장음표시 사용
1쪽
Dno. PHILIPPO LOCHMANN, Haeresi
Elect Sax. in Iudicio Appellationum Consiliario,& Curiae Perivincialis in inferiori Lustitia Ailesiori di- ignissimo.
Prosessiore Publin Illustri Witteberga clarissimo, Supr
mi Appellationum Iudicii Dresdensis, ut & Curiae provincialis v vitrebergensis, Facultatis Iuridicae,& Consistorii Electoralis Λflessori,nec non Consiliario Antiat tino gravissimo.
timae v Camerae secretario meritissimo.
mo. JOHANNI SCHEDI Jurisconsulto &
Disputationem hane legalem in ulteriorem sui recommendatim
2쪽
IN NOMINE MAGNl DEI ET SALVATORIs
A quo omnes dependent Legislationes , dc in eum respiciunt . iv. ad omnia consilia actusq; semper progredimur. D.CA .Praef. Praetor. πιε.
rim vere Div. Imp. JUSTINIANUs
i in ' . N. p. dc 10. dicit : unam esse omnium perfectissimam virtutem, quae jura omnibus di stribuit. Utpote qua praeter Deum nihil majus exibi stat M tD. Tam rectEquoq; dictum a Praedecesim ribus suis,& ante omnes,a sapientissimo, l. a. g. tr. V IE. disertissimo is de bon.qν. libere dc maxumae authorutati, Icto Iuliano: Nihil in omnibus rebus tam studiosum inveniri,ac Iustitiae authoritatem,quantocunque perpenso quoque consilio i ex aliqua videatur promulgata. Inlr. Aconfirm. yDiges. O. D.
II.Nam de volubile hoc humanum novas edere formas continuὴ deproperat. N.7.cia. in infinitum decurrit N. . Adeo ut quii hanc rerum mutationem intentum habent animum non facilEmultitudinem legum culpent,quas consonas causis ponere , nou semper deposcitnecessitas. N. b. Et proclivis ab adolescentia ad malum humanus sensus semper sic declinat, ut nihil tam firmum statui possit,quin ex caulis emergentibus in dubium revocetur. Q.
III. Dictum saepe in legibus prooemium Hujus exempla omnium temporum scriptores produnt. Etenim non saltem sub priori secuto,dc rudiori aevo hoc factitatum comperim sed d* turior aetas no sterilis exempli fuit. Inter antiqvbι celebrabatur ju- Λ a m
3쪽
ra quae Cretens bus Minos,spartanis Lyiunus praescripseris. c.
3. Annac sed Minoi,quo minus suae mutarentur leges, nQn profuit lex,in qua de lege ne disputetur cavult. Plato ALL. De Lycurgo sei tur, Eum spontanea inedia mutationem suarum legum in seipsu ivindica ste. Tertur in lologet. De Romano jure quota non undiq, hujus rei documentat Nam Scinisi non saltem perpetua quaerendi materia erat, dum Rom uti libita,vel post curiatae leges valebant. a. D. HO.' vel dum Numae Pompilii aegeriae consultationes venerabantur. Livius niba sed & quaesitioribus postmodo institutis,& acciritis quae usquam egregia, Tacit. s. nai. adhuc semper quid supererat seditiosum quod ex his quae e natura rerum, per singula moliuntur, legislationibus introduceret aliquem tumultum, & exin ut inquit Imp. gubernativa sapientia indigeret. N. a JI vn de con-
IV. In hae gubernativa sapientia ab antiqvo descendit, ut ii quid positum in lege non adinveniretur quemadmodum ea evenire necesse .lta g. ἱδ D.d pro .verb.,illud ad juris scripti regulas
ejusque conjecturas, Ic imitationes,vel interpletatione, ε . a. g. s. de V. LE. cloar. MIT.II.a Lo.cro. yaa. CALL. vel si ea expresse
haberi neq veat, optimi Principis constitutione decidatur. Oιθ. c. de LL. D. B. de cons.Princip. xt . V. i principis nunc quod attinet deeisonem, ea tanquam supremum servabatur remedimn: Hinc primum circa leges interpre' tandas versabatur stydium, quo scilicet modo eae leges, quae insimiliatos casus consti tui noti poterant. - . i. e LL. ita intelligendae,quo tasus emergens rite decidatur. Atqui chini omnes de iisdem se extentandis laborarent,evenire quoq; ut lex fio minua restri m- ne.quam extensione indiseret. Factum inde, ut cum unica saltem re veria esset interpretatio, ejusdem duplices tamen constituerentur species, quarum lina Extensiva dicta,altera Restrictiva. De qua posteriori pauca disserere animus est. Qua dissicillimam,& test. Suthoid. a digit. & Zaso in M.integρον sing. sagaciori midio dignam mate iam,si forte mi ny digne tractavero, humillima tamen spe lactor .
Lectorem benevoliath dc ausum hunc ratem qxilem benevole ii
4쪽
i VI. Interpretatio potissmun dupheltet sumitur, H stricte
vel late. stri he pro congrua verborum declaratione quando sic Leet dicta vel scri pia exponuntur aliis , et bis. lvae idem valent. arg. AmfLD.de V. O. Late: pro legis modificatione,id est, ut dictu quando leges ratione casuum incidentium quis explicat arg.l.t.f.6. D. ad SLI. Trebel In priori Grammatica,in posteriori juridica magis
est interpretatio. Eberii. in loc. arg. legat c.,.n. . Sim. de praetis. Ainterpr. xli. Polunt. For ster. de interpre Lai. mi.
VII. Et quamvis non ignorem Des triplicem statuere in te pretationem. Declaratoriam, Extensivam &Restrictivam, imo plures seeundum Caepoli. Salicet & alios. Forst.d. tra I.M. I .r. Nihilominus tamen vix credam unquam,nuda legum verba Ictos imterpretatos esse,quin potius lex pro casu bus emergentibus explicetur. Sic enim sunt verba La.*J. D.de O.' coeperunt inde interpretati
nes prudentum, & paulo post: cum dissutatione fori. Tales crebrae istae collationes,quarum mentio si in L . D. o legat I. I. g.si fundus D. de jure dot. Lia. d. o. σ A. Dy. D. de M. repostam Isin. .mixta D. M. σα Cujusmodi quoque disceptatio apud Livium lib.3. in lege quae tuendis Trita plebis lata videre est, ad quem autorem me bravi tat js causa te mitto. VJ II. Manet inde quidem species Interpretat. Declarativa interpr. In qua Seb. Medic : distinctionem facit inter Scholium,
Glosiam,Methodum paratillarem dc Commentarium, Idsv.M. Attamen cum vix ae ne vix quidem doctrinam solidioris Iurisprudentiae doceat, utpote quae sic consisteret in decisione merorum individuorum, ut scite Cribald. Grai .stud. Iur. bb.rae. . merito JCti non in declarativa permanserunt, sed potius ut legum ratio ad c
sus alios decidendos nos inducat.: IX. Hae inductiones du dupliciter fiunt veIextesivὸ olrestrictiG, illa quae ex tesive sit definitur a Dd.Legis scriptae ad cas; si miles,qui
quidem non express,ex ratione tamen colligi queunt, facta extenso. Haec vero: Legis ex senten tia angustiore fact restrictio. S . thoid in collig. ad Inst. dis . rh. M. X. De Restricti va acturus eandem divido in bonam,'& ma
lam. Bostam dico: quando non plus in lege dictum putatur, c du
5쪽
eum est. Malam econtra : quando minus in lege postum puta.
tur,de qua in Th. 35. nonnulla exempla sabebimus. XI. Utraque cognoscitur ex duabus legis partibus,verbis oe ratione. arg.ιι7. D. do Et ex hac quidem, quatenus consideratu intentio in hanc vel illam rem directa. Ex illis, quatenus conside rantur ut instrumenta, intentioni ei subservientia .rg. r. D. E iaret legat. XII. Duplex hinc consideratio in inserpretatione, tam o horum,quam mentis. Quae interpretatio si exactius loqui vellemus, proprie unica esset. Ea scilicet quae ex ratione est. Cum & verba non
aliter considerentur,nisi quatenus rationem aliquam praeseserunt. Videatur Mattheacius de via Iur. ι .r
nientia,discrepantia,& mutua excessio, quas adducit seb. Medi- ees in tr.de L L. Oct iisdem verbuSteph. dephederi in M. de interprifui sub initio. Nam eum verba proferantur propter mentem, ita ut λογTh. διά θετο- transeat in λόγον προφοροκον; sequitur nocessario non valere,aliter scriptAm, aliter in opinione esse. Neque excessio locum habet. Etenim cum yelba, si non alia ratio pater, omni modo observanda sint,ex summa ista ratione, no aliter quem Ansisse,ac verbis o pressit. arg.d. 7. desuperleg. Et econtra si de ra- tione constat,ea potissimu ut finis legum observanda venit. arg. l. t D. de c.sD.Ot.D.de V. O. Sebast. Med. steph. de Phed. .LL. .
1. Alias enim merito fieret,qyod de nimia & misera Iurisperitorum dilis entia conqueritur. Titius iste apud Scoevolam l . . . delegar.-, 'sed potius Ulpiani istud obtineat,summam esse rationem,quae Uro aequitate facit. arg. D. de eo qu.cera luc. t. s. D de R. o S. R. l
6쪽
. Attamen si ς intilligendum est, s de mente expresse cori siet, ut in Isin. D. de hae eae instit. l. U. C. de Fideic.Dq. g. r. de legat. i. Alia, in re dubia nil melius quam id quod verbis eae prini tur. arg.
ventitii usu fructu privatus, dc successione privetur, sic an tacita pupillari si substitutio excludat matrem. Id. l. d a. XVI. Eandem ferme rationem habet,tritissima ista, dc teste Hortled. inp.h.ael. habita dissutatione nun am sat explicata lexao.D.de LL. Qv rationem juris non semper dari poste docet. Nam lex ro. loquitur de ratione singulari, quae tam stricte non inquirenda,seu ut inquit Hilliger. Don. Enuel. I. comm. L . inquirenda quidem,sed ne quis animum inducat. non prius parendum es e legi, antequam rationem ejus quis perspexerit.Gam m. de Perit fient.Leg. Ehem deprinci' Dr u. 7. c. 7 iXVII, i Atqui sicut communissimὸ responderi solet, obiter hic notem Anton. Fabr. distingvui inter jus receptum de constitutum an quam hujus ratio non inquiri possit,altera vero possit. inbruae Papinibagr.a.int . σ in Rational. ad let inem tanquam contra jura loquentem irridet Bacho v. in αρωὼς adversurationa pari. dc post Hilliserari Don Enucl. r. com.ι . innot.lis. II.
sed salvo tantorum Virorum judicio non tam absona mihi Fabii
videtur sententia. Nam quod Bach ovius de Hilligerus regerunt,ec consuetudinem jus receptum dici,neque tamen semper de ejus constare ratione, arg. s. D.deLL. Respondet ipse Faber in ZDruaerit. ι.
.a. itat. s. re rit. 0ML dc dptimes . . it. L gemit Iam 3' non ecse intestigendam,quod jus aliquod contra rationem introductum, valere debeat,sed potius quod valor tali iuri denegetur,dum in aliis ilibus casu bus non obtinet. s eundo etsi dc consuetudinis alicujus ratio nos latear,non tamen Faber praee i se jus receptum ration
constare assirnia , sed quod in plerisque eonstet unde receptum. In 'iis vero ubi errore quid is troductum, diuturnitas temporis loco' constitutionis est, ut inqv. Eab d pr. I I. undeci Ictus in Atao. uti-
7쪽
tur vocate constituto, eorum, se consituuntur. - .D.verbo
XIIX. Obvenit hic &alia quaestio, utrumICtis hac tempestate leges interpretari conces iam sit i Negat Albericus de Rocate Scqui plures allegantur a Foriter. d. tr. de Interpret. Assirmam iunia placet sententia cum d. Forster. Neque obstat Principis potestas,qui eandem & ICtis permisit. arga. . C. de LL. LM.D. eod. ibiq; Ant.Fati in Ration Ipr. Papin. tit.agna. Hat . Fors D. Hilliger Don nucl. r.comm. Is. ω.E. Distinguendum tamen cum Vultejo in s. In HIN. G..C. inter interpretationem, quae fit jure legis, & quae --dae consultationis ergo proponitu citra effectum necessario obse
XIX. Et haec utrum admittenda interpr. adi mana restrictivae ut progrediamur, fit ea, ut crebro dictum ex verbis dc ratione. Seu quod magis valet, taluum ex ratione. Pro qua universalis apud interpretes juris regula habetur. Omnia verba legis, quantumvis generalia restringenda sunt ad id quod rationis est, & ne dispone v. tis intentionem ac sensum egrediantur. AEVI. 7. D. depact.hJ. . O . a.D.de trafact. M. g.6.D.de receptarbitr. l. n. D.de C. Gω. famercisi. at. C. ad Sct.Vesib. Eber h. a Middelb. in Ac. gum. 2erfrimone. n. 3. Goedd: ad 1.3.t.de IVS . XX. Sed ad hanc rationem cognoscendam variae dantur ei se eum stantiae, quarum quatuor ponit Hilliger. D. EI. com. F. I. ex quitate. II. alia lege. Ill. Parte legis Iv. & ratione legis. Videantur praeter supra allegatos, Bolognetus ad KD.de Ics I. Achiil. Pedroceli a in t . de resolui. contract. σ in tri de divi-ο σ indivi uo. D q=ranethi' in not, ada libr.priores Desor. D n. Halin in Exercit Theo- retistractici a Parasiti. HVesemberii. Corasius de Iur. Clodis a m. rediet. Bb,I.c.N. D n. Eie helis dis'. de interpret.lego.
XXI. Caeterum an quatuor hae parte, ubique sussicient sfint, non iMo ; Et prisnam quidem partem quod attinet de -quitate ea si αε plan impertinens mihi videtur. Nam aut b-, qvitas consideratur, qvὸπ u ς lege devenit, aut quatenus alias communi, dc sic a scripta lage divella est. In priori casii aeri rus no manet sub generali sis dincatione, sed potius dicend ry
8쪽
ratio legis. In posteriori pro cerebrina habetur, eum id servanduquod scriptum est. Nec Ictis permissum Legem sibi fingere, sed interpretari, quo in casu ratio legis consideranda venit, quae si no adsit, lex observanda aut superioris autoritas requireda est. Prout sibi ferme contrarius videtur Forsterus in d. tr. de interpr. l. a. c. i. π V.junct. v. ao. π al. Od. 7 h.ἰ IJ. XXII. Secundam, xertiam&quartam partem quod attinet, ea-
de mihi videntur. Etenim ratio summa cyjuslibet legis, ut non de particula respondeatur, sed tota lege peispecta a . D. deLL. Atqui qui leges rem ingere te ,jam dum scire debet, quae jura in hoc vel illo casu promulgata sunt. Non igitnr restrictio in istis facienda est terminis, ubi de alio expressὸ deciso constat. XXIII. Ali mnitur formam Mognoscend e rationis statuo, de
quidem ratiqnesircumstantiarum in quolibet se sto. Quod tripliciter consideratur, I. ratione ipsus facti ratione personarum, quae tam agendo, quam patiendo circa istud versantur. III. ratione mo di seu formae, qua factum antentatum, coeptum, peradum st. Eandem Mbser antiam lex tam .publica, qVam privara, ut sontra- .etus,dc aliae hujusmodi dispositiones in restrictione meretur. ζtprimo respectus adest legis, ubi ejusdem qualitas. Secundo, qualitas Personarii, tam earu q ae disponunt, quam earum ci ca quas disponitur ertio. Qualitas modi proferendi: ubi loquela, loc9,tempus. XXIV. Qualitatem legis consideraturus, triplex rursus occurrit
respectus. vel ratio materiae, causae, naturae. Ratio materiae, quatenus omnis lex seu contractus prae se ferat aequitatem communem dc singularem, odiosam vel favorabilem. Ratio. causae: Quatenus lex vel contr: pr e se habeat causam impulsiva aut sinate. Ratio naturae: Quatenus omnis lex aut cqntre eonsderandus ut valeat, ut sit clarus, de tandem de casu dubitabili. -- XXV. Quid communis ratio, quid singularis vulgat . est juria 'vid: Ant. Fab: in Ipr: sin et . E Vasqv. sita'. contror et Eb. r. c.
Quid impulsua, quid finalia explicat Eberii. a Middelboae L V. Exemplo praebet Li.g. I. D. deposui: Ubi Carfania seu
Ariania Val. Maxum. lib. s. c. s.) improba foemina causam impuLsivam edicto dedit, ne mulier pro alio postulet, cujus causa finalia pudicitia huic sexui congruens. ut clare Ulpian: d. l. s.f.
9쪽
pro certa demonstratione veritatis, id est, qu intellectus ex certis principiis senstivis procedit ad aliquid necessario concludendum . . t II. Vel non pro simplici ratione, sed ex destinatione hominis certa. Prima est una cum veritate, altera cum praesumptione. Seb. Medic. d. 0.deLL. P. q. qu.'. hinc priorem parte sub Thesse 27 'alteram vero sub Th. 33. ponam. XXVII. Secundum materiam legis pono regulam. Quotiens casus in lege non expressus, scripta lex semper restringenda est, ut quam paucissime communis ratio mutetur. Steph. de Pheder: d. l. Forster. d. l. Sub hac regula comprehendi jura nova. Etenim sic
stringit ad restitutionem bonorum, non ut inde inseratur, Matri usum fructum de bonis liberorum competere. Et in p. a. C. H. d. I. restringit saltem ad legitimos tutores. in P. y. C. t. d. . Legis Falcidiae prohibitio refertur ad solam mortis causa donationem. Ius optionis ad unicum praedium. p. I. Qis. d. at XXIIX. Hanc regulam, quatenus de jure novo loquitur, negat Forster. n. II. d. tr: Lb. a. c. a. n. 9. arg. Lia. D. de LL. L l. s. C de Gn. qv. uer. Affirmant Constant. Roger. de Inter .p. s. Mathesilanus. Neq; obstant Forsteri allegatae rationes quae omnes solis Imperia- libisti rescriptis nituntur, de quibus nullus dubitat, quin legem in tali casu extendere possint. sed hoc interpretibus legum non permissum est, penes quos frina manet regula, jura noua tamdiu esse restringenda, quamdiu aliud expressa sanctione non introductura . arg. Autli ex Tesim. C. de costate Merh. l. 7 . n S. Neque locum habet contrarium si dicatur in lege nova, non obstante quacunq; lege. Quia Secund .Eberii. d. l. potest intelligi de contraria.
XXIX. pertinent his statuta. Et in
10쪽
ju co nimii ne, tu rberii. a G. coistra Gr. Haetor. D. BDI VIAE Pedroch. d trin.91. Bλgnet. in toti serm.comm .ial. 6.D. de Ut Djur. Dn 1 CarpZov. A Jur. Rom. Saxomp. a. C. N. d. D. Vbi tex. lib. I. art. F. restringit ad Successionem maternae peradde Sic. p. a. C. at. d. I. sic statutum secundum quod feminae etiam abs que juramento sino. Udejano renunciare possunt, ad solamina, tercessitonem restririgitur, non si seipsas debitrices constituani p. a. C. is d. Ι. Sic teXL Laudr. l. a. art. 37. restringit ad casum, quo Dominus rem suam vel ignorantia vel errore amisit, nec repetit. p. a. C N. D.Sic texi standr. Tit a. des. r. restringit ad aedificia tan tum p.s Ci/. aei. Et quae plura de praescript. Iuris Civ. & saxonicii e&ra Beri: adducuntur d.'. t. C. a. d. .p. a. C. s. d. .I. p. a, Jo. d. in Response lib. y. Resp. I.
XXX. sequitur jam altera pars, quaedam esse favorabilia, quaedam odiosa. In quibus odiosa restringenda esse, nemo unquam n gavit. Hinc dupondiis notae regula: ι SA de' ue cito. de L L. l. ι7. D. Gy. cf. F g. l. s. 9 6. D. de transact. direcontrat δε C. Gq9ibui causis in D l. n. D. de poena. M. D. de V. re P. S.& quae copiose Foriter. d. bbr. a. oe in n. reg.I. LI./I.D. - ΠXXXI .Sed in hac regula maxuma controversia, quae favorabilia vel odiosa dicenda. Utpote cu nihil tam odiosii, quod ab altera parte favorem prae se ferat. Sic poenae favorabiles, quo omne noxi hexcidatur. Videatur Mantica de conj. ultim .,olunt. lib. 7.tit. i. α' ibi de legatis. In quo dubio distinguunt Dd. inter id , quod principali ter agi tur Pedrochia. φ n. a . sic sci. M ced. odisum e contra Sci. Vellejan. favorabile, cum hoc provideat si agilitati sexus l- lud in odium ejus, qui agit, latum sit. Ut scitὰ Martianus o. Adeonae rudeb: Rechr. Curtide in . Setit P. c., periori. XXX lI. Hinc variae dari post uni illationes, ἡ quibus unicam proponam de odio servitutis, q taut consideratur ratione diversarum facultatum in homine, ita semper secundum ista resti in andui iest. Ut liberemur potius, ac obligemur ch D. desolui. l. is . D debes A. Unde renunciationes rest ingendae. 'l p. D. in . te . Du. Carpeto v. P. a. Cis. d. x sic jus optionis restringitur ad venditio-- nem tantum. d. 0r. Rom. Saxon. . a. Qit. d. is. t1 Ius retra durus a thona Em te uti ea. p. a. t. d. 7. Mad publica docationes, modo