장음표시 사용
2쪽
MO, CHRISTIANISSIMOQUE PRINCIPI AC DOMINO, D. GEO
gio Marchioni Brandenburgensi, Stetensium ae Pomeraniae Duci, dc Norimbergae Burg grauio, Domino suo Clementissimo. Leonardus Euclistus medicus e S. P. D.
Illustrissime Princeps, quantum Tuae Celsitudini ob non uulgare in me munificentiam ac sauorem debeam. Quid enim, ut reliquataceam, a Tua Celsitudine munificentius gratiust contingere potuisset, u quod a uariis peregrinationibus,quibus semper fere ob
noxium este conueniebat, me se
ceris immunemr quae non semel equidem, sed iterum ato iterum adulcissimo literario octo traxissent inuitum. Intelligebas sane in tempore, admodum molestas esse mihi multifarias istas prosectiones exosos fore equestres illos strepitus, ob id studiis me consuetis committendum curasti, a quibus non sine magna molestia me distrahi animaduerteras. Verum, utcun munificentia tuam ex pertus sim, attamen hactenus grati hominis ossicium erga Celsitudinem Tuam optare magis licuit, u praestare. malueram etiam aliquanto praestare serius, modo plenius. At ne frustra, citra seu ctum omnem, hoc quicquid est temporis, quo a prosectione mihi serias esse uoluisti,perdere me suspicareris, citius noc quod animo uoluebam perficere conatus sum. Et cum, Plinio lib. xxiκ. capite primo teste, nullum sit in medicina mendatio periculum maius. quando in ea uel minimum erratum citra uitae humanae detrimentum esse nequit,commode me iacturum duxi,si recentiorum me, dicorii errores,dc eos quidem Praecipuos, nam omes quis posset:
3쪽
partim ut intelligeres me interim, dum peregrinatione abstineo, minime esse cicio lum, uti animum meum laudibus tuis impensenuentem,tuaem munificen vae haud immemore declararem: pan tim etia ut ex inclyti tui nominis praelatione lucubradonibus ii scemeis lavoris nonnihil conciliarem. uas enim ad te adsero, tantomesus patrocinium postulant, quanto plures sunt habiturae, qui easdem mire exosas habebunt. Eo autem libentius hanc scribendi prouindam delegi, quod a nostra professione non esset aliena, quando trito etiam Graecorum prouerbio praeceptum sit, Quam zuis norit artem, in hac se exerceat: praeterea etia, quod Studios nonnihil hoc meo labore prodesse sperauerim. Quare nemo existimet me id operis sumpsisse animo uel calumniandi, uel ue
nandae gloriae studio uerum solius ueritatis amore, mortalitatisq; antum iuuandae caussa, quando aetati nostrae circa uera remedia
caliganu, dc suturae posteritati non parum conducere arbitratus sum, si medicae artis Studiosi hoc pacto in meliorem uiam reducerentur. Minime igitur lactum, ut uiris, quantum illa serebat aetas,doeiis,multaeca: lectionis detraherem, sea ne in omnibus simplici
Gres, nominis authoritate decepti, eorundem subscriberent sen rentiae, cum nullius nomini quantum ueritati sit deserendum. Proinde, etsi anteayer Leonicenum uirum in omni disciplinarum genere doctissimu, exa ctissimiet iuditii hominem, ac per alios quoOdam magni nominis uiros, non pauci medicorum errores libris editis mundo proditi sint,attamen eosdem non omnes qui hic hahentur, nec ordine aliquo, sed ut passim sese obtulerunt, attigisse certum est. Insuper omnia hic, ut aiunt, rudius ac planius, si apud illos docentur. Ouare ut omnes ordine quodam, & uno uelut
fasce concinnatos haberent ueritatis Studioli, hoc quicquid est laboris subire uolui. Et si magnitudo rei nonnihil deterruerit, ta men quod quouis labore ac instanda me assequi posse confide
ham, detrectandum non censui, potissimum cum constaret honos quosvis primos illos meos conatus ueluti quaedam praeludia non esse aspernaturos. Morosos uero ueteris inscitiae propugna tores, barbariael sordibus contaminatos Medicos, cum uniuer so Sophistarum coetu, nihil moror, quando omni penitus erudi tione atq: iuditio careant, nec quicqua quod ipsi non didicerunt
pensi habeant. Quibus certe multo iussius asini auriculas Dii de
4쪽
derint,qum Miche, repertis enim Pugibus glandem defendunt, nec cum Gryllo in hominem redire uolunt, ut quibus in sterquilinio, Suum more uersari perpetuo placet. Quod equidem no alio nomine, Galeno scribente, sit, nisi quonia ueram speculationem Lib.
non nouerunt, nunquam incipere, ut eandem dis vit,erubesciit.
Caeterum uidebunt Cumani isti asini, utcunt intcium adtem The .pus occulten fieri non posse,quin aliquando promineant aures, FIethiircuncti etiam tmerint, prodanim Lampsacenia rudentem. Blan eap. dos nanq; sermones, egregias nugas, d lirasonicam iactantiam, iij. magnificam pompam,annulos multos,&quicquid est effoeminatorum morum, si detraxeris, non medicos, sed meros carnifices, sutore'; deprehendes. At laxint Superi, ut aliquando Catonis exemplo passim hoc medicorum, circumforaneorumcl: genus urbibus proscribatur. Reliquum est Princeps Illustrissime,lit hoc studiorum meorum monumentum hilari aloe exporrecta DOnteruscipias, idq a malevolorum uenenatis dentibus, alienaeo Suirtutis osores strenue defendas. Studium meum ac ' animi mei promptitudinem erga Cessitudinem Tuam declarare uolui, quam Iesus Christus, Optimus maximus, mihi tuita omni Dus diu seruet incolumen. vale,
mense Octobri. Anno anato Christo. H. D.
5쪽
quae in toto opere continentur.
Aloe non aperit uenas, nec cit sanguinem. Fol. in manna Graecorum aliud a manna Arabum. vli Reubarbara nostrum ab antiquomper omia diuersum est. visi. Sanguis Draconis non est succus Sideritidi erbae, sed in Cinabaris Dioscoridis. λς Napellus, iuxta Avicennae decretum, minime In potu propinandus, nee radicis Pentaphylli succus inter uenena numeran dus. eodem σ Antiquorum Buglossus nostra est Boram. κν Agrimonia, qua passim in ossicinis utuntur, AEEupatoriumue
t Harmel est semen Rutae sylvestris, non autem Cicutae. xiis Aloe mixta melliplus ourgat,ac stomacho minime nocet. xidis Casia Graecorum,ab Arabum ac recentiorum estdiuersa. mihi, Perpera mesue praescribit Dosn Re arbaro,Epithymo, Scani moniae,Polypodio aBEusorbio. Ignorant nostrae aetatis medici, quid sit radix, quam pro Turbitossicinae vendunt. Hi t Differt Arabum authorum Sandaraca,a Graecorum. xvii Theriacae a nostri seculi medicis certa non habet scientia. xvij s Saccharum antiquorum a Sale Indo nihil differt, a Tuccharo ta men nostro diuersum est. κxii
Herba ex qua fit Ladanum, non est Cissi, hoc est, Hederae species. Xxiii
in Suculum non est Semperuiuum, aut mandragorae semen, sed id quod antiquitas Symphytum Petraeum nominauit. xxiiii . Arabes perperam mezereon, quaeGraecis Chamaelaea uocatur, inter Lactaria connumerant, eandemi cum Chamaeleone confundunt. X- Avicenna Cicutam, apessumin herbas uidetur ignorasse,quoniam quae Cicutae debentur, apello tribuit. xxvi so Avicenna uicinitate nominis deceptus Ixion, id est, uiscum, prolata inter uenena enumerat. ' xxviij
6쪽
Ignorauerunt Arabes, herbam Isai idem, ideoo ancipites in ea describenda suerunt. πικAvicenna Calamentum cum Origano confundit. Nos Avicenna quatuor herbas,natura dc figura differentes,sub unius Auriculae muris appellatione confundit. Non Herba priscis Pes Coruinus appellata, a nostra sic nominata est diuersa. Carabe non est Populi arborisgummi. XXXV Avicenna praeter hoc quod uarius in describenda Populo arbo/reest,falso etiam calidam esse in tertio ordine asserit. XXXVi Perperam Serapio Oxymyrsnen esse arborem ferentem Cube bas existimauit. Novumulti nostrae aetatis Medici ignorat quid sit memithe. xxtaviuPhaselus dissert a Phasiolo. xxxiκFalso medici iuniores luiubas & Sehesten fructus ad quosdam medicinae usus adhibent. - eodem HerbaLichen Graecis dina, salso a nostris Hepatica uocatur. Avicenna Volubilis herbae proprietates cum Hederae proprie ratibus confundit. . - xli Mesue Centaurium maius cum minore confundit. pud Avicenna dc Serapio lapidem Armeniam et Lazuli confundunt. male agunt medici, in Cantharidum exhibitione,alas cxliiij abiicientes. xlv
Alibium non est Eryngiii,sed herba Inguinaria dicta. eodem
In interiorum membrorum inflammationibus incidenda estu naquae edirecto est. MVi In Dylenteria ac Colica purgatoriis medicamentis ex Mammo nia&similibus consectis non utendum. . lCacochymiam recentiores medici non recte describunt, salso' alio nomine repletionem ad uirtutem dici contendunt. 10 In curandis renum Calculis, assidua Clysterium iniectione non
iPurgatorium medicamentu attractis humoribusest simile lii 'minoratio, sic enim recentiores quidam loquuntur,conco6ioni non praemittenda.
Elephanuasis aliter apud Arabes, aliter apud Graecos accipitur, Eodem modo dc Lepra. eodem
7쪽
.. Duo tantum mussarum insalubrium genera, primidua scilicet de
antecedens. ivii 4s morbus Gallicus no est is, que Graeci Lichenen nominIta lint .a Diuersis istis nominibus, Pruna, ignis Persicus, Carbunculus atq; Anthrax,unus idemo morbusdesignatur. lix Avicenna Erysypelam, Formicam miliarem, ignem Persicum. a morbos natura distates,eorundecu curationes colanditi tri4s Pernivosissime Avicenna in curatione Rubonis pesti remedia reprimentia adhibet. lxiii 3 Perperam quidam febricitantes, Tertiana maxime correptos Fe , immodicis purgantibus pharmacis excarnificanti lacisti Errant, qui Febricitantibus quouis tempore interdicunt balneo. Errant qui iuxta sanos dc aegros immodicis purgatoriis clxv medicamentis excruciant, dc hi omnium maxime, qui eadem insantibus edam propinanti lava
ex Bilis meatus a iecore ad Inressina in omnibus serme unicus, licet in quibusdam geminus. lxviiin Stercora suum esse, ita enim loquimire, seu formam substantialem in stomacho seu uentriculo non suscipiunta lom Hallucinantur, qui Psoron seu Portonarium a Duodeno non . secernunta ruris; Ieiunum intestinum non habet eandem, quam Rectum, recti tudinem. lxxiiiis Ad Ileon siue tenue hiremnum non plures pertingui uenae mesaraicae v ad aliquod aliud intestinum. eodemi, Via uocis ac spiritus, quaeTrachea arteria dicitur, exterior est,es . hi autem Ac potus,quae Gula uocatu interiori laxuno Sepium transuersum non ex omni parte carne caret, mesenteri uinin perperam medium intestinum interpretatur. lovo male Bronchus cum Larynge confunditur. Ixxviie. motus gulae deorsum, gutturisq; sursum mere naturalis existit.
8쪽
H, AD MEDICAEAR TlS STUDIOSOS,
uita humana periculosus, nihil tam pestilens atm noXium, si te neras mentes his imbui, qus operepretium fuerit aliquando dediscere. Nam Galeno scribente, VII. The. qui in praua doctrina altus est, Meth. cap. hic geminum tempus requirit: III . alterum in quo prauas opinio innes dediscat, alterv in quo melioribus se exerceat. Hinc est quod
-- Timotheus clarus in arte tibia Llbfolirrum, Quintiliano teste a discipulis parum apte prius edoctis, gee eues
minam quom mercedem eNigebat, unam quidem ut bona arsis
docere alteram ut dedoceret ineptias. Proinde prudenter admo
dum secerintprofessioni Medicae nomina daturi, si optima qus primum discenda sibi proposuerint, ne olim in dediscendo multo maiori sit opus opera, quam in discendo. Tenaciter enim, uino itiliano reserente, inhaerent animis nostris ea quae a rudibus annis uibrq i percepimus,&haec ipsa magis pertinaciter,qus deteriora. Quod ςRP S. Horatius significauit dicens, Quo semel est imbuta recens seruabit odorem Testa diu. Optima uero sibi discenda proponent. s magis a sontibus a lacunis, e Grscis u Arabis, eueteribus diu nioribus hauriendam saluberrimam hanc arte duxerint. Nam apua illos pura omnia, erudita, ac mimmo delectu iuditio de prompta, adeoq: nihil quod Aristarchi uirgula dignum sit ostendent. Apud hos autem praeter inconditam quadam & ineptam dictionem, linguael balbutiem, non modica sunt, sicut ex is nostris lucubrationibus constabit, quae mulus obelis digna sunt, ac plusu ο υν a ueritatessistidenua. Non estautem quod in uniuersum damnandos aio reiiciendos Arabes, recentiorest putem , quando &in iis non pauca sint, quae probanda maxi me censeam . Veru cum magno admodu in istis legendis delecta
9쪽
Ppus si, eosdem non nisi prius eae ueteribus nacto iudicio,proponendos duco: ita enim quid candidum quid atrum in his sit, facile istudiosi deprehendent. Id quod prudentissime etiam admonuit Galenus ita disserens, Oportet eum qui melius alns quicquam sit intelle diurus, si alim dc natura&suae doctrinae rudimentis multum alios exce tere: ubi uero ad adolescentiam peruenerit , veluti curioso quodam ueritatis amore rapi, ac si numine aliquo foretas latus: S nem diem necue noctem intermittere properando, ac summa intentione disciplinam earum rerum appetendo, quae sunt ab illustribus au ilioribus ueteribus traditae. Ubi uero illas perdidicerit, tunc iuditium adhibere at in examen diurnum,&quae nam sibi inuicem consentiant, quae vc discordent, diligentius considerare , atq; ita haec quidem esigere, illa uero repudiare. Atqui videmus hoc seculo, foeticissima lianc discendi rationem esse penitus inuersam, adeo ut pessima primo loco discamus, optima autem uel omnino negligimus, uel tenuiter salte, id n postremis, attingimus.
Hinc factum, ut peruerso quorundam ita altio, pessimi pro opumis, crassi pro eruditis irrepserint, ita ut neglectis optimorum authorum placitis, hic Avicennam sibi delegerit, ille uero Arnolda quendam mordicus tenuerit: alter item Savonarollam exosculatus sit: atl adeo unusquisl quo no sua adactus est insania ac inscitia, huc delatus est , putans sese hoc pacto medicinam per compendium assequi posse. Ea causa istorum etiam animis tam pertinaciter, imo tam pervicaciter, insedit,atin infixa est opinio, ut piaculum ducant, uel latum unguem ab eo quem imitandum proposueruntinissentire deo linamentores illius Luciani in Hermotimo,
μεῖα απ3MA, Innumeris errorum Iabyrinthis impliciti, ad ueri cognitionem peruenire non potuerunt. Ne autem perpetuo in tanta rerum caligine uersarentur medicae professionis stiloiosi, uolui nonnullos Recentiorum, Arabum lauthorum errores in una compilare uolumen , ut exiliis quid posthac depraedidiis sentiendum sit plane intelligant, discanto Leonem ex unguibus aestimare. Neq; temere me facturum existimaui de tot celebratis uiris iudicare, cum ueritate ipsa nihil habeam antiquius. Digessimus autem opus uniuersum in Tomos tres,in quorum primo errata qus
ad herbarum, plantarum ue, ac reliquae materiae medicae notitiam
attinet, tractamus. In secundo uero,qui ad medendi methodum. In tertio
10쪽
in tertio quae ad Anatomiam seu sectione membrorum eorporis Pertinent,attingimus. Caeterum ne mirentur Studiosi, dc hi maxime qui nihil nisi eleganter dictatum audire patiuntur, me passim Barbaros citando, barbara eorundem dictione usum, id enim non sine causa a me iactum sciant. Nam mihi uolenti Barbaros refellere,licitum etiam esse arbitratus sum, his uti uocabulis quibus ipsi in suis libris utuntur: ne si aliter uipsi fuero locutus, non tam uidear latinitatem affectasse quantum uerborum studio honos
authores oppugnare tentasse, ac per calumniam reprehendita.
Adde, quod eorundem uerba referendo , ne diligentiam ne sdem in me desiderare possint aduersarii. Praeterea Galeni etiam testimonio si quando usus sum, semper iuxta barbarae aeditionis capita usus sum: idui ideo, ut hoc quo pacto satisfieret iis qui notia ac latina carent. Ita 8c Dioscoridem nun sere non iuxta
latina m Marcelli Virgilii Florentini, uiri undecun doctissimi, aeditionem citauimus, ut ne qs quibus Graeca ignota sunt,mendax videar. Iam, Diis bene uolenu bus, recentiorum Medicorum errata ex ordine recensebimus,primum. ea quis ad herbarum ac materis medi notitiam spectant. Nisi enim earundem exactam cognitionem quis renuerit, alia pro aliis remodia exhibere continget,