De malis ex adipe nimio oriundis : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

II. Gemicam adipis naturam et rationem Oxa minantes compositum eum deprehendimus e maxi

ma elementi carbonici, minore hydrogenii et perexigua Oxygenii parte, ita ut in decem adipis partibus carbonicum septem et Ultra, hydrogenium duas et Oxygenium Vix unam partem aequet. In illa itaque praeponderante carbonici copia praecipue quaerendum esse adipis usum chemiciam, non facile quisquam dubitabit. Si vero notabilem carbonici, quae quotidie per potus et alimenta Vegetabilia corpori ingeritur, copiam respicimus Si mulque reputamus, principes vitae functiones, Te spirationem scilicet et sanguinis fabricationem, potissimum versari in emoliendo carbonico; mirum nequaquam videbitur, in illud nogotium tot

tantosque Sumtus a natura impensos et pulmoni

bus, cuti, hepati aliisque forsan insuper adjectam

esse adipis fabricam. Cuiqne enim corporis o gario alia adjuncta osse, quae illius functiones aut adjuvent aut illius laesi vices recipiant, sapientissime omnibus providens voluit natura. Quamobrem adipis usum chemicum 1. eum esse crediderim, ut sit, quo su e fuacarbonici Pars, per pulmones culem hepar etc.

non excreta, dePoriatur et Sic incommoda ex impedita excretione nata arceantur. Argumenta, quae

illam sententiam probant, depromi possunt cum e sana illorum organorum necessitudine tum e variis assectibus morbosis. Omnia, quae carbonici per celera organa excretionem imminuunt, adipi accumulando favent. Sic homines, qui Parum moveri tur, qui temperamento sunt phlegmalico et vitam agunt sedentariam, 'uorum itaque respiratio in frequens et perspiratio culanea imminuta est -, prae caeleris fiunt obest. Elsi vero me minimo fugiat, hic alias multas contribuere conditiones,

quae ab amicissimo mihi si octore Schrociter di sertissimo sunt explanatae, tamen permultum quo'

12쪽

que carbonico retento tribuendum esse mihi pomsuasum habeo. Porro homines. brutaque per tempus hibernum adipe augeri omnibus notum est; item homines, qui coelum incolunt septentrionale aut humidum et nebulosum, adipe ditiores esse experientia docet. In morbis denique hepatis, ubi sufficiens excretio bilis, carbonico Scatentis, prΟ-hibetur, corpus haud raro saginari optimis autoribus constat. Quae quidem omnia satis superque demonstrare mihi videntur, adipis generationem

intimo consensu teneri cum organiS carbonico eX- cernendo praepositis et ad derivandum carboni Cum, aut nimis copiosum aut aliorum organorum morbis retentum, ad tempus haltem inservire.

2. Alius adipis usus, ad physices leges referendus, ille Videtur esse, ut calorem aegro TECOisio

et lento Pro aged schlechter Leiter) eoque ad perferendum frigus brumale haud- parum conferat. Jao cum bene congruit, quod, ut modo dictum, homines brutaque frigidioris 2onae adipe praeValent et quod homines praepingues tempore calidae aestatis, licet tranquillo sedeatit, tomen perpetuo

sudore manant. Pari modo omentum multo adipe repletum, ventriculo fovendo, prodesse digestioni, autores sunt Burdach, Mechel aliique. 3. Adipem denique horreum quasi eδSe, e quo

corpus alimenta Capiat, clam aut penuria Victus Prematur aut morbo quodam reproductionem debilitante et materiam valde extenuante asstigatur, autorum multi affirmant, alii contra negant aufin dubium vocant, quibus equidem accedere ma

lim. Quamvis enim Burdach modum, quo nutritio ex adipe fieri possit, commendabilem salis proponat ); quamvis animalia, quae per hiemem

13쪽

somnum ducunt Iothargo similem, ex indipe antea deposito nutriri videantur; quamvis alia exempla adsumi possint ab insectis, quae instructa sunt corporibus adiposis tractui intestinati adjacontibus, e quibus Cuviero autore nutrimenta hauriuntur δ : tamen haecce omnia non sufficiunt ad probar dum illum, de quo sermo est, adipis usum in homine, quia illis argumentis alia obstant gravissima. Nam adeps aetolico elemento paene omni carens nutrimentum praebere non potest nisi tenuissimum; deinde homines pingues morbo correptoSPleriamque citius macrescere et viribus descere videmus quam tenues macrosque; postremo ne eVi ctum quidem est animalia ista revera ex adipe suo nutriri. Sin vero ita fieri largiamur, tamen Vita eorum per somnum hibernum minima et fere nulla, quae nutritionem et reproductionem vix desiderat, comparari nullo modo potest cum Pe fecta hominis vita, cui sustentandae incongruum illud ex adipe alimentum meherculei non suffi

ceret.

Priusquam ad mala morbosque transeam, quibus adipis copia nimia ansam praebet, generalia quaedam praemittere mihi in animo est. De rationibus et conditionibus, quibus procreetur adeps

sanus, disserere SupeTVacaneum videtur, cum res

partim per se satis liqueat, partim e physiologorum scriptis intolligi possit. - Id unum 4iceat monere,

adipem ultra modum accumulatum, uti duplicem originem habeat, ita duplici modo nocere. Summo enim iure distinguunt autores adjem cumsthenia ab illo cum aSthenicet. Prima species

cons. Trevirani Diolog. T. 4. p. 505 - 512, ubi

argumenta sat multa ex animalium analogia ingeniosissime allata sunt.

14쪽

12 ortum ducit o vere abundante nutritione, victu largo lautoque, eXercitatione multa aliisque; eaquei robur parit et Vigorem; non nocet plerumque nisi incommodis variis infra nominandis; et haec sola species Polysarciae nomen mereri mihi vide tur. Corpus bene saginatum, Succulentum, nitidum, viribus pollens, fibra stricta, adeps densus firmusque hancce significant SpeCiem, cuius exempla rara quidem sunt, tamen e. g. in laniis utplurimum reperienda. Altera species, quae debelurlaesae per causas debilitantes v. c. quietem nimiam, aerem humidum, frequentem venaesectionem nutritioni, semper cetero corpori detrimentum et dobilitatem adfert ideoque multorum morboriam occasionem et causam continet. Ut ab altera

specie nomine etiam distinguatur, liceat eam h perpimelen aut polytipiam vocare. Haec eadem Species, Saepius occurrens altera, habitum prae se fert languidum, laxum et infirmum; adipem exhi- Lot liquidiorem et a sano alienum; proXime BCC dit ad illum statum, quom leucophlegmaticum aut Pituitosum dicunt, et revera parum ab eo diffortout simul cum eo exsistit. Quod explic re facile poterimus prosequentes similitudinem adipem inter et materiam Selatinosam, quae habitum modo dictum efficit. Utraque enim materia a tela cel- Iulosa secernitur; in foetu ad quintum Usque mensem adipis loco gelatina invenitur, et in locis, Ubi adeps omnino deest e. g. in palpebris et scroto, illa materia reperitur. Duae mihi probare viden tur, adipem datis conditionibus abire posse in gelatinosam materiam aut adipem iusto liquidiorem.

Exinde etiam elucet, pinguetudinem Athenicam Com' mulari posse in asthenicam et bene cavendum esse nobis, ne ullam obesitalem vel silienicam ipsam satis tulam a transilia in asthenicam Putemus, ne Contra Vero omnem pinguetudinem morbum ducamus * , neque eam Semper causam morbi Quodsi Schrodex Diss. do adipes sani et morbosi

15쪽

esse credamus, quia late patet et sanitatis ot morbi notio pro aetate, vitae genere, constitutione, causis etc. Quoniam igitur multum inter se differunt

causae Qt naturae adipis sani et morbosi, non minor certe evadet differentia inter utriusque effectus. Cum Vero unicuique naturae scrutatori per suasum sit nihil in ea esse quasi praeruptUm, Ciam idem oblineat in re nostra, cum adeps Sanus gra datim tantum et sine certis finibus abeat in mombosum; naturae consentaneum omnino est, adi pis etiam effectus a perfecta sanitate ad perfectum morbum sensim sensimque tantum transire; nec omnem culpam mihi tribuendam esse spero, si in enumerandis, quibUs adeps causas suppeditet, malis singula minus accurate disjumero.

Jam, Ut supra proposui, singulae cuique adipis utilitati singulos nocendi modos adnectere Co

I. dixi adipem ornares formosumques reddere corytis. Quodsi Vero adeps sub cute accumulatus modum superet, quis est, qui tale corpus formo sum dicaly Non me latet quidem nonnullarum nationum rustica illa consuetudo, ut foeminas, quanio

sint pinguiores, tanto pulchriores habeant et pulchritudinem sensu proprio libris ponderent. Sed perversus iste mos barbarorum in bonis artibus fererudium culto homini probari nequaquam potest.

causis. p. 7 et 10 alii quo merito contendunt, adipem inter materias infimae dignitatis esso collocandum et a de-hilitata vi reproductiva Plerumque proficisci, ex eo faciIecolligi posset, omnem adipem nimium esse mori, Sum. J se obliviscamur autem hac Iege notionem sanitatis oro ruino tolli, Deo ullum hominem ab omni parte esse sanum, sed aliquam semper imb0cillam habere.

16쪽

Summa enim formositatis lex est, ut Singulae comporis partes non acutis quidem lineis circumscriptae sint, tamen earum formae aliquatenus bono discerni queant. Quam vero conditionem omnino fere desideramus in corpore, quod informem potius molem quam artificiosissime constructi humani corporis refert imaginem. Porro facies, quae ost hominis interni quasi speculum et princeps formositatis sedes, si adipe nimio obtegitur, fommositas Sane non augetur sed imminuitur. Nam omnes fere vultus mutationes gratiores eo ipso aut plane occultantur aut turpiter distorquentur; et

ita multum detrahitur pulchritudini. Quid denique magis deformat corpus quam nimia adipiscopia in singula parto deposita 8 Quid adspectu

magis ridiculum turpiusque est, quam curtis lenerisque cruribus amplum demissumque abdomen iunctumῖ i

Dixi porro adipem cuti substratum eius tu' gorem sustentare functionibusque prodesse; et eo dem pacto immodica adipis accumulatio contrarium efficere et nocere mihi. Videtur. Duplex autem cutis functio est, sentiendi faculta et perspirandi. Utraque, et praecipue sentiendi facultas, nimio adipo nimium augetur et in morbosam vertitur sensibilitatem Hyperaphiam nonnulli dicunt . Primum enim ob profusam adipis subculanei generationem humores cutem Versus lument eam

que irritarit; deinde cutis perspiratio, primaria eius functio, perpetuo agitata, uti est in obesis, itidem statum provocat irritationis; denique cutis ultra modum distenditur et extenuatur, quod fit vel ipsa adipis mole vel prostrata cutis Teproductione siquidem adeps totam fere materiae nU- trientis copiam sibi vindicat). Sed quaelibetcunque harum oblineat conditio, sive cutis irritationem justo majorem suscitet, sive, quae hanc eXci

17쪽

pit infirmitatem cieat adeps, idem utique eveniat

necesse est, ut scilicet cutis rebus nocentibus solito magis pateat et causam disponentem morborum culaneorum contineat, quippe qui omnes e statu cutis aut debilitato aut subinnammatorio emergant.

Morbi isti culanei inprimis sunt erysipelatosi et impetiginosi. - Ex illa culis teneritate aut irrita tione aut infirmitate explicari quoque debet, cur

pinguium hominum cutis ad intertriginem maxime Proclivis, cUr eorum barba et capilli rariores sititot facito defluant, cur vel Iovissimae culis laesio- nos difficilius et vix absque suppuratione Sanentiar cur ulcera et abscessus plerumque pus malum et sati sum fundant) et cur labia, genae, manus aliaeque partes aeri expositae saepius dehiscant et rimas agant; quibus omnibus obesi ceteris paribus prae aliis laborare solent.

ΙΙ. Adeps, donec modica adest quantitate,

cutem omnesque partes ' internaS a pressione et aliis noxiis mechanicis luetur, earum De OS Superficiatos involvendo et elastica sua natura reni

tendo. Quo magis itaque adipis copia crescat, eo melius nervis organisque internis provisum esse, primo quidem adspectu videbitur. Sed accuralius et experientia duce rem intuenti elucebit, adipem internis etiam partibus valde nocere posse, si aut

in sinsulam partem congeratur aut in ea viscera, quae in statu sano adipe tantum non omni carent. Jam ipsa vasa sanguinis nimio adipe ci cumvolvente premuntur et lentius sanguinem pro-

ellunt. Ex quo segni humorum circulo irritabi-

itas et nutritio detrimentum capiunt, corpus languescit et cuilibet dyscrasiae aditum patefacit. Porro nervi, siquidem credendum est eos adipe interjacente quasi ab invicem et a partibus vicinis segregari isolire mordeivi, nimio adipe facile a P a libus, in quas agunt, nimium removentur, Prae

18쪽

sensibili latem. Quae nervorum Va Sorumque vitia non dubito ne plurimum faciant ad procreandam ob osorum lentitudinem, graVItalem et temperamentum Phlegmaticum. - Deinde in collo ubi nimia adipis copia accumulatur, Vasa Sanguinem ad cor revehentia premuntur et segnius eum propellunt, quo locus datur sanguinis in cerebro oppletioni', unde crebrae vertigines, animi deliquia, apopleXiae, paralyses. - Viscera abdominis fero

omnia illa obesitati partiali assici possunt, quod

vocant physconiam adiposam. Quae quomodo paries adjacentes premant earumque functiones laedatit et quomodo inde variae nutritionis molestiae et atrophia ipsa fluant, vix illustrare opus erit. Huc referenda etiam sunt lipomata, quae in

partibus internis, praecipue in omentis et mesenteriis in utero et ovariis haud raro occurrunt et aegroto aeque ac medico multa negotia facessunt. - Thoracis organa, CoΓ et pialmones, quae parum adipis continent, raro et in magno dun- laxat obesitalis universalis gradu adipe inundantur. Quod vero ubi fit, malum nascitur maxime extimescendum et letiferum et omnium ex adipe malorum longe gravissimum, quia, illorum organorum functione laesa, vita in summum discrimen voca- . tur. obesi, quamVis cetero IV in sani, Semper cum

difficultate spiritum ducunt modo propter majus Corporis pondus modo propter abdomen adipes distentum et thoracem Versus adscendens; sunt itaque ad dyspnoeam prae aliis propensi. Cui dia-lnosi ubi supervenit adipis in thorace coacervallo, morbuS Oritur, quem.Orthopnoeam saginosam dicunt et qui post crebras suffocationis accessiones subita plerumque morte tales hominos exstinguit im Follo ora Eichon . Similis est ratio in corde, quod vel in superficie vel in internis cavilalibus adipe oppletum symplomata manifestat cordis viliis propria et sus katione donique vitae finem

saeit Utriusque vitii, quod vulgo angina pecto

19쪽

17ris aut sieno cardia, exempla salis mulla in modium protulerunt, Bartholinus, Boerhaave, Bonet, Crurier, Rahn, Testa, Kr sis, Laennec, Ps uendet,

Carden. - Praeterea commune, quod ex hac partiali adipis accumulatione fluere solet, vitium est ceteri corporis macies nimia, quae non minus detrimentum inducit quam obesitas ipsa. Quod prolixius, Ut res postulat, exponere cum ad hasCe pagellas non quadret, aliorum relinquo studiis.

I. Obesitas nimia musculorum motum impo- die molestumque reddit, quod quotidie videre nec infitiari licot. Hoc incommodum utrique obesi latis speciei, sthenicae et asthenicae, Commune est, huic tamen magis competit, quia in ea insuper accedit aliud motus impedimentum, musculorum nempe infirmitas. Quod praecipuum et mo-

Iesiissimum obesitatis malum esse, obesi ad unum omnes, ni fallor, consentient; cuiUS causa manifesta satis est. Quid enim est, quo homo et animalium maxima pars praestant vegetabilibus, quam quod loco moveri possunt' Nonne itaque hunc principatum summo studio servare sibi concupiscat homo p Ut omittam Varias voluptates, quae interdicuntur iis, qui adipe onusti et tardigradi sunt, tamen reticere non possum tales homines in exercendis oliam negotiis magnopere im

pediri. Quid Z quod vel morbi ipsi ex impedito

per adipem motu oriuntur. Nam adeps justo copiosior, etsi ab initio indolem sillonicam habeat et bonae valetudinis signum sit, dum inertiae et qui oti favet, ex hoc ipso fonto magis magisque augetur et aut nimia tantum quatilitate aut ab- Dormi etiam qualitate nocens morbum gignit. t Quamvis dissicile non esset ex illo corporis m6luneglecto morborum turbas infinitas deducere, la-1nen, ne rem longius repetam, eorum tantum m O tDOrum mentionem faciam, qui nocessario causam

20쪽

illam sequuntur; inter quos nominandi sunt di gestio difficilis, congestiones ot obstructiones abdominales, haemorrhoides, malum hypochondria

Ad morbos cum cacochymia aut Polius cum exturae vitio numeranda quoque est mutatio in materiam, cui Adit ociro nomen est. Musculorum

diuturnam quietem et pinguetudinem huius vitii

conditiones esse, auctores omnes uno oro ConSen

tiunt. Utrum peculiaris et morbosa quidem adipis natura chemica sola sufficiat ad illud malum Pro Creandum et musculorum desidia et debilitas corruptae texturae demum sequela Sit, nondum Satis cognitum est. Tamon, quia musculos inpri mis et alias partes rarius malo illo laborare comstat, musculis ipsis causam illius morbi disponentem inesse et in adipe nimio aut simul alienato causam effici sentem latero verosimile videtur. Qualis musculorum natura, huic malo proclivis, esse debeat compertum non habeo; adipem vero illum inprimis eo inclinare auguror, qui aquosarum et ammonia alium partium nimia vi praeditus est. J IJaec musculorum structura deleta et in adipem mutata Summam gignit debilitatem et ita motum aut valde imminuit aut prorsus aufers.

IV. Adeps carbonicum elementum supeTfluiam, quod Per cetera eius organa excretoria non ejlCI-

δ) Cadavera etρnim ea imprimis in materiam adiPO- Ceream mutata inveniuntur, quae aut diu subter aquam mersa aut loco humido sepulta erant. Unde colligi Pot-e5t, aquam multum eo conforro. Ammonii autem SeCUndum Ioiarcroy Λnnal. d. chim. T. 8. P. 17 . Permagi RPars inter illius materia0 oIementa adeSt.