장음표시 사용
2쪽
N cujus nomine ad omnia consilia omneiaque actus cum religiosissimo Impi Nostro progredimur i. i. 9 cumque s. C. de I. E. f. h. princ. C de obfPraef. prael. Afris & ab que quo nihil unquam commode seri potest A .iεq. in princ
Disputationem scribentibus salubinconsilium viditur propinare t. a s. r. g. deliberar. legat. I nam ad ea s ς dea nem-ρe ut prae aliis attingant ea, quae sunt quotidiana L L as. & utilitatemialiquam adserant. Nari Mon 6. quae vero ad nihil conducunt, eoa- temnant, nec eorum ullam habeant rationem d. nov. Et aristioiresponsum ε Ea potissimum Iuvenibus distenda, dicentis, quae Viris maxime usui futura; & Senecae querela: Summam esse dementiam . - in tanta tempori, egestate supervacanea discere ; fatuitatem summam, Ius abolitum, descecatas antiquitatum quisquilias scrupulosε indagaret, in non necessariisincanescere ,&decisiones quaestionunia cotidie occurrentium' ignorare. Quo pertinet illud Catulli. Hrρε est di ilas halare η V, ri stultis labor ineptiarum . . . Id mecum Iliactenus pensavi sedulo , & cum stare t scntentia, suta mittere aliquam materiam Ictorum centura: & examini, placuit tria innumeris illis, voluminosum Ius quas continet, & quasi medio ex
profundo s.rρroama it.lianc de Calumniatoribus legis quippe quae in aliis bine multis visa quotidiana utilissima tu, jucundissima ,
3쪽
tur in ius 3 ita hodie praetoria fallacibus & malitiosis postulationibus personant, &, si accusare suciceret, quemadmodum Ictus inquit, nemo nunc foretinnocens. Gothosted. ad i. ult. C. de .ucusat. θ in. siripi. Ut vero commodissime tradam singula, d. f. a. tr ain. IV. Hethodum , qua impresentiarum nitor,en tibi in sequent bus primo excutietur Et mologia & origo vocis; de tu homonymia &usu, postea examinabitur definitio, denique caussa efficiens , materia, quam excipient requisita , postremo finis de poenae quibus subuectemus
at Pos o Superi, o Divum tu maxime Rectori, Da jatilem cursum, atque audacibus annue carptu.
Icit vlpianus in l. i. D. de reb. credit. p6tiorem rerum, Ri prio rem verborum habendam rationem , Et Scaliger: oportere prius vocis usum cognoscere , quo provehamur in rei perceptionem i. exerc. i. de subtilitat. inpri quod ipsum sequor ,, α notationem nomis nis , de quo acturus sum, praemitto brevibus.. Calumniatores itave a calumniando, quae vox aliquando generalissime accipitur, trahiturque ad quQmcunquz malevolum ei quo sensu: Imperator ossicio Principis con venire ait, per legitimosi tramites calumniantium iniquitates expellere. princ. pNarm. IV. h. e. per leges & magistratus aesisquentes coercere; hi t. t. lis ad Scum Turpia vid Rahn. ad mesemb. b. t. nutu. 3. Hinc omnes hi generaliter calumniatores vocantur, qui moras &srustrationes fraudulentas litium nectunt , qui in termino accusat oni prosequendae consti tuto non adsunt,qui in quacunque caussa litibus alios per fraudem vexant, quique de re mi . nima criminalem exordiuntur litem. Ant. Pereta. in praeled. ad C. h. r.
quales Advocati quidam, defendentes pessimas caussas orationis fuco, optimas ingenii calumnia ludificantes, qui vocantur ab Aristophane in verssε ορ αφίῶν κοφανὶο δικοπιλαί NM. Aliquando vero recifice, pro i in rebus judiciariti usurpatur, dc s dicat, per menacium agere vel excipere, ad neg'tium alicui faciendum. l. i. h. t. Bernb. Scholan in am Iurid. eod. quo significatu utitur etiam Paulus i. a. sent.*8. Q ur.pro . ahit. Cis. nam quod antea te calumniatus sum, iudicabo malitiam meam. reat. ad verr. dc descendit a calumnia
4쪽
dull3 Fab. in Lexie. Ausonio Popinat dicitur callida quaedam fallendi Gitio, cum malevolentia conjuncta. I, 1. de disserent. verbi quod prinbat inscriptio Harmenopuli περὶ Συκοφαῆῖν και Τῶν φλυαρίας ευρε ιον ουν i. e. de Calumnia, & iis qui famosum libellum reperiunt. promptor. Jur. Civ. lib. si illo p. idque secundum fristianum & Bedam, ab antiqpo cclvo, i , quod est decipio, frustror, qs. calvinwnia ,
priso. inde Saa . pud Prisc. cro. contra ille, inquit, calvi ratus, i. e decipi. & illud Comici : ubi domi sola sum, sopor manus calvitur . Casin. a. s. a. h. e. frustratur & decipit ; quemadmodum Taub mannus d. l. expliςati Et Ictus G us: Si calvitur, & moretur, α frustretur. I. an. det reta signis . Hinc appellati calumniatorcs, quia per fraudem & frustrationem alios vexarent litibus, inde etiam caVib satio dictati textus in d. l. au. h. e. frustratio, deceptio ; & calvitas. i. a'. g. in omnibur s. g. manu. h. e. calliditas, deceptio, frausoab Ora Din ad d. I. ania , Thes n. . t Vidimus ru3ricae etymon restat , ut de Homony a dispiciamus. Ita vocabulum Calumniatoris vel criminaliter su mitur vel civiliter arnold. Cori in in ophari . Diges b.t. Paul b.I.Ρηt c. Hauri tract crim ad LIO Instra insar. n,δ8. priori modo eum denotat,qui fessa crimina sciens intendit l. I. g. t. f. a Solstra Turp. esemb. in Drann. I. h. t. it. C de Caturam ct X. de calumniatoribus. posteriori eum, qui vel mala fide litig t, & temere controversam movetii l . f. de Iiberat. G l. o. 9 f. ad Sctum Turpta. si calvitur. aD. di V. S. pro m. instiis pr. vel qui pecuniam accipit, ut calumniae caussa negocium faciat . rubric. de calumniat. l. i. in π ct L penult. ib. Arnold. Corν posth. Pac. in
hanc rubris. mesemb. d. L de quibus passim Lexicographi, & praecipue Calainin is vera. per calumniam petere. Adde de Parta hum Pratrint .m Lexico jur Thes. IlI. His ita praecognitis ipsem definitione aggredior,dactus trito illo,quod pos Aristo t. asserit M)n g. pr.lo. deIo. 9 I num Ascalicet optimam esse traditionem, a definitione quae prosciscatur,per
5쪽
quam plene quid rex sit, stilligitur. placet autem iliter alia illa ''qua calumniator dicitur . ille, qui pecunia accepit, aut aliud commodum sensit ut scietis prudensque alicui frau
dem in judicio, civili privato, criminali publico, vel
agendo vel accusando, vel excipiendo, vel defendendo negotium faceret, vel non faceret. tr. l. 3. SP .rcthym
Dixi primo: qui pecuniam accepit, aut aliud commodum sensit 1, Et generaliter, idem est, s quid omnino compendii sensit propter hoc. text. in I. i. in pr. θ. d. r. Sive ergo in specie numerata ei si pecunia, vel propterea res aliqua utenda data vel minoris locata . vel vendita, vel sit obligatione aliqua liberatus, pecuniam accepisse discitur. per I. I. in f eod. vid. M' . ad s. quadrusii institat. de action. n. 3 i . Ia. quippe cum pecuniae verbum simpliciter prolatum non tam tum rem significet mobilem, dc quantitatem, verum etiam rem immobilem , neque selum species 3c corpora, sed etiam jura, & voiHr
Dixi secundo sciens prudensque. ratio est, quia ignoratio justa & probabilis nemini debet damnum adferre I. items in. Inlrii. Gm ηι. s. s. Iu princi inst. de vi bonror. Ex qno infertur': non cal mniari eum, cujus justus intervenerit error. t. i. g. 3.A ad SctumTurp. c. notandum. I. caussa. a. quaest 3 puta quod existima iit, se bona instantia uti & ad contradicendum valida. s. r. IV. de parη. rem. Brig. sunt enim contraria, vere dc Calumniose accusare; qui per errorem accusat, neque vere aceu sit, quia errat: neque calumniose,quia se tendi animus ei deest solbosti ad i. i. s. 3 lit. q. f. o Saa Turpi Diri tertio i fraudem laceret. quae vox denotat princeps requisi incalumnia , videlicet doluim; cum non protinus calumniari diacendus sit, qui non probat, quod intendit; sed inquisitioni locus est, de arbitrari Iudex debet, qua mente ductus ad accii sationem pro cesserit: Sunt verba d.I. i. g. 3. Etenim in delicto voluntas attenditur. AEVt. t. ast. C. ad ι. Iul. de adult. a istinguuntque maleficia animus &propositia, delitaquentis. te t. in .s .inpr g. osura. Unde, si quis non animo de caussa calumniandi , sed debiti nomine pecuniam accepit , vel an in o transigendi; teneri hoc judicio nequiti a. Isara. ad Liua ruit. lns. de acu n. idemque est, si justo dolore potius,quam calu-
6쪽
inniandi animo ad accusandum videatus progressus, ut sunt parentes liberique, qui suorum persequuntur injuriam t. in stilum v. I a. f.
de Scto Turp. t. a. o l. G de calumn. l. a C. de abolis. l. n. f Oρub. hac me imber. ad tit. de Sas Turpit. n. 3. Similiter, fi mater filii necenta vindicet, l. t. c./. r. filius necem prosequatur patris. d. t C. h. LSed de extraneus heres, qui suspicionem, quam de morte sua habuis. sedes unctus cavit, exequitur, hoc nomine a calumnia excusetus est,
etiamsi non probaverit crimen, cum inter voluntariam iaccusationem
dc ossicii necessitatem heredis multom latersit I. a. in f C. eod eadem ratione ossicii necessitas tutorem,curatorem, & sscum, dc obsequii ratio dc vinculi & pietatis necessitudo proximiores a dodo excusant,utind. add. l. a. si vero evidenter calumniatum deprehenderit Iudex, legitimam ei irrogat poenam et Id quod pronunciando declarat; namque ita pronuncians, Non probasti; pepercit: dicens vero, calumniatus es: condemnavit. Et licet poenam tacuerit, tamen adversus eum legis exercebitur potestas l. i. s. s. 1 ad Sctum Tarp. Hinc est, quod ex praesumpta calumnia damnari neminem fas sit, sed constare debeat de dolosa&fraudulenta accusatommente;&si verismilibus indiciis usus fuerit in accusatione, quantumvis probatione d secerit, calumniae effugit poenam, nec detrimentum existimationis patitur ullum per l. 3. C. h. t.
Dixi quarto: in judicio. quia si extra judicium pecuniam ipsi
dederim, ne calumniam mihi inferret, i. e. ne me spoliaret, aut ver
beraret, habet locum actio quod metus caussa. πιέ. ad 9. D. IVis de action. num. 3ri addidi: civili privato, criminali publico. Ita loquunturDdmempe cum Iudicium aliud civile sit,aliud criminale; illius sinis est pecuniae consecutio, hujus vindicta, diciturque civile privatum, ouod ei soli competit, cujus interest, dc cujus persecutio non nisi latio datur. i. g. I 6. g. man . L so. i. g. de iret. Com. de sis. Criminal publicum, cujus persecutio cuivis ex populo datur , etiam non laeso,& qui nullum privatum interesie habet.J.r. Insti depub. Iud. ν d. Corvini postis. Pal. L a.des 1a. χ3. a. O as.ces'. Mara ad princ. Inst. ἐ. r proprie vocamus, quod de atroci crimine, cujus vindicia ad Rempub. perti net, publice constitutum est.Ludνν. in ιomm, super 3. i In i d.r. & qu dem Iure Civili, cum hodie omnia Iudicia criminalia publica videantur, dc in omnibus sere criminibus nunc per inquisitionem procedi
tat, qua nota est publicorum Iudiciorum ,s claro ginn ad s. ι inst.
7쪽
δ ρubdad in illo, luti actione pro socio, depositi, manstati, tutelae dire
Cha non contraria ι. t vers. qui prosocio.ι 6. b. mandari s. f. deis qui nocins in hoc. v. c.expilatae hereditatis. C. quib. causa am. iv. sepulcri violati. l. Lo desipuli. viol. hirti 'ione, injuriarum, vi bonorum raptorum L ust. defurt. I. ult. de inlar. i. r. jud. Schnobel. in dissu. Pand. . tb. ro. prout a. in diversis action ibus apparet, diversimode Otiam consideratur calumniator describiturque. In criminali actione dicitur falsa crimina scienter prudenterque intentate i. i. g. I. 1 ad Sol in Turpil. in civili velo, per mendacium & calumniam agere vel excipere ad negocium alicui malitiose faciendum t. t. C. de fur. ρυλe lum. Πavrecht. tr/β. ι rim. 'it. deis rinam. Ino 88. cumri. Uti .
Dixi quinto : vel agendo, vel accusando, vel excipiendo, vel defendendo negotium faceret. scilicet uti adversarium malitiosa lite divexaret. quae verbaPerspicua sunt, nec expricationis indigent. s uitur, . vel non faceret. puta quando reus paciscitur d to altiquo, &e mavulta calumniis redimere , quam improbis & falsis postulationibus trahi, vel si ab alio acceperitPecunias it ne faceret negotium. I. r. g. h. t. nam non solum qui pecuniam accipiunt, ut calumniam struant lan ocentibus, hoc edicto tenentur, sed etiam alii,qui pec niamaccipiunt, ne calumnientur. απι. Giphan t M. Gllat. D. n. o. Et quocunque modo depectiis quispiam sit, h e. turpiter pactus L 3. s. Leod. ut calumniosa abstineret ste,calumbiosus eue dicetur, & ten bitur. el/mb adh r. n. s. rerindeque est, fucer e post pactionen alicui Megotium, nec ne. d. l. 3. j. i. id quod contra rationem juris videtur constitutum, cum oporteat crimina assumto actu infelligi, subsecuto demum eventu. per i fugitivis ras. f. de P. S. Sed subest aliqua specialitatis ratio, & receditur a jure communi, sicut in aliquibus obtinet. o. gr. in crimine laeta Maiestatis j. I. inst. depu Iad. AC ad i. Iul. Mas raptus i. si quis s. C. de epist. θ Cier. servi corrunt. ao. C. de suri. g. I. inst. de oblig. quae ex de nempe quia delicta haec valde sunt pei nitiosa, & facile trahuntur ad exempla, in quibus punitur .as sectus, & improbus conatus licet evcntus non sequatur. c. exinde bigam. modo jam ad actum exteriorem perventum sit, & affectus per signa demonstratus. M76 a S. sedes 8, Ictit. de obfg. quae ex del. n. in I. namque cogitationis poezam nemo facile patitu
8쪽
es IIII. Caussa essiciens calumniae est commodum pravatum, quod exinde calumniator expectat, quod ves in Iecunia consistit, vel in quocunque alio compendio, quod quis propter illud se sti Q l. 3. inpr g. h. t. namque privata utilitas aliquem calumniose in judicio negotium jubet lacessere, uuae ad hoc, ut quis de calumnia suspectiis revera sit, maxime necessaria est, AL 3. Et quamvis honeste Iecunia, ne patiatur calumniam innocens,detur, tamen turpiter accipitur ; iose enim ultro debebat continere manus, cohibere mentem, conlisiam, animum, ut abstineret ab hujusmodi calumniis: nam,quod accipit pecuniam, ne peccet, omnium verbero maximus& raptor., & iur manifestus, innocentes per fraudem & calumniam expilans. rid. EM. Giphaa. l. 4. di P. Iur.Cis. s. tb. i .r tu literque facit, qui Pro eo pecuniam accipit, quod facere omnibus modis tenetur. Gothosted. asco, O l. D. C. de condita. ob turp. caus m reman. in raris . sit. de actior .as. in s. Unde gratis debemus benefacere , non propter pecuniam. Sic intellige verba definitioni, , faceret, vel non faceret. hinc sumenda plicatio. l. ct generaliter. 3. Lbu Militi a. f. de calumn. Thes. V. Objectum sive materia circa quam versatur calumnia, sunt in genere omnes caussae, quae deducuntur in Judicium,
in quibus calumniosὀ vexari aliquis potest, sive caussa sit civilis privata, sive criminalis publica. vid. G. s. princi ib. dicen d a. nec distinguitur, utriam causis illae magni sint momenti, an vero exiguae vesmodicae', nisi quod in his mitior calumnianti irrogetur poena, & e tra ordinem puniatur ossicio Iudicis , pro qualitate admissi, sine periculainfamiae l. s. C. h. t. I. s.ss. ad Saum. Turpil. in illis graviori poeia adficitur , quippe major ejus est in gravioribus chiminibus culpa .
neq; interest in caussis primae iust nitae,an in secunda instantis,nempe caussa appellationis calumnia sterit ficta. namque in similibus e dem ratio est ; maxime cum in his caussis omnibus jusiurandum de calumnia praestandum veniat; ubicunque ergo de calumnia juratur, ibi calumniam metui oportet, atqui non minus in caussa appellationis, quam in cogis primae instantiae de calumnia juratur, cum sepaetiam appellatio temere & injustς fieri possit. l.qui bona de. 13. I siquis
9쪽
C. de jurejur. propi. cat. existimantes, in caussa appestationis super calumnia jurandum non esse, propterea quod juramentum calumni in una & ealem caussa, ad totam caussam praestari non nisi semel debeat, & caussa appellationis una st dc eadem cum caussa principali. Lm is C m liceat in una ea s cassaer rari L . C. de tempori ct reparat appella seu coηs. Caη si autem l . ' si quis in quaru uelise .cause a. q)i est O. sed quam male , patebit nostra ex responsione , regerimus id dice .causam principalem cum causa appellationis eandem quidem esse, puta quops merita caussae, diversam vero separatamque qua
tenus nint diversilc sebaiata iudicia ; quippe aliud est prima , aliud secundae Instantiae Iudicium utrobique alii sunt Iudices, & alia quo
Thec VI. Requisita hujus calumniae sunt i. iis calumstatu acceperit reapse pecuniam, aut aliud quid 'compendii pro pecu mater L i. q. - j de calumniat. a. ut secerit hoc sciens prudensque 3. ut fraudulento animo ; hinc propter solam turpem voluntatem incidit aliquis tu poenam calumniantium, qui accepit pecuniam, uti negotium saceret, licet re ipsa non fum fecit scilicet ii Laec voluntas externis quibusdam indiciis sit eatefacta. g. e. qui venenum encis, ut patri daret, sed dare non potuit, parricida est, ex i. 1 .ris. Ioael. Pompei. de parris & quando deventum est ad aetiim maleficio proxumum , quando processum ad aetiam aliquem ordinatum ad ipsum fa- uri, etiam erteriorem ; nam solus tractatus h. e. cogitatio & latentio ,.ne quidem in delictis atrocissimis punitur. Thes VIL Finis est, utves agendo, vel accusando, vel exciapiendo , vel defendendo negotium alteri fiat, vel non fiat. I. L. in pri .. . de ιalumniat. id consequela ter innocens sub specie alicujus crini nis malitiosa divexetur lite. l. 8. 1 eod. & licet eventus hic non secutus ' sit, tamen sola spectatur voluntas, & susscit animum habuisse & ia-tentionem faciendi, quantumvis postea non perducta ad effectum D xit calumnis. qua de re vile th: m. praeced. s. ct super. V duena s. θ θ. Mane, ad g. an Isimi. do adio. ηα . ia. M in L. eod.. S.
Thes. VIIt. Effectus casumniae est obligatib. scilicet exi editi juris est , obligationem Quovis ex delictoviaici. Unde nemo A
10쪽
rabitur, calumniatores quoque o bligati ad certam poesam; quippe cum lex univetios obliget , vel ad obedientiam, vel ad poenam. nec obstat, quod consensus delinquentis quoad poenam nullus dari ponsu ; quia consentire etiam putatur, qui vel scit, vel etiam stire debet.
quod futurum est crat. ι s νο tate. 8. C. de reseinsen .vendit. Itali, licet praecipua intentio delinquentis saerit, malefacere saltim, non vero male recipere; attamen cogitavit, consensitque, vel cogitas se tantum & consensisse praesiimitur ; ut si res male atque decus, quam
opinatus erat, cesserit, puniretur. Hinc geminam obligationem ie currere in delictis, unam respectu lesum delicta vetantium, albintuitu delicti ipsius, Thes. IX. Ex hac obligatione nascitur actio calumniae . quae
proponenda ven it hoc modo: Actor coram Iudice comparet, & dicit cum Reo mi hil sibi unquam negotii fuisse: Reum vero zo. aureos accepisse, ut sibi Actori litem moveret, scivisse vero nihil se juris habuiste, ex quo Actori judicium dictare possit ; n ihilominus tamen a Reo apud talem Iudicem Actorem ses ut unum vexatum , Petere itaque sic, Iudici, sentent pronunciari, Reum dictam pecuniam ca-lumatose, & contra juris prohibitionem accepisse, ipsumque com mnari, ut actori quadruplum ejus i. e. 8o. aureos persolvat. Oldend. ε s. t. aa. IR M'Ut . ad s. 1r. Institui. de all. in in. Datur ei, propter quem datum est, uicalumnia ei fieret L 3. f. Tud. g. h. t. adversus eum, qui ad hoc locat operam suam propecunia, aut alio quo .vis lucro, ut negotium alteri faciat. Deinde etiam illi conceditur. qui dedit, ne fieret, & cujus nomine & mandatu datum. 7. eo ' HI d. l. n. 4a ct Datur contra heredem, in id, quod ad eum
pervenit. Nam est constitutum, turpia lucra ab heredibus quoque extorqueri, licet crimina morte delinquentium extinguantur.ι. vlt fadi. Iul. Mai. l. s. f. h. t. quia dc Publicani in factum actione ex hoc edicto tenentur, nempe si turpiter versentur, & in tesontis concuti-
L LI. s. Heredi noa competit ; quia sussicere ei dcbet,quod pecuniam a defuncto datam potest condictione ob turpem cauuanta
Thes X. Causia hujus acti is delictum calumniae est probare autem debet Actor, reum accepisse pecuniam, vel jussisse dari alii, ut negotium faceret dein , quod calumniose acceperit,dc dolo malo, vexandi adversarium, licet secutus nondum sit exitus, vel ca