Cremensium episcoporum series a Ferdinando Ughellio primum contexta, deinde a Nicolao Coleto aucta

11쪽

CREMENSIUM EPISCOΡORUM

I nihil aliud in Cremae Civitatis Insubrite posset

laudem conferri , quam a Christianis hominibus illam sumpsisse principium, illud satis certe videri posset apud cordatos rerum aestimatores . Cum enim Narses vir alioquin , tum pace, tum bello clarus Italica . administratione in ciuniores justino fuisset amotus , tulissetque indigne Sophiae Augustae contumeliam ipsum cum exprobratione desectae virilitatis revocantis adpensum, Augusta minitatus se aujusmodi telam texturum, quam deinde nec ipsa, nec vir ejus possent retexere , Langobardos e Scandia oriundam Gentem Italicam advocaVit ad praedam, qui cum sub Albuin Rege Cisalpinam Galliam hostili impetu pereurrissent, Nobilium Insubris Civitatum plerique Cives victorum saevitiam declinantes inter Abduam , Ollium, Seriumque fluvios in lacunosa loca transfugerunt , ubi casis aedificatis, ac parVula arce se tutabantur . In iis eminebat nobilitate , opibus Cremes quidam Palatii Pignani dominus , a cujus nomine novae Civitati nomen Cremae inditum est, illamque quoad Vixit tamquam dominus administravit , ejudemque civibus leges dixit. Et ejusmodi quidem suu Cremae exordium, ut a D

12쪽

s FERDINANDI UGHELLIrrat Alemanius Finus in sua Historia I , currente anno a condita salute uero die 5 mensis Augusti . Nam qui narrant Cremonae Civibus Provinciae Pamphiliae , vel Parasti ruinis , vel a Parasito Trojano , vel demum ab iis, qui post excidium et Civitati illatum a Mediolanensi Archiepiscopo nomen Cremae in se aedificatae Civitati indidere ad is emoriam sempiternam suae concrematae Civitatis anno II. Ostrae salutis constructam es videntur potius fabulari, quam veram intexere Historiam . Quamobrem libentius Alemanium Finum secuti sumus a). Post Cremetem, Langobardorum jurisdictionis fuit, inde Caroli Magni , tum Germanorum Imperatorum . ridericus Henobardus diutinae obsidione illam cepit 6o diripuitque 3 . Laudenses autem, a Cremonenses Crema perpetui hostes ejusdem diruere muros , ex cujus excidio ci Ues 25. annorum exilium pertulerunt; deinde eodem remigrarunt, cum idem Fridericus reaedificandam curasset anno 183. quam in Cremonensium contumeliam Cremonensitum frixuram appellari imperavit. Die vero . Maj ejusdem anni exorsus est construere arcem reducesque Cives quam pluribus amplissimisque exornavit privilegiis. Haec sere scribit Corius in suis Historiis ).

Qui etiam, addit anno 1Ι9O. per duos Consules, perque duos Prariores fuisse administratam, atque ab Henrico Imperatore Henobarbi filio Cremonensibus attributam anno IIVI. Iterumque anno Iao 3 a Castane Turriano ediolanensi exule penitus excisam . quae cum deinde pristinum civilitatis gradum recuperasset, ab Uberto Palla vicino , ut Merula scribit, jugum accepit, . cui paulo ante, ut idem narrat, leges dicebat Venturinus Benzonus Bosius que praeterea de overi a Cremona Tyrannus anno I 21 o. idem insignes attulerunt ruinas Ghibellinorum, Guelsorumque noxiosissima factiones ac demum Mediolanensibus Ducibus cessit in praxiamri primusque qui illi fraenum injecit, Galleatius fuit Matthau Vicecomitis filius. Sub cujus gentis uris

dictione perduravit usque ad annum 14O3. Joanne Vero Marin Duce Mediolani, Bengonus Cremensem arripuit principatum

sed Philippus deinde Maria, Benzono expulso, illam recuperavit, cessitque deinde Venetis Veneto Duce Francisco oscarori illorumque ditionis facta est 3 hex icto cedere cum Francisco Duce Mediolani, ut Blondus narrat. Ea tamdiu potiti sunt, quoad.

13쪽

Ludovicus XII. Rex Gallorum fractis ad Jeradadam Venetis, ejusdem Civitatis in se traxisset dominium anno I 3Os Eam deinceps Maximilianus sortia Dux Mediolani suae jurisdictionis fecit, ac demum a Venetis antiquis Dominis iterum recepta 6 , sub quorum felici dominatu aucta tum splendidis aedificiis, tum opibus tranquillissime viget, ac floret In amoeniori planitie

sita est, gravis scetaque civili populo , praeter caeteram beatissimi soli sertilitatem . Inde quam plures tum pacis, tum belli

artibus Viri instignes prodiere 7 in quibus enituerunt Joannes 8 ac Vido S. R. E. Cardinales ; ille sub Callisto II. hic sub Adriano IV. Qui melius fama sua: salutique cum dignitate patriae consuluisset, nisi schismaticis implicitus factionibus,

aequissimam Alexandri III. causam impugnasset, subque Paschalis III nomine execrabilem gessisset Pontificatum μ). Caeterum admodum brevis erit Cremensium dasulum series. Primus enim Gregorius XIII. et Civitati Antistitem ordinavit Io anno II 8 o. principemque loci Ecclesiam erexit in Cathedralem ac Mediolanensis Ecclesiae suffraganeam fecit. Quam deinde Clemens ΙΙΙ. Mediolanensi divulsam Bononiensi Ecclesiae attribuit is , cum I molam Ravennati Metropolitante restituisset mathedralis Cremae Ecclesiaci cujus exordium incidit in annum I 284. Divae Mariae in Coelum assumptae ex uelsa factionis largitate Ia dedicata est, sapitque nobilem architecturam . Fulget Praepositura , gaudetque praebendis Theologali, atque Poenitentiali cum undecim anonicis 13), sexque Presbyteris Praebendariis S S. Pantaleonis , ac Victoriae 14 munitur reliquiis Seminarium alit novemque ibi numerantur Religiosorum Monasteria , ac

quatuor Monialium, prarier eas, quae a Veterno libidinis conversae ad Dominum nulla clausura tenentur . Orphanae insuper pro

domicilio excipiuntur, aegrisque levandis duo Xenodochia patent; sublevandisque egestate oppressis Mons Pietatis, sexque ibidem Laicorum Confraternitates in divinis laudibus, muneribus pie

tatis alumnos suos exercent. Prarier Cathedralem, quatuor Parochiales Ecclesiae ibi visuntur. Haud satis ampla Dioecesis est, quam ut latius explicarent, dempserunt ex aliis. Εjus Ecclesiae laxa in lib. Camerae oo Florenorum est , censusque Episcopatus tria millia Scutatorum explet, ejus tamen valoris, quo

incolae utuntur.

14쪽

NICO LAI COLETI. Rema Urbs non admodum magna, cum milliari ejus ciue, cultus concludatur, eminet tamen tum aedificiorum am- , plitudine, tum incolarum elegantiori cultu. In ea o I Oo. NM Ves 13 enumerantur , quos inter complures nobilitate Les lustres familiae. Quinque Parochiales Ecclesiae hos omnes dbis vinis reficiunt Sacramentis. In Cathedrali vero Ecclesia duar, insunt dignitates 16 , tredecim Canonici 17 , septem Manis sionarii 18 , praeter Sacristas, aliosque Clericos, atque triis ginta Capellanos, qui quotidie in ea divinum pensum per bis uni. Undecim in Urbe prope muros visuntur Virorum, coenobia Is), septem Montalium, Clericorum Seminarium; se quatuor Xenodochiari multae laicorum Confraternitates , se Mons Pietatis. Dioecesis vero ex quadraginta septem Parochiari libus Ecclesiis coalescit, quae 3 ooo. zo mortalium alunt. JIgitur hujus Ecclesiae Prarsulum seriem commodius dabimus, si prius erectionis ullam hic apponemus. 2I .

GREGORIUS EPISCOPUS

SerCus Servorum Dei Ad perpetuam rei memoricm.

Uper niυemas Orbis Ecclesias eo disponente, qui unctis imperat di cui omnia obediunx, quamSis sine nosyris meritis consistiti leCamus in circuitu ori Dominici oculos nostrae mentis more perSigilis Pasto iis inspecturi quid Provinciarum ' locorum quorumlibet statui congruat , ac desuper hoc prafertim tempore, quo humani generis hostis omni conatu ad tuarum animarum

perniciem , re fidei catholicae Gersionem incumbit, disponi debent, unde Diυino fulti praesidio dignum, quin potius debitum arbitramur in irriguo militantis Ecclesiae agro noUas Episcopales fedes, o Ecclesias plantare , ut per huiusmodi novas plantationes popularis augeatur devotio , divinus cultus floreat, re animarum salus obj quatur, ac loca insignia praefertim , quorum incolis s-

15쪽

in oppido, re territorio Cremae confisebat cum ipsus partis Dioece-sis Uris , Pagis , o micis , ac eorum territoriis , ct terminis nec non Monasteriis , prioratibus, praeceptoriis , collegiatis , aliis Ecclesii is, caeter que omnibus beneflciis Ecclesasicis cum cura sine cura saecularibus ' quorum Uis Ordinum regularibus, ac etiam Clero, populo universo , iuribus quoque , actioniblis, quae pro tempore existens Episcopus audens ratione Silsitationis , mulctarum quomodocumque habebat , possidebat, percipiebat , exigebat, re praetendebat per alias nostras litteras diviserimus perpetuo

ρο separaverimus, ac sic diU separata ab omni iurisdictione, potestate , o sub ectione pro tempore exisentis Episcopi Laudensis,ac etiam a solutione quorumtis uritim ratione subjectionis .ctu gis Dioecmanae debitorum et sm perpetuo exemerimus , liberaverimus, illaque nostrae Apostolicae Sedis di postioni pecialiter o

expresse refervaverimus, prout in ipsis litteris plenius continetur, re reliquae parte dici oppidi, o Gus Territorii in Cremonensi Probinciae Mediolan ensis Placentina Dioecesibus conssant, Oppidum

vero ipsum cum uniSemo eius Territorio de tempora i dominio dilectorum filiorum nobilis Viri Ducis, ineipublicae Venetiarum sist, eorumque incolae diversorum Episcoporum iurisdictioni subiecti, ac proinde proprium saepius forum declinantes non facile a propriis Episcopis istari, nec ubi deliquerint, corrigi possint, inter caetera autem partium illarum oppida fi pradictum nobilitate amplitudine , ac doctorum virorum copia , Cleri,' populi multitudine,

ad ciorumque ιrnamento celeberrimum sit , Territorium Cero foecundum ' amoenum, a quinquaginta vicos , ct cum minimum

sexdecim millia incolarum contineat . Nos proυidi Sigil que Pastoris more considerantes, quod si dictum oppidum in Cibitalem 'Eccles B. Mariae eiusdem oppidi competenti dignitatum , a canonicatuum, di praebendarum, aliorumque beneficiorum Ecclesiasticorum numero referta facra etiam supellectile, o aliis ad Diυim cultus inum necessariis luculenter in ructa existi,' alioquin B in.

16쪽

io FERDINANDI CHELLO insignis in Cathedralem Ecclesiam erigerentur, di instituerentur, inde profecto Clerii populi salus cum Ecclesine' populi prα- dictorum decore longe magis proveniret. Praemissis itaque, o aliis rationabilibus causis adducti, ac etiam supplicationibus tam Ducis, o Reipublicae, quam re dilectorum fliorum UniGersitatis,' hominum dicti oppidi nobis faepius porrectis inclinati , habita super

his cum Fratribus Uyris matura deliberatione de illorum consillio, o asse uri ac de Apostolicae potestatis plenitudine ab Ecclesiis Cremonens , o Placentina , earumque Mensiis Episcopalibus reliquas partes oppidi, Gerritorii praedictori, cum tuis illis, terris, o terminis , nec non monasteriis , prioratibus, praeposituris, praeceptoriis, Ecclesiis, hospiralibus , o piis loci , caeterisque omnibus beneficiis Ecclesiasticis cum cura sine cura furcularibus, o quorumbis ordinum regularibus, ac etiam Ciaro,' populo unitaemo, iuribus quoque , O actionibus, quae pro tempore At flentes Episcopi Cremonensis o Placentinus ratione visitationis , o mulctarum quomodocumque habent, possident , percipiunt , Ni gunt, o praetendunt, Apostolica auctoritate tenore praefentium per petuo dividimus , o separamus , ac sic ibis separata ab omni eorumdem Episcoporum Cremonensis re Placentini iurisdictione , potestate' ubiectione ac etiam a solutione decimarum, quorumbis aliorum iurium ratione ubiectionis , o legis Diae-cefanae debitorum , ita ut posthac ipsi Episcopi pro tempore exi- sentes, eorumque Procuratores . Vicarii nullam iurisdictionem, potestatem , O auctoritatem in posteriores partes sic diSi asci

separatas , earumquc villa , terra , terminos , mona seria , prioratus, pro obituras , proe eptoriar Ecclesias, beneficia, hospitalia, loca , clerum , populum , actiones ' alia praefata exercere , nec de beneficiis sub huius modi diυisione comprehensis , quae ad eorumdem Episcoporum pro tempore exisentium collationem, provisionem , O quamvis aliam dispositionem hactenus pertinuerunt , disponere , nec fructus, redditus, proυentus , tira , obvera tiones, re emolumenta ab eis tu oppido, territorio , villis , terris, ct terminis eparati praedictis subbentionis, procurationis, ca-νitatiυi, vel alterius subsidii causa, aut alia ratione percipi 0-lita, percipere, exigere, o Gebare, neque causas, praeterquam eas

quae jam coram ipsis instructae sunt , o etiam de quibus in eorum jurisdictione consensum fui cognoscere , aux alias se in i lis

17쪽

pore exsentes Cremonensis o Placentinus Episcopi in dicto territorio huc que percipere consueverunt , Venerabilibus Fratribus no-Fris modernis Episcopis Cremonens Placentino, quamdiu dictis

Ecclesiis Cremonens T Placentinue praefuerint, dumtaxat remanentibus, auctoritate' tenore praedictis etiam perpetuo eximimus liberamus insuper oppidum in CiSitatem Cremensem nuncupandum , in Ecclesiam G. Mariae praedicitam in Cathedralem Eccle-sam δεν inυocatione ii dem . Marium Archiepiscopi Mediolanensis pro tempore exissentis offragosam futuram, ac in ea dignitatem, sedem , o mensam Episcopalem cum omnibus priGilegiis honoribus, juribus, o inrinibus debitis o confvet; pro uno Episcopo Cremens nuncupando, qui eidem Ecclesiae Cremensis praesit, illamque ad Cathedralis Ecclesiis formam redigat, ac iurisdictionem Episcopalem, nec non praefatorum s divisorum benesciorum omnium dispostionem ordinario iure, aliaque omnia, quae ad munus Episcopale pertinent, habeat' exerceat, praefatoqne Ar-ebiepiscopo iure metropolitico ubi, eisdem auctoritate, tenore Iimiliter perpetuo erigimus insiluimus Ecclesiae se

in Cathedralem irectae Cibitatem Cremensem ii que incolas habitatores pro Ciυitate livibus , in non erritorium praefatum uniυersum ub dominio temporali praefato con ens , ac m-nen eius partes ' nunc alias dismembratas praedictas pro eius Diaeces etiam Clerum populum Civitatis Dioecesiis Cremensis, cui os etiam hodis pro parte ejus dotis quam augere propediem intendimus Ecclesam praefatam nuncupa am S.Iacobi' Philippi Cremen certo tunc expresso modo vacautem uiri , annecti incorporari concessimus pro Clero' populo ac dictae Mense Episcopali Palatium ad uniυersiitatem . O homines praedictos olim pertinentes , proxime Cero idem Ecclini B. --riue cui propinquum es pro Palatio Episcopuli υν eis donatum ad ij m, habitationem' dicti Episcopi auctoritates di tenore

praefatis pariter perpetuo assignamus, decernentes e nunc irritumo inane s feci, iuper his a quoquam quaUis auritoritate cienter, Vel guoranter contigerit attentari non obsantibus praemissis, ac constitutionibus di ordinationibus Apostolicis, nec non dictarum Ecclesarum juramento , confirmatione Apsolica, vel quavis semitate alim roboratis salutis er consuetudinibus, privilegiis , di a quo

18쪽

1 FER Di N. GHELLO PRO TM. quoque indultis, o litteris Apostolicis illis, earumque Praefulibus, Capitulis , di personis sub quibuscunque tenoribus re formis, aecum quibu Dis etiam derogatoriarum derogatoriis , ali quo efficacioribus, o insolitis clausulis nec non irritantibus, ct aliis decretis in genere, vel in specie, etiam motu proprio, ac scientia, potestatis plenitudine similibus etiam consi torialiter , ac alias quo modolibet coucessis, approbatis, di innoυatis, quibus omnibus etiamsi de illis eorumque totis tenoribus spectaris, specifica, expressa indiυidua, ac de verbo ad verbum , non autem per clausulas generales idem importantes mentio, e quaevis alia expresso ho-benda, aut aliqua alia exquisita forma ad hoc fervanda foret, temnores huiusmodi ac si de Cerbo ad Cerbum nihil penitus omisso forma in illis tradita obferυata inferti forent praefentibus profussicienter evrus habentes illis alias in suo robore permansuris hac ice dumtaxat specialiter, o expresse derogamus, taeterisque contrariis quibuscumque . Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nosera ibi ionis, eparationis, exemtionis , liberationis, executionis, institutionis , intentionis, eoncessionis, assignationis, decreti, o derogationis infringere , vel ei usu temerario contraire is quis autem hoc attentare risum erit, indignati nem Omnipotentis Dei, a Beatorum Petri, Pauli posοlorum

eius e noverit incursurum Datum Romae apud S. Petrum anno Inca attonis Dominica I 579

19쪽

ADNOTATIONES.

I Cremae recusa a DCCXI. et Atque eamdem inii sententiam ante Ughellium placuisse video doctissimis viri Carolo Sigoni , ac etro Spino, quorum ea de re litterae extant ab ipso Finio recitatae in opusculo inscripto mi pose aist nυettiυeis feriste EssEL FRANCE s C, et Av contra ac SERIA NEA di AL ΕΜ Arui, Fies se Nimirum Zava adversus Finium nihil non molitus fuerat, ut a Cremonensibus Cremae origines duceret ' quod fabulari ghellio visum est potius . quam eram intexere bisoriam . Petrus Giannones in damnata Regni Neapolitani Historia Civili lib. IV. Cremetem ait ducem a Langobardorum Rege Aist alpho Crema fuisse praefectum. Vereor autem ut id tantiquis tabulis , aut probati Scriptoris testimonio confirmari possit. Quod si tamen velum esset, non inde Cremes conditae urbis gloria caderet. Fieri enim posset, ut qui illius auctor exstiterat, ab Aistulpho Dacatus eam titulo insigniendam curasset Non enim provinciis tantum , sed in urbibus duces a Langobardis constituti sunt, ut a af seio V. Cl. in eximio Veronae illuseratae opere est demonstratum . 3 Hoc anno Cremam a riderico captam , direptamque non Abbas Urspergensis solum in Chronico tradit, quem uratorius ad eum annum appellat in funalibus Italiae sed etiam adericus Frisiingensis Otto

Morena, quorum verba inius reddit Seriana VII. p. 33. Qui Cremae extabat olim marmor, cui inscripta haec erant: Crema cremata jacet cum sexaginta notasset

Centum cum mille scripsit Notarius ille De Iani mense ederie Caesare stante Conser eumdem inium Seriana XXIII. Corio antiquior Sicardus Cremonensis Episcopus in Chronico T. VII. Rer Italic. . no , inquit Domiai CLXXXV. Imperator in Italiam νε-diens Cremam in odium Cremonen sum reaed cavit'. Id ipsum marmori insculptum vidit inius, qui illud adfert Seriana I. p. 14. his verbis: centum mille noto pro Chris tempore toto

Octoginta datis super quinque peractis Sub meus Maji ederico Caesare sante

cis ' Septima lux mensis praeerat ' facta gerendis Cum releυata fuit Crema satumque resum it .

Per Placentinos grates meruere svinas,

d Cremonenses doleant m snt modo sentes, E quorum fetu laetetur quisque virorum.

Ad privilegia ab Ughellio indicata quod adtinet unum adfero. Recitat illud Petrus Tertius Patricius Cremensis in Italicais patria hi,

20쪽

storia ad annum Issy perducta , atque in unde m libros tributa, quorum priores decem Johanni Iacobo archioni rivultio inscripti sunt extremus Iohanni Francisco Trivultio Iohannis Iacobi nepoti . Servatur autem historiae hujus archetypum exemplar ab Illultiissimo Archidiacono Curtio Alexandro Comiti Clavelli , cujus humanitate copia illius mihi facta est. Jam vero ecce quid ridericus praestiterit. In nomine Domini Patri di Spiritus Sanct . Amen. Anno ejusdem millesimo centesimo octuagesimo quinto die duodecimo, Pin. dictione tertia in presentia Gualphredi de Turpioelia , cernis Vestifensis Iudicum curiae Imperatoris ederiei Marcoaldi ' Tamphosii liυ in

Ducli furiti Saxonich millitum m oscillarorum curiae Imperatoris, cum ligno quod in sua tenebat manu , edericus Dei gratia Romanorum Imperator semper . gressus inυesivit Domnum en 'num lexium 'de Sabio-no , mitionem amba Ocbem, Nigrum de Riυohella ' Asbertum de Sancto Vito omnes de Crema ad partem, utilitatem communis, universtatis hominum Uri de Crema beneficii nomine nominat Se de omnibus honoribus,' omnibus directis uribus, o aEctionibus, rationibus , commuinnantiis , pisbationibus , inbus aquarum , queductibus . adυocarii Ecclesie

seu eclesiarum, Duellis faciendis . Udinandis, judicandis, o omnibus decimis iuribus, actionibus pertinentibus comitibus de Cami- sano in lasro castro muro, nomine illius castri de omnibus terris uiditυatis' incultisatis, o santibus o dicto easro de Cremi, extra illud Casim in uisa territoris dicti a P de Crema ejus

Inita nomine beneficii , suas res tenebant Comites de Camisano , vel eorum antecessores illas Helicet res spectantes omnia jura quae petitare dignoscuntur regaliae Imperatoris, o de omnibus terris cultiυatis' inculti istis. honoribus, suribus pertinentibus Comitibus de Camisano In castro, territorio m fuit caseri de Crema, o de omnibus emancipationibus, seu manum isonibus faciendis, o consentiendo. auctoritatem resando eis fa-ι endis de omnitas hereditatibus, Ilorum qui defunditi fuerint in cu-s extra corum de Crema, oe ejus jurisdictione , omnibus he- Medisistibus buccessonibus ne legitimo herede interibunt, consentiendo mulieribus minoribus u rebus suis alienandis cum utilitate n- consultis mulieν bus Jaciendis ta ut ammodo in antea commune' unia υessitas homines inseri de Crema qui nunc sunt pro aemporibus erunt . habeant . teneant, possideant beneficiario nomine omnia predicta omnia isti tir, spectantia comitibus, de Camisano regali Imperator ram eo uafro ita territorio Crenti cum ipsi iuraverunt delitatem ipse Domno Imperatori, omnibus aliis futuria Imperatoribus militer delitatem facere debent in es homines qui habitant nunc edi pro temporibus habitaυerint in praefato vafro Cremae nullis iuribus seu nυesituris factis e fac endis in comitibus de Camisano , Te eorum antecessoribus

vel successoribus instilla, in ca nullius momenti usoacie si di esse debeat inania, irrita, oe cassa, oe bo striam es, quia dicti Comites