De iure et praestantia chymicorum medicamentorum dialogus apologeticus Authore Thoma Mufetto ... Accesserunt etiam Epistolae quaedam medicinales ad medicos aliquot conscriptae

81쪽

ma haec est: hi anum corpus ex humoribus, humores eae elementis, elementa a princi is venisse. Si vero interroges ex quo humore

factus sit homo: respodent, ex bile, utra' pituita 5 sanguine in comune quoda limmore semen dictu coeutibus. Sin ulterius scisciteris,utrumcorpore humano semen, an illud semine natura antiquius sitZDeu bone, quanta oscitantia hic videas,qua tam timiditatem ' nam si primum asseu rant, esectu cfficiente prius csse oportet;

quod est absurdu: si vero negant, tu homo aliude factus est quam ex semine hum no,suaq; dirruet inudi aeternitate, qua ieitotius suae religionis secerat fundamentu. Nec aliter in elenactorii doctrina se haberi Na clementu alij unu esse volunt,alii mutatiplex, alij infinitum, innumerabile, ini nrobile hi quoque duo, illi tria, isti quatis.

or, alii octo esse affirmanu omnes tameni in hoc mutuis vocibus cospirant, nulliani Clementum, quod reuera tale sit sentiri a nobis posse; omnique sapore,colore, atq; odore destitui. Si vero tum interrogese' quomodo insipidorum mixtio elemetorum,tot saporum colqrumq; species pro

ducat,

82쪽

ppi set ova CHYM. ibis, . ducat, ad Galeni illum clypeum concurti ii xunt: Ubi ses hebescit, ibi adrationem ceu i. D. nos 'uniorem hominis partem eundum esse.Sen-uq fui quippe brutis una cum homine communis

liui rationis autem lucissior Uli ocisu rape

sis ripis, quae sis aciem nimis hebesentem esseis Gatque ita versatilis philosophi resp5-

, Mone qua quiduis probare, quiduis etiam s. diluere procliue sat homini impudenti)i: quaestioni tam necessariae & nobili autu- mant satisfactum. Verum sit Galenus Moaij ssChristique scholam irrideat,quod in ea theses aliquot habetur nulla constitutae demonstratione, idque in rebus physicis, i uti ipse assirmat: quanto magis iure Gale in nicam physiologiam cachinno sibilisque excipere oportet, quae euam in physicis i. rebus non sensitum demonstrationem, sed imaginationis somnia testatur8 Immo 4 ut aequa magis fiat αναλογια, si Hippocrati , , Credendum cesset Galenus, tanquam i testa,sed demonstratori,quidni S nos pa- ri libertate ipsum demonstrantem audi . 'us,&vicissim reiiciamus deliratem3 sed . interrogas:Ec dantiquis illis scriptoribus,

an neotericis potius confidendum uri anὰ istius

83쪽

84 TROMAE Mur ETTI recentioribus . inod in hac senestenti, mundi aetate,non sirim linguarum dona, sed quoque methodum adepti sumus ii signem, cuius beneficio veterum scripta non confusim & sicuti nascebantur tu- . multuario opere consarcinata,sed eleganter disposita, suis locis, capitibus, artubus distincta, & varie illustrata legimus, Via amurque hoc pacto coruo similes in fasilia gio turris sedeti, qui licet ad terrestres cor uos collatus, passerculum repraesentat, i men ob stum clatiorem longius prospicit quam illi, & accuratius iudicat bbiecta. Esto enim,nihila neotericis dici,quod nost dictum prius: nihilominus quae rectius, planius, elegantius, apertius, iusiusue aut sibtilius dicuntur,multa inueneris. verbi gratia Chemiam tractauit Mercurius ille

ter maximus, circa Mosis aetatena natus: sed ita obscure, ut capere eu nec coqui ta

dii Latini potuerint. Successit postea Z roastres, Salomo, &post ipsum Arabum

familia,quorum tamen ante Gebrum,n

mo quod scimus Chemiam definiuit, dia

uisit, suisque organis,ainionibus,materia, cffectibus locupletavit.Huic tamen Par a

84쪽

tu si

billo

E prs TOT AE CHYM cessiis aliique praeclari Gymici tam se monis perspicuitatem quam rerum ordianem addiderunt, vereque assirmare possunt illud de se ipsis: Disa uir illi nos, ct si um. Immo licet Hippocrati tanqua in dicinet conditori & parenti,Galenus fiam-mum deferat honorem, nihilominus passim sermonem eius arguit veluti non e. iactum, improprium, obscurum,incondi- Deuctum,indistinctum,& modo mancum,mo PM 'do contra superfluum. Est quando diligeriam in eo desiderat, consulam &inordia natam traditionem reprehendit: nonnu- quam ineptitudinis,obliuionis erroris, &mendacii tacite insimulat; & circa phasemaca pleuriticis danda,ab eo totus dissentit. Rem tibi lepidissimam narrabo, Gui, 'cline mi,de quodam Galenico idololatra, vetustatis admiratore. Hic cum damnaret quidquid non vetus esset,&a Galeno ipso vel Hippocrate conscriptum, obtuli illi Hippocratis De elegantia libellu Germano cuidam false inscriptum: quod per lectu, stultitiae, curiositatis,α- ξιας,5 O scuritatis accusabat: addito etia conuitio nicae morositatis. Veru cu Hippocratis

85쪽

no Germani scriptu fuisse prolatis tabulis ostendere,crubuit miser,& vitς infami Ο

satur aufugit. Suadeo igitur ut nullius amdictus iurare in verba magistri, te nemuni prorsus emancipes scriptori, sed ut v teribus & praecipue neotericis diligenter examinatis, tantu illis tribuas, quatum illi demonstrationi, sine qua quicquam assi mare quam ridiculum sit, vel Geometriae

epta ostendunt. Bene vale:&me qua-- . tum diligis, tantum fac ut valeas. Data: .

PHILALETHI

Chymista S. P. D. S Epius me percontatus es, Philal thes, quum nemini me addici patiar

authori,an sequerer ipse me,plusque meo iudicio quam omnium classicorum placitis tribueremi nolo hoc. Sed naturae ii mine ducar, non caeco illo naturae auspia cio quo nitimur in vetitum, dc veritato relicta comitem nobis iungimus errorem. Quid igitur per naturae lumen ii telligis Z ecquid natura artem imbibimus, vel ex traduce consequimur frientiam neque hoc statuo. Nam recens nati tab

86쪽

Eprs TOLAE CHYM. 8 De Grais similes videmur, in quibus scilicet actus ilicientiarum non inscribitur, sed potentia quaedam exigua fati benignitate dc praeceptorum obstetricatione temporisque decursu adolescit. Quid est igitur lumen naturaeZprimae naturae siue integritatis iudicii 'eluti fulgur quoddam, non innatum sed inditum nobis a Deo: quo sali im a vero,diuiniore mentis oculo dis cernimus. Etenim medicos duplices esse puto: alios Theodida nos, quales erant Apostoli: alios vero mediate isto fulgure illuminatos, quales antiqui fuerant Ch mistae. Atque quemadmodum sulgur nucab hac coeli plaga, nunc vero ab illa emicat: ita etiam naturae lumen alias atque Iias ducit originem. Nunc a Deo inam diate veluti in Adamo, qui dum integer vitae scelerisque purus esset, no nouit tantum,sed etiam nominauit uniuersa. At

postquam immigrauit Protoplastus in imgenium suum, atque ab illo pietatis statu deflexit, actum est de primo isto lumine

naturae,eiusque loco phantasia,error,opbnio, tam ipsum quam omnem posterit i m secreto quodam seminis contagio ii

87쪽

T ROMAE Mur ET TIDcit. Hinc factum est,maximam parten ' vorum quae scimus minimam esse parte .corum quae ignoramus: immo reuera nihil sciri effecit si scientiam persectatri rei cognitionem esse definias. Hanc tamen persectionein proxime assequuntur.h, quotquot albicante illo & clariore naturae fulgetro carentes, vicario eius fruum uir, densiore illo quidem & crassiore, sed tamen ad verit tem iter commonstrante nobis, quodammodo indigitante.Exc-pli causa: Innocens ille Adamus, sui ad

' coque cuiusque corporis essentiam, naturam, hypostasin, efiicientes, formales, instrumentales , finales denique causas ex inspiratione diuina perfecte nouit: nos vero ide quoq, noscere videmur, sed quos per nebulam, S in parte, uti loquitur Apostolus, id ςst,per analogias,similitudia nes,collectiones,¯ocosmicummial crocosino c5paration . Hinc dicimus hominis corpus ex solo sulphure, Mercuririo,atque sale constare: pon quia tam per' secte id noscimus atque Adamus,sed quia tam naturalis quam artificiosa corporum . 0mnigenorum resolutio, remi ilia iis h

88쪽

tris Tot e CHYM. here ostendit. At quomodo persuasum est nobis verum esse illud ἀξίωμα, componi corpora ex hs primum, in quae VL

uino seluuntur Z Quin illud numeri atque syllabae palam faciut, qui vivi fuerint

compositi, tot sigillatim unitateS continς- ι .re videas re lutos, quot compositi reprosentabat. atq; ita a corporibus ad accidentia, a natura ad artem, atq; ab una arte ad aliam facta analogia, principia illa tria vς- re eliciuntur,nunquam vel cuiusuis Gale-nici conatu ruitura. Etenim naturq S ritiun cademque lex est. Omnia enim similia , . sunt,quatumuis dissimili ,& omnia comcordia,licet discordia videaturi Quare noimmerito Hippocrates totius naturae dis peps tione operationemq; in nobis,ab artium scientiarumst, effectibus comparati, tone facta ostedit. Nam re vera spiritus ser-r ptiu partium substantia, telariae generatrix secultas plastices , temperamentum. figuli,concoctio aurificis, auditus Musici, , iapor coquinatia, diaeta rchitectura: Mdeo aemula est,ut siue actionem spectes, si Lil. ue finem,uix ullum videas discrimen. Immo naturam hominibus vlerspellem an,

89쪽

'o THOMAE IV FET TInium indidisse, ex eo probat Hippocrates, vi alia sentiant,alia loquantur,alia faciant, S: ijdem de hsdem contrariam subinde tradant disciplinam : quod artes quaedam deceptoriae reperiunttir,Vtpote palo strica, mercatoria, potatoria,lulbria, quas dextre facientem admiramur omnes, de virtutis esse putamus: causam tamen non

intelligimus, ab ipsa naturae similitudine proseliam. Hanc naturae artis* conso nantia si Galenici satis conciperent, latin- quam negarent in corpore humano molitorcs,pistores,coquos, archaeos, chymiastas, destillatores, baiulos,portitores, O ibnatores, Muscos, ParmenoneS, Getas, Claraetas, Daedalos, sculptores, aurifices fullones,telarios,nuncios, fabros Ac archia tectos reperiri posse: multosti minus taliuverborum authores plusquam cynice irrideret.Nonne sapientisimus ille vel ex Dei

ν. 1,. Oraculo Ecclesiastes, manus domi custo M. des,osci athletas, dcntes molitores,oculos speculatores, bia ostiarios, aures excubia atores, asperam arteriam symphoniacam,

capillos amygdalum, medullam spinae s lum argenteu, Vcnas hydriam, hepar fon

90쪽

tem, Cor rotam, pericardium cisterna vo- cauitὶ At quare hocὶ Sanc ex lumine naturae, quo nihil cum his partibus, si ossicium sumque videas, aptius coferri posse satis animaduertit. Vis tibi errores aliquot Gai nistarii aperiam, in quos ob spretum naturae lumen ad perpetua nominis infamiam inciderunt laudi unum, eumque nobilem. α insignem. Cum Deus hominem ex lit mo factum dixerit, quid aliud voluit Phialalethes) qua vi materiae humanae cognoscendae studiosus, substantiam humi perpenderet,eam distingueret, secaret, eX minaret ξ illic nimirum humani corporis principia inuenienda esse insinuans, non alibi reperienda. hoc lumine Galenicic rentes, ignis, aerisq; regione ascenderunt, in aqu/s descenderunt, atq; ita terra cum illis mixta hominem non ex Dei praescriapto sed placito phanthasie commento fibricatierui. Quinctiam cum in terra neq; sanguinem Vident, neq; pituitam, neq; bilem atram aut nigram: Hominem tamen& lege & natura nihil esse aliud assirmant, praeter haec. Paracelsus contra alhque insisnes Chymici, cum a Deo tantum lumb