장음표시 사용
2쪽
l RVis Francorum Nauarrae Christianissimi
inatio habita Romae in Aula Regia Vaticana xxv. Iunij x633
Lesdigueriarum Duce, Messij principe, FranciAEPari& Mare scalici , eidem bummo Pontifici Regis nomine obedientiam praestante.
4쪽
set, Beatissime Pater, hanc Legatione Ludovicus Rex Fram corum , & Nauarrae Christia.
nissimus ad te misisse vider tur , nisi diuino plane consilio dilata fiasset in hanc diem , vemora illa insigni aliquo erga sacrosanctam sedem Apostolicam beneficio rependeretur . Quemadmodum enim Magi natum summi rerum omnium conditoris Filium veneraturi , eum absque muneribus adire nefas esse duxerunt, ita qu que tibi eius in terris Vicario, Ludovicus obedientiam more maiorum praessiturus se facturum sibi satis non putauit , nisi Sanctitati tuae munus offerreb, ' uo nullum maius, α Regia munificentia dignius dati , vel excogitari possit. Spolia nimirum , ac trophaea perduellium haereticorum, quibus profligandis, nisi iam ante inaugurationem tuam praepeditus finget, tibi dubium esse non debet, quin uti principem inter Ecclesiae filios, nemine discrepant locum obtinet, sic etiam prae ccteris suo erga te offitio perstinctus eLset. Ijs enim se maioribus ortum esse meminit, qui summo semper Religionis Catholicet non tantum or
5쪽
vandae, ac tuendrisidaevmn longo a Nn pr 'andae studio flagriaeruis . nisi Ludovici ipsius pietas copiosam diruendi materiam mihi suppeditaret, acerrimos illos Pontificia sedis propugnatores Martellos, Pepiods, & C resostii medium prod cerem sui Gregorio , diriphanos, & H adrianos ab imiuria LuithpIaad yin , o stulphorum, & Desideri
rum Vindicauerunt. Memoria repeterem aliorum in.
signia in Urbanos, Pascaes,Gelasios, Calixtos. Inn
centios promerita. Recenterem ciuitates, & prout Glas, quas eorum liberalit3te Summi P ntifices co
sequuti sunt. Referrem quam is pe Saracenos inse sissimam nomini Christiano gentem Franci pressu rim. Extollerem celeberrimas illas expeditiones pro natali IE S V. Christi solo vindicendo susceptas. Dicerem Turcas in satis habere sere, ut aliquando ill rum armis subigantur, ac deleantur. Celebrarem Lialia Gelitus missa, quae vel sacrarum literarum auctoritate nunquam laborant. Vexillum illud flammeum, quod in praeliis certissima victoria sequebatur. Chrisma, quo Rhemis inunguntur. Commemorarem p culiarem illam , ac prope Diumam scrophulis medendi facultatem, quam hareditario iure salutaribus emaum manibus inesse tot iaculorum experientia comprobauit. Praedicarem denique tantam Regni diuturnitarem, quantam in hanc diem nulli contigisse meminimus . Quae vero singularem illum Dea tau Tem prouocasse causa videtur, quam summus Fralacia Regum erga decessores tuos honor, re obseruau-
6쪽
tia. Cum enim Deus ipse longioris aeui mercedem liquido pioposuerit ijs , qui debitam parentibus obe. dientiam deserunt: Nonne praemium simile consequi
par est eos, qui te communem omnium parentem , &Ecclesiam matrem siummopere colunt, ac venerantur. Neque vero tantum diuturnitate Regni Francia praecaeteris gloriari,sed illud etiam peculiare, & proprium sibi vindicare potest, quod cum reliquae omnes orbis
terrarum nationes domitoribus exteris aliquando pa ruerint, ipse nullos unquam Reges praeter conterraneos , & indigenas habuerit, ut non minus eleganter, 'cta, ouam vere Franciam Heroum genitricem, foecunda bellicis palmis, inclytam Regibus ipse nuncupaue- ω-um.
tis. Verum multo plura, cum pietatis Regum nostrorum erga Deum , tu beneficiorum in ipsos a Deo collatorum argumenta recenserem , nisi Ludovicus ipse tantis maioribus, tantisq; promeritis dignissumum se praestaret. Res enim a proauis praeclare igestae, & ea omnia, quae ipsi non fecimus aliena sunt, cum plerumque progenitorum Virtutes nepotum degenerum notae sint, nec aliud quicquam horum m culas magis patefaciat, quam illorum splendor, ac gloria. Mittam igitur ornamenta illa, quae Ludovici propria non sunt, ut ad ea veniam, quae tuo ipse labore, studio, pietate; & iustitia comparavit,quorum fulgor oculis meis tantus oboritur, ut vehementer adduis
birem , ipse ne maioribus suis, an maiores plus ipsi decoris attulerint. Enimuero simul atque Regni gubernacula suscipit , nihil prius, atque antiquius ha-
7쪽
buit , quam ut pulcherrimum illud Christianisiimi
cognomen maiorum suorum virtute partum pro Vurili tueretur,& terram eorum nationem, qui tum Regiam auctoritatem conuellere, tum florentissimum, Regnum ab Ecclesiae communione diuellere conabantur , extinctum iret. Magnae quidem molis id erat. Nam quae spes eos prosigatum iri, quos neque tot pugnae , neque tot Regum conatus extirpare potuerant tVrbe. eorum quamplurimae, &minutissima castella. expugnanda erant, praelia cum illis committenQM , quibus Christiana res in summum discrimen adduce retur, hostem in exitium patriae aduocatum iri certum erat, denique quidquid ex utraque parte periret, uni Regi periret, cuius ideo vi ceribus inferri vis quod modo videbatur: Vicit nihilominus Dei causa populi causim, periculum pietas, propriumq; dolorem Relia gionis amor. Itaque rem Ludovicus aggressus est, qua frustra Franciscus secundus, Carolus nonus, Henricus
tertius tentaverant, Henricus Magnus nondum nam
- ditari fas esse ducebat. Quid enim difficile iusto,
quem vii palmam florere Diuinorum oraculorum auctoritas euincit. Vix autem suscepta est in Beneamnenses gentem prae caeteris haereticae pestis afflatu comtaminatam expeditio , cum celeritate incredibili, pinriq; selicitate confecta est , ibis maiorum Religio post quinquagesimum exiiij sui annum iure postliminij restituta . Tum haereticos exterritos rebus suis praecauere, arces castella munire, militem conscri
8쪽
tio supra centum di quinquaginta ciuitates, vi hi lim deditione Regis imperium acceperunx RV
pella tamen illa toto terrarum orbe celeberrima, Ru-pella non minus ciuium suorum pervicacia, quam naturae munimentis inexpugnabilis, triplici murorum cilictu, firmissimis aggeribus, creberrimis turribus , profundissimis sessis, at multo magis oceano aestuante confisa, viresq; suas olim experta iugum detrectabat. Haec ubi se peti animaduertit, Franciae ruinam,& luctuosum exitium pacta, Britannos centum & via ginti rostratarum acriarium classe succinctos in insulam Cracinam euocat, unde tertiσ post obsidionis Iriense , magna prius accepta clade', turpiter exiguntur . Ludovicus interea consilio Eminentissimi Caradinalis Ducis Richelij, ad aeternam Franciae, & E clesiae gloriam nati potissimum fretus, obsidioni Ru-pellanae incubuit, de qua dicturus quid primum, quid
postremum eloquar. Certe nihil eloqui, quam rei gestae magnitudinem omni eloquentia maiorem ingenij mei culpa deterere satius esse duco. Nam quae Marcellus ad Syracusas, ad Carthaginem utramque. Scipiones, Alexander ad Tyrum memoriae consignata gessere, collata cum iis quae Ludovicus ad Rupel- Iam gessit, longe minora censebuntur . Illis videli.
cet arces dumtaxat oppugnandae; huic praeter arcis oppugnationem ternae Britannorum classes fundendae , atque ipsum praeterea mare subigendum fuit. Denique quid Rupella ferocius, quid insolentius . illa
tamen ob ipsos auxiliariae Britannorum classis ocu-
9쪽
los debellata est . Illud nobile maris occidui emps rium subrutis ab imis sundamentis eius moenibus, ac . fossis complanatis expugnatum est , ceterisq. munitissimis Europae ciuitatibus documento iuit, nullam arcem tam munitam esse, quam Ludovici virtus, e pugnare non possit . Illud haereseos propugnaculuin corruit, & cum eo prostrata rebellio, prostrata est haeresis ipsa, quae per totos septuaginta annos Franciam claudibus atrocissimis distraxerat, Vt. quot an nos populus Israeliticus apud Babylonios graui se .uitute conflictatus, ac tandem liberatus est , tot etiam
religio Catholic Dis procellis apud l rancos agitata , Vrbano VIII: clauum in Ecclesia tenente, tamdem emerserit. O victoriam statuis, tropharis, Cb
liscis, & arcubus digni simam ξ Victoriam, quae sarculis elapsis pudori, nostris ornamento , posteris admirationi sutura est. Neque vero tantum domi, sed etiam foris Ludovici potentissimi virtus enituit. Sepultis enim bellis intestinis , & coalesceηtibus tan- .dem in unum ciuilis iocietatis corpus Franciae membris , quae tam diturna bellorum , temporum q; series foed i lsi me laxaverant, cum foederatis eius in Italia Principibus bellum illatum esset, annon ille strenuus oppressorum vindex, media hieme, nondumqt, puluere, quem in obsidione.Rupellana collegerat excussis, Alpium claustra praecipiths horrida, nivibus obstructa rupibus invia peruasu, & solo nominis terrore , quod est pulcherimum victoriae genus, pacem Italiae dedit, tanta celeritate, ut euolasse, non iter se cisse
10쪽
cio videretur , & aduentus nuntios victoriae nuntij praecesserint . hello tamen denuo post aliquot menses ingrauescente , nonne rursus Italia pari Franc
rum , ac praesertim celebrata: illius Delphinatum umbilitatis aduentu liberata est, ea Ludovici Regis imuicti simi gloria , ut publicae quietis , &. paci asesertor, merito proclametur. Ecquis vero numinis Db uini dextra manifesto duci non credat, eum quem victoria quasi cliqntelae iure sequitur , ad quem no minus lauri, quam Iilia pertinere videntur . . edi quanta alacritate , qu denque perKulis bella ex Deoelis cousecit . Certe id aetatis tot ac tanta gesiisse prodigij cuiusdam haud absimile est. Neque enim suis dumtaxat auspicijs per legatos, sed sua ipse manu, suot ductu rem gerer solitus G, ytsq talenqmnino praestet, qualem a Deo mi Regem Israelitas obtinuisse traguum est . Nonne., ct in . ομνB. Ludovico progenitore dignissimum profitebimur cura, cuiu inmώ- um corporis qui amentis puritas tanto mai*ri adRiratione adigna est,'
quanto rarius ea virtute Plincipe. . ornari student. . . iEum, inquam, A. P. qui non sine arcano Dei consilio, vicesimus ab illo regnat.. Enimuero nescio qua Nummus prouiden ta comparatum est, ut vicesimus quisque a princim Regum I mciae Christianorum Clodoueo sanctitatis laudςm consecutus sit : Ab eo siquidem Carolus Magnus, abii B. Ludovicus, ab hoc Ludovicus noster continua Regum serie vicesimus imperat, quo numero, tum ingentium rerum