Oratio in sollemni studiorum instauratione ab Andrea Ferrigni De Pisone ... sacrae scripturae interprete habita in aedibus ejusdem regii archigymnasii 4. kalendas decembres anni 1854

2쪽

primum yognovi, munus mihi dem da- iiiin suisse, hoe anno inalionem de moro in sollemni studiorum instauratione , coram lotlaniorumque litterularum virorum consessu habendi quod quidem prae virium mearum imbecillitata, proque ingenii mei tenuitate lacoro refugiebam , , Malim animo revolvere coepi , quodnam argumentum in ea pertractandiam seligorem. Equidem ingenuo sale , nonnihil negotii hanc mihi stematis electionem dedisse Quamquam onim complura sint quae ad reni in medium proserri possent, ii lamen , qui antehac ejusdem ossicii partes expleverunt, summa viri doctrina , alque cloquenlia praediti, Praeclara quaeque, ac magnisca suis Oralioni-

3쪽

bus argumenta sunt disertissime persecuti ;adeo ul in quamcumque me pariem vertissem, nihil sero occurrere posset, quod non illi do tissime praeoccupassent. Atque egomet alias, nonnullis videlicol abhinc annis, cum et mihi idem onus imposilum suisset cui ceteroquin serendo impares erant vires ), de scientiarum, litterarumque utilitate ac praestantia pro ubrili parte disserui; quo adolescentes alacri mnimo studiorum curriculum per aestivas serias interceptum , ipsorum amore allecti rursus adorirentur. In quo igitur argumento altera haec Inea versaretur Oralio , non sine animi anxie. talo ac sollicitudino quaerebam. Verum eum

jam pridem in quorumdam sciolorum animis eam inhaerere praejudicalam opinionem perapexissem , Christi Religionem scientiis discipIinisque impedimenta , ac veluti quosdam compedes injecisse ; optimum lare consilium arbitrutus sum,

hanc impactam calumniam hodierna sermoc, natione propulsare. Id ut assequar, ol salsam cri-Ininationem contraria assertione obtrudam ac

rejiciam, Christianam Religionem omnibus scientiis disciplinisque incrementa dedisse, evincere nabor. Quod sane argumentum et mihi, elvobis , qui huc convenistis, Adolescentes, valde opportunum esse censeo . mihi quidem, ut quam nactus sum Spartam , hanc ipsam excolerem , Riqilo exornarem; vobis autem, quia si

4쪽

m ro erga Cirinii Religionem illecti, pietatem, quam ipsa fovet, cum studiis litterarum conjungelis, siclus mox uburrimos procul dubio adseretis. Vos vero, sapientissimi Prosessores, aliique gravissimi ornatissimique viri, qui hic adesiis, ut meum condecoretis Sermonem, utque meis dictis fidem auctoritatemque concilietis , Vos, inquam, oro obtestorquo, ut hanc qualem- eumque Orationem, haud quidem calamistris in usium aui latini sermonis leporibus, Mi clo, quentiae scitamentis roseriam, sed rudem, elinconcinnam, vestra humanitate, ac beniguitatu sublevelisia Isse nem vostrum latore arbitror, Λuditores optimi, christianam Religionem jam indo a suis' ineunahulis studia lilierarum, disciplitiasque uir

Aes minime refugisse, aut sprevisso. Et Sauo :humana enim ratio , ex qua univcrsae natura-las scientiae dimanarunt, est quaedam, ut ita inquam, ipsius. Divinac rationis ac sapienitas Gommunicatio : quamobrem neque salsum esse potest quod elare per rationem cognoscitur, DBquo illi Divina Revelatio potest esse advena , ut docet S. Thomas in Libro f. contra Genses. GR. I. Quamquam autem Christiana Religio plura proponit mysteria, quae Sunt humanae rationi impervia , captumque hominis excuduni, lameu quum evidelitissimis rationum

5쪽

amomentis adstruat, ea suisso ab ipso Deo rem Iaia , . qui fallere ac falli nescius est ;i hominem, ratione duce, ad illam amplectendam serri, nemo insicias ibit. Quapropter scientias

omnes ac disciplinae, quae si ipsa sunt ratione proseciae , non modo huic Religioni con-eordes sunt, sed ei viam ei sternunt, ei munimen ad ipsam defendendam constituunt. Hino

ab ipsis Ecclesiae primordiis plures, Clusissimi eum illius aevi Philosophis congredi non dubμtarunt, atque integras Apologias ad hujus R, Iigionis Divinitatem propugnandam scribere ei evulgare Salegerunt. Tales suerunt Aristides , Quadratus , Talianus , Athenagoras , Theophilus Antiochenus, Minucius Felix, Mellio Samdicensis , aliiquo. Fusius S. Justinus , qui ei ipse Philosophus erat etiam antequam christi,

nam Religionem amplecteretur duabus Apol giis, una scilicet ad Senatum Romanum, ab tera vero ad Imperatorem Antoninum Pium , necnon Oratione Paraenesica ad Gentes , alii

que suis scriptis , disertissime , - Sapienter Etheseos salsorum Numinum cultores profligavit, et Christum Deum esse, eiusque. Religi

nem ad salutem necessariam demonstravit. Id

praestitit cliam Arnobius , ejusque discipulus

Laciantius Firmianus, qui lamen ut Ialius adigumentum persequeretur, Christianamque ivin

6쪽

retur Religionem , praeter alia seripia, opus oui rem I lutitionum titulo Praenotatum, implemque libris distribulum Hucubravii, ibiqlio Polithoismum , aliosque salsarum Religionum

errores distincte, atque .ex ordine resulavit. Iam viro haec Opera sunt omnigena cruditione roseria , quandoquidem propugnatores illi ex omni sermo doctrinarum genere argumenta ad errores revincendos desumebant. Porro. quantum indo motumfuli omnes diversi generis sciosi-ilao ac disciplinae sibi armuerint, nemo est qui non videat. Quis enim iraelaro haec diu muliumque polasi , quin omnis doctrinae, Oti niumque litterarum cognitione auctus Ornal quo discedat 3 Exemplo ait Τertullianus, qui ut erat Iurisconsuli ,' sormulas juris adhibuit, atque argumentis in Iurisprudentia receptis usus est ad hostium fidei ictus repellendos ; id- quo viderρ licet tum in Apolosolico , tum inestis suis operibus, quao dum catholicus erali inposuit , praesertim vero in aureo ejus Libro do Pra eriptio sitia, fou ui alii codbees habent ) de Praescriptione. Huc accedit, quod Religionis hostes , contra quos illi causam fidei agebant, quum adversus eam uIIdo unde argumenta deprompserint, alque o om ni disciplinariun genero objectationes ad eam evellendam iutorserint, ipsis opus erat ad assi

7쪽

vorsariorum ictus repellendos singulas per currere. scientias , Omnesque diversi generis doctrinas evolvero, ut videre est in libris, quoso mira celsum scripsit Origenes, alque in Apologia fidei, quam contra Julianum Imperato. rom apostatam adornavit S. rillus Alexandrbinus. MuIla do diversi generis argumentis dindita opera pertractat immensa eruditiovis gorio Clemens Alexandrinus, praesertim in suis

Suomatis seu Miscellaneis 3. Atque haec qum proluti si inrillum lautummodo recipias ad

uia priora pertinent Ecclesiae saecula. Saee

Io IV. admiramur Eusebium , qui in suis Operibus , praesertim vero in Praeparationsuavesica Fura posterilati transmittit excorptam volustioribus riptoribus tum Philosophis , tum Historicis , lum Oratoribus , quorum opinaea ad nos usque minime pervenerunt, nihilque ex eis superesset, ne nomen quidem Auclorum, nisi Caesari sis ille Episcopus praecipua ex eis colligero, exscribore, ac nisis tradere sategis- sol. Saeculo V. inter innumera Augustini Op ra , quorum major pars ad Sacram Sesentiam pertinet, non pauca sunt, quao ia aliarum diasciplinarum argumentis vorsantur; ut de Grammatica , do Diadeclica, do decem GDyoriis, do princi ita Riselon es , δε uuaica , consta ademicos, de ordine, do immorial ω ani

8쪽

mos, do qua Maso animae, ci alia. Silentio praesereo no longum faciam , vosque laedio assiciam ) Hilarium, Ambrosium, Hieronymum,

sicut ei Athanasium, Basilium, Gregorios NMetiaugenum ei Nyssenum, Epiphanium, aliosque, qui quantum ad litteras sive humaniores, sim severiores conluIerint, ex eorum , quae adhuc Supersunt, Operibus salis abunde palet: qua onim hete memoro, tantummodo speciminis orgo me in medium asserre profiteor. Saeculo VI. Occurrit Severinus Boetius, qui praeter ille

Iogica serIpsit se consolatione Philosophiae libros quinque, partim carmine, partim Prosa cruditissimos r alquo alia oliam de aliis philosophicis argumentis elucubravit opera, inter quaa ominet insignis illo G Musica Τracinius, in quo Pythagoras, Aristoxeni , Ptolomaei, Nicomachi, Aristidis Quintiliani, aliorumque Grainicorum milosophorum doctrinas de Musim ex- Ponit, suis quoque ad rem additis ilIustrationubus, alque acutissimis demonstrationibus. Occurrit etiam eodem saeculo Aurelius Cassiodorus , qui praeter Commentaria in alios a uonlios Sacrarum Scripturarum libros, odi dii breve Chronicon ab initio mundi usque ad tempus Theodorici regis Italiae : scripsit quoquo libros duodecim de robus gesti ου Gothorum, quos qui' dum libros iu compotulium 'redegii Jornaudes,

9쪽

seu Jordatius, Ravennae Episcopus: Historiam, quam Diparistam inscripsit adornavit ; ae Ibbros dum composuit de Inriuulsonibis rerum vinarum atque humanarum, ubi distincte a-gii de septem disciplinis, quibus lune lemporis constabat colobro Trivium et Quadrivium sic ora institutiones vocabant γ, videlices do Grammatica, de Dialectica, de Rhetorica, de Arithmeliea, do Geometria, de Musica, ei do tronomia. Eodem quoque Saeculo occurrit Gregorius Turonensis Episcopus, qui Praeter alia opera, decem odidit libros do rebus ge-Siis Francorum, qui quantum historiam illius gentis illiistrarint, norunt Historici omnes, qui x iisdem Annalibus mulla hausisse presilentur. Missos facio Procopium Gagaeum, Evagrium ,3 aliosque. Saeculo VII. S. Isidorus Hispalensis in opero quod Mymologiarum, sivo ct mnum inscrimi de omibus formo Iscientiis ac disciplinis i distincle atquo ex ordine agit, Singui rum summam , ne veluti medullam exponens , et proecipua cujusque earum vocabula doci

rans. Omilis quae cidem Auctori a quibusdam tribuuutur, ut Historiam Vandalorum , Historiam Suevorum, chronica Gothorum,. cironica ab initio mundi , usque ad annum quintum'

Srintluliani Regis Gothorum, et alia. Saeculo VIII. Venerabilis Boda prestister Anglus --

10쪽

nes disciplinas ac scientias admirandum iu in dum promovit auxitque, idque tum ipsis theo. logicis scriptis, in quibus omier pro re narioliam naturales doctrinas altingit, tum praesertim in iis , in quibus a carceribus f ut junt ad calcem usque do his p miremis agit. Ea quippe fuit, Muditione , ut do omnibus sermo i scietatis ac disciplinis disseruerit. Scripsit librum de natura rerum; alterum de substantiis elementorum ; insuper Philosophiae libros qua-iuor; ad Mee de temporum ratione ; de sex aetatibus mundi; de temporibus ad intelligemdam supputationem temporum Sacrae Scripturae; do Paschaio, sive de aequinoctis; praei rea sententias emo ius ex Cicerone, et Aristotele; i de linguis gentium; de oraculis ubillinis;

descriptionem. topographicam de urbe morum Iem; tandem plura ad Grammaticam, A rilh- melicam , Geometriam , Astronomiam , Musicam , aliasque disciplinas pertinentia; quan lumque inde accessionis atque incrementi ex ejus operibus, praesertim res Astronomicae Obvenerit , norunt Erudiit. Isidem et apud Gramcos eodem Saeculo occurrit S. Ioannes Damascenus , qui praeter plura Sacra opera, opita mos praestantesquo de Logica, M. de PhIsi

iraculus elucubravii.

Deficerei me tempus , aut nimium, quam Par