장음표시 사용
11쪽
gis lxprimant cillam, quo plus ringenio alacritate, consilio, religione iraesertim floreant: quare mirum non est si qui dat, et tollit imperi arbitrio ratio, ita prospexit rebus Victorii Emmanuelis, ut in Summa rerum dissicultate ad exitum telicem cuncta Meduxerit. adscitis in imperium cooperatoribus eximiis
Zelo, pietate, dexteritate, praesectis ubique IOCorum magistratibus optimis consultis viri. in unaquaque saeuitale, et singulari abstinentix spectatissimis . ita sibi , populoque Suo Consuluit, ut publica salus assurgeret, Ubi nil ruinam properaba tui . Minoe merit, iri Victorium Emmanuelem oculorum inciem Altissimus intendit, et id regiam evexit potestatem. Primum
justitiae jure conjungeretur, quoniam juxta Cor suum nunquam fuere qui sapientiae ratia litam Um religionis stridio mon CO-pulassent. Nec favores, nec artes apud eum ait decernendum
praevaluere, Ni in imo consUlturus populi, fila fieri potest, selicitati, quam saepissime consiliis Iraeerat , lublicis intererat negotiis , ministror Viri arbitria continebat, quidquid esset subditis utilitati indicabat pluries quoque stabili sedes decedens varias sistrabat regni partes suis ipse videret oculis, it
Neque solum de justitia rite administranda sollicitus, io quo pollebat ingenii lacumine, et inelo religionis iniuscujusque temporibus occurrebat, Sed animo indulgentissimo, et alacritate paterna praesto erat cunctis ad Se Confugientibus, qui vel patrocinium in adversis vel ipem in calamitatibus exposcerent. Omitor enim, liberaliterque Cunctos radeunte eXcipiebat, erigens
inopes, qui patrem liberalissimum in ictorio Emmanuel toties
invenistis. Os, vos appello, famelici, quos munificentissime aluit: vos nudi, quo abunde cooperuit: Vos jacentes, quo roboravit;
12쪽
vos amicti ac laborantes, quo amantiSSime recreavit. Noscebat ipso quidem nil aliud utilius esse, quam mutuus amor inter subditos, et principem noscebat quantum Suavitas in vultu regio publicam benevolentiam rapiat dulce propterea, SuaVCSquo modo ita in omnes adhibuit, ut quampluvie aut non agnOSCeΓe aut despicere, ac pro nihil putare regalem dignitatem videretur. Neque tamen humanissima ejus acilitas quidpiam supremae dignitatis imminuit. Ita enim Victorius altissimi gradus eminentiam, et sublimem poteStatem temperavit, ut amorem populi
universi sibi devinxerit, qui aliquid detrimenti regi majestas
pateretur, vel justitiae jura violarentur. Animadvertendum erat in criminis eos ' severitatem legum in istos applicandam vel invitiis decerriebat, neque unquam judicum sententiis obstitit, eo consilio, ut improborum audacia reprimeretur, et crimina lato legis vigore averterentui'. irtutis praemio ad bene agendum alliciebat,sormidine poenae deterrebat a scelere. Overat enim unquam stetisse imperia sine religione, et moribus, Sine side, et honestate. Illud profecto notandum, quod princeps tanta mansuetudine,
tanta morum Suavitate clarus robur aliquando invictum exerceret et tantam in re militari scientiam explicaret. Opias avito more ad virtutem comparatas, et eximia disciplina institutas habuit in deliciis quare vigilantissime consuluit honestae inter militantes aemulationi, praemiis et decorationibus auxit quoscumque integritas vitae, ingenii vis, et in arte bellica singulare Ortitudinis decus extulisset. Aerarium semel, et iterum injuria temporum penitu exhaustum consilio, abstinentia, et Oderatione abunde Poparavit. De religione quam qui maxime sollicitus re-Seravit templa , monasticos ordines restituit, ecclesiis reditibus et pastoribus viduatis munificentissime prospexit, esque omneS
brevi temporis intervallo ita composuit, ut amplificatis longe lateque propriae ditionis finibus, Victorius Emmanuel videretur princeps in orbe fortunatior. Verum proh miseram hominum conditionem proh lacryna
13쪽
biles imperiorum, et imperantum vicissitudines Scupuit occulto maligna quaedam rerum novandarum febris, quae subito, ceu vulcanus I Umpens, invaSit animo audentiores, quos ambitio, luxuries, et peri amor Um perniCiosisSimo pravae libertatis aestu ab honestatis , et justitiae tramitin abstraxerant, et illic impetu
facto subditi aberrantes in dominum, ingrati uitii pali emamantissimum irrumpiant, legem dicturi proprio . legitimoque logislatori. Invariabili semper animo sibi tonstans immortalis regius heros ne minimum Uidem a Summa qua praeStabat, moderatione, et tranquillitate, Vae nunquam e religioso sorti liae viro sejungitur, ullo hod, deflexit. imperterritos accedentum vultus ore Sereno respiCien eorum vota mei potitas Uerelas imperturbatus accepit, et quo magis increbuerat illorum audacia, eo magis inaudita mansuetudine Victoritis studebat eosdem revocare ab incepto, Min aliqUid prosiceret. Unc vero, quoniam res eo deducta erat, ita ut Capere Consilium necesse esset, quin
ossici, deficeret suo, quin pactam tum potentioribus Turopae edoratis clidem violaret, quin in perduellium infidelitatem, et
in legionum, quae defecerant, Desariam proditionem animadverteret, ultionis nescius, regale Solium, Uod tantis virtutibus OP-naverat, novo generositatis exemplo tranquillissimo abdicavit, et Summam rerum OmniUm iam regia potestate transtulit in augustum iratrem Carolum Felicem. Quid moderatuis, quid prudentius, quid opportunius excogitari poterat ad vitandam civilis Sanguini essusionem, ad prospiciendum in tanta temporis dissicultate publicae quieti et ortunae Cessic itaque Taurino, ittanquam privatus Nicaeam contendit. Divinae providentiae iraesidi, in fiduciae tabernaculis semper et ubique sibi tonstans, cum primum a tot tempestatum turbine, et luctibus usque ingruentibu se cognovit ereptum in Oinin, laetabatum tandem eo pervenisse , ut in pulenta sede ConquieSCere OSSet. Non deerunt fortasse in tanta laterantium requentia, qui aliorum acta licet pulcherrima proprio marte judicantes, magni-
14쪽
tudinem animi, qua Victorius alteriam vitae genus procii a solio sibi ineundum proposuit Sinistra interpretatione audent reprehendere vel otiam Condemnare non temere sed consulto, non coacte sed libera voluntate , non partis alicujus sitidio sed maturata consideratione secit, quod in admirationem rapiat omnem posteritatem. Cum vero opulentiam in nova sedis statione nomino, non illam intelligo quae nunquam deficere potest in principe vel throno carente vere opulentum intelligo illum qui posthabito rerum caducarum amore pillentia gaiadere nititur quae coalescit rore coeli et spiritu principali amplificatur. Assueverat ab inclinabulis religionis prope dicam alitu sese ad evangelicas virtutes componere. Ha diice tum in prospera Cum in adversa fortuna, tum inter bellica castra tum in otio pacis nunqualia destitit a catholicae pietatis peribus, nunquam a se vore declinavit quo De Sacras et orthodoxae fidei instituta PO- moveret a strenuissime tueretur; nihil aggrediebatur praesertim magnum et disiicile nisi praemissis ad Deum precibus enixis, incruento quotidie intererat sacrificio Eucharistico Pane quamsaepe roficiebatur, libros ad fovendum pietatis ardorem consulcbat avidissime, acriori auctoritate et gelo invicto male de Peligione et legibus ecclesiasticis opinantes represSit, ne grex evangelicuSin suis praecipue sinibus ad venenosa paScua diverteretur. ΙΙae inter severae pietatis exercitia et sacram virtuosissimi Otii tranquillitatem nunquam dimotus a constantissimo consilio, quo privatae vitae rationem sibi sponte et libere proposuerat, nullo modo indulgendum putavit iteratis vehementibusque votiS, quibus ad regalem solium rebus in pristinum restitutis avidissime
a popul ejuSque amantiSsimo Successore non sine honoriam omnium plausu revocabatur. Hinc ad tollendam omnem revocantium Spem, Singulari ac plane paterno, quo in regias filias amore serebatur, censuit adire utinam deinde Lucam, ut earum CODSuetudine, et amplexibus uteretur. Disticile dictu ostquantum admirationis it benevolentiae 4n se excitaverit, imo
15쪽
I3 vero Sempe Coi Verterit, quocumque loco in pervenerit. ii cumquebant omnes inspecturi, potius dicam veneraturi heroum antiquae virtutis magnanimum, pium, beneficentissimum Absolutis itaque omnibus paternae in natas charitatis osticiis in Galliam Subalpinam se recepit, reliquum vitae tempus in magnifica itemque amoenissima Calerii Montis arce procul a negotiis omnibus in religiosa pace XactUTUS Verum non multo poSi coepit valetudine ingravescere , et lento quidem sed morboso jecori incommodo laborare tum vero enixius religionis ope implorata, et repetita vel Oenitentiae, vel Eucharistiae sacramentorum perceptione, deprecatus etiam, ut si quas ulli Ossensiones obtulisset, ignosceret, in tabernaculis divina fiduciae requievit. At Victori Emmanuel, satis vixisti si non ad vitae naturali cursum, et prosperam vicissitudinum sortunam , satis ad virtutem et immortalem gloriam aevum traduxisti Quantum mors vitae , felicitati fortuna detraxit, tantum supernae, ut meus auguratur animus, addidit ei praemio in coo-lis sempiterno. Illud autem in tanto unere Victorii Emmanu-olis acerbissimo nos quodammodo reficit ac recreat, quod in providentissimo rege Carolo Felice parentem alterum aeque pium, Pudentem, moderatum et munificum sortiti sumus, quem Dotis . . diutissime servet incolumem et sospitem ad nive si populi sibi commissi elicitatem et incrementum