Thomæ Bartholini De pulmonum substantia & motu diatribe. Accedunt Cl. V. Marcelli Malpighii de pulmonibus obsevationes anatomicæ

131쪽

x18 TR BARTHOLINI Tandem ut huic controversiae finem imponam , nullani agnoscimus urgeniem causam , ut in dilatatione thoracis pellatur loco aer, quia condensari potest ad angustos terminos redigi, non secus ac culcitra phamea , praeser-. tun ex plumis leviorit . inatum Isai dicarum, Vulgo diistarum, nobis familiaribus , quae amplum locum o cupat si sibi relinquatur, sed compressa, angustissimo pacto reconditur. Pari modo aer thoraci vici' ad fauces ne- .Eessario non pellit ir, sed se colligit constringit, ad angusta redactus, quod . variis machinis edocemur Inhydrota bio aer admota frigida manu, vel asaere Maemo rigente , constringitur minus pactum implet Densatur idem aer, ut sibilum emittat, si, ut loquitur HoratiusAE . Serm. 3.

is aerem agellis aurigae pere tiant. Sile chalybis attritu excollecto aere scintillas suscitat. Aer postquam tota die radiis solis perfusus est, tepenti noctis umbra crassescit, in aquam ii. quescit, sicut operose deducit JU. Pere. Fabera a Panehym. c. Susceptam aeria condensationem illustrat insit

132쪽

. mentum PneumatOlabium pro halitu: hiunan, cisagulando in crystallos . estiis nila de1criptum a Fabricio Bareo Ieteo l. s. Diss. Resp rotundis euripis ericavatum, eri utraqWς pyre e ro- stratum. Huhus inferior tubus e vitri medio prope idem in nivis acervo est: sepeliendus. Pos modum aer en ore naturali respiratione per alterutrum ro- V, ς' u PQ, Mi*ri-m Vlixeam est intromittendus dum enim per vitreos circulo intrus '' litus Limulatur, friagidi mii isterio iii aquai, distillatur. Hinc in urinali vitre aperto conci a sub dio rep'nitur, quae lente e Vaporans nimbicantes cry los eapillonim -- β' dispertitos conςrςscit, dyspn oleis, - tiles si in liquoribus convehientibi s propinetur. Quanquam halitus nosti et Purus non sit aer, tamen nihil in halitu ra i agis condensationi aptum quam aer, Princeps haIitus pays, In selopeio pneu amatiqQ aer intra canal*m comprimitur, in oring.adrusus, malum. Di tum autem condensari possit, demini strat p. a refram in Hydraul. Prop.

133쪽

ia, T, B A' Cartesii subtilitatibus addictus it Doctus Abrah. Prataeis, in amicis ad me literis, negat ullam assignatam a me causam , qua haec condensatio fieri ponsit, quum nec a natura interna aeris, nec a causa aliqua e Xtrinsecus adveniente Contingere queat. Utramque jam causam conjungo, in nostri defensionem. Ab interno principio tenui raro eam aer vim habet, potestatem , ut condensari possit & rarefieri. Illud quidem, quando arctius inter se coeunt expansae Particulae , quae lanae instar laXantur. Poros aeri messe suspicatur Bo, is , qui implentur fuliginibus in Apiratione. Fluidum est corpus aer, &modo an sustos limites amat, 1 in se contrahatur, modb amplos , quando rarefactus extenditur, tela laκ4t. Utrumque EX terna causas consequitur. Nostra aeris compressio ab eadem fit causa quam carisus advocat in eo pellendo.

Famemm facile condensatur a thorace dilatato, quam loco movetur, imo

facilius quia in pulsione duple Vide-tur actio, condensatio & condensati de loco depulsiori in illa vero simplex est

Compressio , quam aer facile patitur Propter innatam substantiae raritatem, sive beneficio pororum, sive Vacuorum

134쪽

matiorum, quae aere Vacua eruntur.

in quam rem Itir, xandram cujus Codicem M. Stum dono Antoni Uri mani Illustrissimi Mnatoris Veneti, pon sideo . in Praelatione Libri de Pneum lic s. ita interprete Civm M loquiatur: At aeriscorporali ter sese quidem

cohaerent, non tamen exomni parte,

sed intinecta babent ii tervalla invi

tam vacua sicut arena, quae est in lit totibias lari Waninio concipiendum est, arenae parti rulas corporibus aerissimiles esse, aerem vero, qui inter par ticulasaurorae interoicitur, similem, euis intra aerem' contentis. Quat obia vi quadam accedente aereinde lari cont/ngit,4 in vacuorum loca.resudere, corporibus matter naturam intexisse,'mpressis. Rectius tamen alii aere quidem vacua, non aethere re dunt, ippe hic omnia, etiam quae M Qua putantur, implet. De quibus db suciant qui in Vacuo occupantur, ,--inet enim mihi Esenricio Regius Itra

te M Professor Clarissimus, qui Cam, is olim finem . per literas amicas a me explicatione dissentit, quia mi fiunmam suam fluiditatem , facillimε in locum commodum impelli, intella ecimvira, suo citia, inturbari,

135쪽

dissiculter autem , -- nisi magna vi Propter vehementem particularum suari . perpetuo inter se volitan- tim , Xpansionem, dilatationem 'ab aethere sive subtili materia, ilium continuo vehetnenterque percurrente,&agitante, factum, condensari. Quod in clopetis fontibus pneumaticis, is ni magna vi condensatum reci- .pientibus, &deinde eadem vi cum impetu eundem propellentibus, fit inanifestum. Ut acuti ingenii Viro breviter satisfiat, notandum, non ita arcte aethe ream illam mi eriam aeri crassis nostro combinari, quin facile expellatur &soris aereis eminitatur Mevis urgeat ea D, quia, aere nostro est multo tenuior,

coelestibus lynceo DiaL . de System. Munes ab aere nostro toto caelo differt motuque prorsus diverso move,. tu , sicut fusius demonstravit m nissu mu ' peritissimus in fari ait Astronom. Dan. PrognOris in qui coelestis hujus materiae origi- item aperit, quam eandem credo cum com hulis aethereis a Cartesimorum factione tantopere depraedicatis,)- eae' lo ad os&minima nostra derivatam continia 'innos moramena 'mnia

136쪽

apud nos implentem. itur quia arctior nulla intercedit copula, haud dissiculte e

Compresso aere aetherea materia eliditur , neque necessario compulsus loco aer fauces ingredituriquum ubiq; obstat. cula inveniat, quae aeque comprimant, atque thoro Deinde advertendum, quanquam violenta ea sit aeris condensatio, sicut in clopetis Tontibus,tamdiu tamen compressionem ferri, donec in cubiculo crebris inspirationibus rarefacto locus tur se Hic mdi , eque ea mora repugnat aeris naturae, quum videamus in pilis lusoriis , quas Ballonvocant, aerem diutissinae servari condens itum,& in vesiculis suillis, vinisque inflatis in peumati s selopetis, quae inflata annos ferunt. Denique aer ob summam fluiditatem dissiculier ad certum locum determinatur, qui dissi tus sit, quia in viae tracta dissicit, comdensari vero sine ordine potestncillime, qui prementi thoraci vicinus est Uodilatationis ratione modάα iis

pro varia aeris necessitate, motorum instrumentorum robore. Magna consepressione opus hic non est aut vehementi, quia nec diu compressus aermanet, nec ullam Nim in dilatatione

exserere debet , sicut aer i in stlopetis

137쪽

Haesisque nasii vi compa δε

rumpentibus. imus adhuc impetus Cartesianae Vim tutis est sustinendus , antequam hinc

digrediat. Alibi illa mihi e longinquo

visus , unde minus jam terroris incu- .rit. Cmae -- .no imo , Vir sincerus, Medicus. me disse sentire videtur p. a . oeconom. nim sed reapse convenimu amice. Contanori aerem posse contra megat, ut idem quantitate, i. e. absque ut sui diminutione minusquamarito. iisci oecupet Gai Menus condensare posse concedit, quareditius vi quadam letessionis pars subtilior seu aetherea ab eo separatur, qua dilatati vel rarefieri aerem oemplo Vasis vitrei ovi formis demonstrat. Ita Nod una manu aufert, altera rectilita diam eximia sibi di illa materata, qua visebat aer noster, neces. cupat, quemadmodum ab eodem aethere dilatatus , ampliore loco indiget, ut etiam in ea emplo addit ho quam e vitro vi insigni Aprimyt; non quod illa aethpte, remia premat, quia est immaterialis, sed quia aeri per AEt

Mmmedia Uit, qui amphoria loci neces-

138쪽

, De P -UM MUL V. rassitate sedibus stus aquam pellit. Daque

condensari potest aer a thorace C.'-ctu locali S. Quaerenti, quonam fe eat, e eodem laudato Hogelando sua Q. respondemus , quaevis corpora absque ulla vel minima resistentia penetrare ac perfluere. Quicquid sit,bono omine pedem figimus .in aetherea aura, i inuis pia donec omni respir'ti0'ς cessante liceat Sidetis4n umerum atque asto succedere coeli, ut itu sine temporum im ter vallis aut aeris vicissitudinibus aeter . mim spiremus Nam predi I isti in L

' sunt Autumi bra coelestia.

Diuiti

139쪽

dius prosequor, ora tulit, ut aliqua circa pulmones diluentius perscutarer , quoe alias mihi visus enim veluti in umbra deprehendisse; haec qualiacunque sint, tibi reor communicanda poberis tum iis posses genio, in anatomicis contemplatione geometricum oculum, qui ita solo veritatem, aut falsitatem e rebus co git observationibus istis adjicere.Tuum erit hae inventa, vel ad usum melio rem dirigere vel utantem adhuc meam mentemauo asserere in verbo. Putabnum substantia , vulgo censet carnosa, utpote quod sanguini suum debeat

140쪽

'debeat ortum, nee epati nectiem si milis creditur, rideo rubere pulmo nem in laetu cum solo sanguine nutri tur,4 consequenter ut carnosum Viscua calida is humida pollere temperie omnes fatentur Diversam tamen su, stantiae naturam accuratior sensus , ratio videntur ostendere,diligetati enim indagine adinveni totam pulmonum

molem , quae vasis accurrenti Sap

culas orbiculares,& sinuosas efformant. veluti in apum favis alveolos ab extemsa cera in parietes conspupimus hae M iem habent situm, connemonem, uis eAtrachea in ipsas moX X una HI alteram patens sit aditus, tandem desi nant in continentem membranam;

Hoc demonstrat sensus in plumonibus mori ab animalibus erutis, in quibu a et pug*ntibus perspicillis observan- tu an extima superficie infinitae i Vesculae aere tyrgidae, easdem etiam in eodem secto per medium pulm ne Sine 'Ninanito observare est, licet ni . nume*δε minus conspicuas clarius is