Disputatio medica inauguralis De maniacis nuperis Gissensibus a solano furioso quam ... pro licentia summos in arte medica honores ... capessendi ... disquisitioni publicae submittit Johann Jacob Mardorff ..

1쪽

Mantopere Medici Ariis με perit HIRepullisa bene constitutasim necessarii. vel ex eo quis per exerit, quodintem spe Urbes, imo Reriones, ab unimis chiruriores udui ependerint: Sic Atheniensis, iam peste laborabant, iram S salutem acceptam s rebant Hippocrati succensi ignibus eo deminini Pum restituenti. Siclutinam Graiorum gentem in holo Akxandro conser bat Medicus Philippis in

Augu per Amomon, Musam restituto torumst et batur,verium.E contra per morbum C. Erutis ipsum simperium Romanum pessum dubat, ct in

pristinuecti, male curato Bartholia, militum Classis Veneta Praefecto,res non meta, Ad Christiana in L navi Turtica evecta est.. tacea ummam inmquam in Serenis mi Ducis Lotha gia morte nuper Copia pina sperpessa sunt, actura, quam is toxicatis Gallorum capillamentis e medo es publatis, ut in nuperrima, quam Abdolus admoenia i ostiori

2쪽

estsintentia si MCatorais,sive Platonis, 'πι Me rixi urbesim Acum se uoluit,quacunque demi rati ne ex Detur. Fac enim temperantia quam ante Fums Mutileges curati me obsiem sino pGes tamen non quandoque μ&taneis es vix cogitatis Morbo in juriis obnoxiusseri per aerem Epide re vel EM mice vagatuis, velaba quavis occasione Urbibitis Regionibus exitiam intentris. Tripe uis reici

cumenti iam Hii Gisse gratissimaMusis Colmnia, qua ab insulsi rusicorum plebecuti unius d diem diso veneno Hplorandam sane fragem est perpeo,

ni tempestim es Magistratus G Medicorum etia tintia malum in prima, quodiueitur, herbasi tacesse vinio, quodis amasis reseratur exemplo Hine

cum eodemseretempore Superiorum aiuntate M

ia Academicari seducere s Medicina Gradum eis, qua decet, moduli primum aecepta re jus fiserim, opera me pretium facturum existimavi si pro argu mento Disputationis nauguralis notat iam humo oppis rarum si gerem M.t modi expedis CAS.

3쪽

sis, eo tempore, quo A a ligustra cadunt, Pacrimanda

Mense sic Augusto Anni modb currentis 369i in vicino monte Dinae vulgo bag baccas legit myrtillis triplo majores,

easque non obstante Pharmacopoei monito pro veris vacCiniis venum exponit, ut cautius mercetur, sive dolo malo, sive mera simplicitate alios persuadet, fructus illos hoc anni curriculo pinguiores ta succulentiores esse: Nec emptoribus destatuitur, quibus in tanta fructuum horaeorum infrequentia salivam movebant bellaria visui non ingrata, eaque plus minus devorabant. Quid fieret evi elapsa hora subitaneis phlogosibus periunduntur homines, cum bin nolentia quadam turbulenta, ex qua emergendo titubantd ebriorum more fatiscunt, Cmunt non-

A L. nulli,

4쪽

nulli, insaniunt de suspiriis in tripudia muta

tis insolitum rident, furiunt& in adstantium crines involant: Accedunt convulsiones ilepticae, quibus teneriores de infantes, tissimum correpti ex piraban Patribus loci conscriptis de salute civium sollicitis di in causam rei insolitae inquirentibus, innotescit demum aegros illos baccas solani suriosi pro myrtillis comesisse eaque de causa Medicos ordinant, qui miseris illis ocius succurrant.

RESOLUTIO.

g. I.

beiorum de in selito hoc&prorsus extraordina tio affet tuit dici fere diris te, ita Medicorum παῖδες ante omnia de nomine ejus solliciti erant in modum. Equidem deliri. quodam aegros esse correptos, thaud dissicultet adstruebant omnes. Quandoquidem vero plura sunt deliriorum genera, hinc in sipecie determinandum erat nome huius delirii quod omni. um optime nos edocere poterit accuratissimus Medicus Philologus . . nunti Pander iiideIι qui in Melium pari. 3. f. 6o. Deliruinquit, qui es imagenerasentinsanias amentia. Unia est,s ebrisabes His inspecies αι Metincluta es Mania Metivi is es si tristi storea ex s. Maria et erosi issa infimas amentia, si iis ad saec. Quia

5쪽

Quia igitur in praesenti casu de febris abest&delitium adcessuriosam lainc merito aegro illos ad unum omnes illa deliriorum pecie quae Astum dicitur, laborare dixero, clitat vulgo a mim quod sit mentis alienatio cum furo te sine febre ab tuum animalium in cerebro abundantia uni perturbatione de servore depecidens. . . Hune revera affectum adesse declarant r. tu dentis, esiisse myrtillorum illorum suppoststiorum,qui, alito pila teste, vera erant soboles 2 in ninistra, seu, udalias quoque audit furiosi, quia baecae ejus degluti

rorem maniam inferunt, attestante praeter experien tiam Gregorio Horim Nep. in Dimina δεῖ Iasia olim hic locorum habita I. ubi inter plutes causas Maniae occasionales etiam solanum fiatiosum exhibet. Quam maxime vero illud L. confirmant ipsa symptoniata morbum hunc essentialiter concomitantia, fator sic. sne febri: Quaecum maniae definitionem constituani,haecque Praesenti malo conveniat . sequitur il Ii quoque definitum convenire Accedunt denique . Consequemia convul

causis infra dicendis, sicut in illustri Severe Regio Mano dochio Hassiaco Haynensi, Patriae meae vicino, plures

jusmodi maniacos conspicere licet, qui simul Epilepsiae aliisque conpulsionibus sunt obnoxii. g. 3. Deelarato iam affectu novus disserendi eampus sese aperit det is hujus morbi, de quo ruisius haud un

nimes erant Philiatrorum sententiae Pars ipsema mamrationalem seu mentem hic assici existimaban quit a

6쪽

tamen statim sua eadebunt causa, quia an irria rationalis tanquam res cogitans est, x Mac non nisi per accidens in operationibus suis impeditur. Alii ut omnia delitia itata maniam in stomacho ad reari existimabant, quo fere abire videtur He monti Tni πιι ea, ubi sedem animae figit idem Autlior. Alii totum corpus Alii cerebrum: Alii vero, tus animales hic potissimum allici censebant. Uerum quam maxime etiam dissentire videantur haesententiae, nillilominus tamen facile componi possunt, siquidem inter subjectum inhaesionis de radicationis di stinguamus. Quemadmodum igitur certissimum est,

'tus animales proxime de immediate a morbo assici, ita

neque de nihilo est aliorum sententia, qui ipsum pariter ventriculum suos hic manes pati asserunt, quatenus .cauta materialis suum inibi focum habet. Plurima enim deliriae ventriculo esse ex professo egregi Eostendit quia

dam Geraeshemistam Disput. Inaugurali. 'amfurtiis eram sub aes o Dn. Doct. Ira re V brii habira Imprimis ea quae a venenis etiam vegetabilibus oriuntur quae ipsum vetatriculum primo omnium afficere olent, ut egregia ob servatione & propria aut opsia confirmat Vir Excellentissimus&Expccientissimus i n. Docco Professor Valentini, Hospes meus exoptatissimus,ma tim. DAP viliatim Archiatrum pa. Mogontinum De nova Matricis relanae

ambur Anarome, ubi in binis tegariis Philip sburgi ex cicuta devorata demortuis ita cultro ana mico sub.jectis escharam repetit a cictita ventriculo impressam; similitet in nostro casu venenum in ventriculo adhuc haerens delirium illud intulisse exinde constata quod sym plomata illa vixessi uxa horula sint secuta. Hora enim nona matutina, quod ex ipso aegrorum ore habeo, baccasas iunipserunt, hora decima vero, qua ultra ventriculili.

mites

7쪽

mites nondum transgressae erant, delirabant. Ut adeo que ventriculum a causa morbis immediatὸ M per sientiam, cerebrum vero non nisi per consensium assici iure dixero, qui in admirandis illis plexibus stomachi ne vosis rei usu b. XI. detectis radicatus est. . . Operae vero pretium meterer, si liujus oecasione uuaedam devmmcub constitutione ex Anatomici, hic ad ferrem; verum ne crambem ab aliis toties recoctam hic apponere videat, pauca saltem de summa huius visceris Ansibilitare hic attingere liceat. Notam enim meretur, nullum fere membrum in tota C. H. oeconomia tanta gaudere quam ventriculi orificium sinistrum, superius alias, sed minus accurate dictum, quod vellevissime illitatum acutissimo dolore persundit ut , qui cordis dolor vulgo comparatur in Cardia uia. Fit autem illud ob insignes plexus nervoBD sexto, sive juxta modernos, octavo pari oriundos. Qua de cauta quoque in affectibus ventriculi caput ut plurimum in consensum trahitur ι unde iam pridem Bias 'υ media

XXI delitii ex ventriculo orti meminit, quodve in morbis complicatis delirium coniunctum habentibus ventriculum pro parte primari asse ista habeant petitiores Medi ei. Ita in ipsis febribus malignis ventriculum primario assic asserunt mm Barthosin cens. 3. Epist. χε μι istiGranul Ps. t. 8 3.ssis menter brat de Pesel. .hi is. Unde non tantum in his, sed&aliis morbis a veneno αcontagio ortis vomitoria tam insigniter laudari solent. g. s. Venenum igitur intus assumptum non tantum sensibilem hanc ventriculi texturam, sed di universum ipsi- quc conin

8쪽

oue eontinuum systema nervosum ircitando, morsican do , vellicando plus animales intus habitantes inconia fusos atque turbulentos motus agit , qui proximam

di formalan ejusmodi furoris &delitii causim consti.

tuunt. Hujus enim intuitu ipsa Mens tam varia nulli hique cohaerentia phantasmata format, cum alias omnes sensuum externorum sipecies illi per varias 'tuum ani in alium motiones repraesententur atque offerantur. Hinc pro diversitate motus, quem ejusmodi venena sive

vegetabilia sive animalia inducunD tibus animalibus, vatia 5 diversia quoque deliri exsurgunt tristia se ridiacula 5 iariosa. Sic crocus animi quantitate assu plus risum perpetuum inducere dicitur morsu Ta tantulae saltationem delirantem' Canis rabidi morsus hydrophobiam , felicius indolem fel inam causantur.

Curiosissimum veris est experiment uni Falmitu tholusi tittib. V. Method. indu isa pari. I. v. t. pag. 3 .s Pthammaeum aliquod phantasti eum elaborat scribit, ad quae cunque fere deliriorum melancholicorum genera inducenda efficax, de quo pluribus vid Celiberrimis Et mist servi misertimis Marsi Vipera cap. teunct. r. f. y Sine dubi Adiversa dosis diversios etiam motus , Tectus exerit in spiritibus , si eut de ipso solan5 furioso quoque habee Mons sto a me da st histoire ptinius palsis. quod

drachma ejus non noceat, plures de litium,quatuor mo tem iis et ant drachmes uent, inquit, vim sontrinseren, P, e Gai mene pum denis

Et hoc ipsum est, quod pro causa proxima m

uriali in praesenti casu est habendum Baccae enim Q. Iani

9쪽

lani liuius somniseri improvide divendi in meo mestae

Omnem harae malorum Lernani odosia pradicto, intulerunt. Hoc enim vegetabile, quod a Boranicismo α-

ni μνέων , Raio μω καί, in αδ de aliis ad elassem herbarum bacci ferarii non scandentium Solani foliis Se fiuctu rubro resert ut copiosissimo gaudet sulphur

narcotico, quo instat aliorum narcoticorum somnum

provocat, unde de somniferum dicitur, qui tamen ple tumque in delirium de furorem desinit cusus intuitu furiosum audit, sicut haec omnia ex professo prosecutus est Nobi in ma Faber, Pol re milis vensu ne oti t Pel smanis, Et hinc non sine causa nareotica ejusmodi r media Nar otica dicuntur a d. I in chmidio De Zanc atque Praceptore I Mam LMeratissimo. in mollisi ii vium sopi Mors Us p.r. Quemadmodum enim omnia omnino stilphut spiritu quodam acido eoque fatis acti atque corrosi vo turgentiquod spiritus sulphuris percam. patiam destillatus adsiluit, ita praeprimis sulpitur ejusmodi impurum narcoticorum particulas eiusmodi cor rosi vas abscondit, quae in stomacho reci uis&extravet De tunicas ejus atqueplexus nervosos mors cant&spiritus animales intus decurrentes in varias motuum ατα concitant, unde deliritim illud aliaque symptomata in casia nostro aeque ac ab aliis aut horibus enarrata fluunt. vide ante cita trin. D. I. Fabere. Lobe in adversio. to I. Torius a Sta is commem. in sistor planm Theophri l. s.

Mirari inde subit, cur Italis L Hispanis virulenti simum hocce vegetabile Mndonna audiat,quod tamen adeo tetri est odoris, ut ne bruta quidem illud praete a te untia

10쪽

t euntia degustate soleant, sed cane peius Manguesii

andi: Nisi forte dixeris,qiiodbae eae ejus ut puellae suco incrustatae excias rideant de ovicularum pellibus incedant, intus vero lupa sint rapaces. Quamvis enim gustui de visui satis abblandiverint illi fructus, nihilomulus tamen vitulentiam suam in stomacho statim absconde. re non potuerunt δί hinc illa lachrimaelmine funesti

illa b tomata sibi jugi serie connexa Quam primum enim textura illorum inventriculo aperitur e resolvitur, mox acria de se spargunt iasmata exhala tiones, viris no stes illa subitanea sunt exortae. Neque enim existimandum est excandescentias illas a calore quopiam febrili fuisse exortas, cum extra stomachi cavitatem nondum pervenerit venenum. Quoniam veromiasmata illa copiosis scatent particulis sulphureis na eoticis, spiritus animales Ius minus figentibus, hinc in sensio ita extetna atque partes motui destinatas susscienti eo pia atque vi elastica influere non possunt 1i mn kntia ilia, non plenaria sed turbulenti , quia taciti penitus cessam a motu suo, sed confuse tantum te extraordinemq. facti Pεφαλ hinc inde discurrunt; unde Maegri πώ nde latere inlatus inclinando vacillabant. Interea veneni corrosivitate se magis magisque e serente atque fibtosas stomachi membrana irritando eundem in motum inversum agit unde Vomum, hoc quidem in casu satis proficuus, cum eo mediante quaedam

ejus portio simul extra corpus eliminetur. Rudera vero ejus intus relicta atque A tibus animalibus combinata eosdem in varias motuum aberrationes agunt, unde deli

mm infinia, qui ira q perciti de infurorem acti violento modo in patres motui destinatas exploduntur, unde