장음표시 사용
241쪽
INTERMITTENTIBUS Mmor Mn speciem l estens iiiii non Uni solium re tianae, sed omnibus aliis intermittentibus febribtis supervenire consuevit. Hinc febris convitosa, margis ea oriea, πορι si is 'enim Mea, uti simplicitia a riorem pro diverso eius symptomatis gradu apud aueti ros nominatur Pemigiosum hoe symptoma incidit tum in initio, quam in augmento accessiotiis et eum eadem proportionale increscit, donec remittente ea, paulatimet ipsum diseutitur. Non evaneses tamen ex toto, criminiam intermissionis tempore ut plurimum aliqua ita somnum propensio remaneat quae, ubi id eontingit, αβ αι Paulatim radices agere, atque in diommici mtendere satis admonet. Quapropter, si negligam' tertia sucum De altera accessione lethalis, nullaque a superandus, fortis vo seriae instur, evade in primis at 'ri, ut WEmaorius 1 animadvertit, seu ciam sint.
Soporosus autem huiusmodi ametus quando Deipit aeger quidet ab eo facile excitatu primum, sed mox in eumdem recidit paulo post magna oblivione remam
omnium ante gestarum tenetur sic, ut si quid aut M. xerit, aut petierit, non arnplius recordetur, interim dom. minans et nonnunquam Obloquens, aut balbutiem ea verba mutilans aut unum pro alio prosereri non a Mus ac si levi γπlexia tu linguae a radia, im degen rame ore detentias. Tandem si veterno opprimi , ut supinus iaceat, et naribus stertat, nec ulla voemata alte aut vellicatione excitari queat, aut, si aliquauthilum excuti videati ies, iterum statii prosimilior sopor o eupetur, donec remittetit accessione paulatim mens et sensus redeanti Quod si una re altera vice reviviscat,
id se est mulo di ilius si et serius; aut si sopori
accedat in sultus, uni inita ad numim, Me quarta iocessiones certissmiuin fere mortem , ni cortice inM.
ertatur siue occumbit. In ipso autem soporis tempore ---- ita ustu vocari PoMulit, quac leuiari; aut
242쪽
ues, eucurbitulae opispastica, Pietiolies cludi ginata acria atque odoramenta nai Dias admovetida Ilae tamen, quaquam impediunt, quo micitis ploxima necessionerim
terrimus assectas revertatur. His igitur m thras, quas symptomati aliquo modo levando serviunt, curatio pere linem superaddi debet, ut febris symptomati illi
causa removeatur HI vero non praetermittam, seniores
hac sebre correptos, quanquam admirat ili hoc remedici aemel itemimque servati fuerint, interdum tamen post aliquod temptis tu eamdem relahi, et praecipiti up plexi rapi, qui antidot uti liceat, vel lenta et com tinua sebi consumi, quemadmodum mihi pluries ohsomvare contigit. 1 edibile enim est, prebrum aulam I hem a gravissimo huiusmodi symptomate accepisse, in
deinde levi negotio idiorauite e matur sine ulla si
TERTIANA CATARRHALIS MORANDII si x s. CLXXI
Atque hae sunt praecipuae et Do entior mum torrum species, quas Tollitos hse vavit, et posterorum memoriae oneredendas duxit; quanquam non eg rit, alias alcyre alias esse, quas cum LUDOvtCUS ME BGAT , tum RicuARDUA OBTOxus commemorarunt. Ex his totidem ae habet Oarius, deprompsit OR tvnus No-PAND quarum quatuor propria cxperientia illustravit, essi ah aliis tum visas tres voto ipse prirnus omnimn
protulit, illisque addidit lix artim igitur prima strum na, ut ipse vocul catare iis, quia cata rho quasi aus cativo stipatuD. Accidit onam quandoque, ut ineunte ieritanae febris accessioue aliqua pulmo ius veluti tarrhasi colluvie obrui videantur; sive id vero a seroso mucosoque humole in pulmones irruente, sive a se 'ainodica tantum pectoris oppi essione pendeat Hinc sex,
si in re, ι iratio si perdiselli cum intus qua si ebulliessetis Q vi auus ruateria sibilo e strepitu. Hinc ε--
243쪽
I TERMITTENTIBUS os tuae fibris moti m adiungitur pectoris tentado et
exilis et demum irium Aesectiis tam ad extiissiendam, quam ad excreandum, ita ut catarrhum sinoeatiuum praesentem diceres. Remittente atque evanescentii a cessione omnia ista symptor tui sedantur; redeurate vero iterum resurgunt atque exacerbantur, ut iure motui possit, ne intra quatuor aut quinque circuitus, mi primum apparuerunt, exitium inevitabile T runt Bemedio vero est cortex muttire et valide datus, quemadmodum supra praescriptum est, ut infra Neotur, ubi sit auctoris eo utendi rationem exponemus. Non aranen clarante accessione ne igenda ea sunt, quae catarrho suffocativo mederi solent venae metio, ballieni dram tepida, rictiones uiriuinii, vapores aquae calentis inspirati, echica in identia, uinet scit liti eum, spiritus uliginis gummi amminuaeum, diluta herbartim resolventium et similia.
ora I Iimo spectat tertiana perniciosa catari halis et t--tic Boxami 'γα ih T. a. ufio. qualido nimirum catarritus vel a Ll1ina main eoi ita tiar, et perniciosam efficit Asthmaticae pariter ah asilia 1ate comitante pernieiosae ,inas historia, reser
liter nil lithiii l. Sol in his sobris in inieriti iti irat, sed remit tebat inritiam. OnTaus notitie de eiusmodi perviciosae specie mentionem facit, sed ex IERrini tantat et Gononi mediet Mantuani ex Pientia, a quorum altero miram si atteae se-bris historiam mutuatus est. a te quous -- iam mmisi is continentalis, cap. 3.
Interdum tertiana, inchoante accessione uterum vel intestina speciatim aggredituu atque hinc dolores Ohementes earum partium cum sensu modo torrioreis, modo molestissimae tensionis, modosi ensitiis cuiusdam et tremoris, pulsu parvo, anxietate summa, spasmiseonvoluti ovibus pie intemis, vomit uitione, vagis o v. 8
244쪽
potis exterioris iei: sitii inibus, sudor nonnunqDan sigido sit et litigi lac uel litate ingenti eam comitantur. Isaeo vero non semper omnia, sed modo pitim, modo pauciora conveniunt, et prout ebris decedit reuerti- tu que, heim et ipsa et redeunti Dolores autem hi lias modi semper magnum periculiun portendunt, et tum potissinaum , Lim obscurato accessionum typo, assidui cum ipsa febre laeti ex symptomate in morbum
feentialem transeunt, rovi Eltialem suturum. Ou-τONIs colicas hilusmodi saepe cum immodico vomi,
tu, lipOthymiis extremorumque uigore coniungi vidit i , interdum etiam cum aphthis tum oris, tum saucium. Tempore secessionum Dihil utilitas videtur enematibus, si mentis, iure pulli copios hausto, theriam, laudatio aliis lite Unsmis laxandis idoneis et si timor instaminationis subsit, pulsusque et vires consentiunt, sanguinis missione Soluta vero accessione, statim cortici tota salus committatur. Interdum post sugatam ope corim cis sint om sithalmia succedere visa est Μ, quae lebotomiis ot eat harificis de more curanda est, atque iterum, si febris redeah cortieri quod sine noxa deinde seri solet, expugnanda. i De rotei' m. br. λέ-n senio, is is tr. 18. αγ Id. b.
Pemiciosam quoque febris indolem indieant dolo xes, universum corpus infestantes, inertinatismi aut a stritidis instar, et sebrilium accessioni in circulum, m mentes. Inia hi tensic i, graυatiat, Pr ssori sunt, Othberum membrorum motum impediimi deinde, ratilis, ancinantes rellicantesque fiunt. Ad lios accedunt aestus modo olatici modo ardentes, circa febris stratiam praecordiorum a cietates, utius Vressio, trium
collamus et sitis ino labilis. Solent dolores isti eum sebre evanescere, iterumque cum ea redire periodice.
245쪽
iNTERMITTENTIBUS o Sed , nita accessione, aliquid eo in superest nova
redeunt , ita incres uni, ut tacite in s msmum desinant universalem. Praeterea inici dum ac stiones diutius pro trahuntur, et continuitatem affectant, obseuriori u sine earum typo reddito. Quo in casu periculosa rimabdominalia viscem symptomata nascuntur inde M. meis arat Me metiti instam cui omninet, o sarum febri Antri et hastiuali sylente mlhemrat supere niunti ae omnia data te ore china china avellit, febrimque de more iugulat diu ipsis autem doIorum et spasmorum cruciatiDus in huc febris specie, DRedolorem universalem rheumatismo spasmodii similem
induest, ut ait minorius ii ipse non timet venam csione, emeticis, exicatoriis et parmoritas, in primis laudano liquido eum mitigare et demulcere.
Nec minus perniciosa est tertiana, quacum dolor Heu dem adamussim referens consociatur. Accessiones inplurimum antecedit vertiginosa capitis perturbatio deinde horror incipii, qui magis magisque iner scit, usquedum nauseam, cardialgidim o vomitum ex eritis Interim paulo infra mamillam, aut nite eam dolor aeutas et ungens, quandoque obtusus tantuine gravatis, sed iugis, interdum elim ardoris sensa coniunctus, plerumque ins iratione recrudescens sive venit, quem reli a pleuritidis signa non deficiunt, uti pulsus celer, duriis, non raro inae paulis, res ratio parva, requens, disicilis, erecto capite, tussis molestis sima siti fere inexstingi ihili cum oti non clabia amaritudine circa febris Statum vegri vehementer uestuant, delirant, sputa excernunt valle Coloratu, euenia et puri similia, urinasque emittunt crassas, tui bidus, quales iumentorii . Me ruriun est, adeo mulum avgm, ut
246쪽
perifi,neumoniani suffocantem cum exteriorim partium perfrigeratione imitetur ij. tiando Ilaec Dhi is ipsius vices subeunt, ideoqtie eius symptomata haberi deh iit, non solum corticis citum usum postulant, tit in aliarum curatione sebrium, periticiem minita lium, verum Pu quoque Omnia, quae eme pleuritidi conveniunt, atque in inimis iteratam sanguinis missionem; quae adeo necessaria est, ut saepe ipse viderim, febrem O lici non obtemper asso, nisi sanguine prius largiter misso, hoc est, mathesi inflammatoria pei sectioilem venae quodammodo retusa Ne quidquam metuendum tum
est a remedio, quod alias in inflammationi hius vulgo male audit Tillissime atquin saluberii me tunc adbiberi,
Tres, quae sequuntur, tertianae species , coeca scor butica et elechizans amon Nnro primum, Di ipse sine arrogantia contendit si , et Observatae et eurata fusteunt 2 . Et primum, quo ad secam et tinet, haec incipii crassilii dine, debilitate, oscitatione freque ii, anaiculatio iri deinde se exserit rumore rigore,
tremore, altore extiternorum, anxietate, nausea, δε-lore Vitis graυatim, si tus , Muitu, Ista depre so citato, duro, aliquaque eri instar sectione , iasionem aliqua timer hebetante Calore et febre inval scente, succedunt imities, gareulitas , oblivio, visus fusilio, sitis, sopor lingua turditas, delirium, eo .estas, Aese luetuosa, fina sediment in habens later, timii. Simula veri, remittit febris, paulatii visus restituitur, Hectorum imagines Primum confuso, mox
clare et distincte emuntur, mens redit et resipiscit, si eistite aliqua in soporem modo, modo in garruli vim inopeusione; quae, ubi remanet superestque,
247쪽
oppo ritui admonet, non omnem e cerebm ausam excussam esse, sed ibi figi ac stabiliri, i eineiliaque Diae in saltem aut quanam ops ortui a XPOS ere, inserti nimis poenit uti nos libeat. Necesse ergo est continuo alvum lenire, venam separe, alioque opiffasticis revellere, et coiticem validissime propinare. o citatam, huiusmodi causa in quodam medico aetato atque iugenio lorente patria Caesetiate oriam, et post rein laevisam eorticis-ope, diu adhuc permanentem solo. eontinuato antidoti ut iis usu tandem cur tum per in laetus me inini.
Haec a sco buto, cuires symptomnia prae se ieri, --men habet; sed perniciosa iit dici possit, nam machi lae regularis utinae colorisque'tibescentis,'itae remit, tente accessione evanescunt, legitima et henigna te tiati saepe non absunt hisce se debet patefacere symptomatibus. Initium necessionis facit sensus quidam ν sticus perscigerationis, qui a reginii lumborum orsus sensim iuxta totius dorsi langitudinem os scrob ultraueordis usque porxigitur procedit que, cum uomendi eo- natu, cum rigoribus toto accessa ni te ore tuordianaria et in stratu exaveratis, eum an . iis e anxietatibus P nee disraim, difficili re spiratione, cum sit iis, aut somni profunditate, cum pari state Aulatis a d. Wrearione , cum uetuis nivitum crassis, cum intimilisis utaribu , latis, violae eis amorique in dieisitaetis A Dissem ibi . Ubi bris hane sequitur sympto Mutui rationem, 'on temere fidendum est; nam versus qui tam recces ne in haemorrhagis naritim vel intestinorum occidet, Melios sepsimam, si non oeciderit, iis alium
248쪽
uritia aurantio Colore tincta, crassum sediti ontum exhibens. Tentio, aut octri, o quod tardissinium est, ueris circiιitu e larescimi eliculae rubicundae, et ιμ-se tes et ima collum, pectus , unumos costi me, cum Di gni animi angore inrisque febris stat imῬω monstrantibus viae onmia intermissionis tempore in tescunt quidem nova vero necessione resui gunt atque exacerbantur, exceptis petierali , mine etiani intermissionis te i ire assiciuae perstant Quanquam haec 1 --, teste Moa Noto, uiplua mum prospere liniatur iv interdum tamen exitium vitae comminatur. Quare ab
eodem monemur, caute pro piotim tamdiu disterendam esse, donec certa honi aut mali exitus indicia se pra
beati Bonum augurari lieet in primis ex petieulis, si
post smtimam eri perint, atqRe o pulsu, Mi a us, validus, si sequalis fuerit contra malum ex iis cim ea tertiam prodeutilibus, et pulsu parvo, inordinato,
inaequali et imbecillo. Praestabit ergo, si quid iudico, in tam ancipiti rei eventu ad ortieem η - cram anchoram, consurre; quando ii 1 tuu mum et certissimum Est istiusmodi praesulium.
O Petieulae enim quandoque benignae sunt, nec pernicum aut maligni intem recomititit. ales suore in tertiana potechiali Μ nee L Dore et de med histor. IV. 3 cam 4 , quam ex i-tat s - o res. Sed tertiana eiusmodi non erat perniciosa ux ea, quae a 3Ioa Uxio mi cinia una voeaturi Mechisseri veri
observavit an ima. in auia AnTuotiios Viit. -- Θέπαιχλ. . i. p. 252. Igitiir, ut dignoscamus, utrum petiolitae sympto materi,iciosum exhibeant, nec ne reliqua etiam η plomata ad examen vocentur ne errore implicemur. Q MoaANoxus die eap. 4 hanc proponit corticis peruviani adhibendi rationem aduersus singulas, de quibus egit, intemmittentium febrtam species, plus mi his enica ei pro maiore vel minore perietili proxiniitate. iit citius ad exitium pro Porant catarrhalis, colica, Pleuritica et coeca, si viilidiore me tho lo adla ,nt; eonte leniore arthritica, oret ulla et e-ehirans, quia hae lentiore passu vitam adimere solent. Ita iis si prava symptomata, quae antecedentes omnes accessiones, pr-
ipue postremam, omitata sunt, ita intensa visa sitit, ut in ne orem mortem Undere morbuni sis, is eont, totis virili surarus accessus illi eo arcen ius est. Cum primum igitur accessio praesens remittere inceperit, inocchimio hin
249쪽
- drachmae sis imo haustu porrigantur, deinde anas imp t tres circiter horas, tertimque eadem quantitas post alias
tres horas, o demum post quatuor iterum eadem closis. Pro mota sic ertissime prQxima aeeessiones, detur drachma una quotidie per oetiduum, deinde aliemis diehus isque ad vigesimam diem. Tum qilinque vel se si e cortice transactis diebus iterentur drachmae duae, e Remum quinto quoque die semia actima per tres alias vices. Cum vero non adeo proximum urget perieul im, leniorigii modo agore licet, tune Prima vicunuatuor corticis drachmas dato satis est, deinde bitias alia post quatuor horas, et inam non modo quoudie peris ex dies, verum etiam postea alternis diebus ad vinesimum Mum , aemum
quinto quoque die semioracla in a diem usque quadragesi
Huc fortasse specta tertiana untiata L scao ii si , in uitis quavis accessione apparebat purptu urticata, et decedebat sebre sudoribus ex anescente Chiratur linec quoque coelico pertiviano, diluentibus et blandis e coprotidis. Fortasse clia ae a WEn Lio Visa , et corbuticia. tertiana di appellata mit, aut ad inlicatam, aut adpet chizantem reserenda est. In quovis enim eius ei uisiti oriunpebant maculae tutar tetechiartim Curata autem fuit tui viperino Symptoto Purpuram scar intinam res iens tertianis addi posse, non est, cur du-hitemus; nam quotidianam cum liuiusmodi exutilhe- Diate coniunctam et mali moris vidit Most mosus 33 Exanthemata quoque mi Vari non rum intermittenti,
hiis superveniunt v, semper udoia et regii ni te cienti debetitur. Quidni ergo et tertianis Ego equidem quihusdam in constituit ibi illuries vidi sitieregimine calefaciente, imo cum refrigerante, tertianuvii termittentibus super venire pustulus miliares, papulus in tiuatas, pelicitias aliasque ex antliermatum species Sam v a ius et CULLENius speciebus textimui iam adnum rant δε tianam miliarem V, u- ' sed perperam; nam LLTA ERus eram febrem miliarem eo, quo - tur, loco descripsit, non tertianam comitatam exarsethemate miliai i ne obstat, ab indio febrem illam prima diebus sub iei sutiae inter mittentis specie lusis,e,
250쪽
temperare soleat, si tum, cum Iravera intermitteris sua natara fuerit, exanthema vero symptomaticum *.
si in Minos extitit Europ. medicin. . i5s tibi Π AcrmEm vis, tota.
Aliae eom talis ebribtis addi possunt. - ast excluia debeant. mitati, a genseri debent Non paucae aliae tertianae, etsi non se raper, ne iri adeo in superitis expositae pemiciosae, neque alae frequentes, quarum tamen aliquam mentionem iacimit uos logi Interdum ac minsiones vel hysterismum , vel suffoetitionem , vel flatusi inmodicos et hortioryginos, vel motus O ivulsi vos, vel sa)usmum , vel pilepsiam periodice comitem habent.1liue teletianam ui modi symptomate Coinitatum vocant hystericam i I Nochondriaca n 0, conuul,
stitit, qui Xmodem, ricii pe iuguli ii excitantem 6 videi itit, quum alii O miriosa νι utpote a vermibus ventrietilliin irritantibus ortam, licet non satis id comportum esset 7ὶ vocare malu rint M. Qitae nutems hilitio a Dε in igni o 9 , aut acabiosa a Io CKε- v sis, aut se orbiιtica ab Tet MULLERohi et Bhaτη Lixo si a dicuntur sinulesque aliae, aut sy lomaticae tantum sunt, aut con licatae, si ut ad comitatas nai, iam pertineant.
Potidie eeurret a febris cum motibus couvul ivi spasmis. tertiana duplext