Tractatus, de commissariis, et commissionibus Camerae Imperialis, quadripartitus. Rutgeri Rulant Aquisgranensis, D. ... Pars 1. 4. Pars 1. De persona, & officio; tam commissariorum, quam aliorum, quorum operam ii vtuntur nec non de origine, progressu

2쪽

URACTATUS,

DE COMMISSARIIS

ET COMMISSIONIBUS

CAMERAE IMPERIALIS, '

QV AD RIPA RTITV S.

Rulgeri Rulant Aquisgranensis, D.

Omnibus, praesertim probationes cuiuscunque generis recipientibus,& aliena negotia, tam publica, quam priuata, e P dientibus,utilis ac necestarius. EDITIO SECUN D A.

duplo priore aucti L. aeuod Lector ex lectume Tertiae, in . uam Partu quae de nouo accesserm

De Persona. & Omeloi tam Commissarierum, quam aliorum,quorum opera iiucuntur: necnon de Origine, progrestu, medio, E fiua Commission ,agens.

cum Patra Cr Privilegio Caesinates.

FRANCO FURTI,

Ex ossicina Typographica Ioannis Saurii,

4쪽

SACRI ROMANI IMPERII IUDICII

REVERENDISSIMO PRINCIPl: ILLUSTRIBUS ET GENEROSIS COMN

TIBUS ET BARONIBUS, NOBILISSIMIS, AMPLISSIMIS,

ac Assessoribus, Dominis, Patronis, & Fautoribus: clementissimo, clementibus, 3c debita obse uantia honorandis

S. P. O.

VM Aperioribus annis, Reuerendi me Princeps, JAustre Venerosique Comites, es Baro, Nobib mi, A Uimi, Clarissimique Vir tria Mandata e Sacro Colligio vestro emanseta, tres diuersas Commissionum steties adprobationes rect-piendas complectentia, eodem tempore ab Impetrantibus ad me transimitterentur, petereturque, Ut eas ex dendo summi onras cipere:tot tantaq: in iis perlegendis ob earum diuersitatem eman iubatur enim non selum Testium examinatio sed re terminorum instem'lapiadumque madium eleuatio in mihi occurrebant di culrates ac dubias Ni me en serepotis quam eassusii repram acie maluissem. Verum,quia excusatio cum turpitudnis ac institia aliqua nota coniuncta: in piaculum, mandatis ab ausu'sissimo hoc OAegio decretis non absique tergiversation arere; eae res etiam ipsa

s. Commissionibus Ῥtpote omnisuae adperpetua rei memoriam impetratas: procra sinationem ac moram non admitteret: tandem fari earundemque expeditionem

debita in condigna reuerentia in me suscepi:wquein ius persungendis se expediendis, Omura, quae occurrere poterant, es ob oculos miti versabantur, di cultates

5쪽

EPISTOLA

etanto facit in vincerem acsiveraremimiaque in re tam ardua,in mei ae Partium praeiu)cium, a me aut peccaretur, sutpraetermitteretur; omnia flatim ac si uti eorundem Neria dilgenter examinare, acperpendere, quaeque ex aborumscriptis

O Rotulis occurrebant, es ad rem facere via antin, is ea adnotare se adhibita etiam peritiorum in omnibus consibo ac iudicio:ὶ incipiebam plane existimans, nihildubii aut difficultatis in ipso Commissionis actu, quo prouisum, aut praemeditatum a me non foret ante occursurum. Verum actum Esem aggressu tanta, praeter conceptam opinionem, difficultatum moles siste offerebat; ut librorum copia destitutus me maxima cura acsobcitussin verare tempestuosum hoc Commissi nis mare vix siceret. Eas ergo praetersiem experim; postquam dium nummis a xilio ex iis tandem me expedivissem, ac peraota Commissione domum reuersus effem; opera pretium mefacturum iussicabam, si difficiarates eas ac dubia, quae intabbus a mibbus expediundia occurrerepossent, diligentius es exactius examia narem,ac modum Viamque, qua sine maiora molestia ac periculo omnis Commissi

num ius Pultas : simili functione inposterum mihi demandata: in vinci acsuperari, atque inreger Commissionis actu acto negotio perfici es expia ripossit, mihi conscriberem. Gitaque,quaesingulis Mandatorum, in Commissionum verbis, aderi emplum aborum,adnotaueram, recolggere, es atam in oraenem ac forma redigere,om. maq; tam ad Commissarupersona, qua Esem Commissioniι maternas etiantia ex variis ruris nostri locis, Interpretibusiacpracticis obseruationi ου in priuatum meum Uum conquirer methodicepertractare,ac in unum quas corpu/ac sinc bis convcere coepi. asyba res cum amicis M semitaribus, 2 quibus Totulos aliaque scripta, quae Uu ad eam rem essepoterant, commodato sinebam, innotuisset; n e

vestigio amicitia ac communi quodam diuidund mre,communicationem operis ime pri noseolum flagitare; Mimportunis suis precibus,eo ἀ me impetrato, in Inchoato opere ipsis exhibito,ad coeptum perficieniam calcar addere, se ut ab otitum H rem ac pubba iuris facerem, hortari non defiebant. Guamuis autem,quo minus huic petitioni Eserum,qua editione uadebant, morem gerererissem, ν entissimo, es releuant masca in es rationes ipsis obverterem,ac tenuitatem meam; ὸ contra Nero materiae grauitatem, quae ingenium longe praestantiau, oe in foro, ae Junciis exercitatissimum,necnon tractationem multo exactiorem, doctioremque, tempuου inseper longum requireret, exponerem; ac nos eius quiliatis homines, qui id me spraestareposen referrem I tamen,us omnibuwnon acquiscentes,

6쪽

DEDICATORI A. H

m proposito permere, editionemq; urgere hauddestitere, futurum perhibente meum a nemine s . quos quidem Esiviae μ&ὶ haec materia mib mod anteasterre uata si non ad doctos V exercitatos alum forensis aestiplinae Hostis, non med

ocrem redundaturam utiluatem; quinetu- doctiores idos, inforo aemdicio ex ercitatiores , tab exemplo,ad Meriore eius,aut similis materiae tractatione UcH

pim amoessent Me Fuae ibesauros quos tanqua defossossit possident, inter

nis penetrabbus sibi construant:) ad Rep. m communem omnium utilitate in Mpertum proferendos,alussi, communicandos, excitatum iri. His igitur Usimilae νε micorum compeltationibus: ne duam ι ortunis preciburi tande qus victa es me induci pasu um,ut ipsem magis,quam proprio iudicio, UNolutati obsequens, basie meas iacubratiunculas,infirmumqt, ac informem ingenii partum; quem per quotidanas occupationes nec fingere,nec pol e mihi Ecuit in lucem, F quidem μὴ Cept. Generos. U Excellac A Bud. Quomine ac tutela, emitterem easte duci retus, Eassem hanc,debit ubmissone ac reuerentia,a me oblatam prolem non modo aequis animis si epturas; sidor autoritatis seu tamquam Aiacis uto, clementer cir beni ne,contra maligni liuoris dentem, defienseras. Abus enim cuimebus :quia hic bber Camerae Imperiali proprie adserabitur: patrocinisi ac tutela haec comittiposset,nemo occurrebat:Et dupiae insevereius rei habui causiam: mrum prima est ut lucis μὴ lendoris aliquid tenui bruc j obsecurae opesiae meae, a lince aullendore Nestro,pertotum n manum Imperium ess gente,conciliarem. Absra veros ut animi mei gratitudinem erga augustissimum hoc HAegium, a quo alia quot iam annis plurima in m Plutim in coniunctim, mira beneuolentia es c mitate costata sent beneficia,pubi ce testa Macerem. . stipitegitur, Reuerendissime Domine Princeps, ligustres ac Generosi semite es Baro,Viriq; Nobi mi, atq; A Uim 'ena loco,bas meaι qualescunque lucubratiuncula ea I, clementia ac humanitate fouere, ac autoritate vestras Edfindite; es me etiam Esem eadem clementi fauore, ac beneuolentia deinceps benigne pro vine dedignemini. Ita ie- νω, Π augustissimu vestrum sed iam, ad nominis gloriam, es totiuου Romani Imperis ac Germani communis patriae nostrae ranquissitatem quam diutissimesissetet atque construet. Spirae a. e Ian.

De uotissime obseruanterq; colens

7쪽

cATALOGVS CONTINENS AN MINA

8쪽

ι Theodorus Appianus D. Saxon.Circi uigismundus Eucbner D. ι'Georgius Eucharius dictus '

9쪽

PRAEFATIO AD LECTOREM,' inqua ordinis racio redditur.

Uandoquidem,Lector benevole, attemntibus Philosiophu, Iurificonfiustu θ Interpretibis 'u,inom materia ινUmbend. . ordinis cura ct ratio praecipue ideo hakenda: quod per eum confusio eviteturi omnia dissicitas 1liora reddantum, intestigenta mras praepare turict memorιa artφι iosi e reforanetur: uo ιn hoc Tractatu consecribo o,in id pot1 mum incumbendam ese duxi, Fr, quia non docte, nec elegantι SUis perrexere luerat, de .enii salita; ordine absoluerem: quem ad operusHilurem ime lactum in tui gratiam brevibus hic praemiti re visum fuit. Quadripartisti autem intextu inesse volui dira ut in priorem Partem generatia ct communia omnibis vel pisus Commissonisin, in reliquas reis speia ali ora pracepra coniuerentur. Et pruna quiae L pars octo uisu,hoc ordine,coHlar. Is primo si ribuur Commigmi yersona: ct id ita νt eum Iugici nominare volens .an huic prouincis ραν - . o aduersa rara, qua contra nomιnatum opponenda: ac denis Iudex. II. qualu ordinandusaunoserepσnt.. lnβι undo, quomoda Minuentu Iudui Pars edere,ct qua ratione.pos II l. huic in c. habitaι ιontrouo ι,ιonstitus debeat .demoVbatur. In terno, - θρεισώ,qa ex ipsor a IIII. iisne, θιraitioneCommissinu conseqκιtur Commissariis, proponitur. Adduntur obuic, in quarto, ν

V l. ra in eo experiantur tractatur. ac in sexto, subiunguntur ea, quasmIo actae Commissonu pertractantur.

seri l.lit, inuidia, iniurias suppositis, raria nobis in iis obiuιsoleant impedimentat de impedimemu istis ais VII. incognita noceassed ut praui His dexteri in ossum p ir, in χρι ima Libro disquisitio instituita ut timV l l I. in .ctauossiubis 'tar νιa ct modin.ργισαι rideluet iudiciarius; qua labefactata hae nruansnt; ρε-

10쪽

COMMISSARIUS LECTORI.

VM severioribus annas ,precibus amiserum id eno'sentibus Iuti me,non omnibus forte numeris pers ctus, exponerem; duplici hominum generi,wι plerunque ataria reflet, In manus deuem. Vni Lxtra rudicantium, orsicubi errarum benigne corrigentium; atteris si non emnia, yartem tamen, densetiuoris I mere rodentium. Priori esses asicrabuntur merito patroni , quibus consecratus. Domini sic. Camerales; a quibus non solum bcntgne exceptus -sde xam a maιore eorundem parte, aliquot annu elapsis, ita commendatus, ct d festissum tui paucis typographicis vitiis se menis, quibus Dpographt ycrincuria me commac las rantὶ exceptu, quid addi posse in iliam Θρerbotim haud dubie, vel amore, vel quod vererentume ad me amplificandum ornandumve atiquidcommunicare debere, prolapsi negarent. Hisce se abi amici Vniuersitatum scilicet, seu Academiarum aliquot Prossores se Advocati Camerales multi. 3us o verbis, o literis honestum de me el/gium nonstemelperhibuere, nec non alιι viri docti, qui publici criptis partim approbau/relartim vero dissentientes, modeste, ψι decet,me taxavere,annumerantur. Eduibus omnibus et si mento eius rei nomine maxIma debeantur gratia: maiores tamen, or apud me. o posteros mererenturi, sest authora saepe verbis,er titeris id fagitanti, viam corrigendo, vel augenis, si non coadiutores,saltem monitores e exhibuissent. Duobus enim; una Advocato, altero Procuratore Cameralibus exceptis ί: qui pauca in expeditione Commi -

num a primo aratis mea anno obseruata,communicauere: nemo ne teruncium quidem, ad me exornandum conluset. Contentus tamenfauore eorum altero genere hominum, in quorum reo latronum manus 1ncidi, inuito etiam mihi concertandum es; qui cum ρο-

trem calumniatorem lucifugum habeant, eius exempla sep ae, absentibus bonu, tu me immeritum,maxime in tabernis, se apud nocturna pocula, quibus boni rara rnumum: ven num seum euomuere; in eo cacutientes, quod me ea, licetpraesens serpe essem,percipere non possesbi persuaderent. Vt ergo huius temeritatis poenas luanti ego eos omnes, eum venenatu seu sagittis ita ocutis omnium, amoto veneno. hic exponam, ut boni in defindendo proscere, isti ver o,ut es alii mpserum,sinonplane abstinere ε saltem temperare a GL-mniisibi discant. I . non quemquam carpendi, vel Miliandistudio sed ama se authoritatu mea,quam semperob oculos mihiparens8'siit, o m qua use turbare meterarunt,eon seruandae gratia. Vt autem genus 1 d hominum duplex deprehendi; ira se bimembri detineatione rasistatio indura. vi unum,omni plane raraonesemota, calumnia ri ; alterum auIem decie quadam veri, conuit sua , tanquam operculo tegeresatagit: Ita Ariori, verbo unico rane mal scIis certando, maledicuu esse videar resondeo. ImrauitaIe libera, pariters tibero totius Romani, aliorum ue Regnorum Imperio, linguas tiberas esse debere: Haesstongia, eorum omni commata abstergo. Alteri autem e neri, latiori resons, : ne tacendo qώid confiteri videar: obuiam eundo; Ut laruam d traham, diligenisus mihi elaborandum est. Cums id genus hominum non νυ πιIaIur argumento ; acie instituta, illius phalanges retundere eo ordane coninim,ut dscernam tenerali bus argumentis utentes, ab mentibus flectatibus : eo que barbaro vocabulo ib :me