장음표시 사용
73쪽
COMMENT ARI U SI N ANTIQUUM M. ARTORII MONUMENTUM.
U O tempore Smyrnam Ionicarum urbium
pulcherrimam terrae motu eversam audivimus , nostram recreavit mentem tantae cala
mitati ereptum suisse pretiosum hoc marmor, Illustris viri memoriam vindicans & asserens. Cum innumeris antiquis Smyrnensibus cimeliis procul dubio periisset, ni mercatori tu suo marsupio consulenti, tum in mei gratiam indaganti occurrisset, qui iuud emere &Uenetias aduehi cur set, brevi ad aedes meas deportandum . Bene inveneris, o Μedice, qui aegrotantem animam subleves, dc post trecenta lustra quibus spirare desiisti, Medico sortunae procellis satigato invidorum & pravorum hominum mores perose, opem feras. Sex ei rei ter pedibus Venetis altum est hoc monumentum, Io sum duobus cum medio, in Vertice quὶm in basi paulo angustius. nscriptionem plano marmori insertam non esse notandum est, quin quo sortassis offensionem effugeret, dolato marmori, ad duas tres ve, ut loquuntur fabri, uncias penetrata, incisa est. Deesse praeterea Viri stantis caput , nimiumque detrita esse duorum puerorum capita, temporum injuriae imputetur , quod reparari curavi , eximii seu Iptoris Philippi Parodi Genuensis opera, cereum tam affabre adaptantis , ut marmorei antiquique jacturam
Μ. ΛRTORIUS stae tunIeatus togatusque , 'ut soIebantistius temporis Graeci: Palliatum alter centeat, me non improbante, De quo Rosinus, 1. s. c. I a. hie describendus est. U autem togae proprius Romanorum', ut Graecorum pallium . Itaque Togati pro Romanis dicti, kt Palliati pro Graecis. Elfabula togata fuerum , inqui-Ht Romani inducebantur: in palliata , in quibus Graeci, O Galti, atque Hispani, teste Stratone. Togati vocati , qui victum cultum Romanorum adsciverant. Quare Suetonius r Augustus , inquit, interva iamAnuscula totas insuper, ct palita iustribuit lege proposita, ut Romani Graeco, Graei Romano habitu uterentur: Cicero pro Rabirio, objectum dixit Rabirio quia A lexandria palliatus Iuisset. Et Seipio accusatus inquit Livius , quia cu- patho , crepidisque inambulasset m 13mnasio . Cicero etiam objiecit Verri , quia steterat soleatus
74쪽
Praor cuin pallio purpureo Et in Antonium dixit 'de jussiee Gl-eω Roriae judicanter Daex modo palliatus , trado matura. Dextram ARTORIUS porrigit sedenti iuveni, eti-tur in
cato togatoque, quemadmodum in sexcentis aliis monumentis simile videre est. Pedibus plane nudis scalptur est : Cuji smodi multas statuasnaeo eas observare licuit. Stantem mortuum ut in plerisque monumentis sepii lcralibus exhibet nostrum marmor , cui sedens filius vel affinis vel amieus vel fort8 quῖ memoriam eondidit, sternum valedicere videtur,'sblemnibus his verbis XPΗΣTEXAIPE, Bene valeto. quasi etiam afflictus diceret , mn te amplius videbo. Sedens verbcalceatus est, toto pede texto , superiori calcei parte habenis do vincta . Hi ne inde adstant duo pueri tunicati ad ministerium parati; alter orae monumenti innixus . alter tibiis decussatim potatis, quasi lugentes & Patroni mandata expectantes : Similes placne observantur, marmora inter Οxoniensia septimo& sexagesimo septimo. Pueros autem viris ministrandos, & sceminis puellas enfingere solebat antiquitas; ut si vir & uκor, aut frater & soror, ejusdem marmoris aream occupent, illi puer , huic puella juxta apponi ex variis monumentis constet. Cippus hic eo majoris aestimandus est , qub non a filiis haerediabus aut amicis pro more , sed ab universa Smyrneorum Republiea, civem suum honorante positus est. Μulta passim occurrunt apud Antiquos testimonia quibus privatos homines a sua civitate honoratos fuisse eonstat. Illustris seminper fuit septem urbium de patria Homeri contentio.
Septem urbes renam de stirpe insims Homeri , Smyrna, Rhodus , Colophon, Salamis, Chius, Argos, Athma Porro praeter memoratas in disticho civitates, mea aliorum mistulorum numisnata & procul dubio antiqua, suo tempore R. P. itterariae communicanda , majorem sore difficultatem disceptati nemque arguunt; multae enim ejus imagine suas fgnarunt monetas, quem civem serim asserebant & vindicare conatae sunt.
Celebrem Ant. Musam qui post M. ΛRTORIUM medie,
nam Augusto secit , maximis exceptum fuisse honoribus tradunt Veteres. Suetonius, c. 39. Medico Meronis Affa , eajus opera ex incipitι morbo con Lerat statuam eme tollato, porta signum aesculapii statuerunt . Audiamus Plinium , I. I9. c. 8. Divus certὸ
Augustus Iactura conse metus in agritudine fertur, prudentia Minae, Medici, tua rem Popuus Romams starsiam illi posuit suae a signum Ascalapsi. De eo Horatius, I. I. ep. ah mihi Bajai Mesa supervacuas Antonius.
75쪽
: Sum pere nobis placetille Criensium RoIΩN nummulus suo civi XENOPHONTI , Imp. Clavdsi archiatro, gratulantium, ob
impetratam vectigalium remissionem, aliosque honores concessbs , de quibus Tacitus, I. I a. m. e. 6 I. De his suse egimus nummulum data opera explicantes.
Graecorum Romanorumque historiae innumeris refer suns exemplis, quibus Privati homines a Republica seu senatu PQpuloque honorati fuere: Quin & horum multi Varia petiere, ab opi a dignitatibus aliena, sed quae beneficio famoso publicam existim iationem indicarent: Inter Principes posteriorum saeculorum , nul- .lus extitit qui de se benὰ meritis majorem hujus generis gratiam pristiterit ac Serenissima Respublica Veneta . Quot in metr*pQlisua equestres pedestresque statuas erexit Quot etiam in caeteris sui Dominii civitatibus ' Quot omnis generis monumenta virtuti , fortitudini, aut doctrinae dicata Haec certὰ civium animos ad virtutem ita incitant, ut vitam.pro patria perdere consultius eant, quam illam obscure retinere, Generososque Exteros. ita iq- flammant, ut privatas res suas publicae saluti post mnere nullomodo dubitent. Felices animas quibus post fata id contingit: Felicem ultimi Romanorum memoriam e vita discedere ita desiderantis. Decretum hic referre liceat Senatus Thyatirent , qui civem situm Clodium Aurel. Proclum ut Heroem egregiὰ honorat, inter
Praestantissimus Tisatiare rum Senatus CI
dio Aurelio Proeso , Heroi , viro nobili , Ob fan ctitatem vitae, magistratus , ct munera publica omnia gesta ct ab eo ct a familia illius . Eodem animo Athenienses Harmodio &'Aristogitoni impensis publicis statuas erigi curaverunt . Sic Delii, Alexandro Polycletistio, marmora inter Oxoniens a I 32. & Reginae Laodicae, marm. I a. dc Theophrasto Acharnensi', Append. marm. 27. Smyrnenses Pomponio Cornelio, inter marmora Oxoniensa 79. Et Lerenis nio Septimio Heliodoro , marmore I 3. Et L. Septimio Severo, Appendicis marmore I9. Nee alia deessent exempla, at tempori pareamus. Multa supersunt monumenta grati Smyrnςorum in .suos: cives
animi, quasi qui publica singulorum existimatione, posteros amm
76쪽
l. q. e. I. Primum est in imaginem Theodosii Praefecti
Magnam in considus Theodosium Praefestum Imagine marmorea statuimus proconsulem , God Smyrnam excitavit O duxit in lucem iterum operιbus admirandis valde a multis decantatam. Λliud honoravit imaginem Democharidis in Smyrna.
Demochari , inclyte consiliis, itidex , tibi hae gloria , ἡοd Sm nam post exilirita damna terrae motus , Studiose laboreans , rursus civitatem perfeceris. Multos alios populcs Civibus sitis delubra, sacella , arasque erexisse innumeris antiquis monumentis patet , quos ut Deos Vel Heroes vel conditores coluere , vel benefactores , aut sngulares
Et haec sunt incisa notis marmora publicis , per qsta spiritus s vita redit post mortem viris , de quibus Horatius Od. 8. l. In hujus selicitatis partem venisse videtur celebratus hic Μ-ΛRTORIUS, Imp. Augusti Archiater, quem ut verisimile est, ob impetrata aliquot beneficia immortalitati asseruit Senatus Populusque Smyrnensis. Forte etiam ob medici dignitatem, summae polymathiae conjunctam . Ad id refertur Mee Pixodari moneta Filius suit Cariae Regis , quem eo pacto curavit sanavitque De ex ippus Hippocratis discipulus, ne unquam CoΝnsibus bellum gereret . Cujus prosecto memoriam eleganter conservat nummulus aereus caput Solis ab una parte exhibens , qualem Rhodiae monetae praesi rebant; Λb aversu figuram virilem stolatam stantem , dextra bipennem gerentem, cum nomine ΠΙΞΩΔAPOT. Inquirenti mihi eur monumentum a Smyrnaeorum Republiea in Civis bene meriti memoriam positum elariora non habeat ornamen ta , nil aliud in mentem venit , qu m ut lapidum sepulcralium mos servaretur, quos ultra ornare licitum non crat, ut olim in Monumento Tryphaenae exposuimus . Inscriptionis deinde supe bia tanta videtur ut caeteris ornamentis supplere videatur.
Pritis ii iam illam investigemus, tituli nostr i ratio exhibenda est CENOTAPHIUM esse diximus, scilicet vacuum sepulcrum, ocimaginarium: Sepulcrum quippe, corporis i eu cadaveris erat con ditorium . Unde I. C. Florentinus, I. xx. tit. v II. D. De relig.
77쪽
definit Monumentam teneraliser res est memoria causa in posterum prodisia , in qua s corpus wl reliquia inferantur, fiet sepulcrum: Si vero nia hil eorum inferatur , erit monumentum memoria causa factum . quod Graiaci κενοτάνιον appellant. Ratio nominis haec est , κεναι Graecis inane sepulcrum appellatur. Dum illud deficiebat, honoris eau-
.a saepe CENOTAPHIVM eonstruebatur, & conscribebatur: ut apud Virgilium l. 3. 2 eid. Sademnes tune forιὸ dapes ct tristitia dona
Libabat cineri Andromache , MM'esque vocabaw. Hectoream ad tumulum , virιri quem cesside inanem Et gemma, causam lacrymis , sacradierat aras. Explicante Servio CENOTAPHII usum : Credebant enim Vel os, defunctorem animas honores sepulcri carentes, stydiam paludem tr nare non pose, unde a Sacer tibus inventum est exequιarium genus, quodeterra iniectionem vocabant; in etiam iis qui naufragio periissent. Quod inirὰ nostro ΛRTORII CENOTAPHIO eonvenit, procellis subinmersi, dum Roma Smyrnam navigaret, ut infra dicetur. Egregie docet Humpi. Prideaux in notis ad marmora sepulcralia . HGM- νατάρια frequentiis ab Antι is in memoriam amιcomm , quos maximois pretio habuere, praesertim si illi nar ratio intereuntes sepώlcris earussem, condita fuere . Dicebatur etiam κεν νον . Honorarii tumuli meminit Suetonius , in Claud. e. I. ab exercitu Druso excitati ,
- -τ- τω Plias . Ita Lampridius in Alexandro , CENOTAPHIVM in Gallia , Roma amplis um Se palarum meruit. Exemplum hujusmodi declarat Inscriptio XXVIII. Λppendici eis ad ma mora Oxoniensia , temporibus Imp. Λntonini Pii. rodes hoc posuismonsementum esse infortunii fisi σvirtutis Cori ui et Non vero est sepularum corpus enim est nunc in Gracia apud maritum
Nota hune Herodem fuisse insignem sopbistam qui Regillani
suam uxorem invitus occiderat. Sin
78쪽
Singula ἐπιγραφὴς vocabula jam perpendamus& brevi labore explicemus.
MApRON . ARTORII praenomen fuisse nullus dubitet. Graeeus
hie Romanis moribus jam factus, samiliae sitae nomini praenomen admisit, cui sortassis ut infra videbimus , ASCLEPIADIS e gnomen adjunctum est. Censuram nostram effugere non possunt qui MAPTΩPION nominant, litteram Μ. APTΩpra jungentes ; Punctum quippe intermedium spatiumque abundὰ nobis favet, praeterea autores classici non pauci, ARTORII meminerunt nunquam verb MARTORII: At si quis in errore pervicax nonnihil rati nis reliquum admitteret , ab hoc eleganti marmore planὸ doe
l. I. C. VII. Gem locum unde potius ordiar quam a Divi Augusti farratu a memoria I Ejus medico ARTORIO somnum capientiquam dies insecutus est, quo in campis Philippicis Romanis inter se exer-
eitus concurrere , Λnno ab v. c. DccXII. A neris speries oborta pracspit, ut illum gravi morbo implicitum moneret, ne propter adversam valetudinem proximo praelio non interesset. Quod cum Caesar audisset, lis ea se in aciem deferri jussit, ubi dum supra virer corporis pro adipiscenda victoria excubat, ea a ejus a Bruto capta sum . Quid ergo aliud puramus, quam divino munere essectum, ne destinatum iam immortalitari eaput , indignam caelesti spiritu violentiam sentiret Augustum vero praeter natura lem animi in omnibuι rebus subtiliter prospicientis vigorem , etiam recens s domesticum exemplam , ut ARTORV somnio obtemperarer , admonuit: M. Paucioribus verbis Vellejus Paterculus , l. a. Crenu cui Brutus praeerat, impulsis hostibus castra Caesaris coepit: Num ipse Caesar , etiamsi infirmissimus valetudine erat , obibat munia ducis , status etiam ab ARTORIO medico ne in eastris remaneret manifeste d nunciatione quietis territo . Ejusdem facinoris etsi innominato medico, meminit Florus, i. c. 7. Pari in meliora praesagio , in Cas ris castris omnia ames vimmaque promiserant ; Sed nihil illo praesentius , quod Caesaris medicus, ΛRTORIUS proculdubio , somnis admonitus est, ut Caesar eastris excederet , quibus capi imminebat ; ut factum est . Ita Xiphilinus: Caesar mirabiliter salvus e sit, nam ei antequam pra- Iium committeretur , Medicus somniam narravit, quo eum Dinis en dere jubebat: TA Mτρῖν τίν . Displicet abbreviatio quae nominanis
Iebrant Suetonius Plutarchusque, in nominatum tamen , neque Medicum designatum , sed Amicum : Haec sunt Suetonii verba, in sitiaso Coo
79쪽
is Au. c. 9 I. Somnia neque sua neque aliena dese negligebat. Philippensiaere quamvis strauisset non egredi tabernaculo , propter valetudinem,
egressus est tamen, Amicι certe is est ARTORIUS somnio monitus: cessitque res prospere, quando captis castis Iezlica ejus , quasi ibi euians remansisset, concκrsu hostium confossa atque lacerata est . .em locum
commentans Io: Henr. Boeclerus , Germanicarum Musarum decus, olim dum viveret mihi amicissimus , ita illustrat ut sapientiam Romanorum , medicinaeque nobilitatem vindicet , contra Robor tellum aliosque litteratos, substituentes Africi pro Amiti; inde argumentantes , servos 1 olos diu medicinam Romae exercuisi
se . A1 t hae ineptiae, absit fissilas, inquit ille, post Illustres Casau-
bonum & Torrentium . Errorem ultra demonstrat Jacob Sponius alter heu l amicus noster, in a7. dissertatione reconditarum antiquitatum, quare supra ledeo. Amicum Augusti fuisse ARTORIUMmedicum, quod 1 ervo non convenisset manifeste socent haec Pluint archi verba, in Bruto : Ac Caesar ut stye in commentariis prodidito,c.m quidam amicus ejus AL ARTORIUS visionem in somno vidisset, qua se juberet secedere ct facesre ex castris : Dalo ante exportatus fuerat, putaveruntque eam occubuisse , cte. Potuit autem hie ARTORIUS, inquit Torrentius Suetonium illustrans , honoris causa, quamquam Medicus esset, in Amicorum cohorte censeri. Non praetereundum censeo Lactantii Firmiani I. a. c. 8. testumonium. Illud quoque somnium non minoris uis admirationis, quo C
sam Augustus dicitur esse servatus . Nam cum bello civili Bratiano immplicitus grati morbo, abstinere praelio statuisset, medico elas ARTORIO
A nova species obversata est , monens ne propter corporis imbecillit rem, ea is se contineret Caesar. Itaque in aciem lectica perlatus est : Deodem die a Bruto castra capta sunt. Haec ad eam rem iunt Appiani Verba, t. q. bellor. civit. Bruti milites mox se verterunt ad oppositam sibi Caesaris aciem, coactamque terga vertere , persecuti etiam c. ris p titi sunt: quae uis communia eum Antonio Caesa re tum absente propter δε-
mnium or eam Hem cavente, in ipse scriptum reliquit ut suis commentariis . Dolendum equidem a gravissimo Autore Heroem nostrum Μedicum non esse nominatum , hunc tamen designari Iuce meridiana clarius videtur.
Hujus mortem notat Eusebius in Chronico his verbis : ARTORIUS medicus Augusti post Actiacam vistoriam naufragio perit anno mundi IIIo. dc v. c. Dccxx III. Ea autem sic illustrat magnus Sca- Iiger. ARTORIUS medicus ingusti Medicum rater. Maximus agnoscit, ι. I. c. desomnis s. Familiainem ingusti , Plutarchus in Bruto, eiaque praenomen Marco fuisse. Redeuntem itaque in patriam absorpsit mare, quem hoc marmoreo monumento seu CENOTAPHIO h noravit S. P. Smyrnensis . Egre-
80쪽
Egregius est de ipso Clementia ΛlexandrIni Ioeus, i. 2. PMq. e. a. ARTORIUS quidem in libro de longa vita ; Iis enim memini ,
extatimat oportere eo que Deum solummodo praebere, donee cibi irrigentis , at nobis miam paremus longiorem. APTsapum Hρ βιοτιας . olim dum viveret amicus meus Petrus Lambecius Caes. Aug. LEOPOLDI a bibliotheca, censebat unum esse Antonium Μuia dc Μ. ARTORIUM, quod etiam eonfirmavit, Bibliothecae Caes i. a. c. 7. his verbis . Idem Antonius Musa apud Velleiam Patercul. I. a. σ Valeri Maxim- , I. I. c. 7. culpa negligentium ct ιmperitorum librario m corrupes appellatin Ao ORIUS. Sed quantum infeliciter conjicerit, arguit abunde Inscriptio nostra. ΛRTORIUS alter memoratur a Juvenale , sal. 3.
Et Catulus, maneam qui nigram in eandida vertunt. Latina, ARIURIORUM inscriptiones omnes hic apponere nostri non est ossicii, eelebres aliquo memorabimus. Romae vis tur in vinea Cardinalis Carpensis, basis e marmore viridi, in qua statuae tres aeneae stetisse videntur, fortassis D. Augusti inter Μarcos ARTURIOS medieum dc tribunum.
In Tuscana, in templo Λrcis dicto mo , ara elegans in cui tympano insculptus draco, medio ejus candelabrum, ut memorat Gruterus P. I 23. 2.jectu