quem postremum aspera virgo Deij cis ὶ deinde narrat: Eunaeum Clytio primum patre. Scaliger autem ait: Poetam importunὸ quaerere expersona sua causainincendiorum, quid enim, inquit, nunc agat phrsicum Si quem narrantem introduxisset, pateremur. PERTIS. Non opertis. Seuerus in aetna: Secta est omnis humus, penitusque cauata latebris. Lucretio et ventigeni
' S PIRI S. Ita v. liber. hic veri, Scal. ait Cereris currum leuissime ab Ouidio descriptum , cum poeta noster ambitios E Ω-
DECRESCIT. Statiana locutio: Decrescit Bacchica Naxos Ante oculos crescente Samo.
C ο N D V N T. Sic v. liber, non: Scindunt, quod est commentitium.
'SALV E. Thetis apud Statium: Cara mihi tellus, magnae cui pignora curae, Depositumque ingens timido commisimus astu, Sis felix taceasque precor. S A N GU IN IS gaudia. alibi dicet : Sanguinis affectum. Tribuni anus. In hominum procreatione utramque personam fungi simili naturae ossicio de nunciat, nota est sanguinis merces apud Iuvenalem.
39쪽
LAE V GU STA. Sedes. Ouid. Templa vocant augusta patres ali,s Angusta neque id eb minus augusta, si inodo , ut ait idem; Sacerdotum rite dicata manu. SILEX. de hoe vide Liuium, sic forte apud Ovidium in tε-plo Dianae Scythicae vastis columnis insigni Stat basis orba Dea. vide etiam lib. 4. Fastorum: Mittuntur proceres: Phrygiae tuc regna tenebat Attalus; Ausoniis rem negat ille viris, deinde: ipsa leti volui, nec sit mora: mitte volentem ι Dignus Ronia locus quo Deus omnis eat. I INDU S. Sie apud Theocritum cupressi. Ααηλ σῖ πον γά μιον ω κωπαρια i. Virg. Forte sub arguta consederat ilice Daphnis , ubi Serii ius optime stridulam exponit: quod non capit Gis vir subtilitatis haud plebeiae. Ol pius: Dic age, sed nobis ne vento garrula pinus obstrepat, has ulmos potius fagosque petamus.
C O UT I CU SI E chori. Statij hemystichium, insuper fi
gura quae viiij habet speciem, qua usus Virg. de quam adfectati it Tibullus, teste Mureto , hanc duplicat Lucanus: Et Croeso fatalis Halys. Item Cicero in versu. At Claudianus : Conticuere chori, chorybas. ENS E M. Id est gladium siue cultrum. Iurisconsultos cum non liceat alterum laedere , olim in corpus suum saeuire licitum est: Sed alia ratione. D AT. Sic in vet. codice, delicatE idquidem de latine, cum alias legatur, Monstrat aut Pandit. Servius 6. AEn. Tegere est celare. N udare est indicare. IRA C C E S SU AI. Recepta lectio,& quam vet. liber adgnoscit. Virg. Speluncam dixit Solis inaccessam radiis. In animis enim hominum si non speluncae, tamen latebrς fiunt & recessus, alias Inaccensum, quod non adeo vulgare est. PS CS PS' Poetice id quidem sed pulchrὸ,mea sententia, ita enim sublimi aeris regioni adfixus est cometa, ut iamiam lapsatus videatur. Sed enim Scaliger hic: Non est prςceps cometa , neque delabitur, atque in iisdem hqret vestigiis Silius: Scintillat sidus, terrisque extrema minatur. HOSTES. Plinius ait Cometen esse cladium magnarum prγnun tium: quod negatur, alias N ubibus ignes, inept E prorsus.
40쪽
F IT M AT A. Multo plenior, ac verior lige est lectio vetus quam Fundata, nam ingenio loci munita firmati queunt. NOTIS. Id est ventis fortὸ: visit species pro genere , nisi mali, Indicia intelligi, ut Celsus: salutis & morbi. notas. Teretius, Magnum argumentum est extra noxiam esse.
NI M . . Dici videntur quasi zνλοι. Horatius: Impellunt animae lintea. Vira. ventosis follibus auras Accipiunt redduntque, sene Anima follis dicitur Plauto, de Lucretio: Aura
FLVM INE sic. v. cod. non Flamine. Virg. suit aes rivis, aurique metallum, & : alij stridentia tingunt Era lacu id est flumine. Lucretius de ferro candente : Stridit ubi ingelidum propere demersimus imbrem.
F O R. N AC E. Ita v. liber, non Cervice. Virgilius: Vulnificusque chal 1bs valla fornace liquescit. - C V Scaliger S. hic.Tela Proserpinae cum Ouidio certat de rerum sedibus post primam confusionem. LEVIT flamma, sic v. liber, alias Egit nullo sensu. Ouidio: Ignea vis Emicuit, summaaue locum ubi legit in arce, de in Fa, sis Caelum flamma petit 1, id est legit, seu Eligit, vel sortitur. S V sT E R C E L A N T IA. Recepta lectio uno veti codice subnixa, sed altet habuit: Iamiam curuantia, quod no spreuerim libens quia libro a. Curvata tumore Parvo planicies. C O NT RI STAT. Vetusdectio. Horat. Contristat Aquarius annum,alias Constringit. SACRAR IA. In ora libri vet. Penetralia, sed minus verE. Cic. Euandro familiariter utor,is habitat in facrario, legimus in C. Theod. Sacrarium principis, 5c apud Auson. Sacrarium Imperialis oraculi. At Sacraria differunt sacro loco ut colligitur ex Vlpiano , sed Ennius et Acherusia templa orsi saluere infera.
T I N X E RIT. Si copi. codex, alius Texuit ineptὸ,ut docetur ab Ouid. Aut quod, ne longis flauescere possit ab annis, . Maeonis A ssyrium foemina tinxit ebur. P LUT O N. Ultima littera non fuit aded necessaria, ut in itilo versa Virgili): O dit x ipse pater Pluton, odere sorores. Sed