장음표시 사용
131쪽
Ios pressus inter desertae arcis rudera reliquiim noctis, aegr mad dilia corpus coniniuriani tuitus substitit; dum exacto diluculo, Pr electus arcis
qui Pit tecti absentiam morbo improi putarent, alii pol alios affluerent, omnestus erat , quod cum diu si urbe latei parataei sed adinonitus Medi-
quem, numero licet oppidanorum viri is imparent, con-m deteri e noctu ui rem
ii apud caudis ignaros allacia mem tympana pars improvisola , Medi- lde debilitatus, nil aido atque utraque potatus arce, in vacita i nir i tortia cum maloriit. ne ira, animis viribu nitribecille praesidium urbe exturba-
rius omnia late belli tumultibus implebat. Vt
iuortim revocatus, ingentia cumul Hem abi edere sit coactus quanquam corruptae lati etiam certaminea
novam fiduciamque phortia eri olire i
iat, quia belli aleam tentare placuit. rat, qui stipendia nil pi Atumultum proni Piscarius igiturificiendi belli occasio-
li Omnium ait ina in capellendam animat ' Ne rei u
Putea ius in hist. Me icea his ei bis diuerit.
132쪽
ros Liber II hortarum. An Ch ne ambigerent potentiam maximi Imperatoris etiam de vinci ut bella sunt , ii Iedimenta quoque obiicii, in angustiis autem rerum amictu es , mora inferre, quamp pcndium merurgi . Haec se illis uere, quos sciret fama de derio duci. Sed stultum m litia pectarent Guar post victoriam assore Notum , ct infericitate seu contemptum eribilo se hostem superari jugari pose, nuper virtute ipsorum victum atque ita ita cxpol om ipsum quidem iam adesse Regem post tot clades, non raso imum , sorici essent sed augmentum praedae si viciores Circa muros unius urbis usidere, lente a gere , victi ima immin Miser, exhaustum robore exercet tum , abiisse bous cum re- iquiis tantum copiarum rei afore ; in obsidionis taedio potius , quam otio elati ut se.
Nil, e ingenio hostium dicere, omnem in primo impetu, esse sui nererit Jή suce funis re t ami quadam palea , aut spa plus lucis, quam gnu habent sic errorem omnem se ostentari magis , quam inferri, effundi iram ut desciat, arma
udum is animalia quaedam amisso aculeo torpent' mox in pavorem minas commutaria itaque aut mos sumerent Caesaremque cogitarent : pro tanto nomine fortunam ore.
Facilis arcior Hispanos corripuit hortim eXemplum Germani secuti pollicentur operam , generosium rati , trimestri obsidione obsessis opem popularibus ferre. Sed ampli iis quoque fata destinarant praecipitare Gallorum vota,&prostiato atque e X cimo exercitu regio , novis disi id iis axmisque Italiam distringere. Vt fallax fotunae vultus est, repentinam rebus mutationem una dies, unumque praelium attulit, cum magna pecuniae inopia duces Caesarianos premeret , non pugnare quoque clades esset Egestatem seditiosequitur , haec corrumpere spem relictam poterat. Sic vero is carius, quae in promptu non erant stipendia, rapere statuit,&quicquid miles stagitare , hosti extor-s. .i ' quere. Universum exercitum in duo equitum , quatuor peditum agmina bstinxerat. Primum ex Hi panis, Germanis Itali que, Secundum e lis Hispanis 3 tertium qua itumque e Germanis conflatum erat Ipse enim Piscarius
licet ne imperio pene ei et postquam Alphon sum allium patruelem, loco suo , peditatus constituisset ducem Tamen unus militum Ducumque arbitria, admirabili iudicio prudentiaque
hil j ju cita moderabatur ut ipsius consilium ut que pectarent universiaci incredi bili memoria plerorumque etiam gregariorum nomina ossicia, virtutisque, ac re runa ortiter gestarum aIgumenta ita complexus fuerat; ut enarrare singu-
, D . la, is pro cuiusque indole ac facultate laudem impertiri muneraque imperare nosset. Ita duobus ad Gallorum castra transfugis militibus , qui poenae ex delicto imminentis subter tigiendae gratia , fidem militiamque Caesaris dese-eiant, usus denique est, facta sceleris venia , ad obsiestas in urbe cohortes pe-Luaaria iuniarum indigentia Utcunque suble Vandas cum revocatos , magnaque vi aut mum i inter vestium simus oneratos ad hostium castra remis erit ut hinc ad urbem ei opportune transferrent Q 'd inter mutuas velitationes in gni illorum i- is , de , de obsiessorum solatio perpetratum est Temerarium id videri poterat, nisi
, iam in Piscarius, egregius animosum e plorator, perfidis etiam fidelitatem expe-
itae Potuisse Paliarte iii Lenio luc irascerui ei castra ex inoei s editioni oc-
133쪽
currebat; dum caute alios largitionibus alios promissionibus ad spem magna Volun areni iti pugnandi erigeret Ingens ad victoriam mometri uni P anci-ia bacili cari diligentia ei e lem, missis etiam legationibus ab Omni pl. gnae conlilio avocare batur quod Caesarianti. H in ilit enis lem , diuiti opsam line rebellione toleraturam noni navi intra . Ut poterat, litorum numero ac robore e nubia: luetiorum Italorumque si cum nec quicquam hostibus de virtutis ata irasti iri tinae periculus elia, cui irata ulum Oppirgnationem Calamanis impunem iacturus. At illi cogitatio- erant ex qua certam illis victoriae spem raro ad immenii:m prae iii a Diorem a luam animi ala re at, loria traiic ille cuin credere
S. Ange i opulenta annonae merci bina copia Pyrrho
desiererent. Huc munitis opportune caliris ipse cum delecto milite, Vallio
a muriam oppidumque coiilecit, hunc tanto certati narruen-r,repentino metu artaliternata,
itreis in Pyrrhi oculis repertis Caladae murumeratu. Ex se equis , beri- . Saballant i, quo in vario te alibi blaad
inphator, paternam apud Neapolitanos hereditatem , aeret alba dux
i e velut illus admovetur. In quo Joannes Medices Gallicae ri invectus, vim tantamidum ut veteris in ilii gerent caputque ac vitam pro
Vil l. receptis, Caesarianis locum Circo
Parcum Itali dicunt vicinum ad ignobilem Pratae vicum cella , quem sex a stadio-
134쪽
I a Liber II historiarum An hy stadiorum inter lallo, vix a Gallorum liuinitionibus dis tum , hostilia etiani
Praelii aleam non temere subiturus Franciscus videbatur utqui nox is vastis '' operibus adaggeres. follas,ac propugnacula castrorum adiiceret in dies nec his, ciis illitate tantum sed de commeatus abundantia hostes vinceret; ut qui sui ιυ-. se contra emis inclementiam , omnemque aeris injuriam latis templorum pG propu ricibus tectisque collegisset Ticinum gemino iunctum ponte ad frumentan- g ' μμ durn in potestate haberet,inilitem aleret nulla stipendiorum indigentia e Xace
2 batum Piscarius ut pugnandi necessitatem hostibus imponeret , incredibili
stibi. f. Vigilantia at que audacia Gallorum opera stationesque Xplorabat; nec diurnuti arus nocturnisque tantum pro loci commoditate velitationibus , sed iustis quando- que praeliis hostes fatigabat factumque , ut dum umbratili per tenebras irru ptione castra diversis partibus lacerasset, ipse inopinato evem ii vicinis extra stra stationibus expugnatis , intra valla cum es use fugientium turma admissum ris sit, tormenta in Praefecto capto occuparit. Dubium nulli erat, quin eo tempore f. i. c stra regia potuissent, nisi ad fortunam hanc imparatus Piscarius nul- . post terga ubsidiariis cohortibus accestisset. Ita locum desierere coactus tenetrat laetari hoc casi magis, quam uti potuit. Nox tamen ea coeci terroris discriminisque plena Gallorum audaciam alacritatemque vehementer attrivit. Q lan- quam gens brumalis injuriae vigiliarumque inter hostium incertos conatus ducenda sum impatiens , aperto campo semel simulque experiri hostilem vim mallet , quam ij perpetuo calamitatibus vitae , victoriaeque spem extendere.
Neque Franciscus ingentis animi inuaeque propemodum fortunae se clarus Imperator, pugnam defugiebat, quam sibi non minori fiducia, quam Caenti Pisca- sta is motus addixerat. Ergo proximas intubsidium cohortes designa Salallium Prin-Gazor cipem devictolia terceptoque Hugone Mon cada , non infeliciter contra Ge- nuens es pugnantem Savona acceriit. Tramulium Mediolano cum magna praesidiarii militis parte adesse iubet: Mommorant mira, nonnullis ad insulae custodiam relictis, advocat. D anquam Salallus intercepto aditu , caesisque quatuor millium copiis, parem cum Mon cada sortem inter vincula adierit, tanquam aleae sic belli casi mox victor, subito victus. Ita collecto citra Tacinum Xe citu intra castrorum septa Rex substitit , quae fossis vallisique praealtis exurgebant, praeterquam latere dextero , quod muro Circi de sensium fui tutumo uevidebatur Pierique Ducum, qui bellicis artibus experimentisque clariores apud Gallos censebantur, Galeacius, Trivultius, Palicia Francis cum a pugnae consi a s ac discrimine avocare con. Hi sunt. Quid enim perinde ultimi ac temer tutis plent i , ciuit Palicia , quam regi capitis, imper e simul GaI fortunam,
'Drtati m atque columitat in Π certammis perret lo ob cere ' Ouid festinamus cum vitae salutisque discrimini ea incertam victor po e cera impeneat he exploratam habem tt ' O nsola usto mora pro ligar. LXIII
135쪽
ra te cere sentiri. In utilis inbur erreis obuimus actura urbis qu-mto in exercitus luturae l. mplebim: 'ous a ,-- tarernium vi litiae aspirantium numero c. rah. st rium voces fuit rur tim miseria ac querelis alis habuit,quod ab homine ne itia tranatina ido sed praescioci,at ire ad irae Pontificis sententia perscribebat, eadem anciici avuncu- monebat. ivet tus. iiii solerti ingenio intillisque ambus in B,isio.
viniam pondere , aratisque vitio a puli tum sit c sic t p ς' .. . .
νι obilitatos quem G ti OK synantes. Ita. Mob ciminia os, II Janu Gatis, hos tanro Eige, caprae suo. Linicaturisint pro capite. I nci e fretus ritianquam anxia deliberatione suorum cum c riualiae X limet et , tamen ea tibi in t arbutatus, ictim honore at ille .li in I: Onere piae viri i ta climi e-loisi ut cetrate quati ..dare cuin dedecore maluit.
136쪽
11 Iiber II. h oriarum Pori δ Cae triani, ac prae sertim Piscarius omnem ad consserenda manus o .casilon ni explorabant. Cum vero castrorum propugnacula absque ingenti su rum clade penetrare non possent visum est Piscario esset acto Circi muro Marabe tum palatium expugnandum eise; quod venationibus aucupi sique in medio Circi eductum, partem unam castrorum muniebat. Sal edo sibi uendi muri negotium Pis artus dedit quod magni laboris opus,arietibus denique integrarunt col ortium vi adactis, aegre per noctem confectum est. Vastio deinde patrueli fortissimo Duci, ira belli oppugnationem imperavit rem discriminis plenissimam ut familiares mirarentur, taciteque reprehenderent , quod heroem tantum nec Langi ni quidem religione motus, in tamna nifesta pericula conliceret. Velum ille egregius distacultatum contemptor, hanc siuam ratus gloriam, quod praeceteris ervaretur ad ardua, exultanti similis, fortunam audaciae comitem sortitus est, ac praeter suam hostiumque expectationem absque offensione Mirabellum attigit , tantaque illud virtute aggressuseit, ut perfracto aperatoque aditu, Gallos defensores postes Jone deiecerit, signaque illic fixerit Hispanica ingenti praeda ex congestis in arcem mercaturum opibus, regiaque, qua hic asservabatur, si pellectile potitus. Pi carius hoc fretus succelli, nil cunctandum ratus , dubia etiamnum luce cohortes inducit, tunicis interulis super arma conspicua quod stris familiare lignum fecerat ut hac etiam imagine maloris, quam pro numero, exercitus terrorem in s. e. t.uatium Gallorum oculis animisque ingereret. Inexpectata haec Caesariani e Xercitus audacia, non Gallis modb; sed Italis fuit qua etiam Romam usque cum admiratione penetravit. Ubi Pasquiniis nuper, cum ad primum Gallorum in Italiam transitum relicto Hispani campo murorum esse receptaculis abderent, sic per ludibrium in assivo sicliedia simatentigabatur : Num qui Hispanum in Italia vid se exer itum d amissum ubique queri:
repertori sua manere pr. Hila Et Vero tam repente emergere , velut admaeum, e
sulcis militem , qui haud multo ante GalIs longe inferior , nec sibi re quidem campus ausus , nunc etiam uis in castris Gallum circumvallatum a cellere noli modo , sed tu invadere aude .at; hoc, Martis qualecunque in peritis ducibus experimentum plane videri eximium, dare&nonnemo Hii panorum fautor, ubi fama huius facinoris Romam invasiliet , sic famosum ejus urbis idolum re spondere ad nuperrimam quaestionen fecit: Rep tum mod)Hs anum mi item Ilias depra uaries Oam ut m in isto visium a V m castris Regem Galli aeqvi lioceres, ut silatatis locum dicaret carceris praeparatum. Ita incruentis Romae dicte
Dorum velitationibus tanquam in cona cedia ludebatur, quando Mars cruentam plane apud Intibi es tragoediam adorniabat. Jam toto esse exercitu Hispani clas Germanicus que miles in Circum , versus castra Gallorum est undebat, petiturus hostem qui ulper ad pugnam ted immaturis etiamnum rebu8, pro VOVaVerat. Nec Franciscus illa quicquam adversariorum turbatus audacia , Verti in praesentis animi infractaeque virtutis consilia secutus e Xercitum vallis castrorum eductum, recta ad Mirabellum tendentibus
137쪽
Caroli V. Ferdinandi Imp. obiicit ut occii patae arcis praesidium, opportunitatemque in pugna praeripe
lita eruit ut e civi itidelisiti iti ei totum exposit
ant ut ovi verbis utar in postremo Caesarianorum agmine Italicaec
sequerentur quod aquoso loco devoratis rotis tormenta uiblici lient , a Gau ρυ- - occurrerent. i iis , eo con mittit Pnilippuin λ:Onium ci l .im uiri valida cata-hracto itim e larant , expediti entis, aggregantibus is peditum mani illis ii celei iter parent, Aioties sub
le aue igniferi, cies in oculis omnium prospere ge- ita Piscariuin, licontra vir pugnae a inspecto regio excercitu quem nequaquam endum , rebusque omnibus et il
citato e illo proripti it sed e
im, sed novo coiisilio, quod ca iis osse ire i
turae equituri, in lius audaci adni&Mnu ueteoonen Provecta Germanis
138쪽
lr Liber II byloriarum An cfr facile iubmovetur,&m stibiectam Vernaculae vallem faeda pertiirbatione detriaruditur torme tua lue item Gallica citatis equis admirabili ibiertia&celeri tate in O nes partes opportune raptata, irato ite petebant ut Hispani demis iis etiam humi pectoribus vix de poesito risicci benencio pilas evitarent,dc La notus d Alarco paventes alas rusticanae casae , quae ob ectu ipso forte protege LXIX at applicare cogerentur.
o tibia Vero Erauciscus his veluti non dubiae fortunae initiis suopte ingenio
Eum auis sit Orum hortatu vehementer incituus , quin dato signo procurret et minie uitatu di: bitavit . Idem ceteri faciunt mante alios Pesicia primi agminis ducto dextero cornu Cae trianos equites impigre adoritur. Is Gallorum impeti is ii ut La nolo gravis, atque terribilis fuit, ita pollea muliorum opinione vit. u. h. est Victoriam manibus Regis haud dubie rapuisse : nam praecipiti eo dicea taliam no a modo Helvetii nigrique ei mani, nequaquam pari passu subsequentes,Ge m ' qui tum praelidio sunt nudati ; verum etiam tormentorum usu magna expal'. ' ab sui latus, cum libratores celsare cogerentur, ne Regii agminis effuse praeterv ,- ictibus terga limul. latera verberarent. Cetertim aetate nostra ab equitat Hilio. unu quam alacrius atque validius est concursum cum veterani utrimque duces,&equites, flagrantibus ni ruis, non de gloria modo , quae una maxime verae virtutis aciem exacuitis edde Italiae imperio dimicarent. Galli vindic te avidi unum ante alios Borbonium , uti Regis Egentis, cum ignominia perfidiae , desertorem omnibus pugnae locis requirebant: cum ille ad tutiorem LXX promptitudinem, Pompei a nos amiliari traditis in lignibus, tunicati privat equitis habitu depugna Iet. --.. a ipsi argςntea in trabea, cristis , citra maxime proceritate conspi. v. in Hus,colaortantis ducis strenui bellatoris munus in plere ,hostilem aciem confisai, o citato equo perrumpere aggredi Obvios, turpura auroque praecipue ins-N c m nes In eo unaultu erdinandus altriolus, qui originem a Macedoniae Re l l . bus duceba du i ii istris , regia manu confossus cadit inernitur de go Caia, iniri donius alae Pi cari nae legatus: ex illa d .io discerpuntur, Se Noricus equitad stiiset tus, quem Ferdinand is x Caris Erater auXilio miserat, dum impi repugnana
s. penu Laonii atque Borbonii ligna dc agmina nutarent. Nam vel ea re Gallii Sy., i, numero , Vix si peti /bat, quod Caesariani cataphracti levis armaturae milii Gifa . tum sub: id , carobant: qu deme tribus agminibus primi cum Vastio ad Mi rabellum pro lserant : ecunda ala ut diximus an : gris Germanis foede pubsa refugerat, tertia autem relictaeXrra Parcum, Duce Cui done Guaino, toti us exercritus impedimenta tuebatur Ala quoque illa mirifica nobilium Italo iaci rum&Hic 'auorumip Pso egi nec tiliaris , ut qu. a praelio non interfuitanulli
'δ' 'i βVς ς i m Belgam adolescentem consanguine si min in extra arci murum subsidere te se ullo modo
139쪽
Caroli r se per inandi Imp. iassenti atq; terribili, iactis ensibus atque memoria vehementer oecupatus nemi- s nem, qui accarieret omnino mitteret, adolescens patrui ducis iussis disciplinae praeceptrionali in parendum existimans , usque ad pugnae exitum immotus conititit. Nec ulla equitum obtestatione , vel increpatione potuit adduci , ut in aciem prodiret. iis de caulis laboranti Lano iore vix Regii agminis impe r xxitum silii nenti. Jan. Piscarius, qui admirabili prae sientique prudentia, ac intentis maxime oculis μή '
cuncta lustrando huc: illuc ingulis di ilicultatibus occurrebat , Hilpanos 'e,
sclopetarios circiter octingentos sublidio mittit, qui repente circumfusi a tergo μι-- ωa lateribus e ruta es 4 ut pilarum procella, ingentem equorum atque homi cl. demnum numerumpi iit His etiam appropinquat hallatorum gravis ar matura, atque ita certo praesidio tuti, audacius plumbeis glandibus incessan terrem gerunt. Quo accepto incommodo Regii, dum consit e re conferti nequeunt, bc expatiis alis minore cum periculo, e pugnare , se posse exilii mant, diibluta acie distipantur. Sed dum huic consilio tortuna infeltior occurrit ira xx ita pudore conglobati rursus in clopetarios deseruntur. Nov. At Hispani natura agiles levibus protecti armis retro sese celeriter ex 'U'- plicanti
tum novis Pil si docti, manipulatim in mai toto campo sine ordine dis undetur. Erat id pugnae genus per se novum cinuli crudui.
tatu, sed inprimis aevum S minerabile se praeoccu Ui pantibus clope taliis , praeclarae viriti Ai iret . nec
ullae, vel fortissimae dextrae , diu proficerent, quin coluerit a raris c paucis plures, clarissimi cape duces. equites, inulta caedes, pallim ab ignobili iatregario milite ste erentur. V. -- Ab alia quoque parte , iam Vastius promotis a dextero cornu cohortibus et . i. .i: Eucta ala equitum cum Anne Mommorantio prospere conflixerat, pro fit cornugatoque per scio petarios eius equitatu ipse ante alios interfectis libratoribus,
tor rientis tars Acci rari in eo concursit, quod non vi. .eetui praete , alitus V. tantius qui pollea summi duces . . evaserunt,sicuti ab utroque accepimus, peracri singularique certamine aliqua diu dimicarint eo quid eventii, ut non multo post Mona oranti equus allelii manu vulneratus colici deret, atque ipse cenati ab Eirer a Cen iitrione caperetur
Eo rerum suc ista tus alaccior minose in Helvetiorum aciem tor . ., . ,
mentorum amisi ii ta ruga equit limabilerritam, uob id haesitantibus animis o m. pugnam capelliantem adoriti:r tum verb, incredibile dictu, videre licuit gentem, paulo ante ab in i probataque virtute campeliit piaeserti in in acie fornald indam, cum disciplinae. tum innatae ferociae penitu, oblitam, inclinatis hastis, pugna detrectare, dc metu mortis egregiae, ab infami stiga tur praei ipissimum itineriti: n in numine, quaeritare, si ultra eos retentare con D 'frn ar que m. nis ora lint conante morantio Sedani, qui genti ita
miliaris , dignitate equirum Marcichalchus cum peculiari ala cataphracto- , . . '
140쪽
r 4 in II historiarum AR Chr. rum dimissis omnesum equis, in prima acie se pugnaturum profitebatur , adeo,
ut pristinum illum immanium corporum ac animorum vigorona ce este aliquod infestum numen , aut certe fatalis is Regi dies eripere videreti r. Nec minori deformitate eundem fugae exitum tulit alter. Hei ueti Callia acie S: Vae, ut numero cohortium plenior aliquamdiu immota constiter fieri cum cir-hrio , Π si si xii riquc siclopetariis perpetuo quodam pilaria obrue- n. i. x tur, Api 'i 'prissimi Centurionum, ut plerumque accidit in ipso primo or- tibi. ἡ- ος idiisent, conspecta demum strage regu equitatus ab ectis hastis ter
FeruntJoannem Diespaclisium, qui summam inter Helvetios duces auctorita- tem obtinςb t, cum cohortes ne tentato quidem certamine it rpiter fiigientes, Lais fis intueret Ur H DbVersu. ac iratus signiferos increpando caedendoque sistere,e-1. . on quiret, gravissimo compulsium dolore tantae acceptae cladi ac ignominiae sit per i elle nolit ille neoque prae sientis animi decreto pervadentem in consertos ho- μ' si es , honesti dime cecidiise Hanc tamen cladem Helvetii qui stuperfuere A-2 , , , δ' coni 'ogi formio, acceptam referebant, quod ille , ubi parum strenui fri .. R. dii H clua aiat triplaesi pectator, dum ardente adhuc pugna, cum integro totius si , , postrem agi an is equitatu in fugam sese proriperet, Helvetiam aciem egregiem ab HE densistis ordinibus praelium siubeuntem, transversa e praecipiti impulsione per-μ rupillet. V
Ceterum a dextero Gallorum cornu uni omnium peditum Nigri Germani,
ut in ipsa salutis atque Victoriae desperatione cum Germanis accerrime lon- stat riis in Edς pugnarunt eoque maloribus prope odiis , quam viribus, quae
ii 30 sunt Di gressi, quo ei seratis diuturna dissentione animis, neutris,
i, o. qui paulului copulsi pedureferrent,ulla omuin sipes veniae aut militaris mise--4 , si cordia relinqui Videretur. lndignabantur Caesariani, quod Nigri contempta& irrisa Caesaris Maiestate , spretaque auctoritate Germanici nominis pro Gallo veterela osten ercenariis armis, fratres cori sanguineos obsiectum atque oppugnatum venissent. E adversio Nigri maxime Morum existimabant pro eo s. . se Rege, qui multis Πnis pio liberalibus stipendi s aluisset, follissimam operam
tanqua n praestare, tueri sacrament fidem, d nihil On nino adiri ittere, quod voteranis
..Hiis an inusitata Virtute' de Os morte indicandam non duceret. luna appropinquarent acies' is hientio gradus inferretur , procedebat solus ante iagrorum aciem Longam ante ab Ausetiit Vindelica nobilissianis Dux Georg umbranispergum larcum Sithium et .va manu, clara voce ad sin utare , ii cor an ei P QV0ς n Sς di atroci murmure refutatus multorum simul petitus telis cito concidit abscissanaque eius cum armillis&annulis manum ovanta malis gregarni milς ostendit Tum vero sublato clamore a Caesari-