Henrici Reiger, litt. hum. et juris cand. in academia groningana, Commentatio ad quaestionem, propositam ab ordine philosophiae theoreticae et literarum humaniorum, in academia rhenotrajectina ... d. 26. m. Martii a. 1827

3쪽

QUAESTIONEM,

is ouaenam fuerunt Ciceronis Harita de in is gine, Felicitate et Proposito civitatis

4쪽

mnor alii artes , omnes quo incenduntur in symdia gloria.

5쪽

Si qua datur quaestio. quae elapso secula

oecupavit et, qua vivimus aetate, viros doctos

occupat, Philosophos itidem ac Iuris Publici doctores; profecto ea est, quae agit de Civitatibus, earumque Origine, proposito, ut et de juribus ex hoc oriundis. Variae et discrepantes sunt doctorum hominum sententiae; imo acerrime saepe his de rebus inter eos fuit disputatum.. Alii cui de proposito Civitatis tantum dicam disputant, id esse moralem persectionem; rem ligionem alii; alii felicitatem, alii statum justitiae , sive juris securitatem. Dantur etiam, qui omnem disputationem de proposito civitatis inutilem et supervacaneam ducant; quasi e proposito civitatis, Imperantium

atque

6쪽

PRAEFATI U.

atque civium jura et ossicia non sint describenda et definienda. Sed recentiorum discrepantes sententias his de rebus afferre, non huius est loci. In tanta opinionum diversitate inter recentiores, utile et jucundum est, cognoscere, quid de origine, felicitate et proposito civitatis senserit, philosophiae apud Romanos parens Ci

cero.

Fuit enim ille, qui operam suam collocavit in contemplatione civitatis non tantum, sed malo. rem etiam vitae partem in administranda republica consumsit, cujusque scripta cupide desiderantur, religiose conservantur. Tanti philosophi placita cognoscere de rebus, quae ad civitatem pertinent, Operae pretium eSt, cum negari nequeat, eum non in una disciplina sacem recentioribus praetuliste. Idem fortasse de eo esset praedicandum, si comparatio institueretur ejus placita inter et recentiorum sententias de civitatis origine, felicitate ac proposito.' Utilissima et jucundissima certe est quaestio ab ordine Philosophiae Τheoreticae et Literarum Humaniorum in Academia Rheno - Trajectina proposita: is Quaenam suerunt Ciceronis placita de ori. is gine, felicitate et proposito civitatis.

Quid

7쪽

PRAEFATIO. qQuid igitur mirum, juvenes excitari, ut vireS periclitentur in exponendis hisce placitis Mihi saltem arrisit materia, et manus operi ad . movi, non spe praemii quam quidem exiguam esse sentio, ubi et cognitione et scribendi facul late peritiores in certamen sunt venturi sed ut lucrum, quod mihi certissimum promisi, incrementum nempe doctrinae meae quantulaecunque, caperem ex argumenti elaboratione. In scribendo eum secutus sum ordinem, quem Illustr. ordo indicavit: praemissis tamen paucis de notione civitatis, populi et eisitatis praestanιia, ex sententia Ciceronis. ItaqueCAp. I. Agam de origine civitatis, ex sen tentia Ciceronis.

CAp. II. De felicitate civitatis. S. I. De notione Felicitatis: A. De Felicitate civitatis respectu civitatum externa.

rum.

B. De Felicitate civitatis ra- . tione conformationis inaedi

S. 2. De Imperii formis, deque optima forma Imperii. f. 3.

8쪽

ί PRAEPATIO. S. 3. De Imperante, deque ejus onsciis. f. 4. De Legibus. f. s. De Justitia. S. 6. De Libertate. S. I. De Concordia. S. 8. De Civibus, eorumque os,

, s 9. De Terra habitationis. S. Io. De Religione. CAp. IIL De Proposito civitatis. Tandem monendum, me placita Ciceronis reserentem, id fecisse, retentis ipsius Tullii verbis, ita ut colligendi rationem sim secutus; interjectis meis, paucis vero, ut inter se eohaererent loca ex scriptis ejus collecta.

9쪽

PRO LEGOMEN A.

DE NOTIONE cIVITATIS , - POPULI. GUITATIS PRAESTANTIA EX SENTENTIA CICERONIS.

is Nee bene vivi ne Republiea

Cic. de Rep. v. s.

Recte omnino Tullius noster obse vis: se ingrediendum esse in disputationem, qua om-- nibus in rebus disserendis utendum est, sit ediis rorem velis tollere, ut ejus rei, de qua qua se ratur, si nomen quod sit conveniat, expli- cetur, quid declaretur eo nomine ; quod si convenerit, tum demum decere, ingredi in is sermonem . numquam enim quale sit ilIud.

is de quo disputabitur , intelligi posse, nisira quid

10쪽

COMMENTATIO ,, quid sit suerit intellectum prius ci). V Ide que et nos, quoniam de Civitate quaerimus, primo loco videamus, quamnam Cicero tradiderit civitatis notionem. Cicero vocabulo civitas non frequenter utitur; sed eam potius designat voce Respublica; quam non intelligendam esse eam Rempubli- . Cam , quam recentiores hoc vocabulo significa. verunt, sed generatim eam societatem, quam Graeci-πολιτείαν appellaverunt, non est quod

moneam.

-- Civum autem ut a Cicerone describitur) est Respubliea, sive Res Populi is multitudo ho-

,, minum, in quoddam vinculum redacta conis cordiae ca). Civitates non sunt omnis sero. is rum et immanium conventus, non omnis sugitivorum ac latronum iunum in locum conis is gregata multitudo; a sed conventicula sunt ,, hominum; iuris sunt societates, a concordi ho- is minum multitudine initae c4J V. Populus vero se non est omnis hominum coe- is tus, quoquo modo congregatus, sed coetus multitudinis, qui juris consensu et utilitatis