Alberti Dureri clarissimi pictoris et geometræ De sym[m]etria partium in rectis formis hu[m]anorum corporum, libri

11쪽

posuimus pro capitib. ollae, id tii die peyn infusim. 2uivis End deo paustro. serenda. pudenda. pii bes die ichim filic pertinet ano et scrotum et virgula et testicusti. Sed iii mulierib. initium pubis di innis .pro nature initio idest ααlae . et imam pubem ubi desineret id tamen nonnusqj interpretanico, his verbio. ubi corpuο bifidum fit. Senspaldi desidepbs. e tremae naico. Und deo funderia. Semur das ober pepia. geminum fulti. Einpeis ung deoptino. Supra genu. Oh dein fiale. Supra genu interius. popliteo. Nedium genu. Inder mitte. 3n ipsum Tnder dei timie. Sura. ivaden. Hi et illa notata. midia et ima. 3temq, e teritio et interius. Ribia Schmpein. Rali. Sicinorrcn. gemini et ipsu nterius et extenus. Mons pedis siue conuertio peo. Dco fucoris'. xlanta. Die solen. Calcem dirimus densues. Ealcantum die fersen. aerac imi. arm. Dumeri. achfici. ale iachfen. Ξbruficuli id est tori die niaufe. Reyuo cubiti qui grecis est α- ubi cubitus in obliquum flectitur derelnpogon.

Dec sunt de qitibus quasi referre ad te voluimus. que tu diligentcr.v. cl. confideratio, et voluntatem erga nos istudiam nostra tuam conferuabip. o. Ex Qu.

12쪽

antiquorum extaret nihil. Conquisiuimus autem et nos non mediocritura neq; modico tempore nomina quibus latim reddere Disteriana possemus, quae q3 apposita fini non nos qui de praefari decuerit hed legentium erit iudicium. Quae vcsim tu qualia sim peropcndas cui si fatisfecero bona erit et de alioruin iudicationib. spes. Quos tamen equum fuerit, ut arbitror, erratorum etiam nobis cum tali volutate gratiam libenter facere. atq; haec nostra emendantes ipsos asi quid inclius proferre quod quidini non solum non offendet nos. fitd etiam vini ptatem cum utilitate nobis afferct. 2 re quid autem di ji inulare inuo, subiecimus appellationes partium in humano corpore satinas, quibus addidimus

partium thumani corporis nomina quarum fibris mentio fit.

Θitici put graeci vocant Be γήια. intelligenda est capitis summitas pro qua vetereo verticem pofluere. Sic fur aptos. mertex obliti media casua capilli girantur. Scrhinder iivirbis. occiput et occipitium. Duaden der sopis ob dcm gonigi. Radices capilli. J ari vacilo. accipiuntur autem fit pra frontem et tempora. Jrono. Si estieria. Supercilia. avgpracia. xalpebrae. Augscire dei. stafius. Diena te. Nares. Naissocher. Ubucca munde. Zic enim bifium in ore nominare coniunctionem labiorum id ist si grae

Scapulae. Schulterilai3hd . Dumeri. . Zorsiri. Jbidemq; notantur extare Dincri olba. idcst capita insertari ἀμοκούλκ id est acetabulis. Die ach Ribam. Jugula et iuguli. Das rubiem. Intelligenda aut cin est A eripi in it1ssae uita mediis iugulio. Jugus una ctiam satini di terc. accitis Die pruile. Quae siue axillae uci fieti. Notantur autem in aduerso et auersio corpore. Eramae. pnisle. papillae . die titillam. Infra inanias. underia pruilon. 3bidemq3 nominatur alicubi iniu5 silarata

umbi. satera. sub collis.ubi praecingimur. Onctus. die Napchen. Sinus coxarum. quod supra istas concauitateo extat, in quae coxae caput inferitur quae sunt κοδ λαι id ei iacet abiit a. Sr vocant plane; ιχ α .icrhustari.

13쪽

In libros ουμμ, i , asserti Sureri ni Mγομεια ad Cristophorum Eoltriini R . E . et docti f. Cum tuo may. impulsu hos libros Alberti cari stibi amicorum transirrcndos in

linguam latina fusicepissem. coueniens visum tuit. de tota coiicritone nostra rationem tibi reddere. Di ettuo iudicio commendaretur lectori b.et ego quasi te duce huius editionis viam mimis timide ingrederer.Cum igitur intellexissem nolud opcranissuam in trus ferendo sumpsi femuo tibi non displicere. placuit illas rationum quasi tabulas hoc loco e ponere ut a te quae gessissem comprobata olienderem. fieretq; hoc modo speciosius opus. allaturum etiam non nihil hoc misitatis lectorib. sperab i. comunicatione quadam animi et cogitationum nostrarum. Quib. si qluid hac in parte gratae a nobis opere na uatum fuerit. id omne tibi v. cl. debcbimi xxivax acscptum qui non modo avior inihi e literio sed etiam impulsior.

Cristophoro Colcro

Cum filo suasu fert indi Surerianos libros de pictura prouinciam ceperim qllidin toto opere max.appellandis reb. siccuti effemus placuit exponere tibi ante editionem de tua sententia vel retenturi illa vel mutaturi. Quod autor erquisiuit m aptis et concinnio corporib.e ingendio Hi longe quae pautes a quib. distare deberet Quae elegans et venulla membrorum compositio pulcritudo est, ideo nos interpretantes titulum, rammetriam in his libris doceri praenotauimus. Duc picturae dedit .vt Pinius ait Pimus parras ius usurpauit autum plurimum Eu phranor. qui et volumina de ipsa coposuit. Catimst nomen etsi habere negas nos tamen interpretemur comensum comensi irationcue. qἰ ita arte quae natura sequitur. ratio vestigatur qua quicq3 tale fiat in exprimedis rerum formio qualere vera fuisset. Dime tiendarum auten partium in corporib. cum duplc sit via. una altitudinis. altera satis uν dinis. discis hanc bifariam accepi inuo, tam quum in obliquis etiam imagini b. st in plano notaretur fatis inteflectum iri putabam hanc densitatio ciscit ad soliditatem couporis respectumelia.Eodem pcri inci et qua profunditatem vocant cum a dextris partis. retro quasi ceditur ut in obliquo capite. vcrbi gratia ab oculis ad auris. stitudinis quideratio longitudiniscit. Sed in pede ficii calce picurialiter cossiderauimus. Nam ille trafouessus longus citata obliquo designatio dati ix perpendiculariter altitudinis. Neq; te fit, giat siquando nominentura nobis simplicter partes illarum initia seu fumitates acci piendas sicut fere adiccimus, cum non fuerit ut opinor necesse. alicubi etia superuacuit, Nobis tamen ut in alieno opere non nimium audendum duximius. Iulo autem requis rat cum finciput dicatii rhumini adiectioncm praesertim hac voce facta e fumo capite, nisi fallor Eoeterum cum autor curiosa pcne diligetia erquisiverit partium in corpore humano nomina quo me jurationes ccntoreo essent. quibusdam elid noua imposiverit.

confido fore si studiosi versionis vel hac in parse difficiis talem intelligM. Nam reliqua praetereo quae et ipsa no positias facilia vidiri fuisse cum in hoc gentri quod imitaremur.

14쪽

hac quoque Durero

Nime notia nobilibus symmetrica ducta parergio Ilurima ui exiguo codice lector habes Quae dum forte legessimul hoc quoq; 'rte notatio Pictorio tantum non habuisse manu.

omnia iudicio certo cognouit et acri

lagonio. nihil hunc quod latui steterat

Eme mathematicao rco effet agenda per arico 'stomo hoc iudicio dexteriore fuit. Sitie forent aptis cingendae moenibus urbeοDureri potuit pingere docta manus.

Nec tantum pila it docuit quoqLqnalia bello Saepe etiam clari non potuere duces.' Non tamen illius hic locus sit describores audes Quas alio scriptao carmine dii us habct. Ru modo Sareri decora inmortalia lector Qui sapis eximii muneris instar habe. Ilius et patrice grates age Noridos urbi ἀradita per quam sunt haec monuintiata tibi.

Quanta fuce monumenta reliquerit artio apelleo aestantur varito utraq3 scripta socio Illius at nullum supercii quod dicere possis artificis pictum nobilis esse manu δ allor an Doec tiam Diircro fama futura est O poterunt tanti facta perire viri Non equidem credo quoniam quae perdidis illium tunc eadem ratio vivere posse facit. miuere non poterdi quae plurima scripsi apelleo Quod calamo tantum scripta fuere leui uos nitido plures conficribimus cere si bello. .

15쪽

xauca ut credibile est crempla reliquit apesses.

perdere quae potuit quaelibet hora noctias. Nos damus exiguo tot milia tempore quot nec per tres vlla manus scribat olimpiades. Daec michi millo alios Surerum possie per annos ruere conditio spem facit esse ratam Quamuis arte sua sibi iam monumenta parari Quae sine digna libris ne morerentur erant.

Namq3 quis hoc melius pingendi calluit artem aedilis fuit ingenio promptior atq; manu omnib. ille prior fuit. Omnes ille rcliquit. Quiq; comi aderant quiq fuere prius. Sicut in hunc mihi scripta docent. Epicedia vcne lacta magio tanti laudib.apta diri.

16쪽

Depicturus humanam effigi cm, hanc ratione fcquitor. n ypossitam regulani qua cffigiem qua iii facere vis longitudine fila excidat. lineam ducito eluo cuiuo picti iram c te placuit altitudinio. c ut lilia priin' pii iactus verticem; cxtremus calcem describat proque diuersitate 'miarum ut illas longas aut breues in animo cocepisti singulis fuas lineas accommodato easdemqS singulatim partitor Quare quoties cunq3 in sequentibuo partium num croo aud leo cos pctcndoo scias, cypatura totiu5 altitudinis a verti cc ad calcem usq; ei' cuius effigies in ii, tuta fit cuius unica illa linea diligentia fiumina distinguenda est quordi tinctio perueniat adriab parti bito adparico aut quinquaginta, aut centum aut quotcunq3 tandem partib: v jussit. Eao pars csomnos filionumoris notatas ad illam songam in rcgula ductam lineam rcferes.

sic vicum cius primo siue initiali puncto consentiant deinceps vero pro filaqiiceq; diuersitate discrepciat vi nccc fecit. atq3hac via pauciorib'

numeris longiorco pars co notabuntur et contra plurimo bmitorcs. fictautem de tota togitudine, dimidium ii iace. z. paro lsrtia. 3. paro quarta q. atq3 ita coii 'queliter. Qua octian ipsas hoc modo notatus partes ircopo o cerit vltcrius pro tuo arbitrio dimidiato in altoo siue parco sive iimpares numcroo Nam qui aliqj rem accurate metiri cupit. dum una ccrta partitione comprehcndere omnia nequit; necc fitiis c ad partium cominutioncm dc ertur.Quod a me factunt postea apparebit ope enim duplices spe triplices numcroo collocatos videbios magnoos inodios Iparco impares qbiis prox: ad veritatem rei pertingcre pos e in iis fum Eceterum numerorum corum qui a me designati sunt, compositio mutari et proasterius ingenio aliter v stirpari poterit, it ausem omnia quae et dicta hactenus a nobis fiunt ci postea dicentur inclitis intelligam tur. Illam regulam cum filio partib: ct partium notis quomodo facere docili hic appingam alite enim omnia huius rcctitudincm collare opor tet absq; quo immensus labor et temporis iustititas. vix omnium partibuni nominatas Iogitudineo in totius longitudinio statura a vertice ad

calcem v qi perquisitura videatur.

17쪽

Nunc quomodo institutam effigiem metiri postio ostendam Sit autem verbi taussa

prima effigies uirilis depingenda hominis bene habiti et agrcitis cuius staturae caput sipunice sit partio liliacam rcctam transuersam ducito, in eam perpendiculares lineas tres imponito, eius upacti cuiuot figiem futuram proposuisti. Amini autem linearum trium prima obliquae imagini tribues altera aduersae. Rertia. auersa s)is lineio νιralelis hoc quo dixi modo dispositio . Gensuram adhibeto altitudinio membroru id est partium notabilium a sumo capite usq3 ad imam planta. Eaqὴ ratione animaduertes in exemplis nos per sineao pcrpendicularco trans*crsis equaliter siue dirccte ductis per ut ligatam membroru altitudinem Disq; numeris distincta nota se. ubiq3 ad mensurii partis numero adiecto quo intuenti istatun innoteficeret totius huiusce rationis certitudo praecipitas vero transuersarum linearum bab inuenies is cepe tamen plures saepe pautiores. nominari.xtimo et fumo loco verticem. prox: infra clinici 'onti locus Instabanc supcrcisiis. in inferiore, naso. in hac etiam inferiore. mento; at Ghoc pacio descen/detur ad fumos humeros ad iugula ad pectuo alas scapulao, manias. infra inamas lumbos ubi incingimur. umbilicum . inus cpyarum coxendices, aluum. Inibem extri

mana glandem . extremao nates feminum fulcos supra genu. supra poplites mediumgcnu. infra popliteo. imum furue e tenorio, i inlini furae interioris, montem pedis imum tali e teriorio. ylantam.

Jec nomina suo foco incrempsis perpendicularib: sineis adbcinus qbus membrorulongitudo indicitur. Quo huius rationis quam in toto opere secutus sum euidcntia constet. Dis sic ordinatis ita longitudinem membrorum inciterio.

a sincipite quod bregina dicitur us 3 ad medii iuguli summitatem una pars cito

decima et una virdccima M summos humeros due partes. ad imum mentum

una paro. Quinitas vcrticis media est inter synciput a 'ontem a mento usque ad radices capilli una dccima. Danc si parsitus Litrio in tria aequalia 'acia primu stontem. Rcundum oculos cina sum. tertium os et in nium de iugnabit. a iugulo usq3 ad fui num pectus una. 3o

Sub alas una 3. ad manias una. o. Jnsta inamas una. 8.sumbos dite. 3.a lumbis ad umbilicum vna .sso sinus coxarum una. 3o binas coxendices una. o Mubcnda una. 8 extremam glandam. una.6 Imas nates una decima et una)i ab imis natibus

usq; bbi femina quasti fuscantur id est ad medium femur una.i8 a planta ad imum ta/sum una. 8 2s planta ad montem pedis una.2o.

atq; ita corporis songitudineue dimensus ad imum bsque *mur superest viginti qilom

suo loco collocetur. Quod ubi factum erit de tota corporis statura tres inaequales mensi ones exiliciat. Nempe a summitate medii Iuguli ad imum usq; femur una et longis: ab imo 'more ad mcdium usque genu. astera et qdem minus longa a medio genu adimam usq; tibiam tertia et brtuis': Superiora enim membra quod in homine obseruam pcr est facile. longiora et firmiora esse confutuere. Corpus quod nonien saepe audis accipe ex partib: compositam et aptam longitudinem compotem motionis. Rimc ad illas tres mensiones redeo. eas sciso inter se certa proportione conuenire oportere sic ut qua propor none corporis longitudo cogruat cum longitudine corae. ductaratione a summostmore

ad genu mcdium. to proponione haec cum tibia comparctur.

18쪽

Emerum hoc quod Ritidem non fbi φ sequor ita tonstitues. Rriangulam durito

sineao duas rectas ad puncta .d. e.quibus proportioncm eam quam dis aveo hoc modo. 3n regula duob: punctis defignabis totius corporio longitudinem inter medium iuuegulum et imum femur. Similiter inferius imum talum fiub tibia notabio, punctum au tem lugilli ascribeρ .f.imi femoris.g.imi autem tali .f.postea regulam fic applicabis in punctum.g .tangat sineam.a.d. supra mentorati trianguli et illud punctu neutiq; a dicta sinea dimouebis Tegulam tamen super eas inea tantispervcrsabio dum punctum.ς pertingat ad linea trianguli.a. c.et dum infimum punctum.h. pertingat ad triisversum lineam. a. bouib: ita perfectio secabit linea.a.e regulam inter .g.h et ad.d punctumIasicribes imiente 's designatas cum corporis longitudine tre6 mensioneo analogicas, Quae enim cit proportio hyadj.fg.ad spatium. g. 3.ea est a spatio.g. .ad spatium .3I,. de puncto autem . humitatem medii iuguli intelligeo de puncto g. imum femur de puncto.J.medii imgcnu de ptincto.h.mnim talum sub tibia, inter haec animaduertes regulam ad triangulum applicatam inflectet adam esse cum puncto. furfum vel Jum recte stans saliis. e. b si ascin triangulu licet aequatorem nomines. et hanc rationem contrariam cum asi iiid inuertere voles facere poteris. Sane plurimam ad multarum rerum effectum utilitatem recte usurpantib: suppeditabit.

19쪽

Post hac deinceps peruenitur ad brachii mensi iram ita di subiecimus db humero enim ubi illius caput ad iugulum annectitur ad cubitum 4qS, duae. l. foeterum ab humero ad imos musculos vita . o. A cubito ab extremood 's digito. a. qab ertremis digitis retro ad extremam manum vna. o. Et si in unam.9 produci non est inconcinnum ficui forte ita libeat.

20쪽

atque ita fit sit habet omnium membrorum astitudinis men'ra. I tunc latitudincin detransversmiatio ducito per obliqua cingi cimcmbra indicabimus. id aptis perverticoni supra sinciput diducto

in unam nonam

xer collum ipsum unam φα

vir pubem fimisi ter unam. 3 et 32 vir fumina fontima sub natibus una. Tycrnaedia foemina unam ct l, Supra genu unam loxor medium genu unam la infra genu unam item 32 or modiam furam ubi fatis: cst unam

ycr talum ubi cum calce tibia connectitur

unam. 33xxdem ipsum siue calcancum ad unam. 6

xost haec Machium obliquum per parteo

suas ita delasabis I unierum duab: et

Iuncturam ni amis una 32

Ipsum pρr extremos digitos pedem dilata his in unam Iani brachi uni deinceps huius forme ita

describes yer alas una S erit Supra cubiti ne tum una 2 Uynfra una 6. yer cubitum ante iuncturam manu. ma