Spiritus principalis sive Dotes boni principis, aphorismis, historiis, & dissertationibus politicis declaratæ authore Joanne Adamo Weber ..

251쪽

Qua in re praeclare se gessit Si phanus Batorius Rex Poloniae. Quicum a suis contemptui haberetur, talibus captitiis fraenari insolcns. qua erat animi sortitudine, generose denunciavit sceptri reverentiam stidientibus , liberum se hominem

natum ', nec Victus, nec amictus, antequam in Poloniam veniret, indigum, ab ipsis Vocatum , invitatum, rogatum Venisse, atq; ab eorum manibus coronam capiti ius

impositam ; jam igitur non pictum nee fictum, sed verum Poloniae Regem sie esse, qui regnare di possit δρvelit, quique ipsos impenandi

Praeceptores pati nolit.

252쪽

CAPUT LXII.

itfri prioris Principia

prudenter retinemur a Su cessore.

SI prioris Principis Consiliati; &Ministri sint viri prudentia, fide,

imprudenter a novo Principe amo- lVentur et propterea quod illi rebus gerendis jam exerciti , di prioris gu- Dernationis magis gnari sint, quam qui noviter ossicijs admoventur. Ne iderelinquas amicum antiquum 3 πο- ivus enim non eris similis HIL EG lclesiast. Ludovicus XI. Rex Galliae,quod relictis sibi a Patre Consiliarijs mimis credidisset, eorumque salutaribus monitis atque consiliis non obtemperasset, in eas redactus suit angu-hias, ut proxime abfuerit a pernicie , ct Coronae Regiae amissione rexorto cam ob causam atroci bello, morumque integritate spectabiles ,

253쪽

qhod Commune bonum appellaba tu Unde Ludovicus suomet periculo

sapere ductus, ante mortem Carolum filium a mutatione Veterum Consiliariorum aravi oratione de hortatus est.

CAPUT LXIII.

ineptos Consiliani

removendosese.

CII in satius sit non admovere o ficijs peccaturos, quam ubi pe-ca rint, amoVere; ad prudentiam Principis pertinebit, ante electio nem ossicialium praesertim Consiliariorum accurata mentis indagia maturoque judicio, aptos ab an inis secernere. - Porro inter ineptos Consiliarios, ni esto inprimis numerantur illi . qiui sibi ipsis male consulunt. Nam

o robus proprijs male prosi merit.

254쪽

manquam ille bene consuluerit alte.

i Deinde ac munere Consiliarij liticorum quorundam judicio recto, an pravo i) rejiciantur extranei, ob A. causias. I. quia tales solent turbare statum reipublicae. z. Quia raro ipsi morum & ingeniorum totiusque Reipublicae periti sunt. ut non dent i is peritia, Cepe tamen deest assectus & fides: & ple rutri liae ad commodum suum , aut arbitrium Principis videbis pleraq;

ab ijs referri. 4. Quia usu con PCr- tum est, consilia externa sere esse infausta. Ita sentiunt illi, sed ideo minus prudenter, quod acerbitatem sententiae suae nullis mitigent. exceptionibus. Tertia classis estrum est, quorum intentio cum pravitate aliqua insecta sit, tanto tamen artificio eam Contegunt., ut vix ab oculatissimis Principibus satis perspici possie Et sane non levium inRepublica

255쪽

. loruin sons est, quod Principes in Concilijs non satis attendant,ue perpendant , ad Quam metam singolOrum consiliariorum vota & suffragia colliment. Saepe enim illi iaconsultationibus non publicum quod Princeps intendit, di aequitas suadet sed privatum quaerunt cona

modum.

Misera est illius Principis conditio , qui judicio proprio destitutus,

consiliariorum in diversa tende tium dissentientibus consilijs distractus, neque fidem cujusque, nequου occultos θnes, favore, odio, ambitione, aVaritia corruptos, discernere at-l que intelligere potest. Hanc bono-l rum consiliorum pestem, nec cauti L. t simi Principes unqua satis coercuere. Exemplis res innotescet. Ludovi eo XI. Galliae Regi hellum contra. Carolum Burgundiae Ducem suadet bat Comes S. Pauli, speciosis sane ai-gumentis sed consultori, quam Regi utilioribus. Nam nainorem in pace

256쪽

aut latitatem, in bello summam Co. 1mes potentiam, quadringentorum equitum cataphractorum stipendium, & triginta millia Francolum In pensionem annuana habiturus

erat.

Post pugnam ad Tarum in Italia comminam, in Concilio Caroli Regis

Galliae quaerebatur, pax an bellum placeret i Et quanquam omnia Gallis adversa pacem suaderentaria vultius tamen & Ferrariae Dux beulum praeserebant : Ille odio in Ludovicum Ssortiam et Hic spe rem perandi, quae a Venetis sibi erepta querebatur, impulsus.

Georgius Cardinalis Ambosius Ludoviei XII. Regis Galliae armat,in perniciem Alexandri VI. Pontificis& Caesaris Borgiae parata, suis consiliis divertit: privato beneficio sibi Papam obligaturus, ct per samani defensi patrocinio sito status Ecclesiastici, ad Pontificiam dignitatem sibiparaturus aditu. Guis M. L s. hist. iung

257쪽

Inter Belgicorum motuum initia, cum in Aula Hispanica de modo reducendi Batavos,qui a Rege Hispaniae desciverant praesente Rege disceptaretur: Proceres in duas oppositas senteestias distrahebantur. Rodericus Q ux Feriae Bernardus Freneda pacem : Dux Albanus dc Cardinalis 'Granvellanus bellum suadebant. At omnes eu collimabant , ut suam quisque potentiam excitasse aemulo, conservaret. .Nimirum Ducis de Feria,

hominis in Aula dominantis, consilium erat pacificum ', ne si pax bello Arbata estet, negotiorum arbitria es. sint penes alium rerum bellicarum pG ritum, sua ipsi potentia quae pace

duntaxat nitebatur, aut penitus peri-

ret aut certὸ plurimum minueretur, Similia Freneda, artes aulicas edoctas. dc miti vir ingenio cogitabat. At Ve-i m Dux Albanus arma spirabat, vehementi vir ingenio.& qui sibi sum-

258쪽

Hamnus de ineptis Consiliariis. Quod attinet ad perversos Iradices,

omnino Reipublicae interest, eos aut i tribunalibus nunquam ad Veri, aut admotos quamprimum restioveri. Etenim corrupta per couuptoS. corruptores Judices in aliquo Regno Justitia, omnem pariter in eo felicit - tem corrumpi necesse est. Cum enim stitia sit Regnorum Imperiorumq;: hac per fraudes nequitiasque perversorum Judicum corruente, quo obsecro fulcro impulsa in minam. Respublicae prosperitas sustinebitur 3 Perversi autem sunt Iudices , qui

cum habeant centum manus ad capienda munera, unicam tantum ha-L Dent aurem ad audiendum.' . .. aliquid parte luaudit altera ,-Met wuus.

men non ea.

Perversi Iudices simi, qui sestinatis

praecipitatisque sententiis de morte vitaque hominis decernunt. Contra quos Caesar dictator febre, de vim

259쪽

- 2 spiritu hominis, qui divinitatis pars est, laturum sententiam, diu multumque cunctari debere ; nec praecipiti studio , cum factum sit urevocabiti, agitari. Nunquam tardum existimari deiae, quod es omnium ultimum. Laudandus inutilius Imperator qui tardissimus erat ad irrogandam capitis poenam ; quod delicta poeni- . tenua, quam supplicio sanari melius

putaret.

Perveis Judices censentur, qui vel , Actori, vel Reo plus favent, quam

aequitas causae permittat.

Actori in principio litis. Mo in fine,

surique in medio favetur. Perversi denique Judices fiant , quidum se ab amore aequi bonique aver- tunt , justitiam pervertunt. Hi audiant de contremiscant ) illam Sa- pientia 6. comminatoriam allocuti uem : Audiis Reges ta intelligite : ἀμ-

te Iudices finium terra. P sese aures vos qui continui. multitu et , μυ- L a. ceto

260쪽

vobis in turbis nationsom ; quoniam data est a Domino potestas vobis, S uis tus ab altissimo , qui interrogabit operamina F εο reationes frutabitur ; quoniam cum essetis Ministri Regni istius non refle judicastis, nee cus oditis legem Iustitia , neque secundkm vofuntatem Dei ambulatis. Horrende m cito ap--rebit vobis, quoniam judicium dari

simum in his, qui praesunt, siet. Exiguo

enim conceditur miserisordia ; potentes autem potenter tormenta patientur.

CAPUT LXIV.

Ratiomabile esse, ut 'inceps

majorem indigenarum, quam ex-

urorum in distributione honorum G OFciorum rationem

habeat.

TAmetsi spiritus nationalitatis , u pote laudans vel vituperans nationem, & non propter rationem, in viro Principe i equaquam laudandus