Erici Puteani Historiae Cisalpinae libri duo. Res potissimùm circa Lacum Larium a Io. Iacobo Medicaeo gestae. Accedit GaleatI Cappellae De bello Mussiano liber, hactenus non editus

발행: 1629년

분량: 84페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

3쪽

IACOBI MEDICAE I

BRVARII NATVS, ET EGREGIE ENUTRITUS, I DOLE MOX AETATEM VICIT, MAGNA VIRTVTE: AD GLORIAM ENITENS STATvRA MEDIOCRI FUIT, PECTORE LATO, T TO E CORPORE PULCHEL ADSPECTU SUA VIM NON IN ACRI NONIA . CVLI PENETRANC, TANQUAM NAIE O TATEM GRATIIS IUNGERET NATURA FACUN DUS, INGENIO ACER, MANU FORTIS . MORI BusCOMIS DISCIPLINAE TENAX IN DELICTA SEVE RVS SI FID AGENDUM , CELER AD OMNIA PROMPTVS , I T GRATUS O 1NlBUS AEVUM QvIRMABANT- SIMA L VEREBANTURO OTI IMPA TIENAE 3 LUPT VM OSOR IL US ET DUX isTRENvvs ET MAGNUS SUI PRIMO AD LACUMLARIUM, DEINDE PER UNIVERSAM ERE EURO PAM CAESARIS AVSPICIIS VI cTOR, IN PATRIAvRBE FATl CONCESSIT, ANNO M a v. TVMVLVMQVE IBIDEM QUO IN I vLCHRIOR O TA TALIA CONSPICITUR, FRATRE HIO IV. PONTiFICE MAX1MO DEPTUS EST.

De Die Natali, initura, Fortus.' lagoichra Carda lnus in Aphorismis Astronomicis

4쪽

HISTORIAE

Res potissimum circa L AcvM LARI, MA

BREUIARIUM. PER I limo breui Natura non senescentis ela.

ea ornatum . Magnorum ingeniorum facinorumque nutam non aeuum frax Homines mali aut ignaui praesentem oderunt virtutem, o quicquid non ess,

aestimant Sedes o I A C o B I MEDICAEvi, ut inuidne, dum uiueret, sinoxius ita Stiis dbrus fuit: vir anima manuque friis c quem omnis acteritas admiretur. Rerum a eogestarum compendium, o meiat ad Historiam iter . aram ergo, parentes, familia reditura claritas prodigi notata. Indoles Harmim militiam . quia emergens, mox in urbe hostes sumit. Ergo etiampuer insidus circumuentus cibore iasius, tanquam ad vinῶctam, maioremque frtunam conualuit. Aduersari intersecto, urbem deserit, Lacum Lirium petit, χ' inter exules degens, iam tum innata virtute δειum Patriaeque fatum carpit prouocare Gias eo tempore rerum poti santur, in ahena prouincia violenti. Hine Insitarumpro Francisco Udr-ria conspiratio ed detecta, vipublieaselli tempestas accederet Medicat interea audaxficinus, cir in rei quo bellosortitudo atque induruia Porificii, Caesarissu copias Uurtianis iungunt. Contra Galli, Laratrem Duce, in hostem eunt, aer figamtur. Ad obduam reueritur 'primus que Medicans flumen trajcit, ta pugnat. ari mox ardoreis δειαν sepatria scandens moenia, exulum agmen inducit praesidium peliit, sin auxilia ciues conuocat. Haemgna Urbs magis quamprouincia capta . Principem accepit sortiam , sed occupauit Medicae Proctura L eus Lari delata: quam rigide ille administrat, aedis Mattiatrae hor. 9ues factionis hominibus plusiquam hoctis Gallorum naues in portis Muoiano accendi, viisparat Lautrecus, velut index, Leuci σε.

5쪽

, E 3YCIPv TE ANIrat ires, Urtilicis lassi exuit quem a pletus vidioria Medi osare t A e uicquam dein se aemutitione Clarauim in ditus, Tum in excidis,m a latrones peliit Musianam arcem infit' tentat quia non successit solus, maiori auim mox Asidionis auctor,e monι interfri , sua simpn et Magnum incfcim , ct ambiguaefamae ivssu Morem inressus Ui. , poremviceeomitem, tanquam turbarorem publica quietis, interemit. Pro nou, urbis etrulnere id halitum Urtiae imp tatum qui tametsi inuidiam criminis remouet, bu, sic scelere pane σ- με suis . Sed Medicinus, velut praemio donandus, per faudem exitiod sinatur. Re Aledia, disici men in occasionem melioris friuna vertit,

manum.

Erum humanarum sensim labi fata xlanguesce re, vetus, sed iniqua querela est; nostra autem hac tempestate praecipue iiivaluit. Homines timpune inertes simus, necessitatem accusamus. Nemo fuit qui tantum saeculo suo sauit, ut optimum putaret . Nunc etiam praua opinione

decepti plerique, evanuisse olim ingeniorum credunt Botem, Rad faeces naturam subsedisse. Hinc solenne mortalitatis vitium: Negligere contemnere proxima; contra, loco C aetate longin ris nua admirari. Id enim agimus ferξ, ut insta maiorum decus positi, quaesita labe turpes simus, claudemus tantum quae desie c nint esse. Igitur nostro infensi, clarorum virorum facta, moresque alieno xorbe xssculo quaerimus impenso quoque Anna sim Γιν. liquitati pretio,quasi lassa aut fracta temporis senio vilius bi-

zz a. λ corruiset. Si fruges& prouentum hornum spectas; steri Izzz Iem saeph annum foecunditas sequitur, foecundum sterilitas lita

cum siculis florent ingenia,ut mox deficiant;& deficiunt .vi re- ιιι με - nascantur. Hanc varietatem leges mundi habent. Sed nec vita . si infelicia suere sata aut tempora, vi virtus desierit post ignς fauillae reluxerunt. Viros illustres Graeca Romana vetustas frequenti fauore fastis marternitati consecrauit; egregijs facian/latu λη, noribus impensius fauens inuidiam aut ignorantiam remouea, D ' et inus. omnis aetas, omnisque populus in exemplum S admis xi*nem veniet. Qui somno vitiisqus mersi sunt, bc tam simul mali, ut ignauiae patrocinium quaerannecte non sinunt quos suspiciata bonis rebus infesti, arctilo uicquid peccatur imprimunt, xvicinam omnem gloriae luce, quia recto oculo sustinere nequeut, pravo i iudicio conantur extinguere. Hic igitur morbus moram. an .am vidis rebuS,vi simul Historiae obijcit ut cum pauci sortiter faciant,

. scribere plerisque aut vile,aut ambitiolium sit,in sterili diitaxat industriae

6쪽

His T. CICA L p IN LIB. I. 3. industria relictum. Sed non omnium culpa saeculi totius gloria contabescit etiam in tenebris mortales aliqui diem moliutur: vi post occasum Solis noctem illustrant sidera velut acce dunt Pectus qui peruersa indole corruptum habent, queruli sunt Laccου satores omnium,ingenium a vera laude remouenta Atoue isti oppleuerunt velut cineribus igneam vim anim pen es mortuorum imaginem habent imo vero dum z- -- spirant ignorari incipiunt. Si quis igitur veterno hoc excusso, ad magna, victura mentem erexerit,aeternitatem Orsu 'it biso; rictri empo a sibi maiorum vindicat. Nam ut pro naturae vigore Q- duae annis fessam S essoetam dicere,auter Or, ut ign*Vy ς x L .. . . , i. In corpore humano, ut in elementis corruptioni Obno ijs, pia ari ,s a. incorrupta in animo,ut in caelo, aeterna; seni j expers, sana robusta cunda quoquci si colatur Itaque si animum expendis ab eodem aethere ducitur; si corpus, 3sdem astris nascitur, ad nondem laudem atque famam. Nostrum quidem hoc aeuum, η

quodpare':

proseia, qui obiectam uniuerso generi ignominiam deleant,li cim.

Iane to magis positi,in pro gestis clari. Sed mihi Historiam, velut libamentum duraturae indu 2 ρο

stria placuit simul tueri munus meum, a maximo Rege iniun- j., ctum opere si non vasto, vario tamen,quia Martiali, , vinultu motae cladibus bellum est, cruento itaque Vitatis inu diNidi Pi . ....ti; iacue scopulis, narrabo ex illustri Miterna gente Virum, cuius ut

ambitionem illoria erit. Quantum egit, sibi qui que post f)x . . . Vindicat victisque naturae bene Ecio obtrectatoribuβ domum , . . H. Auctor famam iuuenit,cum Scriptori vero esse licet. Mortilis misi.di ι. nemo claritatem inuidet; magna virtus, cum QRς Π :post omnia tandem hostem liuorem coniicit cuius umii postu victoria est. Non recedam vero ab Insubribus , bellorum a cib

cia maximi Europae Principes paribus paene votis viribusque r contenderent Longum graueiuque dii alpulnatem tulit, nec interijt quantique momenti ad res magnas i us.

pse esset hostes o fessi sunt, postquam debellati. At ue alibi suo regiones spatio bellum definiunt: hic de pugnantiu onitudine, de uiaete, securitate Italiae certatum est. Prorsus

ih sum risca nobili

sub ipsin aesare re lauit, non alium post tot clade passu Pru Giirilis. cinem iniam qui orbiSterrarum esset Magnam tanxaetor ui N is ... ais Eicendus ille non aequa nuper iudiciae per us e iis lx RQR qui hilarii. .

7쪽

I iis in tuum ra

satis adhuc, aut aliter notus Parum quibusdam erat, negare Amagnum, nisi & malum astirmarent 'uasi facilitis gloriam de structuri, si mores reprehendissent. Uerum ita se res habet. Vir militari ingenio, qui Scriptoribus blanditus non est, pulchriusque putauit, mereri famam, quam captare; alibi negligi,

alibi etiam vellicari coepit, in calumniam saeuitiae ac temeri tatis rapi tanquam nulla virtute, sed caeco ortunae beneficio euectus. Stupore deinde&silentio odia excepta sunt, tantumque profecit obstinata iniuria, victim mala cessaret fama, ne bona quidem superesset. Pro nefast tanta vis animi passim s uore destituta,primum luctari circa fidem coepit mox obliui nis quodam pondere oppressa, propemodum succubuit. Qui rape rati mortales, fieri non posse,quae rerum ordinem excederet, obliuisci maluerunt, quam inquirere, admiratione in silctium conuersa. Sed non diutius latere potes magne Heros . Cessa runt odia, obliuio expugnanda est. Humani generis interest, in omnem posteritatem facinorum tuorum memoriam extedi Et quid in miraculis veteris tui hiremus Alexander esse poteras, si te Philippus aliquis genuisset: paria gerere, si tam fortunae, quam virtutis fuisses filius Magnum tamen deinceps mortales omnes dicent, qui in uno lacu, adhuc iuuenis, teta rarum velut orbem videris debellasse Te tibi ego reddam, famae xsimul veritatis mysta nulloque corruptus beneficio, pari Cingenio fite ab aeternis virtutibus tuis omnem temporis hominumque iniuriam depellam. Vos qui nunc vivitis,in qui victuri postea, amate immortalitatis curam tum si haec gesta, dc

haec iuripta placent; gerite ipsi quae sic scribi possint, aut stria

bite quae sic gesta ut rara sint, scitu digna, cum nulla facundia celebrantur, famavi aeternitate excidunt Favete, degiter excelsi inuictiq; animi exemplum resero, egregium Insubrum, Italiaeque decus Meroem, non hominem, qui reluctantem alibi vasto armorum molimini fortunam freno ingeni coercuit, intrepida fiducia testatus, quantum ingens hominis unius animus in rebus humanis posit. Sed lubet breuiter carptimque Dcomplecti magnitudinem argumenti,4 velut rudi manu designare rerum imaginem, quam deducam colorum varietate dc

expoliam.

Natalibus inclytus, sed temporum malignitate depressus, generosam indolem gloriae desiderio imbuit,& a se exegit qui quid Maiores fuerant. Adhuc puer virili vindicta sortis, validum inimicum confecit Mediolano pulsus, rudes adhuc annos militiae tradidit, vasto animo virtutem nutriens, pulchrum exilium fecit. In Gallos mox animosus, pugnando Patria meruit.

8쪽

in pernitiosum ciuem serrum strinxit, magnumque Principis caussa discrimen subiit; obsequio gratus, tamen facinore inuisus fuit quasi morem gerere, virtutis tessisse, sceleris opus esset. Sed ille etiam post audaciam felix, nec falli insidijs, nec vinci armis potuit; eisivi iniuriae obnoxius, tanquam amicus;&impar,tanquam hostis. Ergo Principis violentiam bello sustinuit:vnicoque praecipue castello munitus tutusque,veluti spi-thama rupis, uniuersam prouinciam populosque vicinos conterruit. Ita incredibili industria cinnato vigore animi,plane stupente Europa, ad excelsa belli vota perrupit: gloriosus qui dem,quod ex ipso silentij profundo emergere tam felici conatu potuerit; gloriosior autem, quod modum felicitati posuerit, cum summa virtus promitteret, mediocria amplexus sit. Vt magna gessit; ita gloria sua dignus fuit,& familiae suffecit. Namque Mediolani MEDICAros esse , mirari Hetruria desijt, postquam prudelissimus in Insubribus bellator tam illustri nomini par fuit. Deinde, cum dare famam suis omnibus posset, tam benigno fato usus est, ut in fratre tropinquis aeternus

quoque esset. Fratrem cum dico, Pontificem dico Maximum, P v. sacrum rerum humanarum caput 3 hunc proximo sanguinis atque dignitatis gradu Drvvs CARO LusCBOR ROMAEus, si estis in terris splendor, excepit, e sorore utriusque natus . Atque ut ambo hi Antistites fuere, facere magnum, alter fratrem, alter auunculum potuit,quem insecuti; si nihil dignum fama ipse designasset.Sed suis armis, suorum postea togad sanctitate inclytus, quantum parauerat nomeni

inuenit.

Gentem igitur, ut dixi, Mima C Ap Am habuit, antiqua origine illustrem, sceptris N imperio diuinitus destinatam;quae diffusis olim per Italiam,adeoque Graeciam radicibus, Florentiae aeternitatem fundauit,4 Mediolani cum laude floruit. Etenim inter foederis Legatos ad Frederi cum Imperatorem ab In- D subribus istas, Ioannes& Lotharius Medicaei fuere: alter an

latium hodie Medicatum; etsi sic dici desiere, postquam vetus illa familiae dignitas imminuta. Nam ille a Moronis hodie appellatur palatium nisi vetera instignia gentis superiori limini

inscripta gereret, paene nesciretur. Pater BER NARDI nomine fuit, vir prudens gratus ciuibus natus negotijs; qui in cura vectigalium prouinci e manceps consenuit, nullo detrimento honoris aut famae,chmvi olim laudabili ritu, in aeterna

D. CAEROGEORROMAEI.

9쪽

tas, in moribus seueritas, in animo virtus, in omnibus seruor, di supra aetatem omnia quibus in turbulenta ciuitate muliorum inuidiam atque inimicitiam prouocauit. Nam melior Oim ., L.ι ,. -..... . nis vita, & virtute emergens, Odium apud mertes habet: ignauis nemo inuidet Vix ephebum Paullus Pannianus iuuenis nobilis, Sacer cum armatorum manu ex insidijs adortus, paene oppressit atque hic primum inuicti animi rudimentum enituit. Circumsus aduersarisincautum adolescentem infesto petebat imma immaserro ille inrepentino periculo facilius gladium, quam consi- lium promens, gradu ad praeliandum composito, primam vim viriliter sustinuit mox ipsis vulneribus stimulatus quinque iam grauissima acceperat xperrupita euasit Vicisse putares, Me Mi qui sic fugeret; corpore viribusque integrum, qui glorioso confunderet sanguine vestigia, nec titubaret. Quam sortiter pugnasset, laesus ostendit; periculi magnitudinem atrocissima vulnera E vestigio igitur in vicinam Castellatiorum domum

receptus, corona cinctus amicorum ciuiumque, qui confluxerant, Spartano prorsusis heroico animo niedentis sustinuit fravi ruri, manum, contemnere potuit, quicquid hostes inflixissent Vicit affectum quoque circumstantium generosa iuuenis indoles, cum nemo non ingemisceret, solus hic qui laesus, serenos circumferebat oculos, velut doloris expers. Parum etiam cru MDran rari

descentes iam serre plagas, nisi xspectaret: quia igitur grauissimo vulnere dorsum patebat, triente propemodum corporis disiecto, poposcit specula, Sconstantibus oculis hiatum arbitratus est; hoc tantum tristior, quia aversum. Vix e periculo V να- vitam viresque recuperauerat, cum magis & magis stimulante iniuriae memoria, inimicum nobilium iuuenum caterua septum solus aggressus, interemit. Hac caede uniuersa familia irritata, illico urbe excessit;& ad Lacum Larium, ea tempestate partium Dexilium Histumulti armis varie inquietum, exulatum iuit, tanquam ad I IzOccasionem magnae virtutis euocatus. Factionis Gibellinae hic ibessim. --- tunc caput Ioannes Mattius erat: quem per varia discrimina se 'cutus, serpitis ipse duxit, manu consilioque seruauit Helue -- , μὰ iti)s, Rhaetisque gratus fuit,& Theganum cohortium Rhaeticarum praesectum, corpore pariterin animo maximum, insigniter sibi conciliauit. Quae vis rectae S generose indolis labore, vi επι er burgilia, inedia deliciarum cupidinumque ipsam paene mentoriam ''' Ideleuit, iam sine onere ad gloriam anhelans. Nam qui voluptatis blandi iij capti obrutique corpori indulgent lumi serput,

vitamque infami silentio consumunt. Tanti erat Vrbem relin uti ratistiis, quere neque tamen clim aspera illa locorum diutius incoleret,

mores

rinis vulneribus, viri tam cuil

10쪽

mores inhorruere comis alandus inter amicoso ferocem A li Ur 3 acerbumque soli hostes experti sunt. Impetum,in saeuitiam λ- 'x' ' eiorum elementiae ossicio temperare solebat; ad gloriam, Ony-- ad praedam hortari r cum auctoritate, sine imperio erat. Itaque sim longiori ac dissicili exilio, prius fortunae, cum nullum a patre auxilium esset, mox famae cura industriam acuit. Atque bo- σιε. -κἀ ni nominis Recunda etiam semina per steriles rupes sparsa. Iam honesta quadam cupidine dominandi tentare animum c*r. .erasi M. erat, fortunam quasi tardam accusare . Hactenus enim in his deινώ. umbra tantum militiae arma, sacramento soluta, induerat, per publicum tumultum N ipse partes secutus virtuti plenam occasionem bellum non dederat. Interea Mediolani non una re- . mutatiari rum iacies Vix sub Maximiliano Ssortia, Ludovici filio, Fran-r si cisci nepote, ciuitas respirasse visa, sin Gallorum denuo potestatem cessit. Franciscus I Ualesius, post auspicia mox re-ι ,.. ' gni,in Italiam exercitum duxit,& feliciter ad Marinianum commisso proelio, prouinciam sibi vindicauit Parum erat victum μ'ι--mram esse Sfortiam, nisi abduceretur Ludovici patris calamitas in, silio Regi grata. Nam Sille antea post infaustam pugnam ca-hq Mi plus a Gallis, diem in carcere misere obierat. Sed hoc dede-

- et cus Maximilianus stolidae mentis princeps,& a Maiorum indo-- ledegener, amauit; qui ut imperium negligenter administra-U t is tum, turpius etiam amitteret, hostem secutus est; liberque, ut e sic dicam, paternam subluit ignominiam, pari fato, maiori desola οἰώ di sis, decore apud hostem moriturus . Unicum traditae prouinciae με se π praemium erat, ne egeret sic quidem non sua tantum, sed patris mori,Mis. is fortuna dignus nam qub ire voluit, meruit rapi Galli deinde, νιν admininrm tanquam in prouincia armis subacta amplius liceret, violenter λεε.-ἐ-.51., agere, Victoria xclenientia Regis sui abuti. Et dubites tame ημ. Galli νε- , a ciuibus alibi, an a militibus plus mali; ab exteris , an indigenis. Res nouaed nulla disciplina compostae, occasione scelerum placent. Plures ergo Mediolanensium e noua mutationem initar o rerum audaciam colligentes, quia Uictoribus adhaeserant, cum

Patria debellatas quoque leges censere, omnia sibi permitte Dre, aliena rapere; quasi iniuriam facere, id demum esset liberalis vis es rate Vii. Iuventus ipsa annis ingenioque ferox,& turbido impe rio laeta, lasciuire, turbate, vi agere. Atque in ista corruptela Pr in i mi etiam qui iuris potestate eminebant, posito patriae virtutisque affectu, rebus suis studere, Iustitiae sanctissimam manum proli tuere, nox ijs faciles, insontibus graues, si emptori placuisset pecunia cuncta obnoxia erant. Prorsus suis quoque viiijs Insu-2 4 - a bres Gallorum famam onerabant ut non immerito dixerim.

rei inpub. is vetera tum vulnera Omnia partim vernaculo, partim externo scele-

SEARCH

MENU NAVIGATION