장음표시 사용
1쪽
vomam audiui te saepe Reueres dissime praesul sacerdotum nostrae tempeditis ignorantiam moresvuaehemeter ingemiscere: praecipue eorum: quibus animarum cura demandata est: te 3 non modo arbutrarie uerum copertum habere ob illorum caecitatem multos ruere: saeternumligne cum ipsis pariter
praecipites ferri. Neo equide ali
ter fieri potest: quomodo.n caecus ducatum praestabit magnam propterea diligentiam subeundam: neq; ullam sanguinis amicitie uein conserendis ecclesiis praesertim parrochialibus rationem habendam:quoniam de cocedentis manibus comissarum tum sanguis in districti iudicii examine ante tribunal illius: cui nihil est ignotum requiretur cogitaui debere saltem animarum curam exercentes trapram a lepra scire'dscernerer caluso conscientie explicite intelli rare tales obligarime eorum culpa ni Gaanima:qua nihil pra cistius: aeternum naufragium patiatur: quod: ut facili' unusquis co sequi possit:ab opusculo toties per te laudato:quod Venerabilis frater Bartholomeus chaym us Mediolanesis ordinis minorum uir in signis intepol redidit: omissis allegationibus legis diuinaessancto Epatrum potiscuml: quibus optime quicquid scripsit: tuetur interrogatorium sine confessionale non tantum rectoribus: sed& omnis bus Christi fide sequetibus perutile necessarium*meo iudicio exstcerpsi. quare post salubres constitutiora tuas: quas superioribus diebus tuo iussu publicauithidam: si tue dignitati uidebitur imprimis dum:& bene Vale. Iacobus Carratinus serum rum
2쪽
ml peccatorem uenientem ad confes Loem benigne dulciter & charitatiue recipere debet:& ut secure pru/denter & discrete procedat: quia in processu audientie confessionis pes nitentis sepi' occurrunt aliqua: propter que confessor cognoscit seno debere nec posse de iure ipsum confitentem absoluere: debet ante omnia de huiusmodi inuestigare diligeterme si post audientiam peccat confitentis aliquod tale impedimentum inueniens uelit eum recusa. re: seu sibi absolutione denegare moleste ferat: Ac merito de ipso. fessore possit coquerusula turpius eicitur: quum no admittitur hospes.Se do debet caessor penitere interrogare: si se ad cofessione prparauit & conscientiam suam quantum potuit diligerer exa minauit: si reperit impreparatam de non bene dispostum: remittat eum suadendo: ut se diligenter preparet: & precipue: si oportet confiteri generaliter uel de multo tempore: se non sit periculum in mostra instruendo eum:& ut facilius reminisci possit omnia peccatorum suorum: primo discutiat uitam suam: discurrendo diuersas etates
diuersos status scilicet uirginalem: uidualem: matrimonialem:& religiosum: tertio diuersas fortunas prosperitatis: aduersitatis sint talis:& infirmitatis: quarto diuersa officia:& exercitia: quae plerunm exercuit: quinto diuersas societates: cum quibus est conuersatust texto diuersa loca: ciuitates: castella: uillas: & domos: isibus fuit: septimo consideret diuersas culpas:quibus deum offendit:corderem sentiendo ore loquendo:&opere adimplendo. Si uero preparatum& bene dispositum inuenerit: uel non adsit tempus ad preparanda ex corde tamen doleatide huiusmodi negligentia:& procedat interrogando:de casibus sequentibus.
sex sunt insus: in qivυ tenetur quis iterare eonfessionerdao ex parte fetam:&quattuor ex parte contetis.
3쪽
Υ Rimus casus est: si conserari defuit potestas absolutat:quod II potest contingere dupliciter: aut quia consetar habet pote
uatum arctatam: quo ad aliquod peccatum confessum: ut si conti tens confitetur aliquod peccatum: cuius absolutionem sibi reservavit eps:& tamen de facto ipse confessor ab illo ablolu it hocm.casu
confessus illi sacerdoti:quum de hoc sibi constiterit tenebitur:it e confiteri superiori: illud idem peccatum: numero a quo non potuit absolui: Alia autem: a quibus potuit absolui a proprio sacerdote. superiori iterare non tenetur: nec hoc casu dicitur confesta diuisa: a ex quo omnia peccata sua integre confessus e proprio sacerdoti: absoluens secundoperficiti inceptum erat: aliqui tamen ecorea: aut quia consessor nullam habet potestatem absoluendi ordinariam seu delegatam: puta: quia non erat sacerdos licet reputaretur: lirregularis: ues carens titulo erat intrusus: aut exc unicatus: aut
suspensus ab officio:& huiusmodi. Nam absolutus a tali quum ciconstiterit de hoc: tenetur iterum eadem peccata confiteri: quia realiter non erat absolutus: quamuis ignorantia probabili durate quoad deum excusetur: sed potest sic distingui: aut impedimetum sacerdotis absoluentis: est iuris diuini: ut quia noti fuit baptizas: seu no uit sacerdos ordinatus: & hoc casu absolutus a tali hoc agnito telnetur iterum confiteri:aut est iuris humanit seu dispositrui: ut si ea excomunicatus: seu suspensus:& huiusmodi: & tunc si impedimentum est notorium: ut quia public cum lacraui relictimste est intrusus carens titulo ecclesie curate: necta a superiore con firmatus:& consequenter non habet ullam potesatem super parrochianos illius ecclesie: tali consessus tenetur iterum alteri confite ri: si uero impedimentum est occultum: confitens tame intrillud costendo illi peccat mortaliter comunicado ei in Sinitis:& iterum te netur cofiteri: si uero nescit illud: quia dc sibi & aliis e occultum:puta quia percussit clericum nullo uidente: hec es ignoratia facti: que excusat ideo hoc casu non tenetur iterarerquamuis poste illud im pedimentiam fuerit detectum:secus sit, nesciret ignorantia tum puta scit illum exc5municatum:& tamen credit ab illo posse absollui: hoc in casu non excusatur: secundus casus est propter ignoran/tiam conseritis:puta nescit ligare: in soluere:seu discernere in termortale dc ueniale: dc coasequenter: nec me absoluer:& sic illa q
4쪽
tai talem esse consessorem:& allum querere negligit:quin possiti
tenetur eade peccata numero confiteri alteri idoneo confessoti: tertius est ex parte confitentis cum tribus sequentibus: scilicet quado scienter & aduertenter tacuit: uel omisit peccatum aliquod monastici uel dequo credit:seu probabiliter dubitauit: utrum tuerit mortale: seu etiam omiserit scienter eius necessaria circunsian tiam:de quibus iusta dicetur:quia his casibus sic cofitendo peccat mortaliter r& non solum si tacuit scienter: sed etiam si omisit ex obliuione seu
ignoraulia affectata: uel crassa: puta: quia de peccatis ante cogitare noluit nec adhibuit diligentiam pro ut lege cum humana permittit fragilitas:s tamen talis confessot em non mutat:&cctes rhabet memoriam aliorum peccatorum sufficit illud idem peccatum nu/mero quod omisit: & fictionem confiteri ci & reliqua in genere: si uero mutat confessorem omnia iterare teneturi secus autem si ignoratia probabili aliquod etiam peccatum omisit mortale: quia tunc non tenetur iterare:nisi quod omisit Quartus casus es: quando penitens penitentiam sibi iniuncta scienter di deliberate abis legiti
tria causa omisit: seu non complevit: quia tunc tenetur iterare confessionem : si penitentie oblitus est:& ultra hoc peccat mortaliter: secundum Scotum: sed omittes penitentiam sibi ininctam: si recordatur. semper pote9 perficere:& perficiendo non tenetur iterare procipue: quando non est s bi perfixus terminus Quintus casus e: mquis sese ad confessionem vadit oc sine contritione: puta quia non
dolet de peccatis omnibus: uel non intendit i futurum abstinere ab eis: seu etiam non intendit facere: id ad quod ex precepto tenet: pu ta comunicare inipascha: circa tame hunc casum sunt uarie opiniones:&dicunt quidam :ci, sicuti in baptisino ficte accedes: licet tune non recipiat rem sacramenti: tamen recedente fietione recipit sede penitentia:sed prima tutior opinio.Sextus casus es: ut cum tepore: quoconfessus fuit erat excomunicatus: quia siue sciret se exco municatum:siue ignoraret probabiliter: uel etia oblitus fuisset tenetur iterare consessionem:quum hoc postea nouerit: sia ligatus excolleati&: siue miaori:siue minorimo potuit absolui a peccatis. quu ex
eoicae no sit capax sacramentoν ecclesiae: &sic pria absiautio fuit nulla:& licet ignorantia probabilis preseruet eum a culpa:&a poena irregularitatis: non tamen facit eum non esse ex municat L
5쪽
Tertio interroget eum eonsessorintrum nouerit se ab aliquo Isdice esse excomunicatum uel utrum inciderit in aliquam excomu/nicationem iuris comunis: papalem seu episcopalem: uel etiam i sententiam alicuius constitutionis synodalis: uel prouincialis particulariter: investigando de aliquibus casibus excomunicationis: secunda conditionem persone: & precipue de constitutionibus illi' diocessipuinciet uel etiam a legatisfactis:& si repetit eum excomunicata: primum & ante omnia absoluat eum ab excomunicatione: si auctoritatem habet: sin autem: remittat eum ad habentem: uel si talis penitens foret in articulo mortis:possit tunc absolui. Quarto debet conlatar interrogare penitentem e cuius vite sit&scientie: cuius status conditionis: cuius artis r uel ossicii: si matri monio ligatus: uel non: si religioni. quomodo sit obligatus: uel astrictus: si ex substantia licite acquisita uiuat: uel non:si alicui aliud de het ex contractis: uel maleficio: seu ex legato fidecessorum suorum:
aut alias quouis modo: si sic & transactum est tempus solutionis facitae non admittat eum ad confessione: nisi prius satisrecerit:si potius saltem a creditoribus suis dilationem obtinuerit: cum alias non possit debite conteri:nec peccatum remitti: quia no remittitur prestratum: nisi restituit male ablain.Si uero nihil det alicuit & si in processu confessionis occurrat aliquid necessario satis aciedo sit dispo/situs ad consilium siue iudicium confessoris satiricere deo & proximo: tam in rebus quam infama admurat ea mota Senia metiradrades eius:&ipse confessor sedeat ex transuerso: nec eius faciem reflspiciat: siue sit vir:siue sit mulier: ne plus quam oportet erubescetieri faciat:&dicates s eonfiteatur per seipsum sua peccata: prout nouit: ipse autem confessor dum peccator sua exponit peccata dilugenter attendat ne molestet eum: interim interrogando: nisi nec satas urgeat: ut si aliquid dicatur ita inuolute non bene Itelligeret trunc faciat a confitente bene declarari: ut sciat quid sit actumst de si deprendat casum ad se non pertineret uel confitctem ad aliquam inlitationem obligaruuel super peccato:quod exponitur aliqui specialem prouisionem oportere fieri: statim es dicat: ne i processu obliviscatur:& similiter interroset de circunstantiis peccatorum: si a penitente sine eis peccatum comissum dicatur: ut infra SM: & iuxta grauitatem peccatorum α conditionem confitentium: quo ad ara
6쪽
mendam peccata consessor prudenter se habeat: de non parisormiter ad omnes: sed cum simplicibus se dulciter habeat:eos diligentea
de modo confitendi instruendo: Rudes & russicos: ne eorum peccata enormia reputent leuia durius increpando: sapientes:& eruditos urbanius corripiendo: duratos & insensatos acriter arguendo: Bemantum fieri potest uerbis & exemplis ad compunctionem inducem:& terrorem extremi iudicii eis icutiedo: mulieres seueritate quadam honeta corripiendo: superfluis colloquiis penitus resecatis: de ipsisse expediendo: contra quosdam: qui quotlicite i creetario cum eis: confabulantur:& eis longas faciunt micationes propter quodecipsi multu tepus amittunt: dc aliis sepe occasione scatali tribuunm interrogatione circunsantiarum peccatos.
Ciedum: q, non sufficit tofessorem solum audire ea: que sibi 3 a peccatore dicuntur & de aliis ipsum no sterrogare: nisi per
sonaeonfitens sit in his bene perita&timorata: ut sciat se iussicienter confiteri: quod raro contingit modernis temporibus: quum pauci circa hoc debitam diligentiam adhibeant:& multi sunt adeo um/plices: nisi iterrogenturi nunquauere confitebuntur: & s, maius eii: multi: qui secudum seculum sapientes censentuit in perimeti ad confessionem ignorantes penitus reperiuntur. ex quo concludi inroe postqpenitens conteilustii per te ipsum ea: que nouit: debet consessor ipsum interrogarerde his :que omisit: aut minus plene dixit: & hoc cotra multos cosessiores ignaros: a simpliciter audiunt. De modo interrogandi:quem consessor debet tenere.
o insular audiendo peccata cositetis studere debet pro possierin principio a confitente remouere uerecundiam: non expristmendo statim magnitudinem seu grauitatem peccatorum: sed dimmutando transeat usi ad finem confessionis:& tunc exponat et eorum magnitudinem & grauitatem incipiens a minoribus terrorem incutiendo: Be ad compunctionem & contritionem prouocado: ει ι
interrogationibus tria debet consessor obseruare primo *quilibet intcrrogetur de peccatu. quc consueuerunt in hominibus illi sta
7쪽
ius& emationis tomuniter reperiri: secundo et, interroget a innomodo ad illud inducatur exempli gratia:si confitetur se commisisse peccatum earnale:non statim queratai se manibus polluit& huiusmodi: sed solum interroget de modo & cum quibus: tertio in pec catis carnalibus non deicendat nimis ad particulares circunstatior non necessarias: quia hoc posset esse occasio temptatioisin utros ruel saltem scandalum ipsius confessoris: si alio confitens referret Isis se interrogauit eum sic & sic: si igitur uir confitetur se polluisse mulierem extra uas debitum: n5 querat confessor in qua parte cor potis de quomodo: sufficit.n .s, habeat ultimam speciem peccati. De quibus circunsiatiis habet necessatio interrogare consetar.
o Via non solum debet consessor interrogare confitentem de
mortalibus: sed etiam de circunstantiis: primo uidendum vide numero earum:secundo quae sint de necessitate consessionis: Adprimum dicedum: circunstantie': quibus peccatum aggravat uel alleviatur sunt septem: que cotinent in hoc uersu: quis: quod: ubirquibus: cur: quomodo: quando: Ad secundum ur dicedum: Π, solum circunstantie trahentes in aliam speciem sunt de nece late contersionis: nec oportet confessorem scire totam peccati quatitatem: qa
nec ipse peccator scire potest: sed lassicit st cognoscat quantitatem: que ex specie peccati consurgit': nec oportet secundum totam pec/cati quilitatate pena taxare: & he circunstantie pertinentes de ne cessitate ad essessore & aliam specie peccati traheres psit esse octo. Prima est coditiores seu personet ut si peccatum fornicationis e comissum: lterrogetur utrum cum religiosa seu deo dicata: quia sic est sacrilegium: si cum toniugata e adulterium:si cum cosanguineatis affine est incestus: secunda est modus peccandi: quia si cogno mouit mulierem modo innaturali: ex tali modo ultra pricipale peccatum fornicationis sacrilegii uel adulterii seu incestus inducit alia species peccati mortalis.f. domia. Tertio est locus quando scilicet
peccatuci aestiviu in loco facis seu diuiuocul deputato: tunc
8쪽
enim indues alia species pereati mortalis: talicet sacrilegiu.Quarta est tempus quum id comittitur peccatum mortale in festo: inducitur alia species peccati mortalis: quia ultra ppriam deformitatem sue materie: ex hoc st comittitur i festo habet aliam deformitatem impugnante. Tertio precepto de sanctificatioe sabbati: sed an idesit quado peccatum committitnrin die ieiunii precepti ab ecclesiarvidetur,nc.Quinta est numerus quia quotiens quis comittit ali quid illicitum:puta furtum totiens peccat mortaliter: quum sin t di uersi actus & in singulis actibus est peccatum mortale essentialiter: ideo de necessitate oportet explicite confiteri circunstantiam numeri.Sexta est qualitas idest si peccatum e secretum uel publicum: qasi publicum inducit alia species peccati mortalis: que est scadalum. Septima est inductio uidelicet si in peccato: quod. misit cum proximo ipse fuit principalis causa prouocando suadendo: & huiusm odirquia ultra principale peccatum comittitur homicidium spirituale multo grauius quam corporale: octaua est accides: quia sepius quis comittit multa peccata uter aliud peccatum: quod comittere querit puta intermittendo nuncios uel secum ducendo socios & huius
modii Sc sic habes circunstantias peccatorum mortalium necessatio confitedas: que scilicet trahunt in aliam speciem seu genus peccati mortalis: &de his speciebus debet confessor interrogare no solum
quantram ad peccata operis: sed etiam cordis: seu uoluntatis: quum
sint diuersa peccata non solum materialiter: uerum etiam formali ter se igitur quis confitetur solum mente mulierem deliberate cocupisse: interrogandus est utrum mulierem solutam: uel nuptam: uel uirginem: uel deo dicatam: quo tempore &c quia hecomnia facintillud peccatum esse diuerse speciei: Sed st horum sit grauius an peecatum uoluntatis tantum: an operis potest dici: Π, si uterqi precan tium ex equali amore mouetur:& q, in utro si plena uoluntas potest dici: st unum peccatum dicitur alio grauius tripliciter:aut ratione maioris contemptus dei: aut ratione maioris libidinis: seu dele ctationis: aut ratione maioris damnificationis. Quantum adpri mum non dicitur maius peccatum uoluntatis quam operis: quia uoluntas plena ad peccatum sic per se a deo auertit: sicut e cum opere coniuncta. Quantum uero ad secundum: dicitur grauius maxime
quantum ad peccatum carnale: quo quide homo peccat diuersmo
9쪽
de: similiter quantum ad tertium .st ad damnificationem:quoniani addi supra uoluntate: peccatum &grauius dicitur maxime peccaratum: quo quis peccat in proximum.
Ordo interrogadi primo de articulis fidei secundo de sa/cramentis ecclesie .Tertio de decem preceptis.Quarto
de peccatis mortalit, Quinto de opibus misericordie. a Irca articulos fidei interroget confessor consitentem:utrum
sciat sim tum apostolorum .s.credo in deum dcc.dc compellenter intelligat:adeo in incis nullum habeat coceptum erroneum: oportet.n.quemlibet aaultum eos credere diuersimode: tamen im plicite eredere omnes articulos: est fidei diminute: explicite aute dedistincte credere omnes articulos non est de generali fidei necessitate nisi forte illis:qui fidem aliis explicare tenentur: ut doctoribus: predicatoribus: prelatis: & curatis: credere autem quosdam explicite:& quosdam implicite:e fidei ad salutem necessari' etiam omnis smplicium.Tenetur etiam qui noe simplices explicite credere ar/ticulas:quos manifestant eis: non sesum predicatio: sed etiam eccle siasticus usus: & consuetudo: sicut est de unitate & trinitate quam possunt nosce ab ipso actu consignationis:consignant.n. se innomine patris &c. Idem de natiuitate:passione: resurrectione Se Peccatorum remissione:quos cognoscere possunt: ex ipsis solemnitatibus: quas ecclesia celebrat exactibus sacerdotum: ideo ad horum cognitionem nullus ratione utens excipitur: nec ignoratia excusatur. Articulos uero non ita manifestos tenentur: ut credere implicite.implicite autem credere: uoco: ut in generali credat uniuersaliter omniarque credit sacrosancta mater ecclesia: ita m in particulari a nullo dissentiant: nec aliquem articulorum discredant: si periona confitens si rudis que de dictis articulis paruam aut nullam habeat noticia reonsessor interroget eum: utrum excorde doleat depreterita negligentia: & proponat stam capacitatem suam:illos addiscere simul &pater noster: 3e si nesciret: ipse exponat sibi uulgariter dictos articulos: si potest. Item interroget utrum ex corde credat omnia: que credit sancta ecclesia de utrum doleat:si contra dictos articulos:& fide catholicam: hactenus mente: uel uerbo inciderit in aliquem errorer
10쪽
ut et non sit alia uita preter istam &huiusmodi.
De septem ecclesie sacramentis. Rimo confessor interroget: utrum sciat sacrameta ecclesierprecipue que sunt comuniter necessaria: uidelicet baptissim': confirmatio: siue crisma: penitetia: eucharisia: & extrema unctior de sacramento ordinis:& matrimonii: primo utrum credat baptis mum necessarium fore ad salutem: & per ipsum debite suscipientiremitti omnia peccata tam respectu pene: quam culpe. Secundo utrum credat: & sciat chrisma r seu confirmationem ad salutem necessariam: quia &si non simpliciter: eius nihilominus contem plus damnabilis est secundu quosda:& tunc contemptor quis reputatur: quando habita sufficienti opportunitate recipiendi: illud re nuit:aut notabiliter negligit. Tertio utrum sciat: & credat penitentiam:& confessionem peccatorum ad salutem necessariam: nec alis ter posse deo reconciliari post baptismum existentem I peccato mortali: utrum quotiens peccata memorie occurrerunt: habuerit contritionem de eis:&propositum confitendi: actu uel assedit: na ad hoc tenetur: utrum existens in peccato mortali: statim actualiter confessus est: habita copia sacerdotis idoneir quia ad hoc tenetur in his
casibi ea Drimo ratione periculit ut si periculum mortis immineat:
puta belli: uel maris: uel quum mulier est in par uel quum quis essin quovis alio mortis articulo constitutus.Secundo ratioe sacrame li: puta quum quis uult ordinem sacrum recipere: celebrare: uel co municare: nemo debet presumere non confessus copia sacerdotis idonea oblata:& necessitate non urgente. Tertio ratione stimuli.s.conscientie ut quum conscientia sibi dicat quod statim debet consi teri Quarto rati :dubii: ut si habeat casum: a quo solus papa: uel est penitet lati' potest absoluere: S modo habet copiam e :& du hitat ne illa itaturum habeat. Nam his quattuor casibus existes: in mortali statim confiteri tenetur: & si disserat peccat mortaliter. Quarto utrum credat:& sciat sacramentum sacratissime euchari die omnibus ad salutem necessiarium:post annos discretionis: qme ad hoc sunt in semina anni duodecim: in masculo quattuordecim:
R utrum credat in eo transpormati panem I corpus:& uinum in san