장음표시 사용
11쪽
11 GvILIEL MI ROD INCIpietate,religione justitia &arquitate exterminata, nec sibi in Gestia locum esse posse aut fore existimarunt. Sed Monum haecommemoro 'quorsumὶ tu intelligere 'possitis nulluni fere multis seculis bellum tam necessariun uille quam hoc bellum
Gallicanum fuit. Denique Dux Casimire Illustrissis , Germanorum quondam principum &populorum quasi proprium praedicatur longe a domo bellare, & imperii uui propugnaculis exterarum
gentium fortunas salutemque defendere, quanto magis laudabile tibi fuerit, pro Christianis & Christiana religione conservanaa bellum gerere' Noli hic audire, sed contemne potius inanes illas,ne dicam impias voces, quibus tibi tuaeq; laudi invidentes hic orationi meae obstrepent & vociferabuntur: Christianam religionem armis propugnandam noesse, Sed Dei Spiritu propagari. Heus igitur Christiane,si modo Christianus sis, quisquis ita judicas, Ad quid tantam vim atque potestatem Regibus &. principibus divinitus datam atque concessam esse arbitraris ξ Num ad octandum ' Num ad comessandum3 num ad venandumZnum ad opes & regna sua amplificandum Negabis,opinor, nisi principii auribus aliquid dare velis:&ad improbos extirpandum,ad probos tuendum, ad pacem & tranquillitatem publica conservandum, praecipue vero ad gloriam Dei,quae omnium humanarum actionum scopus & finis esse debet, celebrandum, si Christianuses,assirmabis. Aliud igitur esse intelligito Christia
12쪽
ORATIO 1 nam religionem propagare,di jam propagatam conservare, & ab impiorum hominimi inj uria Christianos vindicare. IlludDem ponus proprium est: hoc erobmnium Christianoruprincipum cum Deoib H ommune. Dii enim Reges & principes appellantur. Ne longius ad sanctussimorti patrum exempla abeamus, Mosis ino Iam, Iehosuae, Samuelis,Davidi recordemur hac nostra memoria Illustrissimorum & fortissimorum Heroum exempla, Ioannis Friderici Saxonis, & Philippi Hassiae Laiadgravit: quos utinam hodie, Dux Casimire, a mortuis ad tuas partes revocare mihi pie fas esset. Multo vero minus hic tibi audiendum tuerit, nihil Germanis principibus cum exteris regnis negotii esse. Vbi igitur ille fraternus & mutuus Christianorum amor statuetur ubi perpetua illa
animorum non solum in hoc mundo verum etiam
in altera illa & beata vita conj unctio3ubi illa Sanctorum communios Nihil igitur Christi anorum salus ad nos attinet, nihil gloria Dei ad nos eo modo attinebit. Quamobrem, Reges & principes inanes
istas, inhumanas. & impias voces repudiate, & potius vocem divinam auscultate. Animus meus propensus est ait Spiritus Sanctus per Deboram Iudic. v. erga eos qui mandata sustinent Israelitarum erga eos qui se sponte offerunt in populo: benedicite Iehovae. Ait Debora non solum erga duces militiae Deum propensum esse, verum etiam erga milites gregarios, qui sua sponte & vltro ad vindicandum
13쪽
i GVILI ET MI ROD INCIDei populum venerae Praeterea vero singulari Dei beneficio jam ante vςrari gio in mul torum homunum animi sau 3 clam Galliam infixa erat,imo etiam legibus & autho are regia cautum & imperatum, ut libere Christ itali religionem exercere& profiteri cuivis permitteretur. Non igitur a Duce Casimiro ejusque sociis bellum susceptum est, utndva religio in Galliam introduceretur, sed ut jam
ante introducta,&judici fides publica, regiorumque edictorum autoritas conserVaretur, & pax publica contra Tyrannos, qui regiam &principum Galliae dignitatem violabant, restitueretur. Sed qua ratione quantaque felicitate bellum tam necessarium tam grave, tam periculossem, tam diuturnum,a Duce Casimiro uno fere anno confectum sit,audiamus. Assirmare ausim, Dux Casimire divino te consilio ad tumultus illos bellicos sedandos natum & gubernatum esse. Sic enim omnia a te administi ata atque confecta sunt, ut dissicile sit dictu utrum hos es magis virtutem & robur tuum resormidantes, quam pietatem, mansuetudinent admirantes, victi superatique si iit. Quae quidem Eo stes superandi ratio , non solum non tua: fortitudinis. Iaudi detrahit, verum etiam multo ampliorem &illustriorem eam reddit. Quis enim dubitabit quantum virtute tua perficere potuisses, qui tantu man suetudine perfecisti, aut quam facile armis atque exercitu adversariorum copias disiipaturus fuisses,
qui ipso nomine atq; praelii rumore aduersariis fio mi labi
14쪽
ORATIO ISmidabilis fuisti.O igitur te Imi ratorem Dux Casi- mire prudentissimum. Om oriam tuam felicissimam,quae sine cςde & fingunt dorina est. Nam si cruenta fuisset, dolerenti'n & ejularet orphani, dolerent viduae, dolere milites vulnerari &semivivi, dolerent Germaniae & Galliae urbes, unde ad illud bellum missi erant,quibus cos 3c amissis Germaniae & Galliae ornamenta atque praesidia amissa fuissent & cecidissent. Jam vero laetatur tui milites, hetantur ipsorum liberi,conj uges, parentes,cognati & amici, laetatur Germaniae & Galliae urbes: quia exercitu salvo & incolumi conservato,se ipsas conservatas & restitutas esse arbitrantur. Nugasalus belli pacem te poscimus omnes. Sic bella ab Imperatoribus geri & administrari vo luit fortissimus ille Scipio, cum diceret, nunquam cum hoste confligendum esse, nisi commodissima& maxime idonea occasio prςberetur,imo nisi summa& extrema armis decertandi necessitas adferretur Sic bella gessit & administravit Q Fabius Maximus a quo ocioso & quieto,Hannibal,Omnium, qui omni memoria fuerunt ducum ferocissimus, magis sibi metuit, quam a Marcello pugnante &tandem cunctando superatus est. Sic bella geri &administrari voluit Imperator Antonin' Pius, qui unum civem conservare maluit,quam hostes mille trucidare. Sic bella geri & administrari. voluit C. Caecilius Metellus cui munitissima urbe obsidenti,
cum quidam militum praefectus diceret: Si Metelle
15쪽
militum decem j tam facere voles,facile urbem expugnabis duapies. M. tu, ait ille, in istis decem numerari vesis αγ.Tullius Romanae militiae Imperator rebus domi mill MA: gestis praestatissimus, bella geri& administra o ut: qui toties se pacis
authorem publice praedicavit,& temere in acie versari & manum cum hoste confligere immane quiddam & ferarum simile esse duxit. Quare magnum prorsus Dux Casimire , prudentiae Imperatoriae exemplum hic in te animadvertendum est, qua nihil quicquam a te in ista expeditione & bello praecipitatum est, sed ita momenta rerum in Utramque partem psiderata,Vt non tam gloriam tuam, quam totius Galliae incolumitatem & pacem spectasse videaris: sic inquam omnia a te administrata & confecta sunt,ut tantum mansiuetudine perfeceris,quantum fortassis nunquam signis collatis & pugnando perfecisses. Quas enim res & quantas perfeceris ex publico illo regio edicto per totum Galliaeregnum promulgato cognoscamus. Imperat Rex ut Dei Opt. Max. laudes, per uniuersium Galliae regnum hymnis & psalmis celebrentur: ut Euangeliu Christi & literae sacrae annuncientur & doceantur Vt S cramenta a Christo instituta celebrentur: ut nullae
quaestiones , nullae inquisitiones aut clandestina consilia aduersus Christianae professionis homines instituantur & capiantur: ut libri sacri importentur & vendantur:vt Christiani ad Missam alias scaeremonias non cogadtur: ut aedificia & templa ad
16쪽
ORATIO II ad christianam religionem phblice, exercendam extruantur: ut Rex Navax , Dua Alleiaconius, Princeps Condaeus, Dominua Uvillatisin pristino dignitatis loco colloceivia r & habeatur: ut Ammiratio sanctissimo i cisti Martyri & viro nunquasatis laudato ejusq; liberis, honos, existimatio bona sarta tectaque ab omni incommodo atque detrimento conserventur: ut Omnes Franciae Magnates,
Equites Aurati, Nobiles, Osiiciales, omnium locorum incolae & cxules restituantur, pristina m libertate , privilegiis, & immunitatibus fruantur: ut domus & moenia per superiores tumultus diruta &vastata renoventur: ut liberi commeatus & commercia per totum Galliae regnum restituantur &cxerceantur : ut Christianis hominibus honorespublici dignitatum & munerum decernantur &committantur : ut viduae , viduarumque filii & filiae eorum,qui per tumultus illos trucidati sunt, ab omnibus tributis & oneribus immunes habeantur: ut literarum studiosi nullo discrimine religionis habito ad Academias & scholas admittantur: ut pauperes & aegroti cujuscunque religionis sint nosoco-miis& xenodochiis recipiantur ut omnes captivi ad remos affixi carcere eripiantur & solvantur.
Quid3quod Elector Illustrissimus & Dux Casimirus filius in Regis cognatis & amicis charissimis
numerantur, expeditioque a Duce Casimiro suscepta non bellum,sed obsequium Regi prcstitum appellaturὶ Praeclarum equidem ad nominis immo talitatem est, Dux Caumire, belli pro totius regni
17쪽
18 GVILIEL. RODINGI salute & concord Muscepti Imperatorem designari: sed longe i clarius est,imb divinum,ita omnia administore S emacer ut non bellum gessisse sed obsequium praestitisses ris. Sed unde tibi tanta belli administrandi scientia rudentia unde tam
felix & literis monumentisque praedicanda Viactoria)O nimium dilicis Deo tibi militat aether,
Et conjurati veniunt ad classica venti.
Liceat enim mihi versibus Claudiani sic te assari. Nam mihi crede aethera tibi mili tarunt, id est Dei& Angelorum ipsius praesidia te bis nunc salvum &incolumem nobis conservarunt, & bellum Galliae periculosum per te confecerunt. Sed pacem tibi dii vinitus dari & datam esse non solum signis & vexillis tuis declarasti in quibus scriptum erat DE COELO VICTORIA: Verum etiam coram urbis Heu
Aelbem P Senatu amplissimo & universa civitate aperta voce significasti. Cum enim illi o mnes arma ti tibi procederent, & publica seleni utate & ictitia in agro Hei elbergensi te exciperent, tibique de salvo &incohimi reditu laudabilique victoria gratularentur , & serto aureo laureatoque caput tuum coronarent,satis splendide primum disseruisti, non te tua Voluntate aut temeritate quadam impulsum, sed legitima & publica vocatione ad arma profectum esse: deinde no tibi sed Deo in coelis victoriam hanc tribuendam esse dixisti: 6 vocem piam & Christiano Imperatos ignissimam. Quamobrem de tanto filio & Duce gratulam ur tibi 6 Friderice Ele-
18쪽
CRATI octor Illustrissime, gratulamus ibi Aula Palatina,
gratulamur tibi universa tWa Palatin gratulamur nobis ipsis, gratulamur tibi Germania. & Gallia. Omnium enim Ducum Palatinorum qui fuerunt, sunt, aut erunt,bellic lauari gloria facile princepserit, & tam felici victoria aeternam sui nominis me moriam Posteris consecrabit. Pr dicent alii ' xandri liberalitatem, Pompeii fortitudinem . Trajani bonitatem, Caroli Magni virtutem: Eduardi primi integritatem : Ludovici duodecimi probitatem: tuam, Friderice Elector, in tanto filio, felicitatem,& utriusque vestrum in Christianis juvandis & gloria Dei propaganda pietatem, supra omnes humanas laudes 'altissimc eminentem , non solum qui nunc sunt Christiani prςdicabunt:verum etiam qui futuristat &sine odio atque invidia judicabunt. Tu vero Dux Casimire Illustrissime, hanc memoriam, hanc posteritatis ςternitatem animo complectere&i editare,&ad eam non solum conseryandam verum etiam amplificandam, omnibus animi& corporis viribus incumbe. Magnum est te summi Electoris Germanie esse filium: longe majus est, te pacis & concordiς conservatorem, PalatinominDucum lumen, imo totius Germanic & Gallic de
cus appellari:Omnium vero maximum est, Christia
lum in hac terra prςdicari. Hςc nomina qui vere habeat,non ego illum cum summis & principibus viris comparo, sed similimum fere Deo j udico. Olim Imperatores ad militiam & fortitudinem bellicam
19쪽
ro GVILIEL MI RODINGI Poetarum Carmina hymni, ludique solennes, tro-plica, monuia enta, stas , dies festi, annua sacra &triumphi excitab Ut, talia inquam, quς nulla fere
sunt,& vim orti conici enda. Te vero Dux Casi- mire ad christianam Em qm,a Tyrannorum impetu, si necessitas requirat armis propugnandam, estis pie salutem conservandam, aeterna tui nomi-
his & prcciare factorum memoria excitabit. Nulla enim unquam oblivio tuas laudes in Gallia aut Germania imo tota Europa obscurabit, sed dum hominum genus fuerit, te non solum vivς Vari rum gentium linguς pr dicabunt , verum etiam
Germanorum & Gallorum annales atque vetustatis monumenta celebrabunt. Excitabit te corona
illa&laurea immortalis & triumphus ille coelestis, in quo Deus te omnesque pios principes cum universo Christianorum militum exercitu in omne ς-Vum coronabit.
Quantas res effeceris, Dux Casimire Illustrissime,& quantas inde laudes apud omnes populos consequaris, pro ingenii mei tenuitate dixi. Reliquum, nutic es , ut Deo Opt: Max: pro pace Gallic & Ecclesiae restituta gratias peragamus, & ejuS conservationem & constantiam ab eodem deprecemur Gratias igitur agimus tibi Deus coeli & terrae creator, omnis concordiae atque pacis auctor conservator & moderator, non quidem quantas aeterna tua & infinita Majestas tuorumque erga nos beneficiorum magnitudo & amplitudo requirit: sed quantas mentium humanarum imbecilli tas dc me
20쪽
diocritas ferre & peragere potest. Quis enim bellum istud confecit Z Tu vis tute tua providentia Deus Opi: Max: Quis iracundu ostium animos a bello ad pacem & concotitiam traduxitnu pote tia tua miranda Deus o max: Quis nobis Illustrissimum principem casmirum salvum & incolume cum exercitu reduxit' Tu probonat Iz aim exhausta, Deus Opi. max: Quamobrem gratias tibi agimus o pater & princeps in coelis aeterne, qui nos pro ecclesiae tuae lalute & universi exercitus incolumitate deprecantes e throno Majestatis tuae exaudivisti . Gratias agimus tibiJesu humani generis salvator optime: qui nobis patrem iratum re conciliasti, & Principes Christianos tuae ecclesiae patronos procreasti: Gratias tibi agimus 5 Spiritus aeterni patris & filii vis aeterna: tu enim amatutuo & numine sanctissimo piorum principum animos ad: Christianos tutandos & conservandos &pacem colendam gubernasti, & confirmasti. Ur mus te Deus iterum iterumque,obsecramus,& obtestamurper silium tuum Christum Jesum, ut pacem illam & tranquillitatem ecclesiae tuae consti- ι tutam moderari velis omnes reges & principes verae pietatis amantes & pacis alumnos , cum pri mis vero hunc nostrum Electorem Fridericum &Ducem Casimirum silium, cunctosque Germaniqprincipes Christianos tuq ecclesii dissicilimis his &maximis teporibus conservare eorumq; mentes,cogitationes & actiones universis ad tui nominis gloriam & Christianorusalutem, & pacem publicam