Praxeos medicae vniversae praecepta. Auctore Iosepho Frank ... Partis primae tertiae ... Partis primae ... voluminis primi sectio prima continens conspectum historiae et literaturae medicinae practicae, introductionem ad studium clinicum et doctrinam

발행: 1826년

분량: 414페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

321쪽

DE FEBRIBUS

tris cruciatibus, inprimis εi sub attactu non au. geantur, ad assectionem inllammatoriam hepatis aut

bus enim extemplo pIerumque horta pomeridianis a frigore, haud tamen constanti, incipit. Mox sequitur calor intensus viscera adurens. Aeger debilitatem artuum, dolorem lumborum, ardorem in Tegione epi

gastrica, en Nietatem, nauseam, vomituritionem necusat. Aecedit vomitus biliosus sino Ievamine ac sub continua iactatione. Ita pungentes dolores hypochon driorum et pectoris, cum sensu constrictionis totius abdominis. Alvus aut stricta aut laxata nimis. Faeerabiliosae, foetidae. Urina parca, obscure TubTR, Potus eoisseae instar, interdum atra. Superficies corporis ab initio sicca, aspera, dein humi da. Vigente vomitu audox copio sua sine levamine prorumpit. Apud plures apecies urticaxiae alternatim in cute apparet et evan seit. Sub nixu ad vomitum, vomituque ipso, non raro epist axis, absque symptomatum imminutione, In conspectum venit. Urgent inquietudo, insomnia, o Phalaea, delirium, siceitas oris, sitia inexplebilis. angustia Tespirationis. Facies collabitur atque a forma consueta valde recedit; oculi in orbita profunde jacent, eorum ictus feroπ. Vasa albugineae turgent, ipsa vero albuginea non stavet. Pulsus inconstans. Lingua pura, serius tantum alba, flava, nigra. Circa mediam noctem angustiae, vomitus et caloT remittunt, pulsus vexo febrilis manet. Secunda morbi die mane morbus de novo exacerbatur, iisdem sImromatibus, sed majori vi urgentibus. Sitia praecipuo intolerabilis et potus ingurgitatus vomitu redditur. Versus meri. diem nova xemissio, citra eam pulsuum. Tertia die aeger expergefit sublevatus, et stadium remissionis ad pomeridianas hoxag Protrahitur. Exacerbatio hic in-

322쪽

INTERMITTENTIBUS. 299

aut reliquorum Viscerum abdominalium conclu

dast Pluries enim experti sumus, hujusmodi cruciatus nil nisi effectum ipsius bilis esse.

gruens minoris momenti esse Solet. Ita exacerbationes

in a

longiores sed mitiores, cum exacerbationibus brevio. xibus sed fortioribus alternatim eodem ordine eadem. que vi contingunt ad septimam usque diem. Hoc tem Pore symptomata ad acmen perveniunt. Si tunc Vomi tus creber spontaneus oriatur, si faeces foetidae, bl-liosae copiose secedant, si urina multa Tubra, - crisis. Alias Temissiones evanescunt, febrisque sit quasi continens cum delirio, sopore, cutis colore flavo, singultu, tremoribus, subsultibus tendinum, alvo clausa, abdomine tumido. Mors sequitur die decima quarta, vel si tardissime, die vigesima. Non Taro VeΥΟ mox. hus in febrem latermittentem transit, sed Tebethem, aegrum ad ossa usque emaciantem, interdum tetano vel parotidibus stipatam. Nec autopriae cadaνsrum alia largiuntur symptomata, quam illa, quae post febres intermittentes observari 1Olent. Inveniuntur nimirum in caseitate cranii - fluidum Virideseens, Vasa cerebrI et meningum valde dilatata, et sanguine turgida; in Pectoris Caνο - Pulmones sanguine reserti, coloris vl-xidis nigrescentis; in abdomine singula Viscera lurida, viridia, ventriculus et intestina flatibus distenta, a teriae coronarias ventriculi et Va a ganguinea , intestinorum admodum ampla, universus tubus intestinatis colluvie obscuro - viridescente, odoris specifici, obductus, tamen sine notis inflammatoriis; hepar vol

mine auctum et colore solito obscuriore notatum, eystis fellea bile tenaci repleta et lien interdum turgidus. Quodsi MINDERER neget, febres Daciae ad intermi tentes spectare, quia cinctiona non debellantur; ad-

323쪽

DE FEBRIBUS

Diagnos s

Diagnosis febr. int.

st 1. Complieatio pituitosa in febribus inter,

mittentibus catarrhalibus obvenire solet. Verisimile est, irritationem membranae mucOSae Ventriculum et intestina investientis ita mucum Iar

giri, uti irritatio hepatis bilem largitur. Nec

mirum, si mucus tenax, facile acidam induena naturam, tubum intestinalem Obruendo, sym Ptomatum gastricorum cohortem excRet. Inter haec communia sunt, dolor ventriculi, screatio frequens, vomituritio, vomitusque Pituitae, aphthae et inquietudo. 22. Febrium intermittentium eo licatio vem minosa omni aevo observata est 's . Communis

ob8e versarii id in morbi quidem principio, at non seriuε, concedunt. Et quomodo eortex in febre intermittente, complicationem gastricam exhibente, nullis praemissis evacuationibus, conducere posset Verum M IN DERBRPraeterea emetica damnat. Neque id mirum. Quamvis enim autopsiae cadaverum veram inflammationem non patefaciant, testantur tamen de congestionibus in cerebro, pulmonibus, Ventriculo et hepate. IIae sano evacuationum sanguinis saltem localium ope ante usum emeticorum debellandae forent.

89) FORExetus Lib. III. Obs. 14. febris tertiana in puero trienni unia anthelminthicis fugata ; S. FORMius apud

RIVERIUM Obs. commvn. 12. P. 329. tertiana reiecta Laenia debellata); I. CHR. Wimur ER Eph. Nat. Cur. Dec. I. R. 6 et T. Obs. 4. cpuella annorum quindecim ope vermiiugi a tertiana duplici liberata ; CHR. F. PAVLrdi r ibid. Dec. II. a. 5. append. obs. 22. quar

324쪽

30sobservatur haec complicatio in Lithuania, idque

non solum inter pueros, sed etiam inter adultos, praesertim a exus sequioris. Palam illa sit peculiari corporis aegrotantis habitu aliisque symptomatibus vermium, alibi describendis, maximo Vero pruritu narium, epis taxi, et inquietudine sub somno, alias vigente a pyrexi a febricitantibus Placide concesso. Ne vero assectiones inflammatoriae glandularum mesenterii, quippe quae Bae- Pius symptomata illis vermium intestinatium similia osserant, nos in errorem inducant, CaUen.

23. Postremo ad eomplicationes, quas sebres Compli-

. - . - - . Catio febris

IntermIttentes, cu)uscunque demum IndolIs, Cum inter. cum

morhis chronicis, aut saltem, in hominibuε Vale hohidi,tudinariis, cum praedispositione ad illos ineunt, . respiciendum est y0 . Tali complicationi adscribi debeto

BAE ibid. Dec. III. a. 1. Obs. 136. quartana cum Teiectione frustuli carnis suillae putridae a multis vermibus circumdati cessans); I. A. IIDNERwotus ibid.

a. 2. Obs. 96. texti, na rebellis in insante trienni opoca Iomel devicta ; I. I. NEUHOLD act. Phys. med. nat. cu T. Vol. III. append. obs. 4. cessatio spontanea tertianae reddito per os verme . Plurimos aegros anthelm inthicorum opo a febribus intermittentibus liberavi;

in multis aliis evacuatio ascaridum cinctionae viamaternebat. TORTH enim saepe valet Sententia, Vermes Potius esse comites, quam caussam febrium intermit- .

tentium. Op. c. Lib. V. c. 6. P. 43. . so Sio CELsus: se Neque hercule satis est, ipsas tantum febres medicum latueri, sed etiam totius coxpOTis ,

325쪽

DE FEBRIBUS

debet, quod aliquando febres intermittentes, etiamsi non perniciosae' , vitae nihilominus insidias struunt. Quoties illa obvenit, mutationes, quas febres intermittentes, tum vigente Paroxysmo tum apyrexiae tempore, propter praesentiam E. c. hysteriae . hypoch Ondriasis, scrophularum , haemo rhoidum, arthritidis, scorbuti*D, atoni aes etc. subeunt, probe Perpendendae sunt. Hoc enim opere pro quo elementa in hujus tractatus cia riculo passim ob vcniunt) neglecto, tota ex libris hausta scientia ad aegrorum lectos corruit.

g. XXIX.

Prognoris.

I. is Quocumque modo febres) intermiserint, quod sine periculo sint significant ita HIPPOCRATEs ). Verum neque poεt detectam corticis cin. chonae virtutem talem, sorte aliter interpretandam ' ,

326쪽

INTERMITTENTIBUS. 303

damra, sententiam pronunciare audemus. Periculi enim plenae sunt febres intermittentes Perniciosae; nec Ceterae, quamVis Te ipεa non Pe niciosae, Omnino innocuae Observantur, Praecipue dum, ut monuimus, Valetudinarios, gravidas 3 puerperas, infantes aut senes μ) invadunt. Intermittens si fiat vere Continua, aeger Plerumque morietur; vere, Inquam, continua, nam febria subcontinua nequaquam pertinet ad febres continuaS. Maxime enim errat REIL, ubi contrarium contendit ). Extant febres intermittentes, quae licet minime periculosae, attamen rebelles Sunt, et vice versa. In genere febres intermittentes cernuntur graviores, dum est demice, Praecipue autumno, vel etiam vere, Subsequente aestate humida, regnant, dum noctu invadunt, in obesis. in potatoribus, in aegris corticem cinchonae vel cibos omnino respuentibus; in iis, qui continua ioris

st) Forte febres continuae, quae ad intermulentes Nectant, non sunt periculosaei Cis. IVERLHOEP I. c. Seol. I. 3 FR. HoxFΜΛNN med. rat. systema T. Iv. P. I. S. I. c. 2. the s. patholog. l. 18.) docet, gravidas nonnisi partus ope a quartanis liberari. Quaxtanas ego quidem in gravidis hucusque non curavi, at plures tertianas idque feliciter. Teste I. LANetodi Io Eph. Nat. Curi Dec. III. a. 5 et s. obs. 284. interdum abortus stuc

currit.

At ιΕRaet dis s. de febre intermittente senibus letifera. Hal. 1754. 53 Op. cit. 2. N. P. 119.

327쪽

DE FEBRIBUS

oris siccitate laborant, in arthriticis, vel qui visceribus aliunde labefactatis instructi sunt. Hisce enim in casibus et fere semper, quando febris in. termittens, Praesertim autumnalis, negligitur aut male curatur, vel sanata febre alia imminent pe-xicula D. videlicet ne dicamus de morbi recidiva D , dyspepsia, lienis tumor D, obstructiones hepatis et glandularum megenterii, oedema pedum, hydrops ascites, rhachitis'), arthritis, scor. huius, hypochondria sisyn, haemorrhoides δ), dia. hetes φη,

ε) A. B. RANos observata circa febrium intermittemtium diuturnarum et male tractatarum Sequelas. V. acta R. soc. med. Havniens. Vol. I. P. 385. F. L. BAN observationes practicae circa nexum febrium intermittentium eum aliis morbis ibid. Vol. II. p. 214. - Quod si gravissimos morbos, in quibus consilium

meum unquam eXpetitum fuit, ad memoriam revo.eem, fateri adigor, maximam illarum morborum pameem ex febribus intermittentibus, aloe neglectis siDa male curatis, primam traxisse Originem.

8 SxDENHAM op. c. Sect. I. c. 5. I. 44. lienis tumo. xem veluti crisin febrium intermittentium considerat. Mihi ille tumor est malum, febre praecedente Ionge pejus.s SYDEN HAM I. c. θ. 42. 45. - ROaEN TE IN apud TR NRA I. c. P. 163. 10 ScuΕ1N Lib. I. Obs. 6. ET TMULLER de abusu praecipit. c. 3. f. 5. IIOR T Lib. X. obs. 28. 11 WERLHoz op. e. Seci. III. S. 6. p. 97. Μultos vidi homines haemorrhoidibus laborantes, qui, ante

328쪽

quo nervorum mala D.

2. At

quam febres intermittentes perpessἱ erant, illas plane

12 SYDEN HAM epist. responsor. I. f. 33. Fere omnes quos vidi diabeticos sillorum numerus ad quindecim ascendit graves febres intermittentes perpessi erant.13 De libamne cum apermatas colorisca eνacuatione PQ gquartanam testatur IIANNAEUs Eph. Nat. Cur. Dec. II. a. 4. obs. 113 . CuraVi vilitae I rm. E .... sNI, alumnum seminarii medici, qui post febrem intermi tentem tertianam, Cortice, Praemissis evacuationibus . t ubi intestinatis, fugatam , in pollutiones noctiarnas adeo repetitas incidit, ut tabis dorsalis periculum eo magis urgeret, quo magis aegrotus simul do saevo lumbo Tum dolore conquerebatur. Multa contra haec mala adhibita fuerunt auxilia, at omnia incassum, donec adventante febris recidiνα eaque naturae commiam, terinitus paroxysmus illa sponte debellaverit. De ea riari Iethali ex febre intermittente legitur apud CABRIOL M

V. TRNNA I. c. p. 163.14 Μona ENsTERN in nOV. a t. Phys. med. nati cura T. III. Obs. 74. 15 SYDEN HAM opp. T. I. Sect. I. c. 3. E. HAGEDOR Nobs. et liist. med. pract. Cent. III. Francf. et Lipa. 1698. - FR. HOEEMANN consuli. et respons. Cent. I. T. I. cas. 36. Fratici. ad Μoen. 1734. - COLLIN ann. med. III. Pars. 1. Vindob. 1764. p. 78 - 81. - VANDEN BosCH histor. constitui. verminosae. Lugd. Bat.

329쪽

Utilliis. 2. At non reticendum, valetudinarioa intex- dum in ipsa febre intermittente, potissimum VeT-nali, remedium invenire. Quamvis enim virtus salutifera febrium intermittentium plus quam Parest jactata sit δ' , fateri tamen Oportet, cum BOER-HAAvIO δ'), Fn. IIo FPM ANNO δὴ) aliisque summis viris, illarum ope sanatas fuisse lepram Q), Ce

die Melancholia u. Manie ala Nachhranueiten d. mech 8eIFeber. V. HUFELAND)s Iourn. dar prahe. Heiu. 1823. Iunitio P. 3.16 E. c. amaurosia V. HUPELAND)s Iourn. der pr. Ititia. 5. B. a. St. 1811. . Huo spectare quoque videtur Pe euliaris idiosFncrasia, quam puella post febrem tertia' nam acquisivit. AbhoTrebat nimirum a cerevisia et a vino. v. ΜERRLIN in Eph. Nat. Cur. Dec. II. a. 5.

330쪽

INTERMITTENTIBUS.

blennorrhoeam aurium δ' , praedispositionem ad phthisin ' pulmonalem yn , cordis motus perve γε os 39), stoma cacen 3I), metrorrhagiam menstruam amet tumores mammae 3 . Praeterea febres inte mittentes, nisi pestemῖD. saltem alios morbos V et acutos

Dee. III. Append. P. 20. Obs. 29. - CRUGER ibid. a. d. obs. 148. saltem quousque quartana duravit, epi-lepsia habitualis non comparuit . 26 BALLON ius epidem. et eptiem. L. II. Consta aest. a. 1579. P. 174. - FH. IIOFFΜANN I. c. - ROTH Anae BeFirriga zur ArzueF-Mens has. No. 2. P. 17. - 'Lib. Bar. F. . . virum summopere hypochondriacum, Vil. nae curavi. Quo primum is in febrem intermittentem in eiderat, de malis illius sociis rationem reddens, haeo habita ratione passionum habitualium, nune ausis pensarum, nullius esse momenti asserebat. Permisi hine, ut febris defervesceret. Ea tandem sponto cea sante, vix Vestigium hypochondria is remansit. 2 Cor E l. o. c. 8. f. 4. 28 BiNNINO En Cent. I. Obs. 84.2s Plus vice simplici istam STDEN HAMI observationem eonfirmatam habui. Regiones Vero febribus intermittentibus faventes, evolutioni Phthiseos pulmonalis obis stare, ut contendit WELL transactiora os a sociab fortho impro-ment of med. and chir. yno e e. GL 3. No. 33. . fabula est. ad DE LA III RE AAl. de raea d. R. des aciences is Paris, a. 1718. 31 AMAT. LUsi TAN . Cetit. I. cur. 85.

SEARCH

MENU NAVIGATION