D. Georgii Franck de Franckenau, Satyræ medicæ 20. quibus accedunt dissertationes 6. varii simulque rarioris argumenti una cum oratione de studiorum noxa, editæ ab autoris filio Georgio Friderico Franck de Franckenau

발행: 1722년

분량: 730페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

491쪽

DE HAEMORRHOIDIBUS 4 r

ponendus; motus enim, quem ille in venis obti. eontrarius; obstant quoque venarum valvulae dii. Nee adeo illud componit sententia Blosi in Re sing. p. m. 48. dicentis: A venis eredittimpundi eum sanguinem, qui magno valetudiniso aliis,aliis ineommodo per anum exit. Alii a eo- bus potius arteriis extrudi volunt. Sed sane et i sanguinis prior opinio minime contrariatur. ni exuenis his sanguis est uit,ad eas a superiorib9 recta delatus sed per arterias ad anum deduinis, edi per venas tenetur, stagnat in his maxime gra-rlancholica eum ut tus, hine tandem ruptura &. Sed ego semper dixero, cireulationi hanc esse: in adversam. Nec me movere possunt, quast, rationes, scilicet arterias & venas esse subje xus haemorrhoidalis, imo venas frequentius oba; i ob subsimiliae singularitatem ; venarum, stantia tenuis sit, simplex de mollis; arteriarum 'nsa, dura&crassa, adeoque non ita faeile reset venae, quas proinde externae eausae, Ut equita. , cursus, deambulatio frequens, egerendi tonatus solicitent. Verum ad hoc respondeo, inmi-k eapillaribus arteriis illam substantiae singula- ix attendi debere aut posse. Novi quidem, lenias ct Herophilus arterias venis sextuplo erasi terit; testibus M. Sebiet. Fase. I6. q. 9. C. H ast. l. 2. c. i3. . z. ct Noti. ad Gal. I 6. de V. p. n. tholin. A. R. p. 44 i. ct ipsis sensibus, verum haeerigorose, nec de minoribus, sed majoribus suntnda. Hi nave de DBoe Sylv. Disp M. 3. g. i9.

krteriis Capitis ait: In eapite arteriae meningein raetergresse,altera ui deponunt tunicam, & eae. Jem eapillares factae simplici duntaxat in partibus eaete- is donantur tuniea. Imo ; uti dein allegabo, hine mul lorum est error, arterias minores pro venis reputantium. Quae porro in argumento dicuntur, quod arteriae non

492쪽

λ exitum quaerat, quem si non inveniat, tumores sive eaeeae haemorrhoides oriantur. Verum in arteriis venarum sociabus eadem pronitas, ct si sanguis ob gravitatem ibi stagnaret, tunc satius esset si plane non ingrederetur in venas ob gravitatem de Orstitia vergens; Praeterea hoc in apertis non valeret; nec caecae sempera erasso & graviore sanguine cte. Tantem IV. di eunt sanguinis esuxionem bie non seri per saltum,

quod tamen esset; si ex arteria proveniret. Sed ego distinguo ζαὶ inter arteriam majorem,ubi pulsus majordesensibilior observatio. ae inter minores arterias, in quibus pulsus vix, ae saepe . ne vix quidem observatur. Ihde est, ait Sehelham mer Disquis de Pulsi p. m. p. que ubicumque digitos applices, lubsultantem arteriam pariter sit deprehendere, eodemque temporis puncto ubique per totum corpus pulsantem percipi eontingat, modo non vel minor sit, quam tit carnis pulpam possit adtollere, vel altius abdita sensum eludat: nam ct minores pulsare arterias cuius quam arbitrati sunt adhue eireulationis sanguinis assertores pleistique, ct euin his noster Laurentius Bellini) mox siet apertum. S) Inter arteriam praecipue majorem vul-nctatam & per extremitatem seu osculum saliasque intermedias partes) sanguine ni stillantem. Inio insanguineis ex vena seeta sanguis cepe saltu prosilit; quae

obhoe neutiqtiam arteria vocabitur. Haec vero amore veritatis, inque nullius detrimentum dicta sunto. .r 7. D E VENI s EMIΜ VALDE DuBITO J Rationes

modo subininistravi. De Haemorrhensa in Evangelio Matth. 9. Marc. s. Luc. 8. ita scribit Joh. Geiler vulgo

D. Reiserεberg dictus, Vir facundus pro ratione illorum

temporum , ct cordatissiluis qui A. C. Iςio. mortuus est Argentorati ) in Postili. ad d. Evangel. f. In . t 6. a.

'. .,

493쪽

Venas etiam eredit Nathan.Nyhiuor. Exere.de Assect. Hyppochondr.eap. I. P. ua. is T. Alique in hypochonthinacis naturam instituere materiae vitiosae evacuationem' . praecipue per haemorrhoites, ct maximam afferre utiata litatem: An vero ab internis vel externis, non multum intersit: Natura externas etiam commote reserit

pereasque sanguinem serosum & salsum sponte evaeuit facile intelligamus plurimumque prosit.Nititur vero affirmantium ratio sangui eatione hepatis primari a ; venarumque ex eodem Origine; sed sententia haee dudum

eoneulcata a veritate Hai velana. Interitu, ut antea

posui, etiam ab asseclis circulationis circulatores enim paullo magis quam inepte quibusdam . uti Ri verilis 1649. in Iulio de circulatione sanguinis dispise tans Ludovico de Soligritae. Pros. Regio Mon- spelli vocabatur, qui propterea bile suffiisus abitu eeathedra meditabatur , ceu refert P. F. Sacbs. ocean. MacrO-miero cosm. I. 4. quos ob veterunt dogmata, si vellemus; possemus veterinarim vocare. vocitantur

venis aliquid eoneeditur in hae dejectione; ut a Rosy. T. Sebenest. mebio; Instono m. Tota vero deje- ectio iisdem adseribitur a veteribus Depingemus Vero p*ullum istas venas penicillo Ueterum de Reeentio rum. Uenae hae haemorrhoidales sunt diatim generum secus ac veteres A recentiorum plurimi: squos interct Riolamu teste Lot c. Epitom. i. g. e. 3l.3 putarunt, Bartholin. A. R. libeb. I. c. q. Interna se. una a vena portae, modo hoe, modo illo loeo, Blas. A. C. p. zos. haee secundum eo li sinem subrecto intestino descendit, cuius ferminum s. anum aliquot propaginibus exiguis orbieulatim amplectitur. Nimirum exortus ejus va-

494쪽

φ' DE HKMORRHOIDIBUS. 4 3

rhi, frequentior est a ramo me senterlco portae fini stro nonnunquam ct dextro, ne lita Syntagvt. c. 3. Deusng. Instit. Aviri. p pr. Interdum Ins. pra mi ua'. hoe absolute asseriti a ramo portae splenico quod vidit Bartoletius er Hesting. teste Blassio ad Vestini

Diagm. p. 49. unde Vas breVe, eoque nune extra lienem adhuc proeedente, nune intra lienem recepto

Consule hie Notas Blostii ad Vesting I. I.ὶ Rarius vero 'ab ipso liene , Vesting θ Deusng. P. aa. quoci semel

observavit Caserius; bis aut ter Vesting. teste Bartholin. A. R. l. d. Externae sunt tres. Id. U. Duas vero

se it Ions. Prax. I. IO. ΔΑ. c.2. aitque habere arteriam sociatu ab hypogastriea. Hae oriuntur a Venae cavae ramo hypogastrico, ct inseruntur in musculosam ani substantiam ; Baribolin. or D sing. l. d. Internas solas

novisse veteres referunt A. Icapevd. Operat. Chirurg. f. m. I. RIυlan. Aulbrop0gr. l. a. c. 17. f Io4 ROL De. Dic & Bariboliv. A. R. I. a. Illos tamen redarguit Seνnert. Praa. l. 3. p. S. I. I. c. 6. p. gῖ o. ct quidem selieiter ceu iudieat Hommau. qtates. 6. Sed quicquid sit harum ossietum naturale, esti sanguinem ab aristeriis advectum de superfluum revehere. g. INTEsTINi REcT IJ nimirum hoc intestinorum in genere omnium, ae in specie, erassorum, cst ultimum a in anum desinit se. secundum aliquos terminus a quo, seu pars mandans est universum corpus; per quem, seu subjectimi transmittens, sunt arteriae, ad quem, seta

subtemini trecipiens, est anus: secundum alios subje-Etimi ad aequatum, est anus; in adaequatum, seu principale.vasa ipsius; utrisque libertatem sentiendi dimittit Rodius e 3.

Riii MI per hoc enim tam in naturali quam p. n. statu possimi excerni seces, flatus; vermes, calculi, humores varii, cte. vide Gai. Com. S. s. Aph. 33. Io. OB COPIAM fANGui vis. J Ego aliquot ra' ros tamen esse statuit Eromman. qv. 13.nec immerito . ' '. novi

495쪽

tat motum arteriarum velociorem; quia ,eum in illis epolleat siccitas, ct in sanguine reperiatilr radix totius

hi idi primogeniti, seminalis baliami, qui vitam

net,ut inquit Sevcrimis Danus cum Paracelso; conis iuenter, Hatura, ut coluinuo irrorando, partes so- is vivificet I eonservet, in circulatione, majori vo- tu cita expulsionem sanstrinis e corde vocat) ut ab cx transeat ventriculo in alium, ct in arterias, nece ste; sanguinem totum corpus permeare, ex qUD Π-piatur pulsus magnituto, εχ ideo, qui gracile habenti pus, venas ampliores ct majores retinent. Ioh. Bapt. Donatiu5 conini. 24. in Hipp. l. d. Morrb. min. p. m. 243. ait: Valeant illi Medici, qui sangui detractionem in virginibus, quae grae iliores viden - , tantopere pei horrescunt. Qui profecto recte mi- me judieant: Graciliora enim eorpora referta magistit sanguine, quam obesa . quod ci animadvertit Gaius lib. de Via ae Ratione curandi. Verum sciendum, os ut plurimum esse cholericos, dein plerumque scorticos vel hypochondriae Os; ut causa potius sit quae .nda in calore; acredine, salsedine cte. sanguinis, quam is copia. ia. ScoRBuTIcos ct Hi POCHONDRIA Cos Jς uta sunt manifestae. Interea consule InomwΠυ. qu. fine qq. 30,gi. ct 37. scit. ob sanguinis particulas salinas ct tartareas ex viseerum coctioni dicatorum erroribus ae ejus obstructionibus, hine I Hugis de Seorbiit. e. 3. p. 26O. reddit rationem, cur scorbulo inveterato saepe haemorrhoides succedant, aitque: Causa est, quod sanguis salsior factus, proptereaque effervescere aptus, ubrum osculis facile erumpit &c. Id. ib. exempla petit ex Montano ConsiI. a 6. Claudivo Cons. 89 ct frane. Hildesbeim spicileg. 2. de eap. morb. p. 2 2. st tuit quoque Sevnert. PraX. l. 3. P. a. s. 2. V. 13. q. I. ia. QuALEs SAEPE suNT LITERAT IJ se. ob v tauri sedentaria ui ; multorum morborum matrem; ibi mira vasa compriinuntur ἰ unde infinita mala; I , ' , ' , i

496쪽

ή g DISSERTATIO. in

1 δαπνοη impeditur; eruditates remanent cho. Vide Frommon. q. 3

33. CHOLERICIs SUNT FREQ uENT IssIMAE JCholerieorum temperamentum sere nobilissimum ex

simplieioribus; vocaturque a bilis prae dominio. Illud paulo susius consideravi in peeuliari tractatu de tempexamentis, ct inde cognostendis moribus, actionibus atque inelinationibus propediem edendo; Medieis ct pN 'eipue Politieis utili. Nimirum quia bilis natura est ealida, aeris, amara, salsa ae sulphurea,sanguinem exitui potis est praeparare. Et ex iis, quos novi, haemorrhoidibus subjectos; plurimi fuere bilioli vel in in teri siore gradu vel in remissiore; male pro melancholieis habiti. Senia queri. Prax. lib. 3. p. 428 dicit: Et omnino ii magis hae morrhoidibus sunt obnoxii, qui sanguinem adustum ha-ibent, ct qui in juventute fuere sanguinei, quibusque i adulta aetate sanguis aduritur, quique affectioni hypochondriacae sunt obnoxii. Et paulo post: Hoe iis fereaeeidit, qui simul sanguinem calidiorem habent. Bilem pro eausa confirmant Hipp. l. de haemorrhoid. in prin-eip. Aquapend. l a. Fonsec. TOm. I. Consuli. 27. h. omis' naan. q. I s. Hue potest etiam trahi sententia Helinon zrii. qui tr. Pylorus Rector n. II p. 229. scribit: Quorum

amborum loquitur de selle, di pyloro si non plenus'

sit consensus, oriuntur diarrhaeae, tormina, dysenteriae. Phaemorrhoides, atque Variae abdominis elades. Cui adstipulatur Fr. Osrp. Grem ius in Arbore integra ct rui- nosa hominis l. 2. e. r. f. s. cujus tamen sententiam exa- . minat Fromm. q 2ο. dc Drata tr. de Sale c 6. s. is. ct e. 9. s. II. ut omnium haemorrhagiarum, ita re harum; ad

Salia & Salina prin ipia resert causas.14. MAciis res TATE J stitieet ob ealorem solis;

eui omnis calor noster terrestris aeceptus serendus; qui sanguinem magis calefacit; item ob alia ex. gr. ι' mestionem fructuum horaeorum facile nutrescentium,

497쪽

δ in hilem eonvertibilium cte. De aetate confirmant 'RoPius Disp. de Haemorrh. e. q. & alii. IS. AN HYEMEd non equidem nego hyeme ori. ii posse, sed non tam faeile. Interim aer frigidus it. lud quam maxime m. potest; teste Lollio l. c. imo infandos ereat dolores ; si praecipue partes exeretionis :nimium denudentur, ita ut anus S intestinitin rectum 'frigore actuali eorripiantur; quando justo diutius hyeme in latrinis sedemus. inem quoque fugit noXa a elysteribus minus ealidis ae frigidis introduina φ

praecipue in Italia ct vicinis locis reddit Aquapeninsor Fonseca l. c. Duner . l. c. p. m. qt8 a. dicit: quia harum incolae, prae septe uitrionalibus habeant sangui.

ealidiorem di magis adustuin. Cons. Fromm . q. Du. Tyina I 3. can. sen. II tr. I. c. 2. In Germani3ra nee infrequentes sunt, praecipue tamen in lo. .

eis i ubi ordinarie vinum bibitur; quod Argentorati non semel observati in praxi Nec regionis frigidio-

sunt immunes; ob sanguinem tamen cralliorem, i agis caecis possitnt torqueri; Fromnian La.

47. MAGis is vi Ris J Sunt qui absolute statuunt iura Viros esse ea lidiores feminis, quod tamenit; nimirum plerumque sunt calidiores, non quinatura, sed potius vitae genere, exercitiis, conlue line die. hi neque isti malo magis obnoxii. ii. ini AM FEMINis J nee hie omnino exclusas 3 feminas; utpote in hujus mali participes teste

. ob copiam sanguinis qua abundare maxime statuit Arsoteles 3. H. A. I9. probatque lunare tributum) vel ob sanguinis vitiosas aliasque qualitates. EXempla vero nulli eruin haemorrhoides patientium aliquot adducam. Et quidem primo a pertreum Scholio raph ad Holler. l. I. de morb. intern . e. sS. meminit duas gravidas iam per A. trienses, quibus utiliter fluxerunt haeivorrhoides ap. 7 Scoeli . i. s. obc.l63.

Ff V Alia

498쪽

DISSERTATIO

Alias novit qui mensium vice eas patiebantur hicium. Com. in s. 6. Aph. Hipp. II. Sennertus Prax. l. 3. P. 2. c. I 3. ait : Et novi ipse nobilem feminam, corporis constitutione sanguineam, assectioni tamen hypochondriaeae obnoxiam, quae singuli mensibus ordinarie ct quidem die post nienstruuin fluxum decimo quarto haemorrhoides patiebatur. Poreh. 3. obs. 4. scribit quibusdam viduis loco mensium has commode fluxisse. Torgae femina quaedam a novilunio ad plenilunium habuit quotide fluxum menstruoriun ; a

plenilunio ad novilunium quotidie copiose fluebant haemorrhoides, ex literis D. Kenni anui ad Gesu. D. D. M pb. v. ' Sctench. l. 4. Obs 273. Ita Experientissimus D. D. G. V medelius Medicus Duealis Saxo-Gothanus; Amicus intimus nuper ad me seribsit obseruationem de semina; quae eonstante nihilominus luna in ri tributo, haemorrhoides patiatur; quam m. commu- Dieaverit pro Anu0 3. Ephemerid citri . Germ. Delii Caecarum. Ita D. D. Frommanu. Coburgi matronae cuidam gravi haemorrhoidum dolore decumbenti medicam porrexit manum, ceu testatur q. 28. ct Fores. l. 3. Obseq. s. meminit nobilem matronam fere semper in puerperio haemorrhoidum doloribus laborasse. In Leon ora, regina menses ct haemorrhoides subprime bantur quae olim fluxerant, Fervet. consi. 39. Di. 48. Illio in quibusdam defectu lochiorum vel menstruorum tument ac aperiuntur, ait valve Di'. Thera- petat p. li 7. De haemorrhoidibus uteri legatar Alsius Ceo

I9. MAGIS IN AETATE FER v ID AJ Quia haec plerumque cholerica; vel reliquis calidior, tum ob exercitia , opificia: robur virium &e. Consistentem seu virilem aetatem quod adoriantur haemorrhoides adsti putantur I p. 3. Aphor. 3o. Geis. l. 2. c. I. Galen. l. d.

2O. in AH Pu ERILI J quamvis forte nec huic aeta

rariore

499쪽

DE FIT MORRHOIDIBUS. 4sr

rariores, duo allegat exempla Simon. Schula in Ephetii.

sti6. ut S Luc. Sobroechii Scholiuin p. 2IT. 2I. SE Ni LiJ ob calorem in senedui te deservescentem' de sanguinem sensim senti uique defecturunt. Tamen saepe ultra adultam aetatem terminos illos pronas vere haemorrhoides asseverat Promum. q. 29. ct Anti Zimara Comm. ad ea p. io. Aristotelis l. de somno seri-hit: Novi quendam, qui singulis mensibus sanguinem haemorrhoidaletu patiebatur, ct erat jam oliogenarius. N eod. Hegbus apud Bh. Bapt. LamzWreide in append. Observat. II. 94. habet exemplum Haemorrhoid. tinear. in sene Io.nario. Par ratio est mensium in vetulis nitentium Fabris. νHildan. Cent. 2. obc 6i. observavit in matrona Coqloniense II. annorum. Ego quoque in agnata 89. an

22. OE ADMISTHH s AN Gui Mi sRRuM J sive illud mere aquosum fuerit; ut ita fluidior sit sanguis sive acrius pro majori stimulo de seri speeiebus videx T. Sehenh. de sero sanguinis e. a. p. m. 13. Testantur I mor. de ast. hypoch. p 67. Hommav. quaest. IT. Imo serum plane idem esse eum phlegmate fere credo , ctentia mihi videntur multiplicari praeter necessitatem; quando alium credimus humorem frigidum re humi. dum esse pituitam a sero; hoc enim pro majori minois rive inerassatione . modo spissius modo dilutius est. Experimcntum habet Hieron. Barbatus de 1aligni ne di ejus sero p. m. I . ct ex aliis Erowm. q. I6.

Panereat. 24. PHRGANTI A v ALIDA ET ACRI AJ Ville Z-eat Lusit. histori Med. prine. 2 p. 259. maXime aloetica, Homm. p. 22.2s. CHO COLATAEJ Varie voeatur, ceu in peregri-

500쪽

nis voeabulis accidere consuevit, Chiacula te, Lin sinoit. Ind. occid. pari. 9 I 4 cap 22. Clioeotate Ud. ib. Vesanni Epist. 42 dc C. Gubin in Pinae. Choea late L Strans. de potu Coni 2. Choeola de vel Chorollada, Sim. Paulli Quadrip. Bot. p 37o 446 s . Succolata Schro ct Maeosto; Estque ni alia in placendas sat crassas forismata, rubra saturato, friabilis, sine odore. non absi-lis sanguini draconis, praeterquam sit coloris lucidio. xis; ajente Gli f. Mupharinaeop. l. 4 elast a. p. 216. Haec ni assa fit ex fructu arboreo siliquis incluto, qui amygda- Iarum speciem reseri, sive figuram spectes sive temperamenti habeas rationem,quo gustui vix observabilem primarum qualitatum excellum exhibet; colore est fuscus;

p 229. Iob. Vesting. Epist. 42. p Is4. Schrod. l. e. Sim. . Patisii de abusu Tabaci p. 38. ct C Gubiu. Pinae. l. II. s. 6 442. leonem vero ejus graphice proponit Tabernae

in Hispaniola; Arbor vero ejus vocatur Caea vate, quae adeo horret solem, ut sub umbra semper sit servanda, de altioris arboris tegenda umbraculo loeis silvosis ct irriguis, sole admoto tabescit, ex Libav. de orig. rer BUnn.Thaumato gr.elasCV. eap. Io. pag I9I. Confirma Benzo. l. a. p 228. Ex India occidentali affertur; S. Paulli l. e. p. 24. Mimirum hujus fruinas integrae naves plenae afferuntur ex Guatimala; Bauhiv. Boixo, Seroder. loe. citi. Crescit quoque in Fondurensis prouineiae ct Mexiei finibus, totoque novae Hispaniae tractu; praecipue tamen in Nicaraguae regione ferventissima , Benzo l. d. Primus vero honor debetur illi macia, quae in America paratur, posterior qilae in Hispania ex granis advectis confietur ἰ vetustate paullatim. vilestit, Sobrod. s. a. Fructus hujus per universa in Amerieani multi ct varii usus, adhibetur loeo mDnetae, cum

qua mereatores negotiantur; imo pauperibus etiam

SEARCH

MENU NAVIGATION