Aphorismi politici et militares L. Danaei, expliciti mille et amplius exemplis, in usum togatum et sagatum

21쪽

Plinἱ- is Panet r. Melius homines exemplis exercentur, quam DraecePtis: quae imprimis hoc in se boni habent, quod approbant,quae praecipiunt, fieri posse.

Colum. lib. XL επ. I.

Nihil recte sine exemplo docetur, ac discitur.

' Verbis 8c praeceptis monemur quidem , sed

exemplis movemur.

Longum de Ipraeceps iver est per praecepta, breve dc efficax per exempla Plinius lib. 8, Epist.

Exemplis praemiorum ad studium aemula tionis virtutum caeteri provocantur.

Lipsus, Epist. I. decad. I. in epist. post m. Historiae magna dignitas est, & magnus fructus. Memorias legere prisci aevi , bella inter

summos Reges , populorum ortus & occasus' maximam dignitatem cum voluptate habet. Notare autem in historia varietates exemplo uum,causas eventorum, &ex iis sontibus derivare

22쪽

vare praecepta ad vitam privatam eommunem. que utilitas est, quae haud scio an malor esse pos, sit in ullo genere literarum. Et 'privata nunc omitto . Reipub. quidem de populorum gubernatio non ab alia magistra. Vt in navi dirugenda respectus habendus est ad Cynosuram;Sici in publiea administratione ad facta prioris aevi. Prudentia enim certe est, quae Respub. constituit, servat,auget. Ea autem ab eventu rerum;& eventus non nisi ab hist'ria aut ab usu: Historia non unius aetatis regionibus & finibus circumscripta est , sed omnium seculorum res gestas cum fide tibi ostendit.

Historia est bonym vitae speculum, in quo

cum eadem agatur fabula in mundo, mutatis personis , multa in illustri posita loco monuis inenta & exempla intueris,unde bona vitae mois nita capias,quae imiteris, turpia vero inceptu κexitu devites. Porro non tantum rerum gestarum narrationes. sed & rerum causas, consilia& eventa expendes, & ad usum tuum transs res. Fecit hoc Alexander M. qui ideo Iliaden Homeri, de rebus humanis terrestre quoddam oracuIum, reique militaris viaticum appellabar,& dormiens eam nocte cum pugione sub pulvino tenebat. Plinius lib. 8.epist.I .

Fidelissimum genus praecepti est exemplis do is

23쪽

aulatiL lib. 3. Instili. orator. e. Ioa Exempla plurimum in consiliis possunt, quia Deillime homines ad consentiendum inducum tur ex experimentis, quae apud alios scelicem habuere successum. .

Historia liber & tuba viventium est, qua mora tui in medium producuntur.

. . a . .

Quaelibet historia continet virtutes , & v;ta diversis tum hominum o Versemur igitur in l ctione historicorum, ut ape; quae optima quoque&suavissima mella ex floribus decerpunt, non ut araneae,quae undique vene num ex herbis& floribus exugunt & excerpunta

L asus in epist. Lectio historiarum,utile est ad Rempub. Sceonsilia dirigendasque actiones tkstrumentum. Lips inpraefat. Politic. AL, Hos sus oliui ille eximius Regum I - . terrogatus, inam consiliarii bptirhi essetit. Mortui inquit, libros scilicet, & monumenta scripta Politica intelligens, qui nihil blandientes,nillil celantes, puram putamque propinant

veritam

24쪽

verItatem. Graeci praeceptis tali quidamst

abundam,Romani exemplis. Dis libao. Optime eonsult/nt , qui recum futurarum exempla ex praetetitis sumunt.

Historia utilita .

Imperator Baulius ad nilum suum Leonem p.s6. Per historias, inquit, veteres ire ne recuissa r Ibi enim reperies sine lab*re, quae alii cum l bbre collegerunt: atque illinc hauries, S bono 'rum virtutes improborum vitia; vitae lauis manae varias mutationes, & rerum in ea conversiones; Mundi hujus instabilitatem, & Imperiorum praecipites casus. Et ut verbo comis Plectar,malorum facinorum poenas, dc bonorum praemia; quorum illa fugies , ne in divinae justitiae manus incidas: haec amplecteris,ut praeinantis,quae ea comitantur,potiaris.

. Auctor in tabb. Geograph. Olai Magnide I fulis Septentrionalibus,ait: Qui ad gerendam Rempub.se accingunt, spe

prudentiae supremae in ipsis rebus agendis asseis quendae, duobus potissimum studiis , HIs To-R I A nim. & G E o G R A P HIA ut plurimum indigere videntur. Illo quidem ad hominum excellen rium praeclara facinora dignolcendum, a ltero ad locorum, in quibus quaequet facta illa stria perpetrata sunt , circumstan tias mem oriae commendandum. Inde di eutiua ad regnorum administrationem, exterarumquz

25쪽

mmque nationum regimen prae eaeteris acceris suntur, qui diversa loca peragrarunt, urbes rias inviserunt, mores ritusque complures viadendo con notarunti. In quo cum Veterum tum Prudentium quorrimcunque Principum vestigia sequi creduntur , qui curam non minimam. . impendebant , impensasque non mediocres e

fundebant etiam liberaliter ut per diver'

quantumvis. remota mundi totius climata viis ros ingeniosos, reramque peritia sagaces em ctos.cum festinatione dirigerent,ut earum,quas per se peragrare non poterant , provinciarum

livendi genera multiplicia investigare; in com

munemque mortalium usum scriptis mandare, stragerent,&α Historici est noscere GE OG RAPHIAM, CHRONO GR APHIAM & GENEALoisor Aso & pollere. I. ubvdecear, . narretis 2. inemoria,ut recte narret,id est, oris idine,ne peccet in Historia. 3 'Facundia, ne. hae istet.Si namque labitur,vel vitio linguae vel meis moriae labitur.' Si benedicit, mecim , nec millo hallucinabitur, & ira cum prioribus u paria secerit punctis,omne cumlaude feret punctum.

APHO

26쪽

POLITICI

EX THUCYDIDIS

. . Historiae libro I. Cicero. Thuyides brevis Hr,sus ias, aestam , sententiis metu, quam verbis alun-

m Demosthenes octies desere sit Thucydidem.

Lingua Gallica assidue lectitasse ferunt.

SV QCIDANEA OPERA.N T E R. populos vicinos crescens nimium Vnius porentia primum p rit inuidiam , ac deinde bellorum causas ac semina,quae variis aliis honestisq; caussis tamen praetexuntur. Invitia potentiae . rheniensium crescentis moris hellum Peloponestaeum. E. Belli Peloponesiaci causa fuit haec : Mega. renses prohibiti finibus ab Atheniensibus, conferunt se ad Spartanos, petuntque ut sibi auxilio sint: ut decretum illud Atheniensium aboleatur. Spartani Megarensium causam fuscipiunt: sed Pericles contra obnitens,obtinct Spartanis in hac

27쪽

2 APHORISMI POLITI cI

parte non esse gratificandirin. Ideo Spartana copias comparant, Regem Persarum Sc alios de auxiliis sollicitant. Sethus Calvisius in Chronico. Plutarchus in Pericle hanc belli Peloponesiaci caulam adfert, quod cum Periciles accusationem peculatus metueret, Hr summae integritatis , qui suas opes pro Repub. Athenierisium magnificὰ semper pffuderat ne ratipnes rpdderet, belluin Peloponesiacum excitauit, quod non prius finem accepir,quam se es Graecarum ei latum status

euerterentur.

- a Porentum vicinorum Ineendium ac beli aut a vicinis quietis statim extinguenda, aut ipsos quietos vicinos trahent in idem bellum, ac iisdem

malis involvent. Tota Graecia implicata bello a Corinthiu se Corerransibus primum commoto. Vita 2 stque sinem primi libri.

3 Vicinae calamitalcs pollus quum licet, absq; periculo spectandae, quam sese illis absque causa grauissima implicandum , ne tota clades in nos ipsos tandem quamvis duntaxat incendio superin Uenientes , non autem in ipsos incendii autores incumbat & ruat. E. Sic bello civili flagrante Inter Caesarem dc Pompeium soli ex omnibus Galliae incolis Massilienses, neque Caesaris partes secuti sunt, neque in

ubem eum rcceperunt, dc memorabile responium ei dederunt. Esse se socios Pop. Romani, C rerum in Praesentia, neque curiose, se inquirere, . neque sufficere ad inquirendum , utrius causa justior sie proinde si quis amici more ad se venire

vellet, utrumquae se absque armis veni tem ac . cePtur 's, sin bcllo veniant. neutrum. Dio. lib. ΑΙ-- Nom semper prudentiae est nolle cum aliis periclitari; sed demum ubi extra teli iactum dc periculum tutus in aliorum distrimin atque etiam post

28쪽

- EX THUCYDIDE. . s

post victoriam esse potes, alioqui aliis periclitan tibus quiescere no expedat. In oratione Corcyresta. E. Hoc praeceptum si bene observasse ut Clivenissis ducatus incolae, praesertim VVesalienses. cum Illustres Ordines Belgii sua illis auxilia &praesidia promitterςnt, non ita expositi fuissent praedae M. rapinae Hispanici exercitus ductore Admirantio Mendo Ea,qui eos centum millibus deserorum,ndi urbem agrosque illo tum diriperet, mulctavit, praeterea mille modios flumenti ab illis extorsit ac tandem invectis idololatriis Papisticis, eos ad tempus usu & exercitio religionis retarmatae priavavit. Pulchre Salus . in epist. ad Mittitiae inqui Videas eos, quos ignavia, aut prava calliditas, uualienis laboribus tuti essent armis abstinuir, acer .

bissimas poenas χΙvisse. r Nullus princeps a suis subditis juste punien dis arcendus est: dc qui id facit, parem in se legem flatuit, ne suos de ipse subditos puniat delinquenistes. Oratio Corinthiorum apud Osthenienses.

- 6 Maxime adversari censetur , qui Reiputavel Principi ultionem sitorum iubditorum

saranti obstat : maxime amicus qui eam j Vat. In eadem oratione Corinthiorum. Initiis potentiae vicinae nimium ac manis ne crescentis a vicinis mature occurrendum diasyncretisino resistendum. In oratione Corinthi inrum Lacedaemσnii, quod Usent Atheniensiu poten-riam eres erer est' in oratione Corinthiorum ad socios Lacedamonioso

8 . Bella noli temere , sed meditato & post longam deliberationem demum suscipienda.

In oratione Atheniensium ad Lacaedemon. Proinde,

Augustus Imperat. dixit illos auxeo hamo piscari, qui pacem bello quaerunt. Restissime ille qui dixit, Nulla salus bello., pacem te poscimus

Az Omnes,

29쪽

omnes. In oratione Atheniensium ad Lacademon.

E Sie Augustus Imp. praelium aut bellum omnino sust i piendum negabat, nisi cum maior spes emolumenti, quam damni metus ostenderetur. Nam minima commoda magno sectantes distriamine, similes esse aiebat aureo hamo piscantibus, cuius abrupti damnum nulla captura pensari posset. Sueto. in Augusto. Rectὰ etiam dixit Imp. Martianus ; Donec in pace invere licet, non decet Principem sumere a Gina , & rectὰ Comicus poeta retulit, omnia prius consilio, quam armis experiri sapientem decet. 9 Pecunia nervus belli. Io Bella non magis armis quam sumptibusseruntur. In oratisne Archidami.

II A mediterraneis adversus maritImis bella non nisi cum magnis sumptibus suscipi possunt, neque mediterranei maritimis valde laepenum xo incommodant, hi autem illis plurimum. Imoratione Archidami.

E Sic experientia comprobavit Hollandos &zelandos maritimos accolas parum incommodia Flandris & Brabantis in bello civili percepisset sed e contra Hollandos & Zelandos tanquam maris imperium & potestatem obtinentes, plurimum infestasse & afflixisse Flandros & Braban- ros r imo praecipuas sere colonias Flandrorum. Artesiorum, in Hollandiam & Zelandiam transmissas, eoque commercia, opificia, copias, & divitias suas transtulisse & comportasse videmus.1ι Nec criminationibus nec laudibus eorum qui nos ad bella secum & sua causa suscipienda incitare volunt, facile credendum. In oratιοπε-raehidami.

I3 Nimia segnities aut pigritia sociorum aut

subjectorum in ossicio faciundo pristandisque

30쪽

ExΥΗVcYDIDE. shromissis, causa est, ut a potentiore meso, aut plincipe suo durius & praeter conventum trainctentur. Ubi de Imperio thenisulam in Iu=laνυ

immutaro asst.

14 Socij quorum opera strenua in bello, aut

non accersendi n0biscum , aut temerὰ non dimittendi. Inde enim suspiciones graves, ac postea simultates & bella nascuntur. - Devocatu a Lacedamoniis contra Messenios pse

dimis . E. Sic Sesadinus Tartarus , quem AEgypti princeps acciverat , ut Christianos de Syria dejiceret , pulsis Christianis imperium AEgypti occupavit, quad ut stabilius esset , Tartatorum venalitiarios, ad corporis sui caestodiam, AEgyptiis omnibus exarmatis adhibuit, ac florentissimum imperii statum reliquit posteris , qui non nisi a Selymo Turcarum Rege deturbari potu runt. Bodin. lib. s. de Reputa c. s. 1 s Qui prosper obcllorum successu inflatus est. ea quae necessarib sunt post victoriam cogitanda,

non cogitat. In oration, Corinthiorum ad socios. E. In Delici successu non nimis exultandum. Sia prudenter triumphantibus Romanis a tergo destitui servus solet, qui in medio gaudii triumpho inclamabat, Homo es. Similiter Philippus Maccedoniae Rex, ne nimia scelicitate se efferret, uni ex pueris aulicis mandavit . ut summo mane exibiculum ingressus, proin nuntiaret, haec verba. Α' Ηρ πω si φιλιππε,

Homo es Philippe. similite, idem Philippus Macedoniae Rex, cum tria sibi elicissimὰaecidissα sub ide tepus: narraretur, primo quod Olympicincertamine vicisset,serundb quod Parmenio Duς hostiira exercitus praelio superasset , tertio quod