Inscriptiones sacrosanctae vetustatis non illae quidem Romanae, sed totius fere orbis summo studio ac maxiimis impensis terra mariq[ue] conquisitae feliciter incipiunt.

3쪽

SACROSANCTAE VETUSTATIS

NON ILLAE QUIDEM ROMANAE, SED

Torivs FERE ORBI summo TVDIO AC MAXI. ia impensis Terra Maris conquisitae feliciter incipiunt.

MAGNIFICO VIRO DOMINO,

sim reum C EsARI CAROLI QUINTI AC FER clinandi Romanoru Regis a Consiliis,honarum ueram Mes. Kaenati incomparabili Petrus Apianus Mathematic Ingo sudiendiBarptholome amantius Poeta P ET .

4쪽

Diuina fauente clemenua Romanorum Imperator, Augustus, ac Germaniae, Hispaniaru, Vtrius Siciliae Hierus alen , Hunlgariae Dalmatiae, Croatiae dic. Rex Archidux Austriae,Duxi Burgundiae, Brabantiae &cer Comes Habspurgi, Flandriae, Tyrolis,ce. QVUM multis iam annis Honorabilis,Doetus, nosterti imperii Sacrifidelis dilectus Petrus Apianus Leysiri

censis, Mathematicus Academiae Ingolstadiensis, Vir singulari virtute di doctrina praeditus, ct in optimis Autoribus quotidie --ldiligenter c syncero animo excudendis,tum miro ingenio nomuis inueniendis, quibus mathematu perdiscendorum studiosis consulatur, operam, laborem, studium,summum adhibuerit. nunc proxime non tantum magno labores sustinuerit, sed digraues sumptus fecerit, in venerandae vetustatis monumentis pubIicandis, quo opere, dubitari potest, an quicqvel utilius, vel delectabilius post longam hominum memoriam aeditum merit, Isin veritus, ne sua haec industria et labor, eorum aemulatione, qui aliorum ingustria ad suum commodi m abutuntur, sibi fraudi sit, Ideo a nobis suppliciterpetiit , ut eam rem nobis curandam sumeremus, Hos igitur, qui iterarum, Momnium bonarum artium studiosos hactenus semper benigne & fouimus de amplexati sumus,in eiusde Apiani preces bene affecti, confiderante, perpendentes, quantum hac sua industria profuerit, di in posterum prodesse possit studiosis omnibus. Praeterea quanti eius labores constiterint, in effingendis perpetuo honis Autoribus, di suo ex ingenio elaborandis subinde nouis operibus, Cognoscentestimanta diligentia insudauerit imprimeydis Sacris illis vetustatibus, ut literis in chalybem docti e eleganter incisis, quam emendatissime in publicum exirent, necno quantum exposuerit, cadhuc exponat ii eam prouinciam, Ita ut possit, quemadmodum cepit, pergere, o deinde utiliores rerum,sic indagare di expromere, , indies spe honesti lucri, de tot tantisque suis laboribus digni, excitetur. Eidem Petro Apiano hoc nostrum priuilegium clementer cotulimus praebuimus,' piatibus literis conferimus, ac praebemus fautoritate nostra Caesarea serio inhibentes, ne qui 'alius, praeter praefatum Petrum Apianum in uniuersis ditionibus' terris, ciuitatibus, Municipiis, Coloniis, Metrocomiis, at aliis locis nostris mediate vel immediate Romano Imperio subiectis, haec veterum monumenta ab eo nunc aedita, Malia in posterum aedenda, per Quindecim annorum pactum a tempore primae publicationis eoruimprimere, imprimiue mandare, siue in eadem, seu grandiuscula, minusculaue forma, iisdemue characteribus excudere, vel per se, vel per alios praesumat, aut in locis sacro Romano Imperio subiectis venundare,quocii modo, quatenus poena grauissimae indignationis nostrae, tum amissionis omnium librorum, quos praedicto Petro Apiano in compensationem detri omenti adtribuimus de concedimus,4 porro decem Marcharum auri puri, partim fisco nostro imperiali, partim praenominato Petro rapiano integre, 5 citra omnem remissionem exoIuendarum,cupit euitare . At huic poenae obnoxios statuimus etiam excussbres si de his notum fit' iurisdictiqit illos competat simul etiam venditores,importatores occultos vel publicos distractores,at uniuersis&singulis Typographis. Bibliopolis, aliis*,cuiuscunq; ordinis hominibus,nobis di sacro Imperio subiectis mandamus,ut hanc gratiam' concessionem nostra observent,curenti obseruandam inuiolabiliter. Deni pro consequendo effectu maiore,deo creti di inhibitionis,cuius nostrae quoties opus fuerit,d praesentium nostrarum vigore requisiti fuerint,omni fauore, & auxilio suffragemur eidem Petro Apiano, seu ab eo mandatum hά-bentibus,quatenus poenas praeenarratas incurrere verentur. In contrarium facientibus no obstantibus quibuscunqp. In ouorum omnium fidem & testimonium praesentes manu nostra subscripta sigilli nostri imperialis munimine iussimus roborari. Datum in ciuitate nostra Caesais rea Augusta, Sexto die mensis Ianuarii, Anno Domini M. D. XXXIs II. Imperii nostri decimoquarto, Et Regnorum nostrorum decim etauo.

7쪽

ARMA AGNIFICI AC IN

CLYTI HEROIS RAΥMUNDI FUGGERI AV

gustant Comitis, inuictissimorum Augusti Caroli ci Ferdinandi Romanorum Regis Conliliarii, dic.

AD INSIGNIA AGNIFICI HEROIS

Fuggeri Barptholomei Amantii decastichon. Turpe est censeri peregrina laude nec esse Vel doctum aut aliis praenituisse bonis. Turpe etiam haud alio discrimineuincere,quam quod Monstrentur ceteris arria plena tibi. Nobilis est solus uirtute insignisti arte, Virtus nobilibus clarior una uiris. Haec facit aequalem te summis regibus esse Egregiis factis,omnimodisq; bonis ' Nam te non toto uiuit uel sanctior orbe,

Vel melior miseri spes salusi gregis Aa il

8쪽

INCLΥTO AC SPECTABI

MI CAESARIS CAROLI V. AC INVICTISSIMI RO nanorum Regis Ferdinandi Conssiliario,M.Ba tholomeus Amantius Poeta Caesareus,oratoriae Insoldstadii ordi narius,ac Petrus Apianus Leymicensistidem Mathemancarum disciplinarum publicus professior, summam felicitatem exoptant.

ET V EST ET MULTIS ANTE SECULIS OS IN

crebtiit Vir clarissime ac Mecaenas longe maxime.eos qui noui aliquid Mecta dignum suis uel laboribus ipsi pepererint,vel ab aliis factutis, temporis tamen iniuriati iniquitate extitistum simulac intermortuum industria sua in lucem reuocauerint, illud clariori adicui uiro nuncupare,cuiusautoritate ac patrocinio opus nouum alevolorum hominum quorum nunc passim magna est nimium copia imis i lip Obitate defendatur,re aequo iure sustineatur.Et ob id utrii mψri te conseruari quis non uidet An non Plinius Maior espasiani suiu, '-mςmQri M, quod uidelicet libros Naturalis historiae eius Male. i. T-Νςc li re ulla celabrior unquam factis

nihil est literis bonis aut melius aut preciosius,id quod omnes paulodoctiores sentiunt i,

Vos est etia ea gloria' eo honore qui ex disciplia ui phide Iaz: isti solet nihil in uniuerso orbe honestiuiae nobiliu,tis o A 'β -um uidetur an non hoe longe mitimui: n OS, testari aliquo insigni monumento se olim uixissiciaeeno, mota ui G222 et 2

Θ βιωσα qu admonemur in humili fortuna uitam ess e feliciorem, &Xus qui obscuri vixerint'. publicis neeociis semotis oere, iis hiri Pygm.

eorum est, non Christianor quos ταπτ IIc

κo uocant, proponere, quae nobis Natura illa omnium rerum tra tam acerto modo praescripsit, latere equidem.&nihil se diste lenum est ab omni humanitate imis ingrati & detestabile, ab rigui urum Naturae non parente ordinem eius funditus peruertunt, id est nihil agunt perra. rvin nomen immortalitati tradatur Sed ita aetatem suam insumpserunt,ut nati ora festiterint,nec in hanc uitam prodiisse,nec desita excessisse sentiantur, sedzzur

remigium traxiis existimentur uoluptatibus addictos vixisse Meli Macrans,ilis sola nqs ius*inis miscent,il a commu

9쪽

m quae solus hic mundus susspicit ac colit momentanea sunt β minime durgi, sed ues morte uesternporis uitio aut fortuna iniquiore pereunt. Nec illuel Nun e,ues corporis bona commendent aut extollant. Quamuis nos nec omaene' gemus D.uitias esse rem quidem pulchram,stari hoc asserinias facili fortunae casu uferri vi non e nota Craela opulentia ditamen ille uitam captus ab hoste tulit. Ei DI uem modo Syracusam formidabant,paulo post Corinthi ludum aperuit, puerostat Quam uarie cum Polycrase Samiorum Tyranno fortuna illa rerum domina lusit Notin sperrimos eis succedebant ipsius deae numine, quod uolebat semel hoc& poterat Nulla res tam difficilis ramin ardua erat, quam si cuperet,non statim apprehenderet Λ in nulla in causa irimum eius offenderet, anulum etiam quem ipse de indiaria ne mali

foret proiecerat. Capto pisce qui eum deuorarat ilico restituit,lta blande hunc Turannum deret.Sed quis micem diacent,quaeso hunc uel alium ante mortem, supremam funera zi ficogitemus quem euentum huius perpetua ante Micitas habuerit, tunc enim cum omnis di scrimen euassise se putauerat Fortuna qua nunquam est perpetuo bona ab Oronte Viregis praefecto in excessit imo Mycalensis montis cacumine turpiter cruciamxum putres eius artus' tabe cruenta membra manantia Samotensibus quos acerba seruitute diu

oppresserat, tissimis oculis deridendi spectanda praebuit. Is in ut forranni extitit, quia tamen fesscitatis exemplum proposuerat omnibus hominibus fortuna Quid unquam Gn.Pompeio Magno uisum est maius sat is miliens clientis etiam sui ooemrogarit o cui totus ferme orbis ui ori paruerat ante, uictus indigentissimus effectu, est

Quid Marius quem lugurtha,Cymbris deuictis non dudum Rox mphantem uiderat,an non in Cannis palustribus 5 caeno post iacuit & multa pertulit pudenda quidem tali ac tanto' o Crassus,cui pecuniae magnitudolocupletis nomen dedit Itantam inopiam peruenisse fertur,ut bona eius a creditoribus,quia soluendo non merat uen exuata tal in egens esset,lamen per risum ab omnibus d. s salutabatur . Idem, Suohaure expertus est Romanorum amicus,mox inimicus intactus a Laelio deductus Scinioni suopliciter procubuit,cuius manum non pridem arro anter attigerat.Caducae nimir. ω giles humari sunt opes,quae ut subito amuunt,ita repente dilabuntur,nec ullo loco aut ullam persona stabiles petitant ted incertissimo fortundflatu nunc huc nunc illuc aguntur ob:d nec dici bona posse sapientes arbitrati sunt quae mi atriatores di studiosos tam affli ζ malis onerare soleret. Idem est de formacoporis dicendum, quod equidem oz I iucuncum apparet esse bonum,sed falso. Est enim nimi, fiastile 'ruia hi, ere cit &spaci sui corrupitur. Atin ut dicamus quae sentimus, ex cunctis qualitatibus u Iortali cum corpore fugiunt,nulla usocior,quam forma, quae mox, postquam amaenumnoaculum ostenderit,ipsos inter oculos mirantium,atque obstupentium evanescit &ues

nos agri demessus arescit, ita di facili dispendio forma hominis, quantumuis excellens tsi erit, ut maximeglorieris ac exultes,ta mortem accedentem,quae statim ostendit uuan iis habenda inui hominis elegantia,nec mors sola, sed ipsa senegus, & paucorum anno aspacium,imo unius diei tantum febricula quaedam repente inuadens. Postremo ut nil, et externi incidat,per sese tamen stando durando consiuinitur, di in nihilum rediditur unquam tantum gaudii secum attulit, quantum desydetij5 doloris discedens residuit Idquod equi em bene intellexit fama ille insignis Romanorum imperator Domitianus ouem ferunt Hillorici amico alicui bono scripsiste,Gratum este decorem,sed eo nihil bretan etiam summopere expetendum etiam si firmum & solidum esset bonum eo quod uoerficie tenus deis j homini, nec inesse porro foeda multa dehorienda in homine conteste et Ie mirmatque cutis obtentu sensibus tantum blandiretur Falsis igitur ac labentibus illis nito

10쪽

haberet imperiim. Quid quod forma plus habet mali quam boni, ne absurde hostem abdomesticum, quamuis blandum appellarunt forma, praebet enim platrunque maximorum periculorum materiam Laborum causam, segetem libidinum spurcissimarum, nec mino rem quaerendae amicitiae quam inimicitiarum aditum. Vtcunque enim quis ob formam fe inmis quae miris modis hanc appetunt,adametur,necesse tamen fuerit uiris aut inuisum aut suspectum uideri. Veluti enim nihil magis animum mouet, ita nec forma quicquam suspe mus contingere poterit. Recte me Hercule fecisse existimatur Spurina, qui cum insigni Radmiranda totius corporis pulchritudine complurium illustrium feminarum oculos ad se amandum adliceret,ie ob id maritis earuma parentibus sese suspectum esse sentiret uulneriribus inflictis sibi ipsi oris decorem deturpauit, deformitatem* sanctitatis Muerecundiae suae teste potius quam forma incesti fomentu esse maluit . Legimus itaque decorem multis exitio milite .ut Hippolyto Thesei filio, quem egregius ales Maro pulcherrimum uocat. Is nunquam Phedra nouercae occasionem incelli coitus praebuisset,nec equis discerptus foret niti praestitissetet tantum forma,insidias igitur tetendit mater ob elegantiam. is tantuni bellum Centaurorum concitavit,quam ippodamia pulchritudo4lla insignis. Nonne ob id Poetae Ischoimachen appellant,quod illius causa tanta,rmorii pestis exorta fuerit. Saepe igitur mirari nobiscu solemus cur haec tantopere expetatur ab hominibus, quae pigerunque tantam amarulentiam secum adfert, ut minime desyderium illud repensum tot incomitioridis uideatur,sed ita est genus hominuim. Quemadmodum enim carabei fugiunt unguen'ta di dele nantur foetoribus sic nonnullis pessima pro optimis placent, obiectat alius corporis uires alius uelocitatem laetitat, quae tamen statim fragilitate excipiuntur . Nullae enim tantae usquam corporum uires extiterunt, quae non uel labore immodico, uel morbo acri. aut accella senii frangerentur . Quis Milone robustior unquam fuit, quem aiunt neminem tenenti malum digitis extorquere potuitse. Porro in Olympia bouem integrum per sta ρdium retento etiam anhelitu&impori fleb&eodem se ictu pugni interfectum deuorasisse. Sed quis finis huius fuit. Hic qui uiribus ti admirandis illis lacertis tantum confisus meorat, mox arborem deducturus brachiis hinc inde constrictis & deficiente conatuIupis pro praedafuit, nec meliorem euentum sortitus est Cleomedes Astypaleus, quem post mutatam crudesitatem exercitata Lachum pugile occisum columnam quae ludi literari domus fulciebatur disiectam, pueris adobrutis eius casu, de ipse paulo post in Mineruae templo ari, sam ingrestiis operculo obtectus miteram bose dignam mortem luit Herculem quem tot

eius aerumtiae ac labores celebrem faciunt, inuictum omnibus, uis latentis ueneni uicit.

Samsol ut sacrae tradunt literar mille quondam Philistaeos asini maxilla interfecit tandem ligatus domum ςuncussit ac dirint, ea ruina quam 'lurimos oppressit. Portas urbis euelylit Δ infinita robore corporis commilat, postremo a Dalida meretrice rasis capillis in qui ibus fatale roburti fortitudo continebatur, in hostium manus uenit Ligitur & uiribus fide, qua paulo post debilitata N: concussas uideas idem di de uelocitate dicere possumus, quae quantacunque fuerit, admiranda certe non est, ut enim latissi te pateat hoc spatium euternpprum seu locorum, nihilominus quocunque seuerterit, semper ad senium se mors tem proper φ,ec ut omnes excelseris pernicitate currendi,tamen lepusculum, animalculum inerme re parui momenti praecurrere te posse uix sperabis it ut huius rei semel finem faetamus. Qihil est in rebus humanis quod non uetustate corrodatur di consumatur, praetera quam bonae literae, quae quia perpetua sunt possessio, semper firmae manent, nec ulloriani incommodorum interuentu alicui auferuntur, nec mors quicquam iuris aut potestatis haribet, utcunque enim formam, diuitias, robur,4 reliqua omnia iustulerit. Virtutem tamen tollere honas disciplinas nunquam ualet, eae perpetuo sequunturquocunque aeris, nun4. quam te deserui . O igitur solum bonum aeternum di immortale,o uana hominum consilia, qui ea quae bona tantum uidentur amplectimur, alia quae intermori nunquam possunt reis Lgimus,lmo tanquam inutilia contemnimus. Nec animaduertentes praeclaru illud Poetae uenustissimi