Cursus theologicus ad usum Tyronum elucubratus, & in quotidianis prælectionibus a R.P. Dominico Viva S.J. sacrae theologiae professore suis auditoribus traditus ... in lucem publicam editus a D. Ignatio Viva auctoris nepote. Pars prima octava De fide

371쪽

. PROB. Si influereth ibitias charitatis, non posset declia nati eversio libertatis,4 mutua causalitas inter actum,&habituis, ut ostendimus, ergo unice pronian o potest ab auxilio indiderenti.

Misuntur Hecti e Adversariorum. XVm. EJicia Hibitus ipsusidantur potentiae, ut illam compleant inordine ad actus salutares efficiendos, ergo tunc mazimc debent potenti. ain complere, quando potissimum urget Moesicias talis complementi, atqui in instanti Praecepit maxim urget necessitas, quia nisi pomotur aratus praecutus, deperderetur habitus,, gratia, qua salutem consequimur, ergo tunc naaxilis influit habitus charitatis insus quandomor est praeceptus. Confirm. Si habitus charitatis noo influeret in actum

pro instanti, quo Praeceptum urget, sere nunquam in utieret in adhus charitatis; atque adeo esset omnino oti sus Sequaias absurda,erso, Probaturρρο- , quia sere semper, quando elicitur actus charitatis etiam non praeceptus, tunc datur involuntate non aliis potentia contradictionis ad amandum, vel non amandum Deum, sed etiamipotentia contrarietatis ad amandum, odio habendunt,atqueiaebia peccandum pem to iniit ergo ser semper quandocunque elicitur actus charitatis , e Gamsi non praeceptu Mi debet in voluntate virtus ad Mum actum,quae sit compossibilis cum peccat, Ii divini, qualis non est tabitus sed auxilium ergo sere semper actus charitatis pro. Here deberet ex in qu auxilii, noe iri influxu habitus charitatis. Veris. i. ciam Artarist. esuritate, iram. praesentem quaestionem esse metaphysisam, dispeculat V-m,nonpracticana, quia moralitar non contingit iuba detur

372쪽

. . est,ir instans hoc madiematicum, quo praecipi miria cum semper actus praecipiatur pro aliqua latitudine temporis, in qua possin iis citra violationem praecepti illum omittere distet endo ad tempus subsequens positionem M us, ut sitisfaciainus praecepto Secundo dato hoccasu metaphysico, Aratissimo, nil mirum, quod habitus tunc non influeret, cum non possit, ut ostendimus.

Ad consimi. Primbredit eadem responsio Arriagat, iubd scilicet moraliter sere nunquam conum t. quod in eodem instanti, quo possimus elicere activn charitatis

non praeceptum cum potentia contradictionis, detur semul potentia contrarietatis ad odio habendum Deum. Nam ad libere Deum amandum, vel non amandum satis est cognitio bonitatis fiuinae cognita aenigmatice: at ad a.

mandum Deum, docidio habendum, non satis est hujucinodi cognitio, sed praeterea requiritur creuitio, qua alluciamur ad praeferendum bonum creatum Deo duc ad D

um contetnnendum, raro autem contingit, quod utraque

haec cognitio in eodem indivisibili temporis coexstiat, ita

iit cum potentia contradictionis ad amandum, vel non amandum stet quam potentia contrarietatis. 6 cunctiransmista, quod aliquando ita contingat, emweri, ubdin eo easu debeat ad actum charitatis vaduere auxilium Ieare non possit influere habitur. XIX. Ulci ex Rip.rrumi. i'. Actus charitatis eliciis ius a justo in instanti praecepti est merito ius de condigno augmenti gratiae, S gloriae, ergo procedit ab habitu ch ritatis,4 a gratia, quae antecedat natura ipsum activm Antecedens communiter admittitur , clim talis actias sit supernaturalis, Melicitus a justo consequentia proba rao quia ad hoc, ut actus sit merito ius decondigno grautiae.&gloriae, debet procedere a filio;&amico Dei, qua tali, atque ad si procedere debet gratia, qua constitia tur Dei filius, Mamicus mediis virtutibus inruiis vi con

sequenter non suificii quod gratia sit in posteriori natura

373쪽

Maebiimconservata vi ejusdem actu ,nisi etiam mactum infitiat inliter etiam attritio elicita a peccatore , qua dosupervenit per Saciamentum graua.deberet vi grauaee μistentis in eodem in statui dignincari ad meritum , siccon ligne mereri gratiam: Immo contritio elicita a peccatore non silum deberet mereri de condigno prin ium gradum gloriae, vi gratiae consequentis natura ad colatritionem, sed etiam deberet novam gratiam mereri distinctam ab ea, ad quam disponit, qua contritio dignificatur ad meritum: dixi,distinctam, quia non pinest princiis piuin meriti cadere sub meritum hoc autem nemo admiseri qm sequeretur processus in infinitumin augme in gratiae pro tali iustanti, ergo. Reo a Polle nefri antecedens, sicut enim peccator, qui primi si dis it ad gratiam per c Mitritionem, non

pia tale constitionem, quae de condigiK niereatur gratiam,

quia gratia non dignificat operationes antecedentes ad se plana, ita justus quando in casu conclusionis per actum, Haeceptum se disponit ad conservat neu gratiae , non pontia incondigia meritoriuna gratia , dc gloriae qui pro P instanti gratia consequitur ad talem actum Qilamvis autem hic actus praeceptus non emicondignὶ meritorius pro primo instanti in eo casu rarissimo,in quo poneretur in ultimo instanti Praecepti, quia tamen deinde serE semper perseveraret per plura instantia, ideo esset do inde condigne meritorius , pro quando consequitur ad

'sp. a. misso otecedente , ego co/feruntiam. Ad hoc, ut actus sit meritorius vitae aeterna , vel debet procedere a filio Dei formaliter, atque adeb a gratia ex iastente pro priori natura ad talem ei uni vel a filio Dei radicaliter,hoc est ab eo, qui in instanti antecedenti prae- habuit gratiam,&hic,&nunc operatur, ac obedit prae .ceptis divinis, perseveret in gratia. Qiiamvis enim in hoc secundo casu actusnon promane agratia P m μπυμ a nat

374쪽

nat tamen ab eo, qui praeluit in insta uantecedenti Deita

lius,&amicus,&operatur inobsequiuna Des , ne talem filiationem,ue amicitiam mittat: Videtur autem in ordine ad praemium, non debere miniis placere Deo qui operatur ex forna ili habitu amicitiae, quam qui operatur, taleii amicitiam praehabitam amittat. Quare esto contri tio peccatoris nullatenus dignificetur a gratia consequen te, ne ad merendum quidem de condigno primum gra dum glotiae de quo lis est inter Doctores actus tamen aliaritatis in instanti praecepti, quia orduratur non ad ac quirendam, sed conservandam gratiam, videtur esse in ritorius de conoigno augment tum gratiae, tum gloriae quia licti non sit ex amicitia Ermali est tamen a radicali quadam amicitia constituta per auxilium indifferens , de per amicitianiin instanti antecedenti praehabitam, quani

0perans intendit conservare peractuna praeceptum Sic

in humanis, si Rex praecipiat tam plebeio, tam equi i clubd patriam gr. defendant sub interminatione suae in micitiae,&amissionis omnis dignitatis , a s meretur apud Regem eques, qui defendendo patriam vult conservare suam dignitatem, famicitiam um Rese, quam plebejus, qui vult ista acquirere.

Res Terub juxta doctrinam Angeliciis'. Iaa. arti 1. ad ι. s. r. Va - , aliorum apud inuisu gratia, qtibiscilicet contritio peccato is,quamvis de congruo tantum mereatur primum gradum gratiae, digitis cata tamen ab hac gratia, mereatur de condigno , non quidem ulteriorem gratiam, quia sic abiremus in infini tum, ed primum gradum gloriae, quod etiam parit te Mionis Mau. ,. is docet de attritione, pro quando in sacramento conjungitur cum prima gratia. Et ratio doctrinae est: quia non repugnat, quba quis mereatur ,

habeat titulo nobiliori id, quod aliunde est debitum ut patet in Christo Domino, qui meruit glorificati eni

375쪽

corporis etiam litati triade debitam Q liare contritio peccatoris, cui vi promissioni, divinae debeturvi gratia , de gloria, quanavis non possit mereri primum gradum tiae, nili de congruo , quia noli potest ab ea dignificari ad ipsam promerendam , aliter principium meriti caderet sub ui itum;potest tamen de condigno mereri primum gradum gloriae, quia a gratia dignincatur talis actus ad pionaerendam gloriam, Posita hac doctrina, dici potest, quod quamvis sustus in instanti praecepti cum influxus lius auxilii operetiatio habitus charitatis, ac gratia sint iis posteriori naturas nihilominus huius nodi actus dignificetur a gratia, quae in eodem instanti reali existit , de sit condigne mericorius augmenti gratiae, de gloriae. Neque hinc sequitur procellus in infinitum in augmento gratiae. Nam lola gratia , quae datur in praemium condi g aum, diadaequatum , non dignificat pro eodem instanti ad nouuii praemium , ne talis procellas in infinitum se hiaturi, at in casu nostro habitus charitatis, Κ gratia

non conservarentur in praemium, sed conse valentur, quaa non datur peccatum, seu Violatio piaecep i, i a uoue

cuius deberent destrui, ergo possent dignificare actum ad merendum de condigno augmentnm gratiae citra processuin in infinitum. XX. Hic. 3 ccatis estica est incompossibilis cum omissione actus ad quem influit,ac non deluuiu libertatem, ergo nec habituscharitatis in instanti praecepti, licet utiluat in actuna. Neque dicas, gratiam emcacem en triticlsumptam esse de se compossibilem cum omissi nn Nam saltem qua efficax est incomptissibilis. Itesp. Gratiam elticacem, qua esticacem, reduplicare sim actum, quia vel sumitur in actu primo: dc importat praeter auxili randifferens futuricionem condition tam actus, seu scientiam mediam de acturi vel sumitur gratia incax in actu secundo, dc importat praeter auxiliu,

376쪽

37 Pari IVDissp ram charitate. quod unia influit ipsim actum. Propterea gratia escar,

qtia ei icax est quidemincompossibilo cum omissione actus sed ut reduplicans achini, non influit in actam, ut

patet: contra vero habitus charitatis, irieceptum secunditim stat in totum elsereale influunt in actum & sunt incompossibilia cum omissione: ergo laedunt libertatem Rinis praecepti; non sectis ac si post scientiam mediam de iis relibeso sub cognitione aenigmatica superaddauir,

si beata, aut praedeterminatio.

Dices, disparem elle rationem inter habitum charitatis& vitionein beatam,vel praedeterminationem, Nam visibbeata,vi praedeterminatio de se in quocunque eventum ces itant ad auiorem, cum influant immutando principi- im proximum,secus vero habitus, quippe qui insensu dis viso a praecepto non necessitat ad amorem. Res . In ordine ad evertendam libertatem eodem modo se habere habitum charitalis, visionem in casi nostro: Nam ex dictis in de Gratia, Quodcunque incompossibile. Minimpedibile isertit libertatem,eo quod sp

ehet ad principium proximum,si minus ut constitutivum, saltem ut lastruetivum principii proximi indiflerentis indifferentia positiva requisita ad libertatem : sic compsiles, aut carcer, quanavis non influant, aut in motum aut in quietem, immutant tamen principium proximum indicterens, nempe potentiam progressivam;quae sub compedibus habet tantiam indifferemiam negativam, quat nus de se potest componi potentia tam cum motu quam cum quiete, sed non habet indifl rentiani, uvam, hoc est exclusivam cujuscunque impedimenti. Idem diximus de praedefinitione ante scientiam mediam, quae tollit indifferentiam positivam in principio proximo, Sicut etiam destruitur a decreto extrinseco Dei de non concurrendo V. gr. ad odium, dum ponitur amor idem nunc diciis nius de habitu charitatis, si influat in actum praeceptum

vice auxilii india enus..d ut planitis si si tam quod

377쪽

in statu absoluto influat in actu praeceptum tum auxilium indifferen ,sub quo amor perscientiam mediam prae idetur liber, tum habitus, qui superaddatur .inian possibialis cum omissione talis actus praecepti. Certe in hoc casa caiis prodiret ab auxilio indiiserenti,indiflesentia taluum

negativa noi positiva eo quod non careret impediiDenisto, seu habitu incompossibili cum Oimissione, desinim .dibili; non secus ac si post scientiam aediam de omissiona libet a morus progressivi surraddantur compedes, aut si post scientiam mediam de amore libero sub cogniti ne

aenigmatica superaddatur visio beata atque adeo eodetrimodo habitus charitatis,& visio beata, seu praedeterm natio everxunt in his casibus libertatem inod ii per adversarios non evertitur libertas ab habitu chantatis, quia independenter ab illo habetur principiuna proximum indifferens constitutuin per auxilium, nec deberet everti libertas a visione beata, tua etiam independenter ab illi habetur principium proximum induta ens constitutum per cognitionem aenigmaticim, quod tamen nemo dix rit,quia hujusinodi pruicipium proximum haberet indis. ferentiam solem negativam, non positivam.

in Charitassit Virtutum omnium prin-tissima, etiam ira: mrem,c

L . Uod Charitas sit excellentissima inter virtutes, concors est Theologorum sententia contra L .theranos dicetates, Fidena, seu Fidiiciam esse praestanti . rem, quia hac, veluti manu , justificatio apprehenditur. Constat autem, tum ex Scripturis dicentibus, Maior auram horum est CharitW Fμνω pracepti est charitas c. tum ex ratione, quia excedit virtutes morales, utpote quae bent pro ob eisto formali. ivi una cieatunae Excedit etiana inter theologales Fidem, quia haec utpote intellectua Ac lis

378쪽

lis habet hon staten derivatam ab alio actu volumatis qui est pia affectio ad Fidem, hujiis honestas non consuimmatur ab objecto iiacreato: Excedit etiam spem,quia haec respicit Deum, ut utilem sperant , charitas vero ut bonum in se. Neque dicas primo, fidem esse substantiam rerum sperandarum, atque adeo basim, & fundamentum salutis. Nam hinc sollim sequitur, fidem ch ritati praeesse causalitate, non dignitate: immo ad Heb indicitur In Howiρatefindari, Ur cari, quia charitas est radix praecipua bonorum operum. Neque dicas secundes, sori titudinem videri praeibintiorem , clim operetur actum

martyrii, qui ex D Thom. qu. ιλ .art. 3. est actus pra stantissimus. Nam martyrium non habet excellentiam

suam, in quantum est a fortitudine, sed in quamlim imperatur a charitate. Unde Christus Dominus illud charitati adscribit, dicens : Ma rem chamrarem nemo M. .e quam ut anima uam ouat qui pro am/ci με. II. Didicultas itaque non est, An in genere moris, seu relate ad honestatem suam, de in ordine ad meritum cha .ntas sit praestantissima, sed in genere physico, tim evim , iuxta dicta in de Beatitudine, visio in patria praestet amori, Mintellectus sit praest num voluntate, vadetur, quesi Fides in via praestet charitati. III. Dicendum tamen cum Angelico P. I . art. 6. Oviedo his, charitatem in via, etiam in sua phylicai tione consideratam. Ie praestantiorem fide, atque adeo elis simpliciter excellentissimam inter virtutes. PROB. Fides attingit Deum abstractive, Min alio,cb ritas vero immediat 4 in. ergo persectiori modo Deum attingit charitasἰquam Fides, consequelaxe ch ritas etiam in ratione physica, nedum in genere nacu is,o: ratione meriti, est praestantissima. Confirm. Ex vi cognitionis abstractivae objectum est

in vitellectu instar alterius. id modum cujus concipitur

379쪽

v. g. pater AEternus apprehenditur instar senis, Angelus instar juvenis alati, &c ergo Fides attingens Deum a Mustivri attingit illum impersecto modo contra vel ocharitas attingi, immediate, in se, illum a in- , ergo ut prius. IV. Neque dicas prinavi, charitatem in via attingere Deum ut propositum per idem , atque adeo supponere imperie'ionem fidei ergo charitas in via habet unpe femonem, quam,'n habet charitas in patria, & conssquenter, si charitas in patria est impersectior visione , charitas in via erit impersectior fide. Nam contra est, quia charitas in via , esto supponat impersectionem propriam fidei, illam tamen supponit ut conditionem,non ut propriam rationem formalem; sectis vero fides,ergo haec est imperfectior.Ubi advertenda doctrina Angelici Acriti dicentis: operationem intellectus constituere objectum in intelligente, quia intellectus rapit ad se objectum, voluntas rapitur ab objecto. Unde fieprimo operation m intellectus eo esse perfectiorem, quo est persectior potentia intellectiva, contra vero operatimnem voluntatis eo esse persectiorem, caeteris parinus, quo est persemus obieetium. Fit iecundo, quod quae sunt impersectiora quamst homo, sint in intellectu persemus, quam int in se. Fit tertib, qubd relate ad ea, quae sunt infra nos, nobilior sit cognitio, quam Amori relate vero ad ea, quae sent supra nos, nobilior sit amor, quam cognitio. V. Neque dieas secundo, hinc sequi, audd etiam visio Dei sit imperfectior charitate in patria. Nam contra est, quia visio attingit Deum prout est in se, & non in alio.& quamvis Deum ad se rapiat , fit tamen anima per visionem quodammodo ipse Deus, juxta

illud Philosephi: Intellectis interitonis sit Omnia, cum autem soliam per visionem Deus perfeci possideatur, ut lic supponimus amor , ac stultio consequantur ad

380쪽

Visione , ut proprietaus ad Hientiam, ideo in patris visio praestat amori. Hac de causa in pura natura cognitio abstractiva Dei in eo gradu,in quo esset somniis beatitudo hominis, vel Angeli, esset Ferfectior antiore, quia quamvis attingeret Deum cum aliqua imperfectione nempein alto,idcii star alterius attingeret, persecteidum

pqssidςndo, de sic beandisormaliter intelligen ςm,quod non competeret actui voluntatis, qui si est fruitio, suppo nis objectum jam possessum, si est amor, praescindit a praetentia, vel absentia objecti, ausue adeo a possessione, vel non possessione, si est desiderium,supponit objecti absentiam: Propterea Philosephuscio. Eth. 7. Felicitatem hominis in contemplatione Dei potuit, non in ejus M

VI. Neque dicassiliano,intelle tum esse minitiam praestantiorein voluntate, ergo fides, quae est actus intellectus praestantissimus in via, praestat Charitati, quae est

ac iis voluntatis praestantissimus.

mmcontraest, quia ad hoc .utat hi potentia dic tur praestanuor, non requiritur, quod singuli ad iis talis potentiae sint piae stantiores singulis actibus il erius: Sic ut homo si praestantior Aquila, non requiritur quia visio hominis ut persectior visione Aquilae, Sic etiam, ut genus sit praestantius, noli est opus, quod singulis species prata

sient Nam incorruptibile'. g. est praestantius corruptibili,&omen Geluna incorruptibile iam est praestantius homine corruptibili Mideo dicimus incorruptibile praestare corruptibili solum ex genere, non ex toto genere ut scientia praestat cognitioni obscurae stilum ex genere , cum non sit praestantior fide divina in naris obscura, & eodem modo virtutes intellectitates praestam in ratibus ex genere soles , non ex taxo genς ζ. Q Pro ad hoc, ut intellectus dicat. porseebor voluntate, non requiritur qubd actus intellectualis fidei praestet ac uici nitatis sed sui liquisfactus simpliciter praestatuisti,