Conspectus medicinae theoreticae : ad usum academicum

81쪽

MEDICINI THEO RETIC E s

sicut vinum, sed magis adhuc, in ventriculo acescit, et toti corpori magis nocet. IOS . Superest et una alia reS, Uae et cibo et potu, cum sanis tum maxime aegriS, sive acutis sive vetustis morbis laboranti-hUS magis necessaria est, et saepe omnibus medicamentis et medicina ipsa praestantior; aer nimirum purus et honus, quo nihil ad vitam retinendam, et sanitatem conser- Vandam, magi necessarium est, uec quicquam ad multos morbos sanandos utilius; scilicet sine quo medicamenta alioquin P-tima et effcacissima parum omnino Valent, et morbi, natura leves et facile sanabiles, maligni prorsus et saepe insanabiles fiunt. Io38. AC enim purus venenatam illam mephitim quam sanislsimi etiam homines, et multo magis aegri, a Pulmone et Cute usque Xhalant, aufert, et per auras diffundit, donec tandem deposita vi sua pestifera, et ipsis et aliis innoxia fiat Puru praeterea aer corpuS reficit atque refrigerat, vi-

82쪽

66 CONSPECTUS Cap. XXV.

res fortasse mulium labefactas confirmat, cibi appetitum et concoctionem juvat, et putredini fortiter occurrit, praesertim frigi- dubias. In acutis morbi apprime necessarius sit, propter ratione satis manifestas; praesertim in febribus a contagio ortis. In omnibus istiusmodi morbis, aer puruS, et

quam saepissime renovatus, salutaris et necessarius est. In multis, aer aliquantum frigidior quam sanis aut gratu aut tutUS esset, et aluberrimus, et ipsi aegris jucundisamus existit. Non omnes vero morbi acuti adeo frigidum aera tolerant; Praesertim qui a frigore collecto oriuntur, vel in quihus pulmone multum afliciuntur, cujuscunque fuerint originis. In omnibus vero morbi aer calidia S, et impuruS, et morbosis es uviis corruptUS, et stagnanS, neque ut decet mutatus, haud parum

IOS'. Neque mediocri in morbis vetustis est vis, neque mediocris utilitas, ido-

Dei aeris, qui profecto in quibusdam mores

83쪽

MEDICINAE THEO RETICA si

his sola spes atque praesidium rest Ille autem semper debet esse purus, quod nullo modo obtineri potest nisi subinde renovetur Plerumque siccus aer saluberrimus

est: nil hirum qui corpus maxime roborat et excitat, et exhalationem per Cutem PrO- movet, et cibi appetitum conciliat, et concoctioni faver, et respirationi fere accommodatissimus est: VFertur tamen, quosdam a pulmone laborantes, sin aere crasso et humidiore, quam in puro, et sicco, et sereno aere, melius se habere. Interdum calidior aer, interdum frigiduluS, magi Prodes in morbis longis, prout hi vel a frigore, et torpore, et represia Per cutem ex--

Cretione, vel a calore et nimia laxitate et mobilitate corporis profluxerint. celum denique temperatum, serenum, modice Calidum, et prae omnibUS aequale saltem non subitis tempestatis mutationibu obnoxium, sin omnibus fere morbis saluberrimum est , et in nonnullis, in quibus remedia sarum valento veluti in Ilithisi, praestantissimum remedium. a Iogo VireS

84쪽

εν CONSPECTUS,&c. Cap. XXV.

Iogo Vire autem aeris, cum in inducendis tum quoque in levandis aut summovendis morbiS, tum denique in corpore aut roborando aut infirmando, nondum satis intelliguntur Argumenta vero et Oh- servationes etiam haud pauca non desunt, quae ostendant, aera in his rebus pluriamum Valere, Plurimumque praesidii in eo

esse positum, si modo administratio ejus esset plenius intellecta. A P.

85쪽

De remediis astringentibus.1o r. 'Uoniam, ut suo loco jam die, tum est (8 . et seqq.), partes

solidae humani corporis, vel per totam compaginem vel in parte tantum singulari, sive natura, sive prava consuetudine et vivendi ratione, sive variis causis morbosis, sive demum vi morborum quorundam praecedentium, saepe relaxantUr ultra modum, et debiles et flaccidae fiunt, ad vitae munera parum valentesa remediis qui busdam plane opus est, quae talem debilitatem et laxitatem corrigant, Partes Uenostras solidas ad pristinam et sanam fir- et mitatem

86쪽

o CONSPECTU; Cap. XXVI

mitatem reducant Hujusmodi remedia, Astringentia apud medico Vocantur. io et Talem vim partes solida animalium corporum densandi, et firmandi, et roborandi, res quasdam possidere multa docent, et praesertim ars illa communis ethene nota corii cortice querno aliisque

similibus rebus depfendi et praeparandi, donec insignem duritiem et firmitatem

acquirat.

IogS. Plurimas quoque res simili quodammodo vi in corpore vivo pollere, et Tatio docuit, et experientia satis demonstravit Modus vero quo hunc effectum praestant, parum hactenus intellectus est; sive, ut quidam opinantur, nova Particula inter pristina interponendo, quae has fortius annectant, totamque ideo compagem firmiorem reddant; sive, ut aliis magis Placet, parum vel nihil novae materiae adjecto, vincula tantum adhaesioni priorum

Particularum constringendo quae sic ad Propiorem

87쪽

MEDICINAE THEORETICA i

propiorem contactum perductae, materiam duriorem reddant. Praestat certe de re adeo obscura atque incerta nihil conjectare, quam variis opinionibus, ipsisque Parum accuratis, neque ad rent bene explanandam idoneis, neque usui medico accommodatis, nosmet irretire. Tamen satis certum est, materiam solidam animalium corporum, interdum ductis tantum particuli ex quibus constat in arctiorem contactum, citra ullam Vae minimam compositionis mutationem, et interdum etiam dissipatis particulis humidioribus quae

eam mollem fecissent, firmiorem reddi Medicamenta vero astringentia, num simili quovis modo, an alia Prors US ratione, suum effectum praestent, parum constat; nec multum refert, dummodo effectus ipse certu sit, eorumque natura et administratio satis perspecta. Io l. Multa sane, et quidem diversissimae naturae medicamenta, inter astringentia merito recensentur Omnia vero me

E a dicamenta

88쪽

a CONSPECTU; Cap. XXVI.

dicamenta quae hac facultate possent, vel ex frugibus, vel ex fossilibus corporibus sunt derivata. Io S. Innumeris fere in frugibus, inque variis earum partibus inest vis astringens; veluti in radicibus corticibus, lignis, foliis, floribus, fructibus, et demum in succis propriis spissatis; quorum omniUm Xempla esse posistunt, quercus, istoris, tormentilla, lignum Campechense, uu ursi, rosa, halausia, mala Cydonia, Pruna sylves ria,

granata, terras onicct, Ut VocatUr, gum mi hino, c. Maxima autem vis astringens in corticibus frugum fere reperitur:

quin et in radicibus astringentibus, et infructibus quibusdam similem vim habentibus, veluti in granato, maxima vi in cortice eorum plane insidet. Io 6. Balsama quoqUe, ut Ocantur, succi scilicet frugum quarundam resinosi, uter astringentia medicamenta annumerantur, et in quibusdam morbis proastringentibus

89쪽

MEDICINAE THEO RETICA Is

astringentibus remediis praescribuntur, neque inutiliter quamvis veram et puram vim astringentem plane non habeant, multaque ostendant, ea longe alia ratione in istis morbis prodesse. Io T. Vis demum astringens haud exigua inest in succis quarundam frugum, cum in iis qui natura acidi sunt, veluti succus citrei, tum quoque in iis qui natura dulces et blandi existentes, tantum postquam fermentati fuerint acorem et vim astringentem adipiscuntur. Sic multa

Vina, Praesertim rubra, quamvi recentia, et sua natura optima, vim quandam astringentem habent omnia vero vina, omnes

que liquores fermentati, cerevisia, &c jam acida facta, haud garum astringentia existunt. Io 8. Observat dignum est, plerasque fruges quibus radices amarae sunt, cortices plus minus astringentes habere. Praeterea, omnes fere fruges amarae nonnihil faculiatis

90쪽

CONSPECTU, cap. XXVI

facultatis astringentis possidere videntur, et reverae pro astringentibus remediis a medicis tape praescribuntur. Vi demum astringens, siqua herbae cuiquam inest, facile detegitur, non modo sapore illo aspero atque ingrato qui omnibus substantiis astringentibus communis et constans est, sed facilius et certius adhuc nigro colore, qui

statim fere effici solet, ut herba ipsa, vel infusio tantum ejus, commista fuerit cum sali Martis in aqua soluto, Io q. Omnia medicamenta astringent

quae ex frugibus desumuntur adeo mitia et tuta sunt, ut facile, et sine periculo, vel largius vel parcius, secundum ipsorum facultates, ab aegri devorari possint, eorummque usu diu continuari.

1oso. Ex fossilibus quoque rebus plurima derivantur medicamenta astringentia. Haec vero sunt vel terrae, vel metalla, vel

demum salas, sive puri, sive terret, sive metallici. IOSI Ex