장음표시 사용
21쪽
tum disertissimo descripserit Dialogo, adeo pedestri , solutaque
oratione ad unguem, & examussim elaborato, ut nil proculdubio addi, vel minui quicquam possit ; tamen post breue temporis curriculum Diuus Bertharius, Clixis Ti martyr insignis, huiusque sacri coenobij Casinensis Archimandrita eximius, vir utiq; tum doctrina conspicuus, tum sanctitate prςclarus vitam
praedicti patris beatissimi elegiaco versu, & pie, & religiose decantauit. Et, ne sicco calamo praeteream, quod coelitus mihi occurrit ex insperato, hic inuictillimus martyr CARi s Ti Ber-tharius, non tantum in rebus diuinis fuit oculatissimus praesul, verum inhumanis negociis fuit strenuissi inus princeps. Nam ciuitatem Sancti Germani pro tuendo monasterio,in fundo eius condito, ab Agarenorum frequentibus incursibus affabre aedificauit; coenobiumqtie superius in monte situm,tum moeniis sor issimis cinxit, tum altis turribus munivit; ac bis Galliam adiit pro cXercitu contra Ilinae litas deducendo, ut illos prorsus ab
a filicta Ausonia profligaret, quod scelicissitne Deo maxim Optimo opitulante uilecit; ladem po it tot pro Christi fide labores susceptos,periculaque adita,dum Cust i s To Iasu Pontinci magno sacra litaret, atque cominus prospectarct ab Agarenis circundari ,&ab eorum Duce se illico mactandum aduerte Iet, de Xo ante aram poplite, crediisque ad aethera luminibus, exclai nauir, In manus tuas,Domine,commodo spiritu meum tunc ab immani Agareno statim detruncato eius vertice, ad eum triumphator laureatus euolauit, pro cuius fide inuictissime pugnarat; intrauitque in sancta, non manufacta,sed arterna, CHR 1 T i sanguine inuenta, Sacerdos,&Hostia, in altari beati Martini, in momento,in ictu oculi effectus. Hunc beatissimum, dissertissimumque Martyrem post nonnullos alios, Marcus qui 'dam monachus deuotissi inus, ac poeta, non obscurus, & Vulgoris, verum ob poesis facultatem nominatissimus,imitatus eandem Nursini monarcho vitam heroico carmine, non tam profu-
ς , quani erudito perstrinxit: ut quae in palma multorum diru- Iilaret latius, in tuo pugno concinnius csdulgeret. Ego i pie ut
Verum latear, & acu rem pungam) minimus omnium monachGrum , & vita, & religione, talia doctrina indigentissimus, quam iacundia pauperrimus, haud secus atque abortivus , omni dilia ψ . . t ' gentis
22쪽
gemis fili j ossicio, ac potius pietatis affectu iuccensius, plurimorum patrum consili;s adhortarus,atque fratrum picce,&deuotione cnixius compulsus , quibus plurimum debeo, & multo magis dcbcre congratulor, ob eorum in me fidem, & obseruantiam, vitam Patriarchae nostri, crasta licet Minerua, inconcinnoque calamo , sumina tamen deuotione, maiorique affectu elucubratam, in quatuor distinxi volumina, ac unicuique volumini, praepositis compendijs, singula viis actuum argumenta, elegiacis versibus, ac si quatuor gemmis decorata, concinne in-sgniui; addidi etiam qusdam Moralia in calce unius cuiusque vitae actus, tamquam appendices, quae, & virtutes insectandas doceant, & vitia penitus aspernenda, ut opus, & fas est,comm ne faciant; non quidem verborum phaleris, eloquentiae fuco, atque Poetarum fabulis operam nauans, verum sunplici veritatis testimonio, atque candidae miraculorum relationi inuigilans,
tam fideliteriquam christiane CΗRis et o Iasu duce,& auspice non inauspicato elucubraui; Qus demum omnia,si ut spero,&lectoris modestia non me fallit placuerint,nil aliud pro laboris premio exposco, nisi ut laudetur fons sapientiae, verbum Patris in excelsis,inter mortaleis caro factum,fructus virginei partus CHRIsaeus I E sv s, a quo omnia, Veluti a cunctorti principio emanant bona, & progrediuntur iusta, & recta, sin autem quod deuote potius, quam erudite edidi opusculum, ruditate sua, suaque inconcinnitate horridu videbitur his , qui nodum in scirpo quaerentes, &, non inuento, reperiunt ut fertur in ovo pilum,ne velint enixius obsecro, Rhinocerotis illico nasum crispare, aut Mimi linguam acuere, seu se diris Lolli dentibus armari in illud,sed in primis aduertant, ne livoris nube allucinentur, aut illo, nescio quo, a natura in nobis inolito usu malo, ut potius aliena censeamus facta, quam propria videamus vitia. Nam nulla tam incomposita,& inelegans lectio est, dummodo
veritatis decore fulgeat, & religiosae doctrinae non dissideat quae non sit digna lectu,laudabilisque auditu. Memini e veli in hos Solones, hos Aristippos, hos in quain tertios Catones, de summo coelo elapsos illius praeclari Maronis responsi, qui dum senis Ennij poema lectitaret, interroFatus ab amico, quid ageret,respondisse, di argutulen utillime legitur: Ego, si quis sum,
23쪽
aurum de Ennij stercore Elicior Delphicum oraculum , non humanum scomma, vel imperitorum cauillum , quo nonnulli se Aristarchos preserentes,& inter mulierculas philosophantes sapienter arguuntur, ne despiciant aliorum scripta, sed plurimum
Venerentur, & exosculentur. Haud mirum si inter laureatos poetas Mantuanus il te auream gerat palmam, ge in Mantiqae coronetur laurea. Prudelissimus quisque hominu sapientium omnia auctorum scripta legit diuerso oculo, varioque sensu digerit,ac si delitiosus, prudensque vir ingressus viridarium , obluctatur
enim varietate florum, nec tamen Oinneis excerpit, sed cos tantum, quos ad gustum litaueis,& odoriferos aestimauerit,non succcnici olitori, non spernit viridarium, verum,si qua sunt sibi paxum grata, minus iucunda, abs que murmure, sine detractione , aliorum sensibus,& gustui lubent illime dimittit decernenda. Plato siquidem inter Philosophos tali , ac tanta effloruit doctrina,& eloqucntia, ut diuinus Plutosophantium princeps merito diceretur,& inter eos communi voto, parique sentcntia philosophatum est, quod, si luppiter obuersaretur inter mortalcis, &grsce loquuturus esset,non alia,quam Platonis lingua uteretur, di nihilominus tanto studio Pythagoricς lectioni operam nauit,
ut Philothei Crotoniata fuit is Pythagoricus) libros magno
pretio emeret, emptos tali diligentia percurreret, ut dum capalo instaret, sub puluillo, cui caput destexerat, inopinate rcperirentur. Cicero Arpinas, vir ad cloquentiam natus , ita Platonis lectioni inuigilauit,ut alterum Platonem,preter effigiem,& dO- ctrina, Se cloquentia pre se ferret,pari elucubratione Isocratis iucunditatem imitatus, Demosthenis eloquendi vim,&perorandi aestumae energiam thesicissime assecutus est, quorum deniquCritulos virtutum, aut ex squauit doctrina, aut studio super au it
Quid de magno illo Alaxadro addai, qui Homeri opera aeque lectita se scribitur, ut etiam in bellicis expeditione bas, duim dormiret,&pugionem,&Homeri libros simul capiti supponeret ,
quos tanti secerat, ut in aureos crinio, quod in Dariana praeda compararat,digni istine seruarct - Caeterum ne euagari per alic-Πa castra,tanquatri transfuga ideas ,ad nostra clut explorator, redeundum censeo. Origenes ille, qui, ut euangelicam lecti
nem simpliciter, & pure pertacret,sc pro coctorum regno castrauit,
24쪽
uit, fons utique eloquentiae irriguus, doctor uinque princeps maximus, ita die lectioni orthodoxorum inuigilauit, ut nocte nunquam sbiunum caperet, nisi illum prius lectione incantaret. Batalius Cappadox Philosophorum columen, cum omnis humanae sapientiae vilectator esset, quo Magni nomen sibi merito vindicauit, &omneis arteis liberaleis,ac gentiliu libros aspernatus diuina mirari cepit, ac tanto mentis affectu complecti, ut, paniS, Vinique usu intercepto, tam diu eius inodi alimentis abstinuit, quam diu in diuinis libris euoluendis veritatem inueniret. Nonne Aurelius Augustinus, inter Dialecticos ibphistas acutissimus, Omneis barbarorum libro, indagavit, ut verum inueniret in corum scriptis Θ sed id minime assecutus in Manichaeum prolapsus est ii Iirium; necatam lethilarolapsu unquam se abs blutilet, nisi vitaleis, diuinasque Pauli epistolas frequenter legisset. Quid de Stridonensi. poenitetiae simulachro, omniumque disciplinaruexemplari, trilingui viro Hieronymo eruditissimo loquar qui
Iuuenis studiosus Platonis opera,atque Ciceronis libros ita die, noctuque admiratus est, ut quandoque ante Iudicis tribunal r ptus, se non esse Christianuin, sed Ciceronianum non line rubore, & absque flagro , liuentibus scapulis , amari illinc perciperet. Mellifluus inter orthodoxos, & deuotiistinus Bernardus monachorum speculum, no inter Stoicos, aut Peripateticos in Academia, vel Stoica, humanis insudauit disca linis, veritin inter simpliceis eremi colas euotosque coenobitas in siluis,& coenobi jS,ade' utriusque legis lectioni operam dedit,ut in mysterijs sacrae paginae enucleandis, nulli hominum sit secundus interpres, &candore leporis,& deuotionis ardore. Quid de re loquar,Ange- Iice Doctor , Italicum lumen , Thoma ri quinas Θ Cui ita impcnsa, ct pensiculata fuit lectio, ut quandoque non aduerterra vultus eorum,qui tecum loquerentur icc eorum voces perciperes,
qui te interpel Iarent; ita enim animo fixus inherebas,ut alijs sensibus vacares minime. Tu demum si quis es ingenuus, ac diligens lector hoc nostrum magis deuotum, quam elegans opu-iculum perlegas, deprecor, eo deuotionis alcctu, quo Beatissimum Patriarcham nostrum B κΝso Icruxi complectcris, de ad cuius gloriam opus est maxime elucubratum. Nam in eo
ipsius vitam fideli calamo descriptauia ulcique carmine decat
25쪽
tatam perinde speculaberis, ac in speculo fulgentissimo,unde eo frequentius spero utraque manu reuolues , ac perspicaciori animo scrutaberis, quo certo certius praeclara eius gclia, usque ad supremum vite spiritum sole lucidiora inuenies, omnique studio, cura, ac diligentia non contendenda, sed potius imitanda duxeris. Quid enim deformius,quid ipsa it ultitia stultius,quain humanum os, quod ad persoluendas Dco laudes effigiatum, velut sumum rictum,in hominum ibrdiculas aeque atque in luti fecem immergere Θ Sus nanque libentius in coeni proluviem figit rictum, quam pedem in fonte conspicuo lauat. Nihil ergo cum Amaracino sus, nihil cum fidibus Graccus. Nos denique,si qui sumus Patriarchae Monachorum BENEDICTI sectatores, despectis detractorum sannis, velut viperarum sibilis, ac luporum latratibus, contemptis susurronum gerris, sque atque Sirenarum cantibus, & Cocodrili lachrimis, utroque lacerto complexis deuotis, &pijs lectoribus, deosculatis millies fidelibus auditoribus,curramus prepete pede,mente pia,corde fideli post
odorem exemplaris vitae, post immortalem fragrantiam mortis Beatissimi Monarchae nostri BEM EDiceti, in hymnis,&canticis laudantes eum, qui est laus Angelorum,merces nostrangloria sanctorum CHRIs Tvs Ia is v s, Dei verbum ab aeterno, in tempore Virginis Matris Fructus ventris , qui vivit, & regnat Deus in saeculorum saecu-- la Amen. a
26쪽
COMPENDIUM. URSIA quem genuit BENEDICTUM, Roma siuiritum Lura peritorum,tenera cum pube , d cendum
Excipit ; hic potius vitio, quam incumbere pubem Virtuti cernens retrahit vestigia, Romam Horret ; eremi colum sus irat in antra , perosiuRomulidum sideis, Edida rura subintrat: Isc stactum renouat cribrum ; hinc nutrice relicta, ne abit; umbrosum lustrat nemus: obviat almo
Romano, cuius dextra coopertus ouisa
Pelle sub angusta Sublaci rupe locatur; E lla ubi perpessus Satana truculenta ferocis, ' Presbyteri sacro recreatur Paschate ; stat res Hunc, Patre defuncto, in Patrem accersiire laborant Cuius pert vita, dum aconita propinant, Ipsemum repetit rupem , grege prorsus omisso.
28쪽
Sanct imi tum soluta oratione complexa, tum duerso metrigenere emodulata.
' primum Vitae articulum. INτεε Omneis Sabinorum ciuitates Nursia eo est praestantior,
quo isticior;Nam ex illa Pater Batia Dicetus aeque atque Sol e summopolorum vertice effulget, ac velut odoriferum lilium ex agro pleno, cui benedixit Dominus, oppido quam es. flagrat; Hic demum ,& doctrinae radijs totum illustrat orbem,&vita sancti inonia, virtutumΦ odore pascit, ac reficit chriasticolarum populos.
I Vrsia quam felix, nitet hinc Benedictus, ut alto - AEthere Sol, ab agro lilium, oe alba rosa.
Hic totum irradiat diuino lumine mundum Hic mundum uripascit odore pia .
29쪽
clara Sabinas Ante Hrbeis rutilet,qua terris bina profudit ' IJ
Sobselut ex altofulsit Benedictus ab illa, Etsoror, ut luna enituit Scholastica virgo, Illa iri patre, re eximia genitricesub uno Progeniti partu g ini, sacroque renati
Fonte, ut odorifera cedri Crucis arbore nixi: . Hoc magis e agrant, quo plures undiq; ramosastelligionis alunt, oritur Sol, qua occidit ora ,
Et quia disrlim ' σὰ incima dulci
Decantare cheli a cunis benefacia , o ab retu , Gregor tus veluti magnus canit ore diserto,
Abste Principium ὸ Mundi, ὸ Stellantis Olympi
Autor IESU adsis, oro te, illabere corpus , O Patris omnigenum Sapientia, nobile Verbum . P er quod ab aeterno ascitisunt matris ab aluo, Si qu isiunt hominum tueri super aurea Di tinxAtria municipe ruituri numine trino, Atque uno, tam anima superis, quam corpore iuncti. In Cali rore, ac terra pinguedinesanetas c
30쪽
s Volumen primum. r 3 Hic puer ante ortum benedictus, ct ausi iee IESU
Post ortum nomen sortitus tale, modestus, Sic vivebat humi, ut qualissuper ast futuris Esset , aperta daret praesagia, mitis, honestus, Devotus, verax, humilis, propensus in aede Patris ad ipsius sectanda insignia vita Exempla, atque pia Matris memorata per horas Dogmata virtutum, longe propensior adris Visebat sacras: flectra autem, suana theatri Pegmata vitabat, tetrica pra&Hascena, Atque puellarum choreas, iuuenumq; palaestras, ' Lucida ceu mortis fugiens aconita ferocis, Illecebras carnis, mundique obscaena dolosi Gaudiasternebat, tam orbi, quam gratus olympo, Eurauitate senum, oe iuuenum probitate decorus.
Secundum. CV M Puer B s Navi crus Pythagoricum virtutis, ac viiij bLuium attigisset,& ad illud quartum difficile,quod sapientissimus
Salomon penitus ignorauit, prospere peruenisset, pater indolem eius ad sapientiae, virtutisque studia pronam aduertens,Romae in- si ruendum literis, strenuae nutrici eius, Lucillae nomine, magnopere commendauit.
P ost lachrymas, post amplexu post crebra parentum cula, Nursinus carpit ephebus iter,