Ignatii Loliolæ vita, postremo recognitaIoannes Petrus Maffeius

2쪽

CLAUDIO

PRAEPOS ITO GENE-

R Aa I SOCIETATIS

Ioannes Petrus Masseius S. D. .

VAEparens se conditor no rae Societatis 'natius , auctore ac duce Pest gessit in i rris ι eapr se fodi. g Nasunt . inquitus commendan si mort ablati, scriptorum omnium ' - certet io 'serta si iocet fuit care

i' o munere alii non sine piriatis se ingenii

laude versati l , cur ego quoque, delatam olim ad mea Pat e nostro Euerardo nonnullam huiusce8rouinciae partem , neque ita grauate receperim ;receptim , s minur cum apparatu ct copia. certe cum fide cura , Deo adiuuante come cerim . sane dubium quin a talem mihi Aborem iniunxe

rat, huic potis mum laboris eius se ver fruct ac prima cibamina d. berentor. unc, quanis, prist

quaminet alm ex rent lucub Gione meae ad ea

3쪽

IGNA

4쪽

Ortus eius, ct educatio.

VITAE LIBER

N ea Hispaniae regibiae,quae ad Pyrenaeum , pertinet, ac vulgi sermone Gulpurcoa n minatur, in primis clara est Loioleia familia. Eius familiet princeps Bert ramus, Ognis& Lotola dominus, quae loca sunt in fini- ηbiis Vrbis Aspe tibi , in matrimonium ducta Marina Sone , aeque clari generis semina, quin i, suscepit ex ea filias, tilios octo: qu

..... mis Datu fuit ignatius is, quem societas Iasu parente in agnoscat; citius de vita & moribus, quae nobis fuerint comperta, in via is Dei gratiam gloriamque litteris mandare decrevimus. Hiice ergo parcntibus natus unatius est anno post Vi sinis parriim M. CD. XCI. regnantibus in Hispania Fernando αὶ iis ab et lia, cogiton, eici Catholicis . Ac de prima ipsius pueritia id unum conitat, hQudi a se uera disciplina educatum a suis fuisse; atque ab ipsis incunabulis, ut in opuleta domo, profanos admodum hausille spiritus: deinde litteris vixdum a limine salutatis, cum ei t eximia & animi de corporis indole,continuo in Ferii di regiam a patre misi im, veteri Hispaniae more, quo in regno principum liberi ea fere conditione ac iure nascuntur, ut maximus artate dumtaxat in patrimonio imperioq; succedat; reliqui,

siue ad acu ςndam gentis i 'dua:ia, siue ad similiae splendorem invito capite retinendu, pol tu ocula quada haereditatis aspersi, qui te inuem in victum cultumq sit satis, vel studiis doctrinae militiaeve dant operam,ves au Wregumque praesidio ad opes gloriaque nituntur. Hic ille cum honorarios inter ephebos aliquandiu apparuisset auliciali buxus moribus ad Antoniiun Manticum is

5쪽

c IGNATII V AE

se x contulit Naiarcnsii duce, ex iis, quos in Hiispania magnates appellant, quo cu Lorolςiae guti nec eis, ic o vetus liuerceitcbar Atque apud hunc domi sociique in honore habitus, rei militaris. t rocima posuit:& quod iis scrine usu venit, qui nondum cs testes o delicias degustarunt,id ipsum ignario conrigit,ut ardentv Iaudistium anae .studio & communis soni uetulit 3 impetu abreptus, cum es et in corporis ornatu Emani illimus, equorumque & ar

amorum usu praecelleret quod si hi datum N rao temporis adtrationena salutis aeternae, id i ς inisera aliter. ythietiq; mor

talium partim in facusanuni rimarum lux puriculis, parrini in rmatoria vasa uia,&caetera vanitate columere r. i Veri si tamen inter eius uio i vhia,F ccccps ςrior pi 'clara quadam emicabant bonae ac religio:ae in cnti .uidacia . enim In tara licentia militari, ta in e corruptis Eoi Iunii in tribus, quam ii a-i, niano costernatus citet interdum,S in il isa 'diq; cinctu5 angustiis nulla tame ipsius at xocior nqua audita. o est, quales in utri Atae an arisi luoin inibus in D cum ac Dei prouuleuciam vulsd tar .se . cta 'r. 2 cci tu ab omni v erboria in pictat escari per Minoiruit,Ls detia sacra omnia sacrorum antasii si natura perpetu insinctu admodum religi 0 reuς ii tu est. Eiat piat caintactus ab avaritiae ordibus , dc a lucri piditate. chc menter, glix nus: quod cum alias, tum versan ea pugnatis ni v ast: -iaia , iciacia

Calabria: finibWs est perihi ci Porint: qua iuvetii, i cum inlitidi lupi eo da deduleti ignatius, quasi, i ipsum Victoria parsino exigua pertineret; tamen nes praesentis pr. edς: ulcedine, scicae e toruin exemplo adduci potui, t i sc alien ς rei ς tactu pol lueret no ..hristiano solun , sed etiam in reuo hom op id in ira, nuto existimans Q rae ipsus altitudo priuati ' I '

gnis arduisq; ne sotiis cap se odi, ut binas, et heredis c tu

cautio deerat; quocirca inter it bii , popidos gi Wiloria se itione legatus ad cps duce i Naiai ς, reui cs ot ou 3 iis omnes magno Pa is tria que ' ens ' approbati P duc muri ac Iaco tu ei s ad:i duin caui a ate, in ν o ianae , si claddis choin v ita gentinia rumienilis quoa in eq. iii a iustitas apri parebat Pior . s. v : nego: iu nullus rimes sceperit, no adopta tum cxitu tua mi it in ac virtute perduxesit: quaqua ob iis per u

6쪽

LIBER PRIMUS . . I

optim P eollocabat interdum: ad diona inuria videlicet gratiam secsai 'psius incrementa iis artibus utens, quas ad unius Ucit ono c& floriam omnino reserri oportuerat .

so aetatis flore consumpto, cum annum agetet iam nonum circite &vigesim vim, amiserabili errore certoque aeternae vitae periculo in rectum salutis iter summo Dei beneficio .reuocatus est. Tota autem conuosonis ratio fuit eiusmodi: Ardebat eo tempore Hispania intestini belli thuaiultibus quam nactus occasonem F ranciscus Galliae Rex, Nauarret Vasconum quq Gui pu coam attingit, Henrico Alibreto cognato suo recuper dx,cuius rater ex eo ugno Fernandi Catholici armis olim exactus fuerat; indrea Foxiu, cognomento Asphotum, cu exercitu iussit in .e a regiones impetum facere. qui celeritate usus, cu aliquot loca ina- prouiso aduentu cepisset; cumq; nobilitas Herici cupida ad Gal- .um sese quotidie adiungeret; Naiarae dux, qui Nauarrae summo

cum imperio praeerat, eius rei fama commotus, in ulteriorem

Hispaniam ad auxilia contrahenda profectus est,ignatio paucis icue praeterea Pompeio ne custodiae causa relictis. Ac caeteri quidem appropinqua lite Gallor u exercitu, magnitudine pedestriuii Sequestri sua copiaruin exterriti, & simul dissili oppidanorum a-nmis, tempori cedere de urbem relinquere cmnino decreuerat:

IDatius vero, in 'ss v. is homines ab eo cosilio reuocare comtus,ubi se nihil prosich e hortando perspexit, ariscntibus oculis se testatus igitauiam perfidiamque, spectantibus omnibus in ariein solus introiit, paratus illam cum aliquot in praesidio re ita, ctii omni ope tueri quo virtutis exemplo permotus alius quida o Igiatii in studio bellicae laudis aemulus, eandem aleam suo iit: re liqais vero salus, quam aut id es aut gloria fuit antiquior. Veri tun deinde in consilium est a custodilbus desqmma reii cumque in truta propugnatorii paucitate contra tantis hostili copias negarint plerique locu obtineri posse diutius . ac seisioru praesertina sentitiae ad prosectionem inclinarent: l gnatius, quo erat aui mi&co poris robore , quam acerrime sessi rursus opposuit, rem quo disievit. Interea Galli. resistente nemine, propius ad urbem acce lan A magna ciuium Ooluntate ad milli, castris ad arcem po-

7쪽

stis, praefectum praesidii ad colloqui uim euocant. Ille accepta ε

de cu trious dunttaxit egreditati , in quibus erat lanatius Qui cum ab hostibiis proponi cotidi Douus loquiores vidisset,sxailitii in

rum, easque conditiones tam acri ac vehement oracione comm

i litonibus dissuasit, ut ad extrema o ita perpetienda potius ,sui arcem det en sani Minctos accenderit. Nee in ora et Galli omissoco loquio aerius in sare, tormentis ni centa quatere, atque dirum rei indique ascensu ni tetriare Hispani contra, Ignatu proiertim exempli atque adhortationibus incitati, sortiteries defindere, subeuntem hostem gladiis, desis, contis arcere;quoad i alio, an

alio inimicanti globi vi excusi se muro lapis laeuam haud itas uiter laesit tibiam; globus veri, i pse quamquam. impetu retia-l io rubsiliens, dextram a dei, labe iactauit atque confre t. ut d ve sigio semiamini, aliet ita irrente corruerit. Tum vero debilitatii tui in is caeteri, &deditio facta. Insarium pora d stratu . vel ad cotii ligendam clementis otiarii vel etiarn virtutem in hoste es in ii ai.Galli benigne si ei tuo S in urbem ex arce tranuatu, in pri- sino holpitio cod locant,med is que adhibitis, rebus o nimbus necessarias diligent et cur iiit. Huic Gallorum 1 enignitati, pro is ua animi magnitudine egregie respondit ignatius. quippe tantum aberat, ut eos odisset, a quibus in illam cala initatem. yitae discrimen erat adductus, ut cum in lecto decuberet. singulps bla, comiterque compellans, omnia sere sua in eos amoris causa diuiserit; atque hunc lypco,i uim pupione, alium thorace donari Interiectis deinde aliquot die s sum grauius laborare qua vi breui tempore lanari pose videretur, ad caeteram lima ita

illud etiam additum a Gallis ut Ignatium ted i a Loiolam vi alie

lneq ue enim l onge aberari depo adularent qui .aman . in is uescente in res ira orbo peric lo a protaret, accersiti conlati ini undique medici, crure inire o, si a eue e pronuntiant, milia, .siue id prioris chirurgi vitio siue it neris agitatione eontigerit, nequaquam esse bene locata: ne i vero nis ea coagmentatione denuo bluta sustisque suo ictis, i repositis poste ullo modo fieri ut coalescant inia tam aci::ba cu- nuntiatione ignati's minime exterritus, ne odb statim isto ianimo sese paratum ostendit ad omnia subesindo sed etiam iis eri ipsam curationem, quamuis es et asperrima, nullum aliud in locium dedit doloris, nasi vi coaetos in pugnii in digitos valde c=ns xii set t. Ex eo die morbus maiorem in modum est auctus citia

duc iam is statius omnes ser cibos haustusque stomach, smj- ,

8쪽

LIBER PRIMUS, '

admonitu sacris, quς ad expiandum animum pertinent,ritὸ procuratis, ipso Petri Apostoli peruigilio, cunctis moerentibus, ebdeductus est,ut medici pro rius actum amrmarent, nisi ante media eam noctem vis morbi remitteret. Venerabatur iamdudu ignatius praecipuo quodam cultu principe Apostolorum: quin etiam eius laudes militariter olim carmine Hispanico celebrauerat:

cuius profecto pietatis fructum non exiguum tulit: siquidem illa

ipsa decretoria nocte per quietem videre sibi vi ius cli eundem A. postolum, optatam sibi valetudinem diuinitus atterentem. nee Iane in irritum ea visio recidit: quippe continuo leuari doloribus, ciboque refici est coeptus. Iamque Dei beneficio periculum

mcrtis euascrat, magnaque suorum gratulatione melius habcbstin dies: cum repet animaduertit os quoddam genu sub ipso sce. . dius prominere: quod quoniam pretier o tera incommoda impedimento etiam sibi videbat fore, quominus graphice, luam so Ieret ac vellet, ocreatus incederet, ut erat idem de patientia militari, & urbanae munditiae de elegantiae apprime deditus; percontatus est medicos, post Eine ullo pacto deformitas tolli. qui cum respondissent posse utique, sed dolore omnium, quo, ad eam die sensisset, maximo de acerbissinio, propterea quod in ea in sedem

fragmenta iam firmiter coaluerant, non dubitauit ignatius, ingenti omnium vel admiratione xcl metu, concinnum ac decorucorporis habitum anteferre manifesto vitae discrimini: secarique de sentetia medicorum os ius lit, clariore etiam, quam antea, λει ilitudinis ac patientiae documento : quandoquidem in ea carnificina quae quo tetulor,eosuit horribilior non modo ligari ten rive se non est pati iis, verum etiam ii S. qui aderant, pociore pi pemoduni exsanguibus, ab omni prorsus querimoni gemituquei e ipse continuit. Post haec, doloribus magna iam ex parte mitigatis, ii indum tamen gressu recuperato, nec pedibu x ad insistendit idoneis; interea dum iacentis corpus terrestres medici persa-

sanare conantur, eius dem animi vulnera curare medicus coelestis

aggreditur. Cum enim affixus lectulo ignatius, falle di temporis se

causa, pepphanu quempia librii poposciit et cx iis, quos antea puroti u lςctitare cosueuerat; diuino plane consilio facium est, nul- ilus ut eo tempore domi liber ei et eiusmodi: at vero longh meliores alii duo reperti sunt, Hispanico sermone coni cripti; quorum alterius, Vita Christi, alterius quos electa virtutum exempla continebatur Sanctorii flores, erat inscriptio. Ea videlicet ledito fa-lutis initiu attulit homini. Dum enim oblatos sibi libros variis

9쪽

dine eoru , qut scripta reperiebat; atque ded in te ipsa ubi quidpiani insigne cognouerat, subsistere sectini ipse delibe , rans: Quid si praeclarii hoc rancii Dominici saciniis , ouid filio ei sancti Franeisci, Deo fietus aggrediar ξ Neqv xero, cum haec α

alia sibi multapti, poneret, res occurrebat lla tam ardua, tamq; difficilis; quam non perficere ses e post e generosa quadam alacri tate confideret. Quae cum apud se diutius agitasset, emergebant

rursus rerum inanium oluntates, &staculatia desidetina: quorum

sese nonnullis aded manciparat, ut dum eoium vel adipiscendi rationem exquirit, vel potiundi spem animo c6cipit, plures interim hora petiimprudentiam in ea cogitatione defius haerere: a Iamque priora illa propemodum exciderat, accensosque num igniculos pietatis,voluptatum illecebrae, & perni crosa rerum xatum blandimentarininxerant; cum periclitanti serii odiuinna bonitas opem celeriter asserebat, ex eorum videi et recorda . . Done,quae legerat, meliorem ei mentem Aconsilia saniora subal mittens. atque in hacitem commentatione tana diu morabatur. donee interuenta cuiuspiam alid mentem alii naumque conue 'teret. Hac ille vieissitudine di quas conflictuis saliquoiani rum in modum exagitatus, cum in eius pectore ollapsas ct virtus paene ex aequo certarent; contrarias in partes mas nasua perturbatione distrahebatur,incertus animi, hanccine viam an ista, cum primum posset,insiste t. Veruis tamen inter alternas fluctuantis hanimi propensiones illud intererat, qu bd blandis illis rerum Buc ixarum imaginibus, quanidau pro sentes obuersabantur, tamdiar. titillabatur Ignacii meus:abeutibus vero succedebat illico ama. .

rus quidam torpor,& aegritudo; & sibimet displicentis animidium. At contra, praeesari ii ad Christianam laudem impetus, cogitationesque de adaequanda Vrgilantia sobrietate' sanet. νrum, de votivi peregrinationibus, devictu cultu e in imis

horrido& aspero non modo cum aderant animum insolita qua- dam iucundata te mulcebant, sed in recessu quoque, tristitia Hib- euote nulla, securum hilaremque praestabant. Sed enim tantum hoc isse discrimen, saeculi tenebris occaecatus adhuc, hies, ire

ad subtiliora hominis interui iudicia, quas ignotum quidpiam

praeteribat, quoad clariore demum oborta sibi luce, mentis acie accurat; his in eam varietatem coepit intendere; ac denique ii ori sne admiratione quadam animaduertit, ab illis cogit, oniblis ut erant iii an es ipta, sic se ieiunum &aridum ab his a utem --

luti pabulo inlutari , laetum vegetumque discedere: liquido

que terspexit, suoru & insidiosa volor: s quantum a Mero α

10쪽

ido gaudio & suauitate distaret. Atque hane primani de intianais antini sensibus in otibusque r tiocidationem habuisse fertur Ignatius: ad quam v i mai0r deinde rerum diruinatum usus acces sis, tantam in spirituum discretione it quae consummatae sapieti: virtus est j solertiam atque peritia est consecutu=,αVt egre t. gia etiam illius generis praeceptat in eo libro, qui Exercitior unx. . appellatur, ,posteritati ruliquerit.: His ergo obseruationibus rea Halliduis libiorum monitis e lethali animae veterno excitatus,an v tς et vitae peccata de infinitam in si Dei clementiam aliqua ia- ..i d λ capit, guosis re; nec lum de mutandis in posterum mori-2 i; bus ciun tiam de expiandis omni ratione delialis, placando-ique uviavine, i erib cogitare. A rque in hapc deliberationem in-goes ut, duo uo ses et ad C lxxisis domini. Sanctorumque lactanda . . . . . ostigia occulto quod a in iustiti Ou acriter: sentiebat impelli, dcte um praecipuu, qui in se ipsi quam maxime duri ac seueri easti tissent; artium quippe spiritualium &Christianae philosophiαι rudis ignarus adhuc i omnem sere sanaum i& octicii post bissionem in asperitate vitae & in voluntaria corporis aflio Ho- , Re statuera quocirca iam tum agitabat animo, :smul atque perii, Metudinem liceret, nudis pedibus Hierosolyma petere acu a. quenti verberatione 'ngoque iei uario tantas peccatorum pG nas ultros uscipere, quantas videlicet ab excelso magi Qq;animo, is tutare odium sui.& ardens diuina Irathae promerenda ludi uni . ex stebat. lamque rectis euntem sensibus, d optima quaeque e - eminutem, longe vehi in 't tu incitauiti uinanso. EtemAn

die quadam vigilanti, a guttissima specie ac beatissimo lumine .sulgens, MARl A virpo voacuin p'uulo IZ5v non modo seso am ost endit, verum etiam incredibili benignitate spectan

dam aliquamdiu praebuit: quo isb ni iti ficu ie eatus Ignatius, ignium repente odium fastidiumqueconcepit eorum,quae apud

e os mortales prima putantur, ac praescitim quaecum inhon ' s. ''luptate contuima sunt,ut omnes rerum iliarum quam diu- turno su ac vetustate corroboratas imaginesex hominis memo sita consestim aspectus ille de te serit. δε ccessit ad haec illud quoq; non leue Dei beneficium, quod in omnem deinde Fitam Pro-οῦ prium ac sta te mansit: ut quotiescunque sublatis in c um ψ- .culis astra suspiceret, Quod sane serui aciebat ac diu in mortalia iba illi repeiri ordes erent; de miro quodam aeternae patripe

desiderio raperetur.