Diui Alberti Magni Sumi in via peripathetica philosophi theologiq[ue] profundissimi Naturalia ac supra naturalia opera

발행: 1518년

분량: 890페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

Liber quartus

--o sermone arris prius. Si

dicamus iunt vere dies t phrfici in uniuscuiusus fimplicius vox Dahetis motu rectum alia et alia est loci nantatio: si cnt ignis uniae nasus mutatio loci est moneri sursum: terres fit deo sum et ad mediE:tsic manifestu ess . vacua non potesse causa loci mutationis ostedimo seni supra in tractam de loco . locns conamralitatρ no N acl locara:c ideo Nporetia trahente ad se iocare in ipso qn mouer ad ipsum tales conalitate et potentia non D3 nuiso ostendere in vacuo: cum vacua non at nisi dimissonesque sunt unius ronis vesci et nussest in ipsssna superioris et medii ira cuius iste muta tionis est causa vacessi videbes enim ex ronibus antim . esse causa ioci mutationis:etiam ostensum est et non est causa ipssus. mplius stetiam allan id supponas esse vacuus ut locus de Daheat potentia tractiva locati pinoen dictus de loco et dicat vacun esse locus minatus corpore:cum fit vacua separata a corporertile om*corpus possisi in ipsu3 mo, ueat alicubi in ipso: hoe est in aliqua parte spatii eius eo dicitur esse vacuamoeni pol moueri in oci partρ ipsius spatiivatas: q1 sicut diximus corpoussinplicisi motus non est nia ad una pie spatii. Erit antista re qua B indueenins temnanti iter tra ponet vacuti essest allu separaturi trapo, nentes locu esse dimensones spatii separati in menes fano seriuriis eni spatist illud uo dicit esse vaenili vel loc' po, nes habere potentia tractina corporis: in cu spatia illud n5 sinis enalitas que unius ronis est sm oem sat partem: om. potitia tractina his vnn me da et v na Mne3 in ossius partibus spatii illius:et hoc suppos edocuerat ofio moneat ias penu in ipsum: aut Osto maneret auteni ad oem partes mouehis aut ad nn latet smili aut in omni parte ipsius manebit ant nusq3. Simur quem henali in ipso est sursu et deorsu3.4 3 eni vide esse in ipso ni nono ad nos: Motest in m a thematicis dimeficiathus fient dirim' in tractatu de loco de vacuo aut merito nenit eadero cil vaeonna etia ponae esse locus separatus priuatus corpore. PAdhuc aethseruusso corpus inest eiend eni una est in ipso sinunam parte est magis conale corpori locato G sm aliam C 5 afit inest eldueris etia citru fit in ipso sint in lora erinali habete conatitat ad loeatu aut in spatio vacuo tin 1 nomine corporis receptaculn m. Sinaiirno possunt dicere causam ac diceres est

vaevsi Utra id G est in ipso fine in loco: fine in vacuo moed per quem inest ei ant eni est in ipso per se sint toruuetant parens sent pars: et nicetes lora esse separatfi spatini et v abenti esse ponetestansam no habent dua reddant: quo totus fit in illo spatio p sedet partes per arens: no enim accidit totale corpus esse pse in alimo spatio separato permaneti sup postio: iunt sepe diximus e ergo nec pars erit in ipso per ac cidens rem tot sino si in eopse pars enis 5 pol diei esse in spatio illo p se nec accidit. Dis fit in toto spatio illo p se et pnim sonem partinin at per se in partihns spatii: di pars non est in aliquo loco per semissaossum et oin1sa ponatura

toto sed potius cum totum si in loco per se para est in toto et in ioco totius p acens. Si igis iocus fit separatim pol tusno potesse eo in non est causa motus nec quietismec erni se in loco p se υel p aec opstat etia orndest vacuarvi vacuus dictis de cansis loca quidam esse dixemni. cap.s . ex ronibus quibus antiqui probabant esse vae in somni accidit contrarium dicere. l - . Set ex ratioth inductis eir

t. ex causa ex qua diuersit esse varas separatallanctores vacui dehent dicere pirariss: hoc estu esse plen fi id in quo est mores fa locn. Ploreati manifesta est: stanis intedit errane locior nihil pungum eri nea 3 narurali nem vidi tost spat fi esse vacusi pinas in quo eicie motus. Doc afit primo ost demus a fimiliram pio et cansa: Onam quida antiqvox ponebat is quiete terre Direret enis qui daphnum terra descere amur Me. 143mnati attrahis a circularentia orbis et non ex hoe habeat conaturalitau ad mediato sed potius ex hoeg cita teretia cubium iu circuitu eiusdea dispEllla: cuius coueram equa dissata terra per institus et ideo attrahit terra undique equast: et fit sta in medio duali suo D p circulare attractu circuseretie:ahmili et oleis de eoas ponit in vacuo.Si enim ponas num attraciluas Dahere 3 gabolaus partibus euuali attrahat: et sepositu in ipso non estinuo magis vel minus moueae eo et undina attraheton lavis attractiva no habet differentiam si . est in vacno:eragonus neue his ergossest motus: uenit dicere non esse vacua feci plenum CAdhuc a fit in postea Nderanda3pit, imam quidem * eis motus aut est nasis aut violetus Sed

necesse est a violentus est et fit etia ille aut est nolis: vloirtus enim cs dicas esse eitra nam op et in coparatione ad natestim inlatissent priuatio intellisis e finis per hahira et inde couenit et violentus inesse una posterior est eo cui est sm nauficut des est per actas posterius est eonfest per se:c prinatio posterior habiture et hoc sequitur scorpora non hahet motu nate vi no habeat alietne moest violetu.Et ulterius se

tu mec habere t. Si ergo; bauerimos . phisci corporis nolis motus no potesse 5 vamn separata a corporihns esse ponaε ibata erit . in tali vaenono rege motus violentns. veru ergo ago in tali vacno separato potesse nimius natis fidicas ita esse in ipso re ne fini in eo differetis loci sue ponis: fim et est vaennet infinita: illi enim qui ponunt vacusi separata diciti esse infinitu. Si eni ponere ipsus finiri, tac oporteret Q finire ad plenil et septens esset terminus ementia iis vacvirus egeno p5t: csi possisnε fit finis opponti CAdhuc aut ubictas poneres finitivarent ibin 3 possiet esse metus si istam e qui dicti vaena essetfiniae. Ecfmigis in vacuo est infinith: hcno didisseritiasque Hesursn3 et deo: si13:ssent supra ostedimns in tractatu deifinito. Hi hoc moetist phderam no rimedisi discnt nec rapnopilli in ast . est vacusi he nihil differnt in pomia tractina ino, hilis id ne est sursu; et in est deorsu Sicutem null5 sm reiciter no ens h3estas forma et potetia nati differetes: di tiit et uacnsi dicimus cil fit piluatiossmpli no di nigetes astorina et potisa nati differties:vacassenim es nossi alidula videlesse et est prinatio.lasam asstest exolans phahitis et

habedis in te .c mg. . loci mutationatnrali disieges est: naturati enitis re id as mouet sursus in Dama et ma ab eo ositione e visu3 CC portet 1gi et a loca adque sunt isti motus . haheat differetiam in sorma et tres nati ad formas illa nu Ennius ergo inter duo unox alteu ops concedere. Anteni ops nos medere*nulsamn rationalis staticus corpori: aut ori nos dicere . si mores natis est .vacnd no est. Hstasit inconeniens pilmsi ondimus supra et fimot' nalis no est et igcoinonnlius molns est: ops igie dare Σ'sinerrete motu no est vacvnret scp3 in ex motn ter ene dixe retine vare deo ns ad dicendu mi dicti tradictorin3: hasit ex correlario habeamnano essem ossi violan31n vacuo nost molnsnalis ti4mptethen state exercitis ibabimus erypsis no esse incisi in vacuo. Pone 43igit monentur violdier aut monens M et moues violenter separesa motovioltier: aut ita. no separaε ab ipso. ne a fit mouetur violenter motore separato ab eo us moues dicunt expnisa moveri et Diuersas opiniones sunt diuerse cana illius violemi mores. naida enim stanentes 'matone efferent hoc e 1 pter rennetia repen Mois su epcnutii fi sint ubi Mammulscies poetit aer stimfinirent: in hoc aere ma viliperus manna et mutit aer uni est inita esse et vi aer preeit tertistet achilteratio percussiois donee cessat vividitate essit cessat motus et hec est stia olum stoiceu de his. Si svis stia est de cansa more sagitte a chorda arcus Allon antsma est .mmarcntiens pentit aere: et ille or est levis et non franis nasino est fine nati impetu eno innat pellere ad ioca uno diris me resona e 1 mones vivitier: unde aer velo. cior est in re suo et mnori fit primum pelles et tim omaeris qui non omnino visen res est pellitur en ullam. Et

menne enam tenent omnes peripat uti. Cnarranicissalam verificabis Sedad B se aduertendus est hoc est tis Φfine ransa prima si mores vlorenti me secula . havactionibli horum esse tingit quia nihil est in ipsoanod recipiat motu previsentis:vel expellentis psivi: ergono puerili vis,

mota uiorinem pronia et

oim stoicoru

127쪽

Liber quartus

tis est inter eorpore itatem enhleeorporeitatem spatii unia uocorpora facta sunt mmcor iisvis duo antisi diuerbium esse lac mathematicum. Si autem hoc inoduo corpora sunt in uno spatio per eadem ronem 1nfli est et queli, helifinita potant esse in uno locorua oia efficiem vnnue corpus hie igiε est unus icdueniens no sevinrer dice. ponis aliud esse vacuus. Ros ante adhuc melius volumns , clarare et aduncere demostratioes super ille dicamus et i vacuu est sex atm ut dicunt et in est hias tres dimetata inubus recipie corpus: rencsne iubio vac 3 est corpus et fi recipit corpus in se tue apparet vi duo corpora snt in eodeloco ut dirimns.Si ante vacuus no est separatu;: sed iocus est superficies in una recipie corpus: sicut deternatavina' intractatu de loco e locus ille recipit duo corpora smult tunc cede demostratioes que adducunt in vacuo no possutee duo corpora: hmal et demostrahnnt . eno corpora no pos sunt e in eode loco. Sint n. tuo torpora i eole iocor sue lasti vacun3 fine supficies ambiens ea aue sunt ad. et locus fit cuiuscunm fgure: volumus.d.e. g. et sit punctum in me γdio illox commet loci sumptum s stipunctu. h.scat vides in hac figura: via ante corpora a.c.h.stiat equalia: et locus fit equalis vitiiv aut si sunt in uno loco fimul tra* diniensio, nes unius supposite sunt di m adiis' alterins aut ita Q di, men noes unius fiat in dimensoni alterius et pinos demmodo no possuntee hinni in eo de loco: qa eulia Mi applicata me nulla: De matbematica siue ris 3 fit nate et altem mmathematicus crescunt in duplu3:et inne oporteret Et cresce locum . nos anteposuimus et id locus remaneat.C streterea fit no esset ide locus utriusvi sed superficies unitior, poris est ceres aliqd ioci alterius in re 3 terminat unu3 aclasteς. i autenmt ponere ops unum est thihi tum in alterum et dimessore is ins sunt in dimen Mib' alterius: tunc a centro utrius q5 est D educa diametru3spnatem logi tu, dine unius eou questie.fetenta etia in utram partem diametrus signatem satitudine unius em que est a.qne stidiga intelliga diametru3 messitatem itunditate secare istas duas diametros in puncto.h qa id q6 cor est h3 tres diametros se ad rectos angulos secates aut si iste ectem dia/metri sunt e dimessoes alterius corporis no est. h.aut non. Si sunt eede fini esse cessentia tunc ista duo erut unum uacuox corpo* dimens oes corporeitatis sunt eede uiua sunt

ea de eo O Olmen goes faciunt et pstitnnt corpus Si autem sunt alae stermini eou sunt alii. Sis semidiameter corporis.a.est. d. h. stimes super linei .e.t duos angulos rectos reo vidiameter Egitndinis secat diametru3 latitudis in otcorpore ad angulos retios: s* diameter corpis.b.sgnas latitudine termines aut supra punctu&Saatista ipm: ter, mina ergo in puncto.k.supra punctus d.ua1dE seu neret sttetmines supra: hue Uratiducas ergo linea h. h que erit semidiameter corporis h.cnssissi semidiameter corporis necessario faciet supra diametrn3 logiae dis duos angulos reis

gultie. h.d spars est euris totitus empossitille gipore fuit corpus. a. cor Ah.dnas habeat semima metros latitudine eou designantes. mptius linea .e.f. diameterest ab gnas logitudine unius si corpovas et a. aut si illa eadeerit diameterlogitudinis corporis h. talis. Si est eades tunc ori et, vita numero longitudossi corporis. a et corporish sed eadE sunt corpora quou una est numero logitudo: gcor Aa.et corpns. b. sunt unilia fiero corpora Sias istini, verse diametri45;mdinis fit ergo logitndo corporis h li, ne a p c. si hoc est posthuetilla aure linea est mens Hreniva puncto hin5 est centra utriusit corporistegrediet g a termino linee d. h. ni autes illa fit niameter latim dis ops in linea: cinae est diameter situ dis faciat circa se deos angulos rectos:ergo as lus.p. b.d est recreret ilex anguinae h. test rectus ergo illieno ansuli sunt entes et en unus fit pars alterius erit tunc pseqlis toti q6 salsus est si Adone

anulinea B Levita termio lisee d h. tacita recin3 angulu3 cum ipso: et et linea.pae erit ab ea de ad rectum angulum in possis. Si linea .p. h ponae esse semidiameter ioviludis corporis:ergo duo angall. p. D.&et. . b.d.circa linea.d.h. constentes sent recti: silaea.p h.c linea.p. . in puncto.didire.

cie lucte sunt et linea masse dicit i4 theorema Euclidis in primo geometri e que ola rarasnma sunt sipossibile est diametros logundis et latitudinis sanditatis vesplurim corpou in eode loco erntius esse diuersasis corporaee diuersa. Sut aute qui cedunt hoc de corporibus mathe gmaticis:et node pis aris:qfm luestra corpora phtea mag essat replentia loens mathematica: en merror nucis ex hoc a corpora placa pter tormas nates hnt dimensi esti, cientes corporeitate in s s.Co ergo sequis de mathema,titis ppnam corpore itatis:fecturetia de placis no aduertunt et illi et Aristo possit sea demEstratione de ligneo cub qui est corpus ph3 stra tradeo veninni alii voletes hscerrore cauere: et droent et, corpus tr duptias a corpulitia et a corporeitate corpus aure ocin a corpulentia est grossiim: et hoc res alio corpore no potene in eode loco. Corpus a Di dictunt a corporeitate est Onale convis et lilii doe alio potesse in eode loco sed tamitas estista demostrati es stes landa tur super corporeuate tu no superco im lentia. Sisi demon strarer corpus sola diis corporeitates no potesse caue allo me e loco tunc dissictio eox ad nihil utilis est. CAdhuc aut sussu corpus adeo est spasse ficut mathematitur sed duo corpora mathematica no possunt esse in eodem: ergo nulla alia duo possuntes in eodE Ioco.CSunt iuuauidius tu i conenientia dicta tenent deessentia corpoMeno de G:uio dicunt q3 mathematica in diatessentie corporales phica anu distimans penes esse:*tuc no statur . duo corpora phpsra efficians unu3 corpus sed duo mathematico:ila formephiscon corpou distinguunt ea Cimoc gnte in error pessi, mussst de facili phaε:ua forme phice sunt in ma quata .a3.hatur aut Qqnalitates dnox corpo*ph cov a sunt in eodem loco necessariolanteede:et quo* cstitates sunt eedes illa auata sunt eade ergo duo corpora est fune virum cor, pus quatum. Sed forme piu ennmerans per silm ergo in γ ormane formis phicis ergono erit niu idem et Hu.S3 ea hoc dictum estolam Peripatheticou no sunt an dipde nubsequorsidam in utrarim dicentium et afferentium in statia de tu e aditant esse cor sal est res quolibet alio in eodem loco: qa nec loris ne eripatheticos est corpus:c h eet

corpus esset rem alio in eo de loco.C Redeamus ad v, et pontum ostedentes no est vacuum per ipsus vacui natura.

Eoanifestu3 est enim i cubus de uno supra fecimus men, tione: hoc habet in omnia corpora habent: hoc est tres di, missones qne intellecte Glas formis naturalibus: separate alicis peritellectum in nullo nimiunt a dimetioni que supponunξ esse in vacuo ergono est magis ratio . corpus recipiatur in loco per dimen hones vacuasi per dimesso nesa prias Q 6 ergo ops facere locu3ertracorpns locarn31 non enim indiget loco extra se cn3 haheat dimensoesipas, abiles: hoc est fine passionibus os deratasque fiunt spatius eius.Nihil enim utilitatis confert ei indicatur alte 3 spatium essedim fionum circa ipsumque sunt equales suis dimea thias fuit tame heetania postsonis vacui et locus et locatum sunt ennasia:et ideo putabat locus equari locatosm messi rasearsidem dimensonum .ssit istius erroris cavsa fuit eunocatio in nomine equalitatis: or locus notuitne enualis locato: eo*issus dlmen stois sunt cassate sicut al, terius. Sed potius di innε equali aspter ualitate3 capacitatis indiximus in pinima CPdhuc antest in nullo di ferunt nimen hones valui adimenstoitas corporis 45 est in vacuo discutiam proba in me demostratum est: tuc estis ratione dimenhones corporis sunt locus vacui sint et erso et ita locns est in locato Mutio tu in loco: us ah lardus est si Amplius a vacum ess in re fido: et est ficut locus per se existens separatus oporteret ipsuntur dicio sensus alium a gnifestari. nihil particularium est in mundoufi non alinuom 5 manifesterare oporteret autem q3 manifestaretur in his auem Etur et hoc no fit ergo vacnum no est Et a dices Gillud est Mareum ubi niuit deprehenditur esse per visn3

hoc constat esse falsona feta serest aliquid et tame per visus non sentimneo .no est coloratus nihil autem sentitur petvlsum nis coloratum eo modo duo color generaliter est ima terminati et perspicui corporis: sic enim lux est color tablis et aliorum lucentium. Similiter autem st pisces nai sediu uitti eoru

ponat corpus

metaphicum

ultra nate et matruncum.

129쪽

lnter partes suas Cullo autem densem eae raro:Uc paret intus cimplent foramina: vacuoi: et de nunco fit ratum et densu 3enissu naturalige et nos noni nita illud fit per additionci: si

cini errare

Liber quartusue i

n frigidius et fit de teteris qualitatibus elemctou ha istium seni hola et fi non hahent boluit e fit e trabrid ex contrario. teta elementa rotula sunt fit minor aris ictione parua fieri dicebat aeutos. Est in . hane additionem et subtractiong non ibns tm: sed etiaSta in materialih'gnnos antem hec omnia soluetes

ier: iusterulas ei additi ci

am patienti hoc ἡo est aliternia quia1st educens de potentia ad aetn; id osmet alterum quintssint quando ire dictis dico cruti est sub calore vestrigore. Igitur ex dictis dico in corporis est eadem materia magni et parui a nando fisit ista ex raro et denso: et no ita in alia r

qualitatino accipiens additiones aliqu insedit 46 in materia erat pol tia hoc factu iecouerso fit itera aqua era erema tacta est actu:et tames et minoris loci dier alicuius partis materie sub enit petenim una numero materia tu stertibilis e et minoris quatitatis preter appone vel subtractio e sub γer appone vel subtractio is aer gli4n fit in minori

ori et fit ex minori maiori iuvirorum pot&ia est smaius et

ibus in se Nil sane sunt eali duet

re partium iEt stret una est cil ectaersore calido fit frigi, da vel ex frigido fit calida ficet una est ea ex calido fit mag: et aliques in m

calidam nulla parte factaealtea duὸ ad fit in maprius calidaret ei appoma vi fieret magis eaticla. Sed eis pars maeque prius fuit calida mutata est per intenssonem caloris: et facta est magis casida: et hoc est Mut circulatice maloris usamplioris circuli et ambita eius quando fit per malo e3 inis

ruationem minoris circuli: ssue dicatur circulatio ee ea, dem nantem cum priori vel etiam alia tua de hoc modo noest questior semper enim ille due circulationes fiunt in eademateria: et in nullo alio factus est anthitias minoris circalius non esset subiectu3 maioris circulationis prius sed etirectum: fient dixit istos Q rectumqε fuit interpossim turnis et fecit maiorem anthitum Nili curnam3 in minori circulo et ideo esset circulus minor maioris curuitatis: qrptu res haberet partes curuas non enim malus vel minus in deficiendo aliquo vel apponendor sed potius ut dirimus transmutatione totius materie de potentia ad actum. Noeni3 potest accipi m magnitudin scintilla vel Roma ignisque non fit calida aut lucens siue alba et ideo cum incendi tur scintilla non est hec: partes trigide que sunt in ipsa igniantur:et ita efficiatur calidior eo et plures m prius habheat partes calidas sed potius eta tota materiari nitori calidoq5 potentia calidins est trasmutatur in ealiditatem abiorem.Sic igitur prior inest calor posteriori ut potentia est in amrduare etiam magnitudo et paruitas corporis sens, hi lis fiunt circa matellam eadem et extenditurina in quantitatem maiorem non accipienter allud additionis in partibus malibus: sed sta matella potentia est utram istarum uuatitatum et potentia est densiam et rara. Sicut enim dixi, mus una est ista rua materia Mutet aliarum phahitam contrarietatum. Sit autem ut semper et absolute densum et dem graue eoae partes eius stant fimni compresse in paruannantitate et loco. Raς antri semper est lene qualos in piret ah solute est rarum: u partes eius sunt remote ad inuicem eo et, sunt magne qualitatis et magni loci. mpli's, Eex. e. e. 3s.cut circuli circulatio quadocoducta et oemata est in minus nullum accipit aliud cocanu3quatu3 ad partes materie denotio fibi additas ab extrinseco dives in sus nos a genera γtassi curnitas cum prius essent recte in maiori circulo existetes. Sed coc me carnum n5 im trium erat s hi inoi silhus: hic amplius incuruas nec ignis ut unicud est de igne

est calidum et he magis calidum tantis partihus malitistin, testa in caliclo: de etia est in circulorua omnis co gregatio in

minorem vel correctio sua in maiore est ipsius materiel uaxna et eadem subiicitur incuruaties et directio LEtsi in instdo toto fiat regregatide generatio 3 cui ita flant circa ea, dem materiam numero per esse alterum et alterus numero disteretem.Sunt eni3 duo cosequentia tam rarii densus: graue eni durum et densum sequvns: leue et molle tarns se, unmr: huiusmodi aute postium deberet ee fi veru ectud dirit aeutos. Cum enim rarum maioris fit dualitatis 4 densum:etes maioris est dualitatis et plus additissest in parti s mae: ficut dixit Iutos deberet rara esse et nutu et graue sta qs hahet plus de materie partibus hoc im easdem agis cosectas etlta duras: et ita grauius per oppositam autem causa3 densum deberet ee molle et lene.Accipiamus autem hic molle et dura iugitatibnsfignificationibus eor1:a: ut durum est omne id q6 non cedit tangenti et molle et, re,dit quocunm modo cedat subtiles autem distinctiEes litorum in an arto metheorou determinari hab&.in vado autem durum et molle non accipiumr pro hisque ah in te dura et mollia sunt: et densen et rarum non acci sunturi hiadue absolute empliciter sunt densae rara sed etiax x hiarne sunt duodam odo et respective densa et rara me aliqua, o dissonant ea ques nuntur ipsa. Ron enim semper illo me sima adstarius denssas est etiam granius emetapitibuni gra, qddentina unius est serra et tamen serre 3 durius est plumbo coenans. puriuρ est .u Et dictis etiam patet vi falsum est q5 dixit Iutos des sum *m gravis e.

et rarum e duantitates materie: cum erun antitate non se,anantur qualitates retrarie causate ab ipsa Ee denso ante et raro scuterransss contrariis me dicta sunt se nnnine. Des predietis ergo manifestum est ἐν nec aliuuid Discre, T. meo. g. tum mem separatum eii vacuus neci fimpliciter est vacuo nem comtriam in raro et denso nem es etia3 in pote ia hoc modo uno dixit aratos esset inpotentia:et non acta: quia

SEARCH

MENU NAVIGATION