Introductio in Corpus juris canonici : cum appendice brevem introductionem in Corpus juris civilis continente

81쪽

D35. lieriura pera litteraria, ad Decretum explanandum spectantia.

Etiam post absolutam glossam ordinariam plurus viri eruditi xi ratis poculiaribus poribus litterariis de Decreto explanando in uerunt; inter quos pra caetoris momorandi sunt 1. Ioannes de Deo jam Supra g 24. laudatus, qui praeterquam quod Summam Huqueeionis est .a 31. complevit, causas XXIII. XXVI., quas illo mi sorat, addondo , etiam plura alia pura ad Doeroti explanationum portinentia composuit, uti Sunt Appurum Decretorum,

me iurium Decretormn Concordantiae Decretorum et titulisrum Deor

tutium t alia η.2. Vincentius, natione Gallus, natus Bellovaci Boauuais), t hinc Vincentius Bellonaeensis dici solitus, O S. D. ' 264)', qui in suo 0pere, seculum mujus inscript et in re partes Speculum nuturule, doctrinale et historiale diviso, set pra0sortim in sedulo doctrinuli capp. VII. - . sat multa ad secretum Gratiani poetantia, habita simul ration colluctionum ocrotalium, qua tune XStabant, in medium adduXit . 3. Guillelmus urunti Durantis, non Durandus, natione Gallias, natus a. 123 7, 4 1296', qui hoc respoctu gregio seruit sui operibus rei iurium seu Repertorium aureum', et Speculum judiciale, in quorum alter in poei do procossi judiciari agit et, qua huc pertinent, tum o Docroto Gratiani, tum se colluetionibus Herotalium et

jure romano assumpta congessit'.

4. Guid de Buysio, pariter jam supra έ. mem0ratus, qui

a. 130, praeclarum commentarium secreti Xaravit, dictum P08urium Decreti'. In quod pus auctor, praeterquam quod in eo, uti

i Sehulte, Di Goschichio do Quollen, tom. II. p. 103. Do quibus vid Schulte l. c. p. 95. Sqq. Queti et Eohard Scriptoros ordinis ra0dicatorum, sed Paris. 1719-1721,t0m. . p. 212. Sqq. Phili,s, irchonr0clit, tom. IV. p. 321 Sqq. Doujat, Praenotionum canon lib. V. cap. 5. d. it. p. 438. q. Sucionyl. c. 0m. V. p. 571 Sqq. ' d. Francos. a. 161 2 fol. Ab hoc altor opor ille tiam nomon: Speculuior obtinuit. Phillis i. c. tom. IV. p. 186 sqq. Qua occasione simul commemorandus est vir erudituS, qui ad hoc peculum Duranti a. 1346 Additiones apposuit Ioannes, a patre, qui AH-dreas dicebatur, c0mmunitor Ioannes Andreae dici solitus, Rifredi prope Mugellum in diti0n Florentina natus c. a. 1270 , juris can0nici in nivorsitatibus Patavina, Pisana sit B0nonisensi profossor. ' 1348. Doujat . c. lib. V. cap. 6. d. it. p. 442 Sq. Suriony, Geschielit de rom. Rechis immittolatior, tom. VI p. 98 Sqq.; Schulte l. c. p. 205 sqq. Quae Additione primum por o dita sunt Argent0ratia. 1473 postua autem ipsi peculo congruis locis inserta sit simul cum h0 editase Sunt tym l. c. 0m. V. p. 588 sqq. Schulte l. o. 0m. I. p. 221. Sqq.)' Muressen, Boitrage ur Goschichio de juristischen Litoratur, in citi relati SeSS. om. XXIV. p. 3. Do jus editionibus vide supra p. 42. 0 4.

82쪽

Pars I. Decretum Gratiani.

in purte odii istinesse, qua usque nunc in ditionibus ocroti Xhibentur insuper e plurimis operibus littorariis ea, qua ipsi ad Doeretum eXplanandum apta Aso id antur, contulit . 5. Jounne u Tu recremata Torquemada , natione HiSpRDUS, . S. D. , Cardinalis ' 1468hy, qui non solum grogium commontarium Decreti OXaravit', sed otiam ipsum Docrotum in novum ordinom, videlicet collectioni secrotalium spa Gregorii x accomm0datum, digeSSit, dividonii illud in libros ot hos subdividondo in partes et titulos q.

1RTIC IULUS SECUNDUS.Inde a prima secreti editione usque ad editionem jus authentidam

Romanam a. 1582. 36. Tudices mss. De reii et prima ejus editi0.

Ab initio, uti por so intolligitur, scrotum Matiani nonnisi per calamum et Scripturam propagari potuit. Sunt vero Hu codice mSS.

83쪽

Inventa uari typ0graphica mox tiam Heresum tui iuui typis impi inii coopit. Et quidum prima Decreti editio praeseris nullus Him

oditionus in anno s. a. atque etiam in anno et loco o non iiii se typographi s. a. l. et n. t.) , Omnibu hi determinationibus instruol ἰl.

prodiit a. 147 Argent0rati apud Henricum Gest ii, s0l. , quum

bi ovi tomp0ro plurimae alia Secutae Sunt, ut ibi d. a. 147 - , Π, gunt. 147 2 apud Petr Schoisser in lat. Vonot. 1474 apud Meles Jonson, 0m. 1474 apud Simon Nicol de Luca, fol. Basil l 476 apud Johann. 0 Venigen, Rom. 1476 apud Georg. Laur. do urbipoli, Basil. 48l apud Michaolom onssior, o alibi'. Intor quas ditiones, quae usque ad initium Saec. XVI. prodioi m l. in podio n0tanda est illa, qua a. 1505 prodiit Parisiis apud labeum Coring ot ortholdum Romboli cura ounni Ch puis, leontiati juris in nivorsitat Parisiensi. Qua editio, quum priores ditiones

glossata Omne nudum apparatum glossarum, a Bartholomao Bri-Xions adornatum, absquo ullis additamentis resorunt, jam plura additamenta diei apparatui partim adjecta, partim inserta, exhibet, et qui dona: 1. Cusus historius Bartholomaei BriXion Sis, atquo divisiones Gui- donis do Baysio ' qua addita monta glossae praemittuntur. 2. Plura additamenta, ipsi glossae, partim cum inscriptione: A l-ditio, partim absquo illa inforta, o quid om nominatima o legistae, qui dicebatur uitius, uittonus etiam uittonicinus, o communitor per abbreviationem voco Cinus Cynus Osignari so-l0tβ, Lectura in Digestum eius ;b o Bosari Docroti uitionis de Buysio. E quo proveniunt omnia illa, qua ab initi vocum Additio pra0fixam hab0ntis in suo

Stiffsbibliothohon, in citi relati. 0AA. 0m. LVII. p. 575. n. 7. p. 577. n. 52., p. 606. n. 85. Ideni, ter gallicum, in citi relati. 0SS. om. LIX. p. 366. n. II., p. 367. n. VII et VIII., p. 398. D. VI p. 40 l. n. LXIX. p. 20. n. XCL p. 421. n. XCIV. t XCVL p. 427. n. XX. CXXIlI , p. 128. n. XXVIII. p. 29. n. XXIX. p. 443. n. LXXV. t CLXXVI. p. 471. n. CCXXXV. Itona Aemili Frie ibero, in cit pr0legg. 0l. XCV. Sqq. Ut os a Gratiani serotum cum apparatu Venet per Andr de TorreSaniSdo sula. . a. 4'. Porro b Gratiani Decretum cum apparatu emendatum per hi Abortum d St0utonbureli, in utr0quo jure doctissimum, opera et liberalitate Ad do 0twy Vonotiis improssum. S. a. 4'. Hain, Repertorium bibliographicum. Od. tutigari. t Paris. 1826-1828 Vol. I. pari 2 p. 496. n. 7881. q.)

Panzer, Conspectus monumentorum typographic0rum saec. XV. Norimb. 1797, p. 228. n. 40. Punaei l. c. p. 228. q. Hain l. c. p. 496. Sqq. Sohulte, Di Gl0sse gum scrot Gratians, in cit Scripit memorabili tom. XXI part 2 p. 83. q.

Is fuit patria istorionsis Pistria in Tuscia et profess0 juris civilis in Univorsitatibus Sonensi, Pisana et Fl0rontina ' 1336). h. Surtyny, Geschichi dos

rom. Bochis immitt0lalter, fom. I. p. 22. Sqq. Surion l. c. p. l. qq. De Digesto Veteri se infra append. cap. 1. art. 3. 15. Hujusmodi additamentum occurrit v. g. in t ad . 6. D. XIX. V. plures, eique praemittitur vox Additio, et subjungitur Sigia: nus .

84쪽

Ρisses. Decrotum Gratiani.

vo sigia Areh. idia onus, o sigia auctorum, Guidone anteriorum, ab se autom adhibitorum nominatim H, Hu. Hug. 8ec. H. Secundum Huguccionem), P. etrus, sec. . vel etiam nulla sigia signata sunt Porro etiam illa, qua vocom: Additio ab initio pra fixam non habunt, attamon in fine sigia Archid signata sunt'. Qua addita monta glossa Docroti 0rdinaria sex hac dition in omnes sequentos ditiones Decreti glossatas rooepta sunt .

37. Menda Decreti ejusque gl0ssae detecta.

E quo Decrotum Gratiani p artis typographica magi divulgatum tali ration studium jus sesequontius factum orat, paulatim

cognitum est, idem Doerotum prastor suam pra0stantiam etiam aevos ot ofectu habere.

Quo portinet, 1 quod Gratianus Papa Leonis X. 1048 1054 constitutionem: Relatum est, . d. 20. April. 1052 , ad quam ipso provocat', rorarro in Docrotum misit'. Qui quidum dolaetus utiquo min0ris

momonti et, si illam magnam molom locorum a Gratiano in ostre- tum congestorum consideremus, facile Xcusandus est. Porro autum huc portinet,

2 quod Gratianus in dictis suis infordum asserit , qua pr0bari

Ch. v. g. redditionem gi ad c 1. D. I. v. ad vesserum, qua additio signata est Sigi Hu. additionem l. ad . . D. XI. v. consuetudine, qua additi signataeS Sigi. Hi . redditionem l ad cit can. V. quae orientem versus, in qua additione expr0SA ad Rosarium Guidonis do sysio provocatur his verbis: Quae habentur in Archidiae hoc loco. μ CD additamontum l. ad . 14. C. II. u. . v. nolunt imituri, quod non hab0 in fronto vocem: Additio, in no autoni sigi Aroh habot. In reliquum do hocch. Schulte, Dio Glossorium ocros Gratians, in citi script momorabili tom. XXI. pari 2 p. 90. q. CD. Schulte l. c. p. 90. Iasse, Rogost Pontiff. 0mm. sed Borol. 1851, p. 375. n. 3246. In Sed non idetur dicti sui ad . . . III. u. 2. Ulam constitutionom pontificiam rorarunt jam antiquiore canoniStae, nominatim Anselmus Lucensis lib. V. cap. 1.), In Carnotensis Docros lib. VII cap. 15.)et Gregorius, Cardinalis presbyter Polycarp. lib. IV cap. 4.). Huc referenda At v. g. rius assortio, in ipsius dicto init. D. XVIII. 0sita, Secundum quam Concilia episcoporum non possunt condor occlesiastica constitutione proprie talos, sed tantummodo dolos sibi subdito monere et corrigere. Qu0 jam glossa ad cit dict. Grat. v. constituendum sprobavit ceu falsum, dicenS: Illud non est verum, quia piscopi bene possunt condor canone epiScopale et archiepiscopus provinciales. Porro huc portino Hus opinio circa confessionem ratem in Sacramento oonitentias, rotata in ipsius dicto post c. 89. . . de poenit. Alia hujusmodi erronoa assertiones Gratiani rosor Richter, D emendatoribus Gratiani. aips 1835, p. 15. not. 3.

85쪽

3. Quod in Heroto Gratiani 1 notor au toritat Illi inni Oti Ioel sat multa dubiae , imo ut certo spuriue, o intor has n0minatim edicta decretules Pseudo- Isidorianae adducuntur . Itoni huc Spectat,

4 quod ibi Cupitul Murtini ruo ensis ela supra l. haud

raro sub inscriptione Murtinus Pupa voi Lae Ancilio Martini impae adducuntur' quod quum inde a aoc. VI titulus I pu soli Summo P0ntifici tribui consuovissut , facito potuit ansam dare opinioni A. ac

si in illis locis Summi Pontificis Murtini I. 649 655), o Marti=ia II.

stitutionus adducerentur. 5. Insupor ibi frequenter personarum, locorum et rerum nomina falsa aut 0rrupta deprehenSa Sunt M.

Multarum auctoritatum, uti v. g. illarum, quae in . . D. I. in . 16. D. XVIII. t in . . D. XX. adducuntur, fons hucusque inventu non est. AliaS hujusmodi auctoritatos adducit Frie libero in citi pr0l0gg. col. XLI. e quibu tamen auctoritas, in . . D. XIX. posita, tollenda At quum illa, ut jam cichter ad cit. can. not. 24. monuit, et ipso etiam Frie iber ad eund can. not. 5. agnoVit, proveniat ex pistola apa Steuehani V. al. I. 885-891 ad pisc0pos rientales data, quam didit Mansi ad calcem oneralis Concilii Constantinopolitani IV. a. 69, Colloci Concili tom. XVI. col. 435. Sqq. De his vid multer-Gerlae l. c. 45 sqq. Typis ditae illae scrotales primum sunt in Iacobi Merlini Collsection C0ncili. Colon. 1530, Om. I. fol. 1. Sqq. recentissime, cur Pauli Hinschii, LipS. 1863, Sub tit.: Decretale PSeudo-ISidorianae. Quod ad arum indolom internam spectat, D. hujusmodi decretalem, in . . pr. I. 2. D. XXII. Anuoletus apa 29-91 rolatam, cum genuina decretali Papae Gelusii L ab a 495-0 496 Frie ibero, ad c 3. D. XXI. not. 6.), in c. 3. D. XXI. posita. Porr aliam hujusmodi secretalom, in c. 10. C. XXX. u. . Euoris tua Papa 100-109 collocatam, cum S. Gregor. . 590-604 Morat in J0b, lib. XIX. capp. 12. 13. Opp. d. aurin. ariS. 1705, Om. I. col. 613 sqq. Item aliam talo decretalem, in c. 11. ad. Eleutherius apa 177-190 positam, cum Breviar. Alaric. soli 0gis Romana Visigothorum, a. 506. lib. I. it. 18. c. 1. l. 1. Cod. Thood de judd. II. 18 Husquo interueretatione in Le Romana Visigothorum, ed. Gustav. Haenei Berolin. 1847-1849, pag. 4 et 56.). Ita v. g. in . . D. XXIV. c. 1. D. XXVII. cia 12. D. XXVIII. Benedict. XIV. D synod di sec. sed Rom. 1755), lib. I. cap. 3. n. 4. CD do his Summis Pontificibus orumque nominibus eryen; ther, and-buch dor ligonioinon irchongoschichto, d. III. Friburg in Brisg. 1884-1886, fom. II. p. 1062. q. et p. 1126 col. 2. Do quibus dolactibus Docroti viderant. Augustini, Supra p. 44. memorati, opuS: Do mundation Gratiani Dial0gg. lib. I. dialog 1. in Andr. aliundii, se vetustis canonum collecti0nibus et collectoribus dissortationum Syllogo. Venet. 1778, p. 438.), qui a de re ita loquitur: Saops erratum esse video in nominibus hominum urbium provinciarum, Conciliorum aliarumque rerum. Saepe falsae Sunt inscriptionses, et qua Conciliorum sunt, Pontificum Maximorum Ss dicuntur, et quae sunt unius opisc0pi inferioris, Romano ontifici aut Concili gen0rali 0 provinciali tribuuntur. Ex hoc genero sunt illa, qua ex Concilio Martini Papa aut Hadriani Papa sumta osso feruntur, qua vel Martino Bracarens et graecis Conciliis velangetramno si. e. Angliramno episcopo Metensi episc0po vel Hadriano ad Engolramnum inscribi ρ- buserunt. Multa Gregorii, Ambrosii, Augustini vel Hieronymi verba esse dicuntur, quae aut nusquam XStant, aut aliena Sunt Illa qu0que ipsa, qua inscriptiones

86쪽

Pars I. Decrotum Gratiani.

Quorum naevorum et defectuum, ut jam Lichter obsorvavit, alios Gratianus pro humana fragilitate se ipso commisit, vol o colloctionibus juris eclesiastici, quibus usus est, bona fido assumpsit, alios librariorum et typothotarum ignorantia vol scitantia decursu temporis in secretum inVeXit. Atque uti Decreti textus, ita fiam jus gloss pra0fatis ita ovis idolaetibus laboraro dignoscebatur. Etonim partim ejus auctores, utut d castor viri ruditi ac pii rant, intortium Vol falsa SSeruerunt, Vel quae in Se vera erant, haud sat claris ot praecisis orbis X- presserunt y partim librarii set typothoa sua ignorantia aut negligentia ori oro se menda in eam induXerunt. 38. irima linamiua Decretum emendandi. Dolobant viri ruditi, Gratiani pus, in s tam gregium, tot aspersum osso maculis. in iis diluondi mo plures orum manus admoverunt. Et hoc quidem, ut supra p. 58. not. . innuimus, X parte jam ipsi 40ssatores Decreti praestiterunt. Ρost glossa toros ad hoc segotium incubuerunt nominatim: 1 certe e parte, . Antoninus, O S. D Florentinus archiepiscO

pus ' 1459 ', qui in sit oporo Summa thoologica soli juris pontificii

s cassaroi Summa ' nonnulla ad hanc rom spectantia obsorvavit'.

2. Ioannes Chuppuis , in aristonsi Univorsitato juris iustitiatus, qui altor dimidio saue. XV. 0 primo dimidio saue. XVI. floruit M. Qui quum id unoris suscopissset, ut scroti diti0110m a bibliopolis arisi sensibus Virio Gering o Dertholdo emboli paratam, antequam publici juris erot - prodiit ipsa a. 150 - ab oporarum

mendi purgarot nonnulla lectiones, quae ibi USpectae erant, mutavit Verumtamen Saepe cum SuccoSSi infausto .

habent veras, non recto referuntur Saepe enim contraria sententia referri scimus, Saepe valde praeciSAS. Jam Vero, quae ex graecis fontibu manant, ex varii inter-

protibus afferuntur, quasi sint aliorum Scriptorum , a Saepe aliud graece, quam latino significant. μ Do mondatoribus Gratiani, p. 6. Sqq. et p. 13. Ch. Pupue restorii XIII. breves Quum pro munere pastorali, d. d. 1. Jul. 1580 itoni cit admonition0m Corr. R0mm. ad lectorom, Sub inscriptione: Ea de quibus lectorsem principio visum os admonere, has sunt', in in.: De notationibus in gloSSa. μ Loxico occl. Friburg, d. II. Friburg 188 sqq. tom. II col. 983. qq. Ρari. IV. fit. l. cap. 8. Q.-3. sed Nurenberg. 1486 Sq.) CD. Richter L c. p. 14. Adeluny, Foriseiguntun Ergangungon et Christ. Gotti. Ibcher Aligemein. Gelelirion-L0xihon, Lips. 1784 sqq. tom. II col. 253.

Punzer Annales typographici Norimb. 129 sqq. quidem hanc editi0nem Decreti non adducit. Vorum ex mei illier L'0rigino do 'imprimoris de Paris, a Paris 1694, p. 117 eam adducit Licheli, obor di sintshohun und 0 heutigon Gobrauch de heiden Extravagantonsa nimiungon des Corpus juris canonici Maroburg 1825, p. 27 Ch. Richter . c. p. 17. q.

87쪽

Sucerdotii nonnulla, qua in Docroto Grati: in i mendatione indigerent, notavit β.

. Antonius Demochares de Mouehyse Thoologia in Parisiones Inivorsitat pr0foss0r ' 1574)ε, qui ad Doerotum mundandura ei e planandum inter cautora id praustitit, quod in locis, a Gratiano impliciter imustini, Ambrosii ut roliquorum nomino adducti Η, perii

titulos ad librorum o capitum numero apposuit; porro magnam e0piam variarum octionum, tum X antiquis Gratiani odicibuA SA., tum X auctoribus canonum colluctarum, atque duplicem indicem, vidulico canonum Drorum, addidit insupor otiam puri iure adnexuit, i. e. breves adnotationes in margine positas, quibus singularum Sectionum textus Doeroti vol ejus glossa succinctus conspectu Sol Summa sexhib0tur . dum porro fiam Doeroti sextum in nonnullis locis correxit M. Haec omnia xhibo Hus ditio ueroti, arisiis 1547 publici juris facta. Haud diti donu prodiit Lugduni 1555 cui ditioni insup0 addita si Gratiani vita, secensio auetorum, in ostret allegatorum, atque Syn0pSis ocreti. Qua seditio d0ineops torum sepetita os Parisiis 1561 7. 5. Carolus Molinaeus odi Moulin , patria ParisiensiS, UriSeonsultus se advocatus, natus a. 1500, ' 568'. Qui quidem non solum, ut jam supra s 26. notavimus, auctoritates Decreti, Xcepti SPuleis, numeris ignavit, verum etiam Doeroti textum mundare atque

Dou iret, Praenotionum canon lib. V. cap. . d. it. p. 454. Speculum acordotii sivo post0li, describentis EpiScoporum PreSbyterorum, et Diaconorum mores γημε tu Glς, ex XXV Gratiani Distinctionibus excerpta, Decretorum arte prima de loricorum moribus et singulari vita Paris. 1559. Richter, o mendatoribus Gratiani, p. 28. q. Sehulte, Di Goschichio do Quollon, tom. III pari. 1 p. 555. q. Qua paratilla o hac in omnos sequentes editiones Decreti Ssumpta Sunt

CD. Sintute, Dio Glosso gum Decret Gratians . oe p. 93. Hem, Di Geschichiodor uellen, tona L p. 1. Id 0lligitur x jus opistola ad Papam rogorium XIII. data, apud Theiner, Disquisitiones criticae, sed Rom. 1836. Append. I p. 23. Richter . c. p. 19 sqq. inulte, Dio Glosso gum Decret Gratian l. c. p. 93. Idem, Di Geschichio de Quollen, fom. I. p. l. Qui quum a seros Calviniana nomon dedissset et odium suum in Ecclesiam catholicam o Sodom p0stolicam dictis of scriptis antlastavisset, a. 155 Solum Vertere coactus, ubingam prosectus est, ubi munus professori juris Suscopitia Anno autem 155 7 in patriam rediit, ubi a. 1568, postquam in manus parochi sui adstantibus duobus tostibus afrosin Calvinianam juraverat et dom catholicam professus filorat, obiit. CD Doujat . c. lib. V. cap. . d. it. p. 455. q.

88쪽

Ρars I. Docrsetum Gratiani.

operam collocavit, quippe qui in suis adnotationibus, teXtui Decroti app0sitis, qua vulgo postillae dicuntur, tum in Sedem Apostolicam, tum in

SS. atros irrovorentor et injurios invocius Sit, dum petulanter decr0- talos solido-Isidorianas a monachis vel papi confictas' osso asseruit et S. Augustinum aliosquo S. Patros haud raro falSi incusare ausus sest .

Qua pr0pter ejus ditiones Decroti, quum jam prius a Thoma Munrieo Munriquo O S. D. odit Roma 157 libro, sub titulo: Consura in

Mossas ot additionus jur can omnibus Xemplaribus hactenus Xeusis CorreSpondens', notatas fuissent , deniquo mandato Papae Clementis VIII. 1592 1605 in Indicom librorum prohibitorum relata sunt et earum usus intordictus, dono a postilla fuserint dolota aut mondata β.6. Didaeus Cafarruvius, juris canonici in nivorsitat Salmanticensi profess0r ' 1577 ', qui pariter Decreto emendando operam, et quidum, ut o iis, qua pra0stitit', patet, omnino aptam impendero c00pit. A quo amon laboro deinde, quum Antonium Augustinum eidem 110gotio vacare audivisset, desistendum censuit'.

7. Antonius Contius te Conto, in Bituri consi ea domi in Gallia juris can0nici pr0fossor ' 1586hy, qui in sua odition Docroti Ant- verpia a. 157 apud Christophorum tantinum publici juris facta', t0Xtui jus boros notas ad odit, ubi singulis auctoritatibus fontem,

ne non tempu8, e quo proVeniSSent, SSignare a tegit qua occasione simul in multis auctoritatibus, pra0sortim illis, qua Summis ontificibus priorum Ecclosia As oculorum inscriptae orant, et nominatim in sic dictis scrotalibus solido-Isidorianis, indolem spuriam animadvertit se notavit. Insupor plura, qua jam Demochare emendaVerat, assumpsit, et in pluribus etiam Molinaeum, Suppresso tamen ejus nomine, correXit'. orro eum omnibus auctoritatibus, qua tunc in Docroto continebantur, otium aleis, numeros praesiXiSSe jam Supra

26. meminimuS. 8. Antonius Augustinus jam a sepius laudatus, qui de mendation0D0eroti Gratiani pra0claro moruit grogia dissortationo, sub titulo: ἡDo mondation Gratiani dialogorum libri duo', quam anno 158 2

absolviti'.

Richter, o mendatoribus Gratiani, p. 26. Quet it Eohard Scriptoros Ord. raodicat tom. II p. 231. Richter i. c. p. 24. Sqq. Doujut, rasenotionum canon lib. V. cap. . d. it. p. 459. In suo opero Varia Resoluti nos, lib. IV cap. 1 1 , opp. d. Franc0L 1608, tom. II p. 290. Richter i. c. p. 35. q. Doujα l. c. lib. V. cap. . d. it. p. 459. q. Circa oditionos jus aristonsos a. 155 et 1570 D. Supra pag. 44. 0t. 2. Richter i. c. p. 29. qq. ' Dou D l. c. lib. V. cap. . d. it. p. 460. q. cfr. Supra p. 59. Ol. 6.

89쪽

Caput VI k 39. 40. 63

39. Emendatii, Decreti a Summi P0ntiscibus suscepta curri eiures

Rumani. eneratim. Vorum no illorum virorum ruditorum lab0ribus desiderat is croti mundatio persecta ost. Hinc ipsi Summi P0ntineo rius Lot euram Susceperunt. Et primu quidem ad eam rem animum advortii Papa Pius IV. 1559 1565), t quidem, ut videtur, o tempore, quo ei in C0ncilio Tridontino a. 1563 session XXV. Missalis, Breviarii otiatochismi corrueti set ditio domandata est Electi autem sunt ab eo, quibus mundandi Docroti Gratianoi cura esset, Marcus Antonius Columna, Hugo Duon campisnus, Aleaeander fortia, Guillelmus Sirletus o Fru, ciscus Aloiutus, . . . Cardinales, et praeter hos pluros alii viri oruditi. Cujus collogii virorum ruditorum dirigondi munus Cardinalibus es, lato ot Aloisito domandatum fuisso vid0tur . Mortu Papa Pio V. ipsius succoss0 Pius V. 1566-1572 hanc curam assumpsit. Qui praefato collogio, o parto ii V. instituto, adscivit Guidonem Ferrerium et Antonium Carasam, . R. E. Cardinales, o aliquot viros eruditos privatos, inter quos eminebant Petrus Ciuconius, HiSpanUS, et Latinus Latinius, Vitorbionsis A manibus seu socroti huic collogi fuit Midhuel Thomasius. Mortuo apa Pio V. opus illud continuavit apa Gregorius XIII. 1572-1585), prius Cardinalis Hugo

Buoneumpagnus dictus, et qua talis limis apa Pio C. Ipso in hoc collegium cooptatus sub quo tandoni 110gotium illud ad num por- ductum ost. Qui quid0m eodem, quo EccleSiae regimen UScepit, anno plures Cardinatos se alios viros ruditos illi collogi adjunxit si Summam rei Philippo Duonoampugno, Suo e fratre nepoti, Cardinali presbytoro . Sixti recens creato, commisit. Qui viri ruditi a pra0fatis Summis Pontificibus Roma ad omendationsem scroti 0rfici ondam sputati, simul sumti vocantur De-croti Gratiano Correctore Romani δ.

40. Finis f0rre iuribus limauis in Decreti emendatis ne praefixus.

Finis autem , 0rroot0ribus Romanis in negotio emondandi D0creti praefixus, n0n in o positus orat, ut illi Docrotum in a forma, qua primitus o manibus Gratiani prodiserat, restituorent, sed ut ea, quae in ipso jusve gl0ssa erant falsa, aut corrupta, Alvo ipsa a Gratian0, sive ab aliis provenissent, corrigerent, et quae obseura ae in- tolloetu difficilia orant, illa xplanaront, utque tali ratione tum pro

Mohter, o mendatoribus Gratiani, p. 38. Eorum omnium nomina rosor Iustus Fontanimis in praefations sediti ab ipso operi Iorenni a Turreoremata supra p. 56. not. . momorati ex illo Philliis, Eirchenrecht, tom. IV. p. 196. Riciter in prologg. secreti Gratiansi, ab se in parte . Corp0ris jur can. Lips 1839 diti. p. VIII. item Frie iber in citi pro-legg. 0l. LXXVI sq. 0t. 1.

90쪽

juris eclosiastici studio, tum pro ecclesiastica praX forensi opportunum a tutum subsidium litterarium procuraron, Quem quidem noni omnino probabit, quicunque perpenderit, effatorum, a Gratiano in secreto adductorum, vim et alorem non a Gratiano, sed ab orum auctoribus provontro, set hinc rei summam tusum Doeroti forensem hoc respoetu nequaquam ab eo pendere, qua forma illa offata a Gratian adducta sint, sed qua a suis auctoribus originetonia prolata fuerint δ.

4l. Ἀ0rinae, quas curre et ires Romani in Decreti emendati ine

secuti sunt. Normne, qua Correctores Romani in mondation Docroti sibi sequenda Statuerunt, sunt, uti refert antiquum documentum, inseriptum Logos constituta os observata in Corrochion Docroti . Gratiani' , tuleS.

Id luco tum se moniti0110 0rundoni Correctorum ad lectorem, quae a fronte Docroti abstur sub titulo : Ea d quibus lectorem principio visum est admonere ha0 sunt', ubi ipsi hac d ro junt, ut sequitur: No hujusce utilissimi se gravissimi codicis se. Docroti Gratiani vacillaro auctoritas, placuit primum i IV ac subindo Pio V. t rogori XIII. . . . ut illi corrigendo Summa opera daretur,monda librariorum tollorsentur, si qua etiam in re Gratianus ut homo minus vidisset, modeSto notarotur, ipsaquo omnino capita suis auctoribus quam diligontissimo rostituerontur. - Qua diligentia illud factum est, ut, quum jam magnam partem suum unicuiquo tributum sit, ac propterea intelligi plerumque poSSit, quae Synodorum generalium, qua Summorum Pontificum, quae provincialium conciliorum, qua se Patrum decreta a sententiae, atquo inter haec, qua Sancta Romanae Sed probata sint, quae minime, vi quisquam errare, atque incerta pro certis equi, certa vero pro incertis suspecta abor posthac queat. - Itom id lucos o Papa Gregorii XIII. littoris brevibus: Emendutionem Decretorum, . . . uni 1582, paritor a fronto secreti positis, ubi idom Papa sit in negotio mendandi scrotum, magnam habitam rationsem fuisse opori ipsius dignitati et publicae eorum praesertim, qui in hoc studio vorsantur, utilitatis. Id quod fiam agnoscit Aemilius Friedber in iis prologg. col. LXXVIII , dicens: Vides non id in animo habuisso

correctore Romanos, ut restitueretur decretum, quale a Gratiano comp0Situm esset, sed quale a Gratiano comp0ni obuissset. Nolobant nim codicum auctoritato nixi critica ration adhibita docrotum refingero, sed fontes ipsos Xcerptorum Gratianeorum adierunt eorumque genuinum contextum restituerunt, adnotationibus alociis, si qua ad interpraefanda verba nocessaria esse arbitrabantur; neque usquam Gratiani verba a fontibus discropantia servaverunt, nisi ubi Glossatoros is quasi fundamento adnotati0nis xegetica usi erant. μ

Muressen, Boitrago gur oschichio do juristischen Litoratur os Mittolaifors, in citi relati. Sess. 0m. XXIV. p. 47. Schulte, Di Lehro vo don uollen deshath0l Κirchonrochis p. 331. Friedber in iit prologg. col. LXXXIX. qui h0 re- Spectu Verbolenus ait, ut sequitur: Non sunt vituperandi Correctore R0mani), qu0 genuina Scriptorum verba singulis canonibus rostituenda putabant, siquidem fontium loci a Gratiano scepti ad jus constituendum idem valere, quod antea, nullo modo desierant, et qua mutata sunt ab illo, ad ipsum jus mutandum nequaquam

pertintibant. μδ pud Theiner, isquisitiones criticae Rom. 1836, Append. I. p. 4 Sqq.; otiam apud Friedber in citi prologg. 0l. LXXVII. q.