Petri Paschalici Veneti Oratoris Ad Hemanvelem Lvsitaniae Regem Oratio ...

3쪽

prexI pASCHAUCI GENETI ORATORIS AD HEMAN LEM LUSITANIAE REGEM

ORATIO.

Eius hospitiu :mutui amoris studiuql a maioribus acceptu cia maiestate tua Veneto nomini itercedit Rex Se/renissime: magna spem attulit Augu/ stino pricipi nro:&uniuerso Senatuit -- Pu primu regni te huius potitu esse cognouimus:sore ut omni Te ta amicus Venetae reipub. ec esse:& uideri uelles:ta omni officios genere conetus: qquiuis alius Restu:qui hodie sunt in terris:aut una H erunt coimetissimus re amicissimus. In qua sententiani no modo nos firmauit:uetus Lusitanos Regum beniuolentia:uta ad hunc diem mutuo inter nos sanetissime conseruata.sed uirtus tua in primis:iam longe latem per orbe terras crinita ac diuulgata: uae etia in spem marima: aeter Menetam ciuitate:omnes Europae gentes: populos:regnarnationes comouet atq; excitauit. Nemo enim fuit:qui ob ea:quae assidua hominu pdicatione de tuis uirtutidus serebantur: n persuasum haberet:breui futurum rut christiana religio plane intelligeret:datu sibi dei optimi maximi munere:unu ex omni resu numerorqui uirtute: filio: felicitaterno solu re christiana sessam llabantem tueretur:sed longe etia lates .ppagaret:wia ude comune omniu de tua uirtute ac sapientia opinione x illustrissime magis ac magis cosrmauit:& hominuanimis impres catholicorum ac inulistissimos castellae regii soceru tuo' mantissimo am,ritas atq; iudiciu equi certe:nisi tantus esses:σM in es praedicantino t

4쪽

iam libeter mihi crede te ultro in genersi requisissent. Enimuero P ita nanira est coparaturiat optimus quis psimilem sibi maxime compiscat.Non miru ita in talia argumenta seqati mortales:boc de te do felicis timoreγgno tuo sibi promi truciliane spe sunt:hos sibi Becessus proponui. Q uippe quia:haec de te hominu iudicia: lin ipso tui regiminis rudimento:& probasti Rex Inclyte ec auxisti. Nam ut domestica praetermitta:quae quide talia sunt: nulla sit ta uehemes di di facilli mulla uer bo' copia:quae no dicendo prius deserigae:q illa exequionil satis queat:quid per deu imortale abs te aut praeciarius:aut admirabilius fieri potuit quid ad regni opes firmandas coducibilius et quod ab ipso tuae moderationis limine:adolesces adhuc multosν principia beniuolentia: incredibili munificentia tibi conciliam:alios aut stedere iunxisti aut affinitate copulastimo ocio neq; desdiae dejditus si quado a rebus bellicis uacares:sed mo uenandotmodo campestri exercitatione te re tuos ita exerceta: nuq minus in ocio fueris H quum abutare ocio creditus esses:uq non minore inter ea studio pacis artes iusticia: lbelli munia invato 5c uiribus seueris. Na de clementiat fide:pictate:bnficetiarammi magnitudine taeterisi uir tutibus:quae in te uno usinquat eminent ali elucet: se tius es me pierire q paria dicere:ne culpa ingenii ipsa oro prae magnitudine uirtutu ac laudu tua' opere in medios arescat.Sod qci haec ita magna sint:ita sublimia atm ad mirandarat no modo omniu orat e ingenia deterreant: scd oem ia inuidia excedant:kuiora ta uideri possunt:si

cu uno tuae mainatis opere esserantur: quo ne anti/

quos quide regum:populos ue illustriurullum unil faci

5쪽

nus coparari pol. Na quae regio est in terris:quae ges hodie tareposita:& ab omni hominu comercio in remota: ad qua n5 fama ouenerit hoc breui tpe est terra' or bem:que x Ptolemaeus oc Strabo Goc reliqui mundi scri/ptores penitus ignorauerulaRem certe mira atq; pclaris rem nullis ante ipibus cognita:rem memoranda atq; hi storia digna:& in qua oes studios elaborare atq; exerce re ingentu debent:tuo cosilio: ra:industria:diligitia: tui'; auspiciis: iam esse inuentu atq; hominibus patefa/ctu:qst non Carthaginenses olimmon Romani res dni post Carthagine eversam mo Alexander jlle magnus mussi scrutatormo Graecia omnis dum floruit:no Aegyptii Assyriiq; reges sent assequii: tua uirtus atq; felicitas est adepta omnis exterioris Libya'. oraris atlantico ocea notia barbaricu usi sinu:qui erithreo iungis tuo iussa atq; imperio est enauigata gentes:insulae:littora ad id te pus ignotainui tuli mere armis:aut his territae tuam amicitia ultro expetiuere.Gloriati sunt sumi reges olim: α populi antea inuieti:qa ad oceanu usi arma promo uissentnu rex invictissime in subterani usq; haemisphae tu:& in antipodas promovisse imperia iure gloriari potes:& qt omnia maximu est:maximeqi memoradu:di scretas naturae imperio geres:duo'; diuersos terraue or bes comercio cosociasti:qua re profesto:haud satis dicime:quantu comodi:quutum utilitatis percipiat uniuer/ius orbis:ob mel ex harundinibus collectu:ac alia copiaria:quae inde ad humanu usum assatim ubiq; deserunci quamq; etiam in poste' ob aromata cuiustui generis atris nuper nauibus inuenta sit percepturus.Et bitabi mus adhuc qui imortalitas nominis la tibi no sit parta

6쪽

aede mihi Rex excellentissime:omne aeuu pclara seci

nora tua comemorabit:posteritas admirabit:gentes celel brabunt:omnis denti hominu uitamis ingrata esse uest lit:tibi uni magis debere fatebitur:q aut uetes,e regii:aut nouos curi. e': tamen cri multa adeo magna gesserist adeo memoradariame nihil est Rex gloriosissime in quo pietas re magnitudo tua aut maior:aut admirabilior appareatmihil in quo iustius o u meruisse uidea M.q qa eu micus Pisanus eques orator noster:qui p catholicos castellae reges oc nostru senatu ad te uisendii atq; honora' dum missus tuae celsitudini declarasset:q ingens periculunon sola re .nostrae:sed etia Christiane pietati :ab ima/nissimo ac potentiismo turca' rege imineretriquantuleius opes hac tepestate plus nimio inualuerint:quantas Christianos strages fecerit:quot deniq; novos ec treme dos cuiuscui generis apparatus aduersus Christianu nome initiatur uua sponte ta inacte:tam pie:tam deniq; re

ligiose animu adieceris ad id bellu:qa incredibili dis γdio: iam tertia annui cu saeuissima hac belua sustinemus: tuis auxiliis ita iuuandu:ut postposita mauritania: omne. eam potentissima classem: tua cotra ipsam struxeras: maximisq; iam sumptibus paraueras: contra impientissimos hostes no solu hoc anno destimaueris:sed etiam in sutus, longe maiore atq; ualidiore si opus fuerit te mittuM aflirmaucris:ac nihil deniq; intentatu, relictus:ql ad uicto/- riam de crudelissimo hoste reportanda:&. bellis omninocoficienda nccessariu ac oportunia aec uideat. Ita. n. irae

tuae maicstatis atq; ipsius oratoris nostri ad senatu misset testate sunt. Q uod qua ita sit Rex faciatissime: nescio equide:quu hac rem mecia ipse c5sydcro: d pulchrius

7쪽

quid fossius quid sublimius quid deni diuina uirtute

atq; praeclara indole tua magis dignia fieri:aut excogita ri unu potuerit. Sumpserunt aliqn maiores uestri arma tueregibili pietate pro hierosolima recuperandalclarassin Syria facinora:ut litteris Pditu est:ediderut.sed lon/ge maius est:oc magis utila Christianae resp. qae maiestas

tua nuc facit. Nam ut ualidiores sint turorum uires:qSyriae regii fuerunt.ita bellu hoc graue magis atq; peri culosum est iudicadu:Et si oppugnare hoste longe remotum pulchria esse censemusrmulto quide magis utile ac necessaria esse uidet et in qui iam intra uiscera sit exce/ptus Ppellere ac expugnare.Itaq; no imerito sicut anteal p ita nuc maxime ob hac causam ne ut uisu praestantissimu:pricipe celeberrimu:rege sanetis simu :Princeps: Senatus: ec uniuersa:ciuitas nostra: mirifice obseruat ocueneratur:ac tantu cessitudini tuae hac etia causa debere fatene:ut nihil penitus sit eis Ppriu:qa tem no censeant esse comunian cuius rei testimonia no coleti p epistola

sublimati tuae significare:quantu gaudii susceperant:qleausam fidei Christianae uti Rex relligiosissiimus: εἰ no/stra uti Veneti nominis amicissimus suscepisti: festim

facto Senatuscosulto: me nouu oratorem designauerunt

ad tua Serenitate:ut cora illi pro tantis meritis cumula tissimas gratias agere:qδ bellu hoc tam graue ec periculosum pro Christi fide omnino iuuandu luscepisti:& su sceptu :ut tua est pietas atq: costantia consciendu:θc qi praecipue gratia fuit:cu Venetis:cu quibus quo Meliora tibi publici hospitinueterist beniuolentiae tri haeredita riae a maioribus relictae tuta intercedunt:eo ad maiorem gloria accedet: his aduersus coem christiani nominis

8쪽

inimicu socia arma iunxisse: io in negocio no minus erit honorificu tuae sublimitati ruerere necessitudine cum Veneta ciuitate non solu instaurasse:sed auxisse etia atq; stabili uisse:q si omnino hoste superato nobiseu uictoria de eo reportauisses. Duplex itaq; laus hoe facto in tuam excellentiam reduridabit.Primu qd Venetam ciuitate in

laborioso ac dissicili bello adiutam tibi arctius primo beneficio deuincies: Dcinde qd re christianam rex Chri/stianissimus eu Christianissimo populo de disse uide beris. Nam qd ad Venetos attinet:nultu unil fuit lepus:

nulla occasio maior: reipu .nostrae demerendae:q hoc me

quo ciuitas nostra no magis de re sua: de lamma fidei ristianae solicita cu serocissima gente constatu habet. Porro plus erit hoc Vepeto nomini dedisse:q qi quisvsuit ille malos tuos:qui olim in nra ciuitate publico ho .spitio susceptus: emoria eius officii haereditaria poste/. ris reliquisse serui: plus inq q qua n onerariae triremes in mari a piratis direptae: remiges ec gubernatores semi nudi:ac uulneribus conscisti:humane ac per ben ne his locis recepti : hospitio: ueste:5c uiatico adiuti fueriat:Tac. de priuata salute agebat :nuc de publica agitur. Quod aut iam religio de nΔό:eo maior hinc fama expectandal estu nator celabritas:quo plures sunt:qui de publica etate: de totius rei summa:q de unius ciuitatis sortuna la/boraiat. Pulchru quide est zoc ad famam nois speciosum: magna oceani parte classe circuisse:noua littora:nouas terras explorauisse: notas getes ec insulas nros holum, comercio adiunxisse. Sed multo pulchrius: loge specio/l sus:& ad imortalitate nois aptius nobilissima orbis par, rem ab impios furore defendere:publica pietat. armis

9쪽

ptegere:pericula qd' christiano nomini instat.ppulsarer comune incediu restinguere:Erit hoc ede reris ge/ Itibus gratu:turine ciuitati: quae primas partes huius l li substinet gratissimiti quae quor or est periculo: est de laboriosi belli huius metu solicita magis. Hac prin

ceps noster &Venetus Senatus comoti cura: tinuo tua: maiestatis hola in cunia recitatis decretu tulerunt:ut uel lmagnis atq; arduis itineribus ad tua celsitudine Dperaret Ino tin illi gratias acturus:ql ultro hoc bello re veneta: limo christiana socia Hasse iuuare decreuerit.sed publico

nola rogaturus ac hortaturus es etia ac pietate tua:ud

postem in pia: ta singulare:ta deniq; pclara fides causam meda susceperit:suscepta maiestas tua no deserat:sed mitius ipsam seueat:iuuet:auxilio suo ta omni ope acopa primo tueatur. Sit tua celsitudo caueris christianae fides inducibus ex lo ad pietate comuni iose tuenda: piant caeteri christiani principes christianu nomen tuo exeplod creti:queadmodu hoc tepore:& cupere:& affectare Sunt uisi qui quu audiuissent:qd' sponte tua ta libenter tu Rex invictissime:& capessere & induere etiam arma

les pro Christi fide:erecti hac res pulchritudine suas

adluxere classes: ut tuae & Venetae iuncta mature hostiumnatibus omineret.Christianissimus .n.Francos Rex

sua validissima classem mittit suppetias ad hoc bellum. Catholici castellae Reges:ut tuae certum est sublimitati: sua ad hoc ipsum destinata: rursus apud siculos palaam habet. Sci missimus Panoniae Rex cu quo iam Pontisex maximus:& noster Senatus des optimi maximi felici auspicio toto hoc bello duraturii isdus suixerut 5c ini/ucrut:terrestri exercitu pniciosissimu huc christiani se

10쪽

neris dissipatore est invasurus:atq; iaprimu ut fieri Me .rius potest ad pugnam accelerat ac se accingit. forte pium sero auxilia ea ex parte:qua currus quottidie barobarus iste christiano sanguine infectus incedit ac euertitori ludibrio ipsi essent:ubi per occasione eius uires plus nimio coualuissent. Non. n.minus ex oportunitate: ui rium fiducia bellu gerit:utq; ualidius comune hunc ini micu aggredi posti t:no dederut eius maiestati suis auxi liis:Inclytus ac sertissimus Poloniae Rex eius frater:oc ambo ualacho' duces. Q uod si huic christiano' prin/ciputa sancto ac pio sensui: tu quot Rex Magnani me aderis:ita ut tua uirtute ac pietatem sequti caeteri re ges:auxilia sua parata iam ad bella mittat:aut missa te/neant:aut ipsi arma etia induatmulli dustu est:quin breui res christiana in integru restituat .Vnde ει Maiestati j tuae laude sempiterna:gloria in parabilem:tryummu lceleberrimur ipsam denil tantope expetendam beatitu/

dine:& nois aeternitat&deus optimus maximus tribuet atq; cocedet mira si periculu:quod iminet christianae re/ligioni negligatur:utinam fallus sim uates: imenda su/pramoda est: ne breui eueniat:ut hoc incendiorquo nuc meta respub.laborat:Graecia olim laborauit:mox uniuersa Europa sit labo atura. Dixi. Acta tertiodecimo calendas Septembres apud VlHἰγὸnem. I D I.

Impressum Venetiis per Bernardinum Venetum de Vi talibus Anno Domini.M.ta CCC.I.Die Uigesimos:/cundo Mensis Decembris.