De personis muliebribus apud Plautum thesim proponebat facultati litterarum Parisiensi ad gradum doctoris promovendus L. E. Benoist

2쪽

Opusculum hoc dedicatum volvumemor et gratus

4쪽

IN EADEM FACULTATE LICEN TlATUS O csclloL E NORMALIS ALUMNUS , se es Lucam 1ssiLiENS PROFESSOR AGGREGATUS

EXCUD EDAT UI ES DARII, EVia Paradis, 13.

v cci III.

6쪽

PROOEMIUM.

Nemo non aleui Plautum actuosqssimum esSe molibus illustribus et jucundis alumdare, sermonibus uti audientem rapientibus et palmam pro Varronis Verbo poscentibus. Quamvis dixerit Horatius '

At vestri proavi Plautinos et numeros, et Lamiavere sales, nimium Patienter utrumque,

Sarsinalis fama nunc stat ulta salis et ab injuria lula quod ad im comicam atti notQuam sincera quamque eleganti elocutione niteat, idem se cerunt ex Suome ipsorum et Velerum grammaticorum judicio Quintilianus et Gellius . Ne quis vero censeat illis lantum merilis eum praestare, et orationem illius , etsi sapore vernaculo perfusam , verbis modo ad summamia eam spectantibus resertam esse. Docilior et flexibilior est ingenii Plautini forma, quam ut ille non ceteras comiciuartis partes tractaverit, et diligenter inspicienti facile apparobitvenustas rerum ac Verborum prudentissima et subtilissima digna- quo quae urbanitatis studiosos homines moveat et delineat. Quod ut approbem, qu0d argumentum potius eligam quam muliebres personas, quae res est sane poetis omnis generis dissicillima, et in qua se maxime prodit cujusque exquisitissima facultas 'Est enim praestantissimae mentis in multiplices et reconditos muliebris animi recessus penetrare, materiamque adeo ab

7쪽

lrii sani similari, excutere, atque in lucem promere. Ea parqu0n minima est laudis poetarum illustrissimorum , in eaque requicumque uesim alti gerunt sese exercuere. Illa igitur quasi colicula uiamur , quo altius quam varium quamque secundum fuerit ingenium Plauti perspiciamus. Nunc oro te opusculi iujusce dispositione dicendii est aliquid. Si fabulas singulas inspicerem, a qua sacerem initium ordo ulgo usitatus pro ratione tantum pri uno illera titulorum habitus est, neque facile quisquam alium ord memexcogitarei, quo comoedias omnes dispineret . Placui ergo,

sabularum omnium com age dissoluta, quamque mulieris sormam pro conditione sua in classes redigere, tui ceterum ad paucas species redibuni, matronarum scilicet, iuellarum ingenuarum, meretricum P ancillarum. Inde quid nos docea domulieribus Dialis suetu Plautus, quamque artem in personis omni-stendis adhibuerit , considerabimus.

Inter ceteras persona comicas, in omni tempore ela

sunt in scenis, magnas paries uxor habet. Matrimonium usque comoedia materiam uberrimam pinsebuit. Quicumque si rivi mores variarum gentium, dixersis aetatibus , societas illa iri et mulieris , parum inter se notorum , a pe utilitatis resperis, aut alias ob causas, uti ad mutuum amorem non pertinent, capessit , contentione parit, propter quas ingenia mediocria brexi in ridiculum decidunt, ideo pie como laedant ansas Pi DCipue mulieribus objiciuntur, inter alia vitia, sumptus effusi cultusque nimia cura , garrulitas Gurgiorum cupido, suspiciones assiduae.

Vide dispulationsii Ruschelii de ordine coim diarum Plautinarunt, arerg l, aut Prolog ad Trinummum XXXIX et XI Certum os ex ipso Plauti lcs-lim ni Epidienna Baeelii dii iis suisse a late priorem, Bacch. Il, , an CL quo

8쪽

Antequam singulas indoles examinandas suscipiamus, reseri noscere qua specie matronarum onane genus estinxerit Plautus In Aulularia dicet quam molesta sint uxores dolatar:

Isias magnas actiones, animos, doteis dapsileis Clamores, inperia, eburata vehicula, Pallas, Purpuram, Nil moror, quae in servitutem sumtibus redigunt viros.

filias enumerat servos circa eas occupatos , anisicesque u rum opera in mundum muliebrem insumitur, neque brevissima ea series est. Periplectomenes in Milite Glorioso ait cur uxorem non duxerit

Nolo mihi oblatratricem in pedeis intromittere. ', Nam bona uxor, si ea deducta est usquam gentium, Ubi eam possim invenire verum egῆhe ei in dueam domum, Quae mihi nunquam hoc dicat eme, mi vir, lanam, unde tibi pallium Malacum et calidum conficiatur, tunicaeque hibernae bonae, Ne algeas hac hieme hoc nunquam verbum ex uxore audias ;Verum priusquam galli antent, quae s somno suscitet, Dicat da mihi vir, Calendi meam quod matrem iuverit Da qui sarciat, da qui condiat da quod dem Quinquatribus Praeeantatrici, conjectrici hariolae atque aruspicae; Flagitium'st, si nihil mittetur quo supercilio specillTum piatricem clomenter non potest quin munerem, ete .

Non desunt apud Plautum oblatratrices personatae. Quo Verores ridiculo majori persundatur, addit suspiciones quibus Variae

formu sunt, pro Statu mulieris, aetate mariti, et genere injuri rum ab eo admissarum. Omnium acerrima est Λrtemona in Asinaria quae dote copiosa instructa, dotali serVo rela manu firma domum suam regit

II, 1, 45. Treseontextus habui anto oeulos, audeti, in Biblioth Lematre, Bitschelii, pisti, edit in-8'. Praetuli plorumque lectionem audeti, ut magis circumspecti in emendando Plauto, et quod nostratibus facilius in promptu est III, i, ι, et sqq. passim. Nonne hae Periplectomenis insectatione revocatur in mentem Catonianum verbum Milo dominum pro tota Himilia rem divinam sacero De Re Rusti 143. Hic Periplectomenes negligi vetus praeceptum queritur Cato usitata apud veteres praecepta vivendi testatur. Cf. quoque illa eum questibus Stropsiadis, Aristoph. Xub., 0- 5

9쪽

Vix sulem adhibe parasiti orbis. Suiis ei imaritus trorum prisduulissimus ii lebatur

At scelesta ego praeler alios meum virum sui ala Siccum, frugi, continentem, amantem uxoris maxumo .

Itaque nihil ejus irae par est quum se salsam noxit. Diciliabat Demametus se ire ad amicos ad curiam lassitudinem pro se serens uxorem arcebat Arbitratur denique ilium ab eo corrumpi V iide alia est sua potestatis imminutio ultionem igitur pollicetur:

N:Pl illum ecastor, miserum liabebo .

Uuod audit, id animum exacuit subripit enim iste ornamenta uxori de sustiore halitus ipsius timuitur. Tum procella instar uxor proripit:

Surge, amator i domum

quate jubet nec desunt objurgationes , di eleri , Pontumelia . Artemona exemplar est traginis coram qua cetera trepidani. ir, liberi, ancillast

Ancillas meas Suspicabar, atque insonteis miseras eruetabam .

Zelotypa minus est forsan quam imperiosa ex Verbo quoque consuetudinem imperandi et Vincendi percipias. Ipsa se ulcisci tur: potest enim propter dolem et ingenii virtute filiae, eadem in occasione, aliter suos torquebunt viros. Aspice ut in Ruden loDa monem uvir obser et, ut ille clamores ejus metuat

Sed uxor scelesta me omnibus servat modiA, Ne qui significem quidpiam mulierculis. Iam meas obplebit aureis qua loquontia. Motu Propter vos ne uxor mea mo extrudat aedibus, uuae me pollices adduxi se dicet ante oculo xuos R.

In Casina, Cleostrata rationem lepidiorem excogitat. Λrtemona

10쪽

imperiosa est, querula in Daemonis, Calliclis diligentissima rei cujusque exploratrix Cleostrata astula est, ei mantibus ancillis, quidquid suadeat timida Srrhina, parere uela et dis orti metuens, tali nunem allit et exat. Omnibus modis quo rum imientes sunt seminae, sex rentis olestiis' initae tamen dii orti libellum non eliciant, ulciscitur

. . . . Ego illul sanio, ego illuin Sili male lictis, malefactis, amatorum Ulciscar ego pol illum probe incommo liqDieiis angam a.

Pri terea rem omnem vicinis narrat, et facile est conjectura assequi quid passurus sit propter famigeratricium illarum i quacitatem miser latino.

Nunc lineuiuis fortuna oo quoslum ad vicinas .

Et idem servat nam euntinuo Myrrhinu occurrit, qua Obd Ormiscit, quum sola est qua que dum lingua indulgeat, igilat. Specta quoque ut mari luna habeat. Quidquid miser agit scrutatur. Omnia fiunt materia controversiarum e iurgiorum et infelix ad id cogitur ul en iam poscat et ipse uxori pro elementia gratias agal

Lepultorein uxorem nemo qui Aipiam, quam ego habeo hanc habet .

Non omnes lamen auctoritatem eamdem , quam Artemona exercent aut ut Cleostrata callida sunt Dorippa , Suspicax et jurgiosa, propter indicium vel minimum marito non obtem- Perat', contentionem movet et apud patrem queritur, de dolei inprimis locula. At pater non usque praesto est ut interVeniat.

Cl. ha es: Si rus cum seorto constituit ire, clavis illico Abstruiti jubeo: rusti et toga ne sit copia. Tuin, a, , ras. omli iustu Olto Ribbeeli. Cusin II, 1, 8. - M. II, 1, 13.

Cusin. V. 1, 29. - Mercator. Dorippa re liens rure, familia gnato pie precatur, in arili Olnon in illit.