장음표시 사용
81쪽
singulis annis ro. Augusti eius Deae solebant eelebrare sesta Theatrum ubi est ecclesia dicitur fuisse Statilio Tauri lateribus egregie constructum , amplum & cregans . Progredieris inde ad Portam, vulgo Maiorem, olim Neuiam , videbisq; haud spernendam portae structurum. Ilinc recta via Romam versus reperies locum ubi olim erant trophaea Marij,nuc in Capitolium translata, ibiq; prope transibis per arcum Galieni, arcus s. Viti nunc dicitur, ubi videbis appensas claues Tiburtinae Ciuitatis eo translatas, insignum deuictae, gentis quae a Romanis λdeiecerat. & hoc sussicit vidisse pro prima die.
s Equenti die mane initium duces a s. Rocho, hic ad latus eius ecclesiae videbis vestigia adhuc Mausolei Augusti, locus cum
suo nemore pertingebat ad S. Mariam de Populo. Hinc progredieris ad portam Vrbis , Flaminia olim aut Flu mentana dicebatur, nunc Populi, instaurauit eam ut viam dictam Flaminiam Pius iv. extra quam si paululum progressus fueris, videbis vineam Iulii iii. celebrem illam quidem, & non spernen- l dam, ut videre est. Visa ea, redibis ad montem nunc Trinitatis . .esim collem Hortulorum cui subiacebat Circus Augusti,ut etiam Naumachia Domitiani. Hinc ab ecclesia S. Trinitatis ad ino -etem nunc Caballum, seu Equinum,olim Quirinalem locum occupabant Horti Salustiani. Hinc ab hoc colle si transieris ad montem Quirinalem videbis sub Palatio nunc Pontificis, olim Cars. Ferrariensis pecus veteres ubi habitabant mulieres prostitutae, lexatq; templum Deae Florae ibiq; in honorem huius Deae edebam tur ludi, & spectacula obscoenissima .
Pe Equis marmoreis in monte irinali a quibus his
mons dicitur Cabalytis,4Thermis Diocletiani .
T Ic in monte Quirinali prope Palatiu Pontificis videbis equos 4r I marmoreos paululum loco motos ad amplificadum locum , instauratos a Sixto v. Neroni ex AEgypto transmitas, hicq; prope videre fuit vestigium adhuc ingentis illis Neronis Palatii, ouod magnam Vrbis partem occupabat. Hinc recta via progreuiens ad portam dictam Plato, quod Pius iv. eam extruxerit, vis
82쪽
t s placuerit Palatio Pont eis ubi est egregius hortus, & visendus,
consitus a Card. Ferrarim, Gregorius xiij. primus Pontificum locum incoluit extructo Palatio, Sixtus v. adiunxit decus, sed . Paulus v. omnium optime locum amplificauit, ut videre licet eiusq; nepos Card. Burghesius e regione fere equorum, Palatium hortos extruxit, visendos sane deiectis antiquis vestigijs quae intabant Thermarum Constantini Imperatoris, quae ad s. susam
x inc e regione s. Susannae videbis amplissimas Thermas Di cletiani Imperatoris stetit opus sanguine & sudore Christianoru, undecim enim millia dicuntur ab Imperatore huic structurae damnata. Locum attribuit Pius iv. Carthusianorum habitationi, & Templo,nuper etiam e regione pars tributa fuit Templo &loco S. Bernardi aedificando. Locus est inter Viminalem, &.Quirinalem alta semita olim dicebatur, hic prope in viminali est .vinea F. Felicis olim Card. Montalti, postea Sixti v. hic, o dinalis, arbores sita manu consevit, Palatium egregium extruxit, postea Pontifex factus locum amplissime dilatauit. Alexander l.Cardinalis nunc Montis alti eius nepos proseu uutus est ipse eu ldem locum mirifice statuis, piscinis, alijsq; aelitijs exornarer. Hic in monte Quirinali sunt aliae vineae alnplissimae praeter hu-laus& Cardinalis Ferrarien olim instructissimae, est praeterea Vi
nea Card. Carpensis ubi quoque non desunt veteris antiquitatis
egregia monumenta. verum cernitur nunc satis deserta.
Quia haec strata sitit & porta extructa a Pio iv . pia idcirco no-
minatur, & via, & porta. Extra hanc portam si excurres via N mentana ad s. Agnetem videbis Templum non contemnendum
Bacchi, & sepulchrum admirandum ex porphyretico lapide. Di uae Constantiae Imperatoris Constantini filiae nunc emacrum Hic cernuntur ante Templum vestigia Circi alicuius ubi ludi fi Mntun honorem Bacchi. lHis visis redi eadem via, & cum perueneris ad quatuor senis flecte ad S. Mariam M iorem,hic ad pedem montis reperies Temptus s. Pudentianae,Thermae erant hic Nouati, & inter hoc Ten pluiti, & S . Laurentij in Paneperna erant Thermae olympiadis. Hic etiam ubi nunc Templum S. Laurentij in Paneperna dicitur fuisse palatiu Decij Imperatoris verisimile hoc videtur, naz. hic S. Laurentius in craticula Decij iussis fuit exustus. Hic vinunc ecclesia S . Mariae Maioris fertur suisse Isidis templum Hia Romanis celebratum,alij ponunt hoc templum ubi iam
83쪽
reclesia SVNerei, & Achillei a Caracalla aedifieatrem. I i
m descensu collis, Iunonis quoque nemus dicitur stetisse, nunc il- Iud capit Sixti v. vinea cum aliis duobus nemoribus. Templum quoque Iunonis hic erat, alij voluut fuisse etiam templum Dianae, uni minc ecclena S. Antoni; et ab altera vero parte ubi nunc Templum S. Martini in montibus erat templum Martis.
P Aululum cum progressus fueris in hac via que ducit ad s. P tra in Vincula, si ferus ad sinistram, videbis ibi aedificiu asmirandii opus,septem Salae vulgo nominatur,erat locus ubi aqua colligebatur, quae deinde invarias Urbis partes dispertiebatur. Τitus Imperator cuius hic prope erat Palatium, dicitur aedificanIramas, ubi nunc ecclesia S. Petri ad Vincula, licet alii velint fuisse Traiani., Hinc descendens perueniens ad Theatrum Vespassinio vulgo Collisum , opus toto orbe suspiciendum 8 . millia hominum spectabant hic ludos & spectacula quae varia hic edebantur gladiatorum nimirum, & ad bestias damnatorum: ex inferioris enim caveis ferae egrediebatur hic praeter alios Martyres f. Ignatius suit seris Oiectus, si quid in hac re potest traditio, oste e Datur locus ubi fuit sanctus hic Martyr ab iis laniatus, locus marmore ibidem iacente notatur, pium est credere.
. Proee ingressum Amphytheatri videbis vestigium metae suda
tis, emittebat enim aquam ad populum reficiendutia . Huic proximus est Arcus Constantini que ei erexit Pop. Romdeuis o Maxentio, fuit haec victoria diuinitus, ut notatur in eius Imcriptione, parta ; diuinitus quidem, quod Romani ignorabant
I S s, partam . Hic prope in hortis
s. Mariae nouae videbis vestigia templi Dei Serapidis . Paululum erectum a lPop. Rom. d videbis ab una parme triumphum candelabrum, & mensam pro- volitionis, & alia e Templo balomonis allata, ab altera parte via triumphantem inubi Mum cum Militibus laureatis fascea praeserentibus .
84쪽
De Templo Paris, Monte Palatino.
ac via quae a Colisaeo per arcum tendit in Capitolium
batur olim sacra. Cum transieris hune arcum ad dexteram videbis Templum Pacis a Vespasiano Imperatore constructum, erat admiranda structura, ut etiamnum constat ex vestigio, columnis egregijs fulciebatur, una supererat quam nuper Paulus v. transserendam curauit ad s. Mariam Maiorem imposuitque aeneam B. Virginis statuam inauratam et estq; haec columna omnium maxima. Huc in hoc templum transtulerat Titus optima & preti sissima ornameta e Templo Salomonis allata,quae fuere hic usque
ad incendium sub Commodo: Alij volunt ab Alarico Gothorum Rege, qui Urbem cepit & vastauit esse ablata. fuit templum hoc dificatum ubi olim erat Basilica Portij Catonis dicta Portia, de Curia Hostilia ubi etiam C. Caesar suam habebat domum. Huic proximum est Templum Ss. Cosanat, & Damiani, olim Quirini, seu Romuli, seu etiam ut quidam volunt Vrbis Romae, nam hic reperta fuit antiqua eifigies Urbis Romae in.marmore sculpta: alii Castoris, & Pollucis. Huic deinde proximum est temptu olim Diui Antonini Imp. 9Diuae Faustinae. Postea ab eadem hac parte fori Romani est Templum S. Hadriani, olim templum saturni, & aerarium Pop. Rom. Proximum huic est Templum S. Martinae olim Martis.
Ad pedem Capitolij est Arcus L. Septimij Seueri, inscriptio
indicat quare qum Pop . Rom. huic Imperatori erexerit. Ab altera parto Capitoli; seu seri Romani e regione nunc mru' Boarium . Templorum sunt octo columnae templi Con-eordiae, hic Senatus frequens cogebatur, erat hic quoque rostra unde orationes habebantur ad populum. Tres illae columnae si
persunt de templo Iouis statoris quod Romulus vovit cum Romani hic contra Sabinos pugnantes a fuga restiterunt . Voluerunt
quidam his tribus Olumnis superstetisse equum Domitiani, de
quo Statius. Huic proximum erat templum Vestae ubi nunc ecclesia S. MMriae libera nos a poenis inferni. ,- Deinde Mons Palatinus ubi nunc Horti Farnesiorum celeberris iras ob Palatium Augusti caeterorumq; Imperatorum hic primum capit Romulus Vrbem aedificare, quae gura quadrata complectebatur hunc montem Capitolίnum, cum foro Romano, usque ad
Vespasiani amphytheatrum hic Romulus primum exquirere C PR
85쪽
pit augurium, Remus in monte Aventino. Ab hoe monte in Capitolium excurrebat porticus per quem e Capitolio transibant in Palatium .
CApitolium olim mons Tarpeiuueerat veluti caput Vrbis quod
triumphantes ascendebant, ibiqi Ioui sacrificabant. Erane hic plurima templa, & statuae . Rupis Tarpea cui innititur adhuc scernitur rudi saxo ab una parte eminere. Erat hic celeberrimum templum Iouis Capitolini ubi triumphantes sacrificabant , erae, hoc templum ab ea parte qua nunc respicit forum, vulgo Mont nara, habebat plurimos ascensus, ab hac parte inibant triumphantes ubi respicit Velabrum, & nunc est Templum S. Georgij in Velabro, a scendebant etiam Capitolium recta a soro Romano,& ab altera parte, nunc Urbis.
Hic in Capitolio plurima sunt visu digna maxime in habit
tionibus Magistratus Populi Romani. Marcus Aurelius eques in medio est opus ut videbis egregium . Extat ibi inscriptio. Ad latus S. Georgi, videbis Arcum quem erexerunt septimio Seuero argentaris, & negotiantes boari; qui hic suas habebant officinas ad forum boarium. Hic etiam prope S . Georgium videtur Ianus quadrifrons, vulgo dicitur la loggia, videtur fuisse templum Iani torte quia Iano attribuitur anni principium quatuor hae frontes significabant quatuor anni tempestates. Hinc si descendes in plateam vulgo Mon' tanara, & paululum fueris progressas, reperies ecolesiam s. riae in porticu ita dicta a porticu Octauiae quam Augustus sorori
Inde si paulum fueris item progressiis videbis I heatrumcelli quod eidem Augustus extruxit, est structura visenda, si-
per hoc est Palatium Sabellorum. . Pergens deinde ad S. Angelum, vulgo in Pilcaria, videbis v igium porticus L. Septimii Seueri. Hinc descendens ad aciem, vulgo Campi florae, videbis Pal ium Ursinorum ubi erat Theatrum Pompeii, cuius adhuc in sta- luto cernuntur vestigia. Hic etiam prope videbis egregium Pa- tium dictum vulgo de Capite ferreo, & paulo ulterius reperie I inlcherrimum laudanda structura Palatium Farnesiorum, plenum
t Rciquitatis monumentis . . Q
86쪽
I Neipiamus a Columna Antonini altitudo huius est i s . ped.
cum scala cochleata interiori graduum ro6. senestras habet ε6. sustinet aeneam S. Pauli statuam, quam ei imponenda curauit anno is 89. loco statuet Antonini quam Romanorum tempore si stinebat Sixtus Papa vias qui etiam columnam eandem vetustate pluribus in locis consumptam refecit.
Hinc digrediens recta perge ad S. Marcum inde ad Macellum vulgo de Comi, & hic flecte ad sinistram & reperies Colamnam
Traiani, in huius quoque columnae medio est scala cochleata qua . per i 7 3. gradus peruenitur ad eius verticem: . fenestellis admittit lumen, altitudo eius est Iz8. π ped. Rom. diameter eius in plano est ped. 16. unc . 6. dig . 8. in cacumine adeo coarctatur ut diameter eius tantum sit ped. i . Rom. Haec in vertice ferebat cineres Traiani Romam transsati ab Urbe Seleucia ubi Romam rediens spolijs onustus & victorijs morbo contagioso gran-deuus perijt. Nunc autem ut vides fert aeneam S. Petri statuam a Sixto quoque u . ibi collocatam anno Is 88. Q rod rem militiae praeclare gesserat, Sen. Pop. Rom . hanc ei columnam constituit. Erat hic forum Traiani eiusdem elegantissima structura & admiranda, Architectus eius fuit Apollodorus in arte eximius, eratq; plenum statuis , alijsq; rei milita,ris insignibus ita ut intuentes iplendorem operis obstupescentes haererent animis defixi. Insculptas habent hae duae Columnae res ab eisdem Imperatoribus terra, mariq; praeclare gestas .
Hinc digrediens, institue inter versiis S. Mariam super Miner-uim, ita dicta est haec ecclesia quod erat Mineruae templum , h bebatq; suum serum adiunctum , & merito quod templum olim Mineruae Deae sapientiae suit dedicatum, nunc est B. Vir rini sum mae sapientiae matri consecratum. φ .r On longe hinc distat Pantheon templum olim omnibus otia I consecratum M . Arrippa,Vt pr fieri inscriptio porticus extruxit S. deinde Bonifacius iV- mutato cultu commode Dei Matri , Sanctisq; omnibus dedicauit - Est opus egrestium pulcherri orum Omnium quae extaat tς larua , vulgo Rotundi diE
87쪽
ob figuram t tanta est eius Mirudo , quanta latites do I .
De Tet erviis Agrippa, ct Ne; is.
REtro hoc templum erant Thermae eiusdem Agrippae . Et non riprocul hinc ubi nunc est Templum S. Eustachij fuerunt i Thermae Neronis: adhuc supersunt vestigia amplissima'. Palal tium vulgo Madamae partem earum complectitur.
ET non procul hinc itur ii. plateam amplam, vulgo Nauona, ab Agone, olim ita appellatam , fiebant hic in hoc Circo ludi Agonales 9. Ianuarij in honorem Iani a Numa Pompilio i stituti. Hic vltimo die Bacchanalium soliti eratit nostri etiam circumferre speciem Triumphi Romani, ad quam visendam ingens confluebat populus . Hispani sane edunt hic nocte Resurrectionis Domini iucundum ac pium spectaculum eiusdem Resurrectionis , est res digna visu, mire mouet ad pietatem. Sin gulis diebus Mercurii hic fiunt Nundinae , vulgo Mercatus. Volunt quidam olim fulsis appellatum Circum Alexandri, aut Quia proximus erat Thermis huius Principis , aut, quia ipse in-itaurauerat. Est hic Templum S. Agnetis in Agone ubi haec famelissima virgo passa est incendium. Hic prope ad Palatium Vrsinorum est statua , vulgo Pasquini celebris , ita dicta , quod Pasquillas, seu libellos infamatorios huic olim varios affigere fuerunt soliti , sed nunc non fit ob poenas impositas hinc vulgo dicuntur Pasquilli Pasquinatae, quando aliqui notant seu laedunt bonam aliorum existimationem haec mane. Militem Alexandri Magni filisse contendunt. A prandio posses ire ad aedes D D. Millaesiorum prope ream , vulgo platea Flametta , hic enim intus, forisq; videbis picturas eximias, quae vulgo dicuntur clarae in obscuro, pinxit eas Polydorus pictor celebris . In his quoque aedibus sunt egregia monumenta tam vetera, quam recentia sculpta,& depicta . In aedibus quoque Cardinalium, & Principum Romanorum sunt variae & egregiae statuae, diuersaq; antiquitatis monumenta, quae hic non enumero, quod frequentius aedes mutent. sane in
88쪽
aedibus Cardinalis missis prope s. Petrum videbis Tegms,
Cardinalis enim Caesius non praesens, sed alter defunctus mirificae his rebus , & merito delectabatur Cardinalis quoque Burghesius plurimas, re egregias nuper transtulit ad tuam vineam amplissimam, extra portam Pin- 'In Palatio pontifieis, in Ioco vulgo Beluedere sunt laudatis-fimae statuae, praecipue Laocoontis, ut sipra notauimus , de
sed si videre cupis insignia huiuimodi monumenta, tam sculptura, quam pictio expressa i quire in monte Citorio , vulgo aedes Reuerendissimi D. Hieronymi G
heni Epistopi Gali H videbisq; hic
89쪽
Linus Volaterranus,riuscus. II
Cletus, Romanus Clemens , Romanus Anactetus , Athenien Euaristus,Gr γ' ex Iudio plaAlexander, Romanus stus, Romanus T lesphorus, Graecus Hyginus , Athenien Pius, Aquileien. Anicetus, Drus therus, Fundan. Campanus Eleutherus , Graecus Victor, Aser Zepherinus, Romanus Calixtus , Romanus Vrbanus, Romanus
Concilium trimum uniuersale Nicea fas. Episeoporum .
90쪽
Sehisma secundus, Felisu eum Liberis, uterque aliquo tempore fuit legitimm . .
Τ13 2 38 Felix ij. Rom. in schismate x a sed legitimus. 3 ὲν 3ρ Damasus, Hispanus, se ri
Lusitanus. 37 3 xt Schi a tertium. Vrsicinius contra Damasum. o Siricius, Rom. 13 xsacunda SInodus generalis prins ι Conctam inopolitanaia a Z o I . Episcoporum. 398 et Anastasius, Rom. . 6 1'or. Aa Innocentius, Alban. rs r i 3 Zosimus, Graecus 1 res i9 2 6 Bonifacius , Rom . Sehisma quartum Eulal ν contra Bonifarium. 26's a As Caelestinus, Rom. 8 sTertia θnodus generalis Ephesina aoo. Ipi c. contra Nestorium , a q6 Xystus Tertius, Romanus a s 1. . 40 47 Leo Magrius Thuseus, alii. Volun Romanum. Σo ii a Suarta Sino in generalis Chalcedone anu. ησε. σῖo. Disc.