장음표시 사용
5쪽
HIS ACCESSERUNT TRACTATU VARII ATQUE
tione tam Veterum, quam Neotericorum Authorum, qui de Monetis, earundemque valoreaiga, pondere, potesate,mutatione,Variatione, falsitate, ac similibus scripserunt. Quorum orisium Catalogor pagina duodecisia indicat.
rendisse.atque Illustrisse. Principis ac D. Domini Ernesti Flectoris Colonien. Bauariae Duc.&c Monetarum, tam Rhe nensim in quam vestphalicarum Archie piscopalium Praefecto.
7쪽
ATQUE ILLUSTRISSIMIS REVE.RENDIS ATQUE ILLUSTRIBUS, GENEROSIS,
NOBILIBUS, MAGNIFICIS , AC TRV DENTISSIM IS , L
ROM IMPERII QUATUOR ELECTORIBUS, RHENI, ET
MNES artes tam liberales, quam illiberales, meclianicas, partim iucunditatis' voluptatis, partim vero utilitatis caussa ad inuentas, lite rarum monumentis posteritati relictas , acadnosita propagatas esse, ego contro Iersia carere exstimo, Reuerendistii ni atque illustrissimi, Reuerendi, Illustres. ωGenerosi Principes ac D. Domini Clementis limi atque benigni strini, c. Eo enim causta impulsiva operationes, finis αeffectus eariindem spectant atque referuntur. Ita fit quod tam septem liberales artes, quam tres Facultates illae superiores c praee minentes, Omnium Nationum scriptis&voltiminibus quasi incomprehensibi libus ampliores cillustriores redditae prostent nostrisque stud ij si comunibus utilitatibus appositissura fici serviant.Sic, Vt rem no atque altero exemplo commonstrem, de agri cultura apud Graecos quinqua ginta, apud Latinos vero ultra decem Scriptores referun Columella M. Varro de re rustica de mercatur ad mercatoribus elegantem tractatum collegit Beneuentatus Strachal. C. Aconitan. De Republica libros nostro tempore sex edidit latinos Ioann. Bodinus, Vir doctissi mus&exercitatissimus. De re metallica sevi propius ad nostramma teriam veniamus quaedam scripsit C. Plinius secundus, venarum perscrutandarum, metallortumque conficiendorum rationes tias dam explicans , uti ex recentioribus ali quoque inueniuntur qui huic rei operam non indiligentem nauarunt. De redemum metallica duo decim collegit libros, insignis raraeque eruditionis Mindustris vir Georg. Agricola,demensuris& ponderibus libros decern & deprecio meta Orum ac monetis libros Vere aureos tres. Tum de Monetis Sc
8쪽
ponderibus Robertus Senalis Albaniensis praesul, dc Leonti ardus Portius Vincentinus quaedam ediderunt. Et praeterea de Monetis earun demque potestate, mutatione ac Variatione tractatus auctorum, tam Neotericorum, quam Veterum prostant, ita tamen perplexe, conise ac
inordinate partim ab alijs conscripti, partim etiam per incuriam Typographorum, Uti res ipsa loquitur, in lucem sunt emissi, ut multis in locis, neqtie genuinus sensus haberi, neque ex ijsdem nequidem Oeadipo accersito dissidentes quaestiones quarum hactenus aliquot Miaria des exortae, Scinter Doctorum hominum collationeS motae, gotadio nodo intricatiores fuerunt& permanserunt conciliari ac dissol ut potiterint. Quod ipsium Caroliis Molinaeus acutis imi perspi cacillimi ingeni vir, aliquoties in suis quaestionibus Undecim, quas de Monetis tractatrii de usuris adiunxit, testatum facit,& nos mille inclo cis re ipsa sumus experti. Quae bicloan. Gymnico Typographo, Viro que egregio& me,familiari, ante annos plus minus quatuor subolua issent in ellexissetque exemplaria istius opus cultis pristinis nulla v. pereflcte, in stetit apud me, ut re uisionem humiis, per Clarisi lac Consul tisti. I. V. Docto.&professis rem ordin publicum. Univer L. Colon. Mat thie. Bois astinem mea mihi deuinctissimum anno 1374. Obiter colle icti, milaique tunc temporis dedicati, in me susciperem,& correctioni bus, aut sit per occupationes liceret, additio ibus aliqitibus X Ornarem. In quo licet ab initio me multis de causiis difficile pre'merim optime intelligens, quam periculosium sit, delicatissimo hor si culo quo lite rarum studia supramod si florere atque eminere conspiciuntur, aliquid
in lucem proferre Vicerunt tamen tandem me, S in suam sententiam pertraxerunt, praeter praementionat OS, multi in hac uniuersitate alijstque in locis Doctissimi atq; egregi viri quibus cum aliquando vixi,
familiariter sum conuersatus Urser sit etiam extorseruntq; hanc mea qualem qualem*peram, studium ac laborem, Nobiles, Clarist &Con
sultis limi D. Illustr.Cel facio m. V. Consiliari no pauci, quoru admonitionibus frequentioribus Instant ijs, ta nostrae facultatis Iuridicae intuitu, quam eiij suscepti muneris atq; ossici j in quo adhuc per sisto in
ratione, refragari, nec debui, nec potui. Multas ergo&grauissimas molestias, quod fateri cogimur, in legendis ac relegedis, conferendisq; ho rsi autora scriptis, tum in corrigendis et Dedandis,ac restituendis locis prope infinitis, medosis Sc vitiosis, suscepimus&absorpsimus omissas regulas pilites vide negleistis Verbis tacea interseruimus veramq; ac genuina conuenientema'; lectione, quant si potuimus, restituimus uti ex collati Ge exemplari u horum nostroru dc cordi ante haec tempora
9쪽
diutilgata suerunt, facile constare poterit. Quibus praetiijs omnes inge. ni naei cuius sentio Sc fateor imbeciditate eo direxi neruos, Ut prius qua ad Monetali arsi quaestionum decisition CS venirem, arte hanccude dae monetae ex qua tanqua liquidissimo fonte, resolutiones dictarum quaestionum Monetariarum petende&hauriendae sunt)suis primurn regulis atq; praeceptis, a nemine, quod sciam, Vnquam ante me, ne qui dem motis, multo minus in ordinem ac methodicam aliquam ratio
nem redactis, hanc inquam, artem nouam Vereq; auream, nec minus,
quam de quibus pr cedit liberalem,&ssingularibus en com ijs, propter summam eius iucunditatem cum utilitate coniunctam, condignam, conscriberem,& in certa quaedam capita colligerem Constat si quide ex Plini alleg. lib. natur. hist i. cap.9. alijsq; probatis auctoribu S, quondam Romae, lege a Mario Gratidiano lata, ludum, hoc est scholam putablice ordinatam fuisse in qua adolescentes auri argentiq; probandi scientiam addiscerent. Hinc facili negotio, quantum auri,quantum argeti, quant si aeris ac plumbi, alteriusve cuiuscunq; metalli, in tota aliqua massa sit, contineaturqi, admirabili introdam modo, captum pene hominis excedente, penitissime&exactissime inuestigatur. Neque Vero eorum opinio tanquam S. Rom Imperi Constitutionibus obuersa, Virorum Moneta tam praeceptis in indubitatis experimentis quasi ex diametro Gp possita mihi unqua placuit qui vel experimentum Martia ficium hoc fallax atq; incertum volunt, intra quo SI Odin. lib. 6. cap. 3. praecit. lib. de Repub. Bilibald . ciuis patricius Noriber in libello. de
priscorum num or .aestimatione, collocatur set, Vt plures alij, fereq; Ο-nanes, qui hac de re Monetaria conscripserunt, hac scientia singulari, reducendi aurum argentu ad praedictum culmen puritatis nos de stitui, haud obscure profitentur . Inter quos primas obtinet ipse Pli nius, alias rerum istaru prae scrutator insignis, praecit. li.33.I. a. cui caeteri omnes, cli sequuti, tanquam funi inhaerent. Omni, inquit, auro inest ar gentivari pondere alibi dena, alibi nona, alibi octava parte. Et Bude. de Asr.' pari. eius. Suma auri nota in quarto& Vicesimo est carratio, ad quadrantem absoluto Nec ab ea opinione recedunt Alb. Brun. Di da c. Couar. Georg. Agric. ipse etiam Caro. Molin.quod saepissime surri admiratus. Neq; hoc solum, verum etia isto errore prelibato 'rclup posito, in multo absurdiora sunt collapsi, existimantes artem ocimasticam, auri videlicet, argenti per ignem laqua, Vt praemisi, prohan di, longe incertiore messic altera illa accidentali, ilibrica cc admodum incerta, quae fit auro argentosi ead lydium lapiden siue coliculam a d. amoto latitato,quem adnaodum alibi fusius Ostendimus, erron cum l.
10쪽
istum sensum aperimus,&pro concordi ac communi Artificum certa ac infallibili regula, hoc est pro Veritate ipsa, quam celare aut obscurare non debemus, concludimus intrinseci valoris monetara, cli ex
trinseco habetudinem inuestigamus, artificia probandi ipsum pala denotori si facimus mixturarsi diuersitate, resolutiones metallorsi comis positorum, natur1mimplicium explicamus pondersi quoq; librarum, marcarum, Unciarum, anglorum momentorsi, mi milium ratione diuersitatem enodamus: que proportio quondam fuerit & nunc sita uti ad argent tum, quid de remedio, de solidis, cambijs, probationum dietis, ijsdemqtie quos in arte peritos vocamus, de iure scripto Vigoreque Constitutionum Imperialium dicendum ac statuendum sit, exactissime aperimus. In summa nihil intactum relinquimus, quod ad huius diuinae artis dignitatena, precellentiam atque decus facere videatur. Et quamuis hoc meum institutum studiumque in diuulgandis ac publicandis his arcanis multis displicuerit, publicationem ea propter boni viri aliquando dissuaserint, quoniam tamen in ea semper fui
sententia, quod existimauerim , d adhuc firmiter sentiam commu nem utilitatem priuata longe anteponendam esse. Ad haec per penaderina ac ponderauerim apud me, quaestione Monetarias obuenia entcs, dissiciles cintricatas premi silarum intelligentia non prius praegustata, admodum dissiculter intelligi ac discuti polle iccirco a luimus in vita nostra pro ingeni modulo publicis conam oditatibus &multorum amicorum, grauissimorum etiam Virorum, adhortationibus&expectationibus inseruire& obsequi quam in negoti ta ar duo atque iucundo tergiversari, aut diutius differre. Qitantum enim ad secundam partem, quae de controuersis quae ili Oibus donetariis est concepta, attinet iuris peritis maxime ijs iii in foro versantur fuisse; clientulis patrocinantur, dubium esse neqtiit, qua varie, diuersimode, inconst anter, demum confuse, de ijsdem tractent atq; iudicent Do ctores passim Alit liquidem ad contractus tempora Omnia refer teS, secundu intrinsecum valorem eas disponunt: alij vero de tepore solu tionis tantummodo solliciti, extrinseciam valorem valuarione usu quotidiano recepta atq; approbatam. recipi sit, O q; suas dis lutiones referunt atq; retorquent itaq; se supra modum macerant, atq; inuolauunt, ut Vix docti homines,&in Iuris prudet testudio bene versati, se extricare ac resoluere, immo uid in arduis&grati illimis caustis conchidenda sit, certicis possint. Nos itaq; in his quaestionibus is arundem decisionibus, summa cur1 atq; laborem collocauim', 'tea, quae comu niter a Scriptori b. ta veteribus qua recetioribus recepta esset, amplecte