장음표시 사용
11쪽
Legans inrauis est oratio Aristotelis, qua,
I. de Coelo cap. io, disi erit,quantam vim habeat ad Veritatis pervestigationem contrariarum sententias Erum collatio, quo animo ad eam accedere oporsteat. Demonstrationes,inquit,contrariorum, quaestiones sunt de contrariis. Insuper etiam dicenda magis credentur, si senstentiarum earum, quae in controversiam veniunt, rationes prius fuerint auditae. Nam sic indiet caussa condemnari absentes
minus videbuntur. Arbitri enim,non adversarii esse debent ii, qui diligenter , quod verum est, judicando volunt invenire. Enimvero, cum contraria iuxta se posita plurimum sibiinvicem lucis adiiciant: opinionum, fallirum etiam, discussiones ad verbratis inventionem , perceptionem ridem maximum asserunt momentum presertim si ad unicum finem Aristotelicum, hoc est, veritatem colliment, ab animo non adversarii, qui contradi/cendiis vincendi studio nihil non molitur sed arbitri potius, qui quantum satis est operae 5 industriae, in caussa eiust ratio'nibus cognoscendis ac diiudicandis collocat in autem prosposito ego ad libros Aristotelis de Coelo explicandos accedam, nunc controversiae istius nobilis de Coelo N Elementis, inter Peripateticos de nostri seculi Philosophos ortae, disceptandae ni lium, ab ovo, quod junt, aciam, Specimen hoc eAile, ad te, tuo nomini, gratae remunerationis ergo, consecratum mitto, testem produco, te vero, pro eγimio ingenii tui acumine Min Philosophia Aristotelica,exercitatione praeclara, iudicem lacio.
12쪽
Certe, nisi me ansmus se Illi, per me in eorum numero abs te habitum irin es Aristotelicam occindi disserendi Ἀ:uio suspici arit, ad scriptorum ipsius lectionem intelligendi discendi sanimo se in per reprehende, di vero nunquam accedunt, meo et ab eiu idem sententia haud unquam ne latum ungVem,nis in inirfesta veritate aut Sacrosancto Scripturae authoritate compulss,mo proinde libertate Christiana pariter Philoso hica risi, recedunt Cuius generis Aristotelicum te mecum haberi esse imis esse semperct fore, non obscuram in literis tuis, quas ad me nuper humanitate planas dedisti, significationem prorhoisilia Quod lice nostra praeludia irimam quasi velitationem tibi alii mi bonis placere animadvertero, non sinam me ab hoc insiti tuto dimoveri gratatu dirae 3 negligentia, quantum vi magna iuventutis nostrae Scholasticae, cui eiusmodi Philosopheinata, nescio quae non optima fructuosissimam, penitus si ii dere,
sine acerbo animi dolores, cernimus Vale elicissime, mediqua cepisti benevolentia prosequi perge,grati animi offula, quae ab impat is fortunae homine proficisci possunt, quo ad vixero. expectaturus. Dabantur Halaiae 26 Febr. Anno 3 9 l.
13쪽
e muribus, is praeterea in principi, qu .ehu, qua talis naturae essentite bunt, tota fere cernitur. Eorum enim quae vatum cou Itant, partim sunt corporis magustu Dies partim corpor uncta magnitu dine raedita alia vero principia ut eorum, quae illa
Post traditam in libris Acroamaticis Physicam generalem, descensurus Aristoteles ad specialem, in primo capite, procemri loco indicat mutilam mimperfectam ore tractationem illam priorem communem de corpore naturali in genere quod acroaseos Physicae subiectum crato nisi altera specialis subiungastur de singulis corporis speciebus, quae uniuersi mundi partes existunt.
Idni laesens primum aliorum, quasi contra se disputantium obiectionem, a perfectione corporis naturalis in uniuersum pestitati Grecenset et Deinde eandem soluens contrariam sententiam' a sublimiore mundi perfectione demonstrat ato ita sui institusti in his libris rationem reddit.
Obiectionis summa laaec ei et cum corpus naturale, ut perosei tumis omnibus suis numeris absolutum est, in genere satis lusculenter pertracurit Acroasis Physica, in illud totius Physices subiectum sit verisimile fit iso subiecto plene considerato, frusstra aliam uberiorem de eodem contemplationem subiungi.
14쪽
Ad culus euidentiorem declarat sonem, primum hoc esse cibiectum Phraces ostendit, deinde eiusdem perseetionem ob oculos ponit. V. Nam quod prius illud attinet, in iis quae natura constant, tota fere naturae scientia batio cernitur, alc ea partim sunt corpora magni tudinelae,paritim corporein magnitudine, alijsar affectionibus .motibus praedita, alia vero eorum quae illa a bent principia sunt, quare in his naturalis scientia tota fere verssatur. VI. Indea consequens est Philosophiae naturalis subiectum esse corpus naturale, si modo id cuius inscientiae subiectum est, in cuius affectionibus ac principj tota illius consideratio occupata est.
Caeterum in particulassere, seu maxima eta parte, an tyli posphora quaedam est, qua tacitae Obiectioni occurritur, quoniam de nonnullis in naturali scientia agitur, quae nec affectriones nec principia videntur corporum naturalium, cuiusmodi sunt in mistum sorte iacuum, at non alia de caussa, quam ut reipsa ex Physico agro, in quo perperam iudicantium errore seminata sunt, evulsi rei ciantur.
Ac continuum quidem se, quod diuiduum est in eo, qu. semperis inmite diuidi possunt corpus autem id quod inui ex parte secari potest. Magnitudivum verrie quae uanum diuidi pote I, linea, quae in
duo extremitas aut planum quae in tria corpus i.
Pro perfectione corporis naturalis declaranda ostendendam, Soriten quendam seu compagem syllogismorum prosellogis morum contexit ex corporis delinitione, qua continuum omni ex parte diuisibile statuitur. Cui
15쪽
Cui delitationi generis, hoc est, continui descriptionem praesmittit esse nimirum illud ,quod in tales partes diuiditur, quarum successiva diuisio lectio nunquam terminatur in indiuitibile. N. Disserentiae autem explicationem xcomprobationem a de finitione eius quod omnifariam diuiduum ei statim adnectit.
Quod tribus dimensionibus diuiduum est, quaquauersum diuiduum est orat corpus eiusmodi est ergo dcc.
Assumptionem sulci diuisione. Omnis magnitudo aut in unam, aut indua', aut in tres dimensiones secatur corpus est magnitudo ergo horum modorum aliquo secatur. At nec prismo duntaxat, quia sic linea esset, nec secundo, ut superficies, tertio igitur.
Nec ver praeter has alia est magnitudo, propterea quod tribus omnia continentur, Ur ter omni ex parte dicitur. Vniuersum enim, omnia, tribus, quemι admodum 'thagorei tradunt, determinata unt: quandoquidem senis, medium ac principium nitier ac totius numerum complectuntur, qtti eadem illam ternionis continent. Ita I quod a natu nu quasi legesill accepimus, tu Deorum etiam jacisci, bo numero utimur. uiuetiam appellandi rationes eodem modo attribuimus. Nam duo ambo, duo . ambos Teluti unas dicimus, omnes non dicimus sed hoc nomen ad
tres primum accommodanim. nec autem, Pt dixi,
16쪽
Propostio primum roboratur sufficienti IrtIum enumera. rione. Si enim non est omnifariam diuiduum, quod in tres men suras secari potest, dari oportet quartam aliquam magnitudi nem : at dari non posse illam , sed tribus omnes magnitudines contineri ter omni ex parte dici, tum per se planum est, tum ex seciuentibus planius euadet.
Deinde illustratur magis quam demonstratur triplici simili rudine testimonio confirmara , a partibus res omnes perfectas constituentibus secundum Pythagoreos a partibus sacrificiorum legibus Ethnicorum ceremonialibus sancitis e a consuetudine lo3quendi vulgo recepta, in usurpandis vocabulis omni, toto uniuerso.
Ita quoniam omnia, uiuersum . quod perfectum est non flecte intersedisserunt, sed materia tantum c ij de quibiti dicuntur, si sorte differant profra H corpus olum perfecta erit magnitudo , quippe quod lanum tribus determinatum sinitumisit, tu quo
vulnersi ratis cousistat. Cum autem tribM modis donidi posit, quaquauersus diuiduum fici aliarumne, τὸ magnitudinum qui edam lana ex parte, alia ex dua bus Vt enim numerum asecutaesu ut, sic etiam diui, mnem atet continuationem. Aia enim na ex parte continua eis, alia ex duabus, tuaedam omni ix par, te talis est A VIactis fundamentis,rationem principem c quidem geminam cuiusuis corporis qualicunt integritates persectione superσfirair. 'rior
17쪽
Prior quidem In his verbis est Quicquid trisariam ae prosin de in omnes partes diuiduum est, illud quoa perfectum est a solum omne corpus sic se habet ergo illud solum inane est perfectum.
Propositio hinc liquet, quod omnia, uniuersum 3 perses istum non dis serant specie, sed materia duntaxata iis de quibus enunciantur, si forte differant. Iam vero quod trifariam at , ita diqua a diuiduum est omnise uniuersi rationem habet quod argumento a cognatis docetur. Nam ut trifariam indiquam in idem recidunt, ita etiam in tribus, quantum ad hoc attinet negocium , omnis muniuersi ratio consistito ergo idem quo: cum persecto coincidet.
Hanc rationem amplificat Aristoteles per Anthithetin, feta coparationem aliarum magnitudinum cum corpore, in partium seu dimensionum numero, modist continuationis diuisionis.
0mue quidem magnitudines diuiduae, continuae etiam unt, . Obaerentes partes babeut. An au. tem continuae omnes secari 6nat, Onduta ex his
Ad posteriorem rationem viam sibi munit interposita ad/Dersus priorem instantia. Nam cum obrici possit definitionem illam continui, quae primum istius rationis 5 praecipuum firma/mentum erat, non satis stabilitam esse, nisi compertum sit omne continuum esse diuisibile ac proinde totam hanc argumentatio snem infirmam videri fatetur Philosophus aliunde eius rei fisdem ducem petendam esse, at mox aliam pro eadem re doscenda demonstrationem substituit
18쪽
longitudinem in latitudinem, aut latitudinem in coi/
pm, nou se musferri ned enim perlectici ab ,οAta jam esset talis magnitudo: r.esertim cum nocesse sit illum a notum discessum, ex eo quὀd aliquid desiit, existere, e ei quod perfectum II, quouiam omnibus suis numem inpartibua est absolutum, ut,
Quod in aliud genus perfectius migrare nequit, id perses est. Sed perspicuum est corpus non migrare in alici die nus, queri Idmodum longitudinem in latitudinem , latitudisnem in corpus traniferri addita dimensione ponitur. Corpus igi'tur persei tum esse perspicuum est.
Propositio ducta ratione a natura contrariorum manifesta redditur. Nam ut id quod transfertur ac migrat additionem aIicuius sustinet, δἰ cui quid additur, ei desit aliquid oportet, cui vero deest quippiam d imperfectiam si comentarie uni essi : ita vice. ei sa, quod non transfertur , nullam patitur talicem onero, nullam parte deficit,sed omnibus numeris iambus absolutum Perse Rumor est.
- ouida quidem corpo su qua in artis flecteba.
bentur, quod ad nationem corporis ait hiet, huius M. diiunt. inues euim habent dimensiones sed ius
quod proximum est, ad Iu desiniuntur , ideo , o prirum unum quod j quodam modo eI multu
19쪽
Hactenus sub perina aduersarri obieetionem recensuit Arissio teles, nunc vero eidern respondet suam ac veriorem sententisam adducturus. In qua responsione collationem facit perfecti ostiis imus, quae in quovis etiam particulari, corpore spectatur, cum illa quae uniuersi mundi est.
Collationis huius Protasis in his verbis bipartita est, primo enim eorpori particulari uno quopiam modo persectionem ars gitur, in quantum scilicet rationem corporis habet, hoc est, omnibus dimensionibus constat, ut in aliud magnitu duris genus migrare nequeat Deinde altero modo eidem persectionem adsimit, in quantum alterius, quod proximum est, tactu determinastur, ut sic additi mis pluralitatis capax sit, quod a persecti na' tura alienum Videtur.
Vniuersum autem C totam cuius h ῖut partes, persesium sit necesse Ii, quemadmodum nomen significat, omni ex parte, non quadam ex parte ari flutam, ex altera autem iuchoatum
Antapodosis melioris sententiae assertionem habet, utror modo perfectum esse uniuersum mundum, ut nomen ipsum praese fert, cum dimensionibus omnibus diuiduum sir, nullius taetu definiatur.
20쪽
c de uniuersi nattinu, trum metuitudine infinitas immense sit, anne finita tota, post idendum erit. De eius autem partibus, quaespecies siciuut cir complent, nunc hoc ducto principi dicam με θ
Dubitatione de mundo,finitusne an infinitus sit imgnitudiε ne, quae e postremis praecedentis capitis verbis hauriri poterat, in commodiorem locum reiecta, ex iisdem concludit deinceps de partibus uniuersi speciaturi dicendum esse, id quod 3 primi caspitis scopum, subsecuturo Physices Aristotelis propositionem esse, haud obscurum est.
9muia enim corpora, et magnitudines, qure natum couna ut, per se loco moueriposse dicimus Natum menim eis censemus principium motus ac fontem esse. Motus porro omnis, a per locum quid mouetur, quam 4 -ν vocamus aut rectus e I aut in Orbem circumg fertur, aut ex his mixtus cir concretus e t.
quo uiuo hi duοδε si suu sinpli es. Id caussae est, qG. b. etiam magnitudiues simpli es Ioia sunt,
recta et rotuuda linea Ac is quidem tu orbem fecitur,qui circum medii m Poluitur, rectus qui in subime, for-mifertur his blime aute ferri dico eum qui a medio, deosum ero eum qui Di medium fer. tur. Ita neces est motum omnem simplitem alium