Sancti Bonauenturae ... Opusculorum tomus primus secundus, complectens primam, et secundam partem eorundem

3쪽

Duiligi

4쪽

SANCTI

BONAVENTURAE

OPUSCULA.

6쪽

SANCTI

JONA VENTURAE

EX ORDINE MINORVM,

S. R. E. EPISCOPI CARD.

ECCLESIAE DOCTORIS

COMPLECTENS PRIMAM, ET SECUNDAM

PARTEM EORUM DEM. Nunc primum in Gallia, post correctiss Romanam Vaticanam. editionem, impressus. Indices minusque partu in fine rami se a re Henturi

Sumptibus Societatis Bibliopolarum.

M. DC. X LV II. CUM PERMISSU SUPERIORVM.

8쪽

FRANCISCI LAMATAE

DOCTORIS THEOLOGI

IN SANCTI BONA VENTURAE

Opuscula Ρraefatio ad Lectorem.

Τ s i ex multis aliis S.honaueriturae scriptis, eius doctrina mirabilis Doctiis. apparet; ex opusculis inmen, qtiae multa dc varia composuit,tam excellens & singularis esse cernitur, ut luculentissimum inde praebeat restimonium,quantum inter alios aetatis suae scriptores in hoc gen re is unus excellat. Nam cum in libris suis omnibus ad eum omnino scopum collimet, ut flammantibus non inflantibus verbis, legentis affectum in Dei amorem accendat,eiusdεmque intellectum sancti Dsimis documentis illuminet, in opusculis,siviquam alibi, huic potis. simum curae totus incumbit. In his enim tanquam verus doctor, qui iuxta Pauli doctrinam sapientibus ec insipientibus debitor est, nihil a-.i.ιpra termittit eorum, quibuI vel eruditum Theologum imbuat, vel pro sui status ratione unumquαmque fidelem siue ad vitae institutionem, siue ad spiritualia studia, progressionEsque virtutum ita informet, ut perfectus sit homo Dei, dc ad omne opus bonum instructus P tro qui Bonaventurae sanctissimi opuscula diligenti studio perlegerit,de deuotae ac piae men ας 'tis mculis perlustrarit, intelliget profecto, quam sit amplexus eum, qui secundum doctrinam est, Molem sermonem. Is verti sermo omni aceeptione dignus senilem illam redolet eloquentiam, quae ex Augustini sententia,Wiros summa auctoritate dignissimos,planeque diuinos decet. Aeque

hinc fit, ve Auctor noster,nit hemio testante, profundus sit non verbosus, subtilis non curiosus, insertus non vanus. immo quanto eius sermo videtur humilior utar Augustini verbis tanto altius alios non ventositate,sed soliditate transcendit. Est enim sermone parcus, v xtate sensuum sa--. 6. . 3

eundus, sententiam pondere grauis,doctrinae claritate illustris, assecto fervens,mente singularis.rat αDς ique ea pollet eruditione, ut pler que in diuinis Seripturis dissicilia, in antiquis Patribus abo vin , in Philosephia&Theologia oeculta, in saecularium litetarum magistris huc illucque disti

Persa , coniunctim omnia in Geui aliquo S. Bonaventurae opusculo liceat intueri. Vrilitatem vero opusculorum eius nullus non experietur, qui in eorum assidua lectione diu 'illam mulcumque versatus quamcumque ex ipsis veritatem intellectu perceperit,eamdem quoque as ctu ruminauerit. Sapit,inquit Richardus,supra modum cordis palato, quod charitate conditur.J-Cuius mat riam non minus utilem,qu m iucundam atque copiosam Bonaventura saepissimὶ ulcans, cor penetrat, εc assectum inflammat, animάmque ipiam eo medullitias transfigit,ut eius um

Ormonibus di doctrinis, quasi quibusilam stimulis incitata, rapiatur mirifice in diuinos amores ''sponsi Christi. Neque est in re perspicua diutius immorandum, praesertim cum passim occurrant Clarissimorum virorum illustria testimonia, quibus Auctoris nostri opusculorum adeo probatur doctrina, laudatur stylus, commendatur utilitas , ut iis facit E quisque conuictus tantum virum admi tum qui tanquam lucerna ardens, Et lucens, luceat ardenter, ardestque luculenter. Com igitur, Legor humanissime , S. Bonaventurae opuscula inter alios eiusdem libros ob insignem doctrinam eum summa pietate coniunctam a doctis reptis magno semper in pretio habi- ,nescio qua vel oscitantia vel diligentia sine ulla ordinis ratione hactenus in vulgus emissa men tu penE innumerabilibus featerent de pristinI sui splendoris parum aut nihil omnino retinerent: per pretium suit,ut eum aliis Eiusdem operibus,ordine disposita emendata, aucta & illustrata Typographia Vaticana prodirent. Itaque hale mihi ab Illustrissimis Dominis Cardinalibu DPQgraphiae Vaticanae congregationi praefectis cura commissa est, ut conquisitis undique inmimpressis, quam manuscriptis exemplaribus , eisque diligenter collatis ad S. Bonaventurae opuscula restituenda ec ornanda omni studio incumberem.lussis obtemperaui, ut postulat ossi-ς j rati' : sed ob tenuem ficultatem meam difficile penit lis foti iubentium animo pro digni- axe satisfacere. Quare manum labori admouens perquisivi diligenter, quotquot potui, Au- 0xis nostri opuscula: idesunt enim iniuria temporum multa, si tercenis, ut apud quosdam; Σ. a.

9쪽

Diuisio opus

legitur,ab G seripta sunt aecum nulla inter sese naethodo c ligarentur, s ed veluti confula congeries qua amprie seserrent s non abs re esse eximas a uirmis, si iis prirnum incla sies ali. quot distributis ad illorum studium te, Lector, alite eremi k Idque eo nobis f.icilius fuit, lub ani maduertimus post plenam, quoad licuit, hortina tractatuum discussionem, qua talor poliisuinii uineis . S. Bonaven utra eprNic pyaestitat: Nam & ianam doeueri nam docuit . ec de Chi isto euis quo Sanctissimi Matre plenique sca ens fidelita in deuotione sa accendit; actionis' prae reaed citem. plationis,multis hae de re editas tractatibus, stimi remo ; ah denique rvli Oscis maestitim sui ordinis non solum ad vita perrae Uouem in Ilitarit, ted ut eoi dxm ab ad lacri illorum calumniis de senderet, stylum exacuit,& calumniatores ' les contra'bsimilis N pauperculi Francisci institutum superba colla erigentes proi sus diri sedit. li Atahan igitur quadripcritia ossicij ratibneni inqlia . tuor quoque partes S. Bonaventura se a omi a diuis Arar , qtiatum prima par continet illa in primis quae ma is vel ad speculathia η;vG ad Piacticam doctrinam spectam. Secunda vero dolis est praecipue, quae de Christo Redὸmptotc nostro . eiusque beatillima vi rgine inae re Maria,

Auctor deuot E meditatus, dc solut adcligata oratione composuit. 4 ertia avit m ea maxime com

prehendit, quae ad exercitia sprritualia attin i, quibu5 dictivorum 8c contemplativorum vita id struitur. Quarta denique varios redi acrios campi cclisur libros, qui resigionisAtiris praesertim or dinis Minorum utilissimi su ut ad studium vitae persectioris .inua vero de nonnullis opiliculis cςn,

trouertitur Bona uenturae sint, necne, ea,vcscpararentor curca ab inccrtis, statim post quarta par tem in appendicem redcgimus Ata bis qui altior opusculorum partibus pila adc secunda tomuni sextum S. Bonaucnturae oper vim constituunt, tenja -- α quartacbihi appendice tota auri septimum dcvltimum. Fia erunt autem ab hac sorte tria tantum opuscula disicincta qLix cpita alicuius

libri sacri, vel partis eius expositionem continebant,aυς alias d sacram Scripturam ipsi ii asant, in alios tomos reic cimiis. Etenim, Principium sacrae Scripturae, in quo de sacrae Script ae praestantia abunde & copioso Auctor sermonem instituit, initium dat tomo primo, ubi expolitiones S. Bonaventurae in libros aliquot I etetis Testamenti collocantur. Huic vero proximC ibidem succedit opuscultim inscriptum. Illii minationes Ecclesiae in Hex emeron. Libelliis praeterea,cui titulus est, Expositio orationis Dominicae, pro explicatione sexti capitis Euangelij secundit Mata thaeum, tertio tomo continetur, in quo libri commentariorum in Nouum Testamenti im a S. Bonaventura compositi, apponuntur. Cuius rei te Lector monitum volui, ne in sexto Et septimo tomo haec opuscula dc sidcrates. Aditinximus vcro huic Vaticanae editioni tria alia opuscula,quae seorsum ab his opusculOrtim tomis vagabantur, ut suis locis cernes, videlicet in quarta parte, Legendam S. Franciici, dc Biblia pauperum, in appendice aute, Compendi L=m Theologicae veritatis.

Atque haec in v niti crium de diuisionis ordine, quo quidem facilior potui acerit unici lique aditua ad inueniendum ea, quae iuxta propositas materias sibi videbuntur magis opportuna. Verum ut sie in classes distributa Bonaventurae opuscula suam integritatem, quantum fieri posset, retinerent. contuli ea diligenter cum antiquis exemplaribus impressis, & manu scriptis quaecunque reperiri potuerunt. Neque id solum suillat suffici Cns, quo minus multa loca vel mutila,vel minus integra, aut deprauata, dc quae nullum prorsus sensum redderent, in eisdem opus culis remansissent , nisi conquisitis fontibus sanctorum Patrum, aliorumve, ex quibus Bonaiien tura desumpsit, huic malo aliquod attulissem remedium: qua in re pro communi utilitate non p/rum laboris suscepimus. Crebro namque citat Auctor Gregorium, Ambrosium,Augustinum, Hilarium,Hieronymum, Basilium,Chrysostomu, & alios huius & inferioris aetatis scriptores quam. plurimos, nullo praefinito, aut praescripto libro; sed generatim, Muniuersim, his verbis: Ait Gregorius, Ait Ambrosius, &c. quandoque autem ex iisdem auctoribus suam orationem texit suppressis non sollim libris, sed etiam propriis scriptorum nominibus : ubi coniecturis niti oportuit, de ex materia subiecta, stylo seu forma dicendi coniicere, an a Gregorio, vel Ambrosio, Augustino, vel Hieronymo, Bernardo, vel Anselmo, Hi agone seu Richardo Bonaventura mutuatus sit. In quibus euoluendis, quousque occurreret locus ad sui originis exemplar restituendus. ta Lector iudicem constituo diligentiae meae. Hos vero scriptores, quibus frequenter noster Auctor ustis est ad rem, de qua agitur comprobandam, fere omnes in suis propriis ac peculiaribus locis ita ad marginem citatos reperies,ut Ec tuum iuuetur studium,&Auctoris doctrina non medioeriter illustretur. Denique adhibitis argumentis singula opuscula nonnihil ornauimus, ut quasi praeuia quadam dc compendiosa institutione introduceretur legentis animus ad ipsius opusculi penitiora.& diffusiora Interdum siquid contigit obscurum, adhibita notatione explicauimus, urhaec omnia legendo quisque perspiciet. Duos etiam Indices adiunximus tomis sexto & septimo deseruientes ; quorum alter locorum sacrae Scripturae est, passim ab Auctore explicatorum; alter vero verborum,& rerum .Quare Lector humanissime, quod ex nostro labore ad utilitatem trans ferre poteris, gratanter suscipe ; quod autem minus aptum tibi videbitur, ita nostrae aut inscitiae, aut negligentiae tribuas, ut ubi ego muneri, tu non desis animo. Vale, dc bene nobis in Christo

precare. ε

10쪽

ae E ECCLESIASTICIS SCRIPTORIBUS.

VLTi doctrinam proferunt,deuotionem praedicant multi,pauci scribendo libros docuerunt utramque : Bonaventura autem, dc multos superauit, dc paucos, dum eius doctrina deii tionem, deuotio instruit doctrinam. Si ergo Ecdoctus vis esse, ec deuotus, illius opusculis esto

intentus.

APPROBATIO.

ANTI Doctoris, qualem B. Bonaventuram tota colit Ecclesia, non sub modio, sed super candelabrum,ut qui indigent, lumen videant, tam clara quae edidit debent poni harmonia. Ergo prodeant ista eius opuscula. Prodere debere dico. Actum Lugd. xx. Octob. I 6i8. F. ROBERTvs BERTHELOT Episcopus Damasci

GPPROBATIO. IOANNEs CLAvDIvs DE ViLLE in aera Theologia Magister 8t Diuini verbi Praedi.

. cator, in sancti Pauli huiusce Ciuitatis Canonicus, Ec in hac Lugdunensi Dioecesi a Domino Dio NYsio Si MONE DE MAR v EMONT, Illustrissimo Ec Reuerendissimo Archiepiscopo Librorum censor designatus: fidem facimus, Nos Sancti Bonaventura exorssine Minorum S. R. E. Di vi Card. Albanen. eximi, Eccles a Doctoris, opusculorum 6 m primum, complactensem Pri--- , Se ι-- partem eorumdran, euoluisse ν Inque iis opusculis, non modis ab Eeclesia Ca- holica , Apostolica, dc Romana alienum aliquid non contineri, quippe abeminentississio in doctrima de sanctitate viro compositis, sed etiam sin quod potissimum, imbsollim, intendit nostrae Censurae mentisque acies , ponam enim in caelum os meum Vaticanae editionis codicibus ex toto corsormia vel maximε omnia inuenisse ad veritatem declaramus. Lugduni, apud S. Pa lum X. Cal. Nouemb. M. D. C. XVIII. DE VILLE,

R. D. D. THOMAE DE MEsCHATiN LA FAYE -- -i imprimendi faealtM. THOMAs DE MEscΗATiN LA FAYE , Comes , Canonicus , dc Camerarius Ecclenae Lugdunensis, Ec Vicarius generalis in Archiepiscopatu Lugdunensi, librum hunc, qui inseribitur, vascula S. Bominentura S. R. E. Discopi Cardimilis, Ecc. ut in Iucem edatur, iacultatem concedo. Lugduni 1.Nouembris, Io IS. MEsCHATiN LA FAYE , V. G.

Consensis Advocati Regi,

hi δ Ia RuM hunc inserinum, S. B., aentura ex ordine Minorum S. R. E. Discopi Carrinalis Albanensis, exi Eceis Doctoris opusculorum tomin primin, Primam dr Se dam partem dem complectem, typis mandari pro Rege non impedio. Lugduni quinto Nouemb. I 6 I 8.

PERMISSIO.

IB R. v M S. Bona entara ex ordine N. Minorum S. R. E. Disopi Cardinalis Aminensis, eximii Ecelesia DoctoruOpusculorum tomumprimum isseeundum inscriptum, typis mandatum in lucem edi permittimus. Lugduni quinto Nouembris is i g.