Vlyssis Aldrouandi ... De reliquis animalibus exanguibus libri quatuor, post mortem eius editi nempé De mollibus, crustaceis, testaceis et zoophytis ...

발행: 1606년

분량: 629페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

De Testaceis Lib. III 3 1

ATIS supetque ostensum a nobis est nomen Conchylij, de pro uniuetaso testaceorum genere,& priuarim pro unica cantu specie eorunde apud ueteres accipi: ru cum species est prauata,non purpuram figuli ate,neq; etiam boecinum, sed abi his concham esse peculiarem, nimitu qaalem hie ex Rcindeletio exhibebimus subinde, buccino valde dissimilem , ianullis purpurarum more aculeiis muricatiS circumuallatam. Muric1s ta

men species est, cum scilicet mureX pro colore sumitur; quod innuere sorte uol uit Franci Massatius, dum ait: Murex conchylium perexcellentia dicitur ; unde vestis tincta muri ee, conchyliata dicitur . Et russus: Haec verba Plinij, In conchyliata veste ea tera eadem B sine bucetao,si volumus,inquit ille, exponere ii certe aliqui exponunt , conchyliata v. ste, id est, tincta muric erit contradictio in verbis Plini, nam si verum est, quod supra ex uerbis Atistotelis,& Plinij inuicem collaris ostendimus, hoc est, Plinium Cerycem incido muticem, modo buccinum conuertisse, ac propterea buccinum esse, qui ceryx, mutex,Seeonchylium appelletur, cum duo Pr sertim concbarum dixerix eiu genera, qua tingeti diis .estibus usui essent, videlicet bucci ou minor concha,& purpura, quo pacto .eiba haec, stillaei conehyliata veste,exponi poterunt tincta murice, siue bucc.no cum bucciaum, Smurex, vii tetulimus , eadem esie constet cNeccisse igitur erit vel negate come tutam nostiam Aristotelis fundamentis super sis roboratam ; vel dicere, quod vel ba , conchyliata ueste,hcie loco non significent ei nicta murice,sed ipse coachyllo,ut conchybum sit cocha-ium genus diuersum a murice, sae buccino. Hi aluo trigesimo secundo volumine inquit, muricum, vel conchyliorum testae cinis macul S io facio mulierum purgat cum melle illitus, in sit sensiis: citiis restae earum concharum quae murices,vel earum quae conchylia a inpellantur, maculas in facie mulierum purgata sicuti etiam inserius eodem it, gesimo secuα do volumine muricem a purpura distinxit bJS verbis: muticum, vel pulpuracum cinis .-Cleoque modo See. Notauit item Massarius poni conchyliom ω pro apio colore, sicut pure puta mucexque. Q aod authoritatibuS aliquot veterum coo firmare non fuerit ab te. Plinius cum de luxuria concharum in cibo dixisset, subdit: sed quota haec portio est reputantibus purpuras concbylla, margaritast Et alibi; In Apennino f utex est, qui vocatur cotinus,ad lineamenta modo concbyl j colore insigni .Et rursos fransalpina Ga lia herbis Tyrium, atqueconchylium tingit,nec quaeris in P Osundo ML. iaces. Item alibi: Tyti nobilitas nunc omnis conchylio, atque purpura constaL Item: Viuιmus iam & viuencium vellet,purpura,cocco,conchylio,sesquilibrs insecta, Velut tila sic nasci cogente luxuria. De eonchylio,murice, purpura coloribus,ac vestibus multa idem habet lib. 9. cap. 36. Sed vade, inquit, conchyliis pretia Z qui, quibus) virus graue unde & castorij nomen tarte ei inditum, in fuco id est in coloce,vel tinctura: abas fusco, quod non probat Zoographus coloe austerus in glauco,& irasccnti similis mari. Et mOX ocharum ad pulpuras, & coa-ehylia eadem quidem est materia,sed distat temperamento. Et cap. 37. Purpurae calculosae appellantur a calculo maris, miro apto concbylijs, & longe optimo cali, alii et legunt purpuris &c. In eonchyliata veste caetera eadem si, e bucciao: praeterque ius temperatur D aqua pro inviso humani potus excrςmento dimidia, di medicamina adduatur. Sic gignitur laudarus ille pallor, saturata fraude,ta GLOq; dilucidior, quanto magis velleia eluiauat. id est non saturantur. Et alibi: Phycos ibat auton id est, Acus marinus ) conchylijs siti sternitur. Haec omni ex Plinio. Conchylia Coa eclam iuuenali dicuntur in octauas atria vestes conchyliatae, aut conchylio insectae. et Marcellus Empiricus merui ait lanae purpureae optime in conchyrio tinctae. Confundunt avLem a. v res istiec nomina, conchyliu muricem, & purpusam, ob consiss item colore : quam enim vestem alij purpura tio tam scribunt, alij concbyliatam Oominant, abj mucic ς ioscctam. Ita Varinus κογχύλtiis exponit purpuram, & Suidas concham e qua purpura sumitur. Κογ Εὐλιμ etiam hic ty- .chio sunt ostrea, & purpurae.Rectiub tamen dicemus κογλ. λ α. nam ἐκ Vatino, qui pleta q; ex Hesychio hausit, κορολιοι sunt τα οροια . quo loco in genere conchylium accipio: n a alimui differt: unde Pholus: in Ponto concbylia non siancc um ostie r abundent. Vbi de specie cetra eum semire apparcr, nam cum comi mus accipitur conchylium, osti eamq;ioquc

pro colore. Coneliata

Coa.

352쪽

quoque complectitur: Sic Philostratus invita Apoloni j: Byblus insula paro a est apud EIndos, bimaxima coi chylia, muricesqueeximiae magi attadizi, inas cape h bent. Ouoia i aq, conchylium, diuersum esse constet a mucronatis muricibus,ta CC non a b Ocrino: iam quale ipsum sit explicemus . Conchylium, inquit Roadclctius, seruat OG aeco nom/ne vocatura latinis. Sunt qui Ostractum putent dici. Sed illi nomen parcis Loti accommodant,vel Plinius nomen totius parti deditasic ea im Lb. 32. cap. Io. Inuenio aptio quoia. moi tac uvocari, quod aliqui onychen vocant. At onyx inquit Dioscorides dixi uetra, Aia, id est ope:culum conchylij, pro quo etiam ostractum sumi a Placito de clat Aerptiui met verba:hoc sumtum vulvae penis mite resistere:odore castorei ,ineliusq; ci ai co ι stomproficete. Quae eadem sunt cum his, quae operculo conchylij tribuit Dioicotaces . Commendat enim ungues,qui odorem castorei refero ne eorundemq;lactea excitari tetadit is minas,quae vulvarum strangulatione conciderint.

RORMA. DESCRIPTIO.

ONCHYLIVM secundum eundem Rondeletium est ex magnorum tu bi- Fnatorum genere, ea parte latius qua in turbinem deficit, sine acu eis, tubercta lue ullis .Foramen quo caro interior ostenditur,non rocundum, ut in purpura,& buccino, sed longiam. Tale Conchylium Rondet et ij,cum suis opeeulis,una ctiam est operculum, de cum operculo Purpurae. quo separatim haec omnia scripta reliquit. Iapurpura satis demostra se

se nos arbitror,op rcc lu

Nunc ostendendum Do

bis est blattam Byzantia Arabum nihil aliud esse, quam conchylij ope. cu- Glum: quos imitati pharmacopole nostri conchyliorum, buccinoi umquc percula pe. mista ve dentes , biatras byzatias vocant, has rotundas, II-las longas. Serapio libro de Simplicibus cap. 9Ι. Athfar atheb, id est, ungula aromatica, & blatta Byz itia Diostoridis, est conchylium ex speciebus Ostreorum,& est si,

pici& reperiuntur tot re- Ηgionibus Indiae, in aquis iuXta quas oritur spica nardi. odor autem eius est aromatibus, quoma 'stud animal comedit nardum , & ipsa colliguntur tempore aestiuo, quando aquae desiccantur. Reperiuntur etiam ex eis in littoribus maris Euxini ,&color eius est declinans

ad albediaem, &est piae

353쪽

De Testaceis Lib. III.

Α huis. Sed illa quae nascitur in Babylonia est coloris subnigri, & est maior illa, & omnes

habent bonum odorem: quando fumigantur,cum eis sentitur sicut odor castorei .Quando igitur fit sumigatio cum eis mulieri habenti suffocationem matricis,&fimiliter habenti epilepsiam onscre,& quando bibuntur, molliunt ventrem,& faciunt omnes operationes, quas faciunt ostraea de paraca, vel portura. Eadem repetit Serapio eode in libro dinu .

putarum operculis agon . Quae omnia ex Dioscoride transcripta esse nemo e ' qui neget, si illa cum Dioscoridis verbis contulerit,q sunt huiusinodi.Vnguis, siue onyx,c ebes: Conchia id tegumentum est, ei simile quo purpura integitur, quod ia inc nardi seris lacubus in, ρο α uetatur,suavem ideo spirans odorem, quod coachylia inibi nardi pabulo vescacitur. Col Ii tue posteaquam stagnantes aquae sitivis squaloribus inaruerint. Laudatissimus, quia mari rubro desecaut, candicans,ptΠguis. Babylonicus nigrescit, atque minor conspicitur :Ambo odoris gratia sussiuntur,sed aliquatenus castoreum olent. Iidem sussitu excitantis initias vulvae strangulatu oppressas, comitialesque. Poti ventrem molliunt. Haec Dioko- - .ii desi quibus plane similia sunt, quae Serapio de blatta Byzantia literis mandauit. Dicitur autem unguis a figura: est enim operculum oblongum auium carniuorarum vaguib B mile. AItera tantum parte adhaeten , id est, crassiore. Quum incenditur, fumum itum,

emittit, valetque ad ea quς tradidit Dioscorides . Sed id propius intuendum qu scribae in Indiaenardi seris lacubus inueniri avemque ideo spirare odore, quod conchylia inibin,rdi pabulo vescuntur, colligique posteaquam aestius squalorιbus inaruerint. Nam si conia chylia marina sint animalia, quomodo in lacubus inueniuntur, colligunturque aquis a stuexiceat is Aa mare deserunt turbinata, ut fluuio lacusque subeantὸ Haec a Dioscoride extiliorumsententia dicta esse crediderim, que ex alijS descripsisse,quibus expolitis, prelate,

ea,quaeex maci adserunxur. Sunt qui blattas Byzantias nega ae esse onychas,fiue ope eula eonebyliorum, quod blaKtae xantiae non sint odorat et, seMoetidae. Quam opinionem 'ν ' ε' possim Deile ex eo refellere, quod Dioscorides non semper ἡ-- vocet id, quod grato solum, & iucundo odore placet, sed aliquando id, q0od vehementi,& graui est odore Sic

pix dicitur ab eo ἐοωδηs, quam tamen suavis odoris Misclemo dixerit. Sed de hac te plu- ea alias dictari sumus. Quod autem hoc loco εὐωδκ recte laterpretem ut, id maximo est argumento, quud qualitatem odoris cxprimere volens Dioscorides dixit: Uμφο αμοι n

Ebylooica loquitur incensa castoreum quodammodo redolent. quod castoreum odore g aes,de vicus udolente esse debere tradidit idem Dioscorides.Huc a cedit quoa oon nisi a foetidis rebus facto iussitu,suis catione vulvaeoppres, excirantur,neque comitiales Quale si quae blattae Byzantiae hodie venduntur a seplasiarus, grari, Sc suauis odoras non sint, ideo conchyliorum opercula, vel Pngum esse non recte inficiaberis. Eximendas setopa, Antegum Ius alius , quem nobis inijcit Dioscorides cum dicit : Vnguis conchysis tegumenturnis, rum purpas ei simile, quo purpuca integi vita ae consentis non possiuae cum ijs,quae diximus conchyl j operculo, longo strictoque, buccini vero,&purpurae rotundo , nisi hanc simili iudiciem ad usum substantiamque, non ad figuram resecamus: ut sit dens : . emaduioridum purpura operculum habet, quo foramen clauditur veluti testa altera, ita de conchylium, vel subtiaotia, viribusque simile est conchylii operculum purpura operculo, non autem figura. Hae sunt, quae de coachyli,& buccisiopercalis dicenda potavi. Hactenus Rondeletius, exhibitis utriusque iconibus, quarum quae rotunda est, buecini est, caeterae conchyliorum. Conchylijs lacum inesse ociquit idem , purpureum satis testatur Pliniushesa 1. capa. Tettius est, qui proprie conchylij intelligitur multis modis. Unus in helio- D tropis, & in aliquo eν bis plerunques ruratior: alius in malua ad purpuram inclinam alius in violustrotina 'ci' horum xςgetissima. Ex eodem suco lanas tingi latita HA-le est ex vςtπι-stripti, conssimare. Marcellus medicus de effectibus a uam p -.elaude amaut lana insecto conchylio maristo monet et eas assidi enim vix Me

Plaut

354쪽

3 8 Vlysiis Aldrouandivs VS IN MEDICINA

rura

Glores.

oNCHYLII partes omnes in medicamentis usurpantur. Crmatum Conchylium idem estici 'uod Purpura, & Buccinum, ait Dioscorata. opereulum susitu excitat sarminas vulvae sttaagulatu oppiestas,comitia Iesm. Carnem tot nam medicamelis dolorem aurim sedantibus acim istet Galen. io 4ne labri tectij de medic. κατά -- : quum myci ham, adipem Anseris,um,vel butyrum, vel resinam, & Cochylij intcinam patiem aequis p tibas erata supes au Fac da mo ea. Qinio loco eius Scholiast G -- avs legetidum suspicaecuc non a ra λλυ ἰπῶ, sed τὰ ἐκνος , opinionemque sum a. tioue firmareconatur,quod testa, α opercussi vim habeant rcsiccandi sine morsu,& qua stearum Purpuis, Plinio teste, vastae ad praecitas neruos. Sed malim reci ptiorem lectio. nem, inquis Rondelectus, sequi- Nam eo io loco magis dolorem tedare studet Galenus, quam exsiccare,ut alia quae enumerata sunt, stendui,scilicet adeps a Minus, butytum, Flesina,quae doloris alae meorum afferunt, calate, ct humore. Quare per κωχυλίου τὸ cinae, nem intelligo,quae ob sals- succum digemodi vim aliquam obtinerare ob ibbstatiam pinguem, glutinosamq; παρηγορικν quid babet. ob eam causam vermes, & asell hqui sub aquatio vase stabulantur, in eodem aurium affectu a veter bos commendantur. Testa ue tomactis exsiccae,quam ut dolocem leuantibus Medicamentis admisteri debeat: exncca enim, constringendinae dolorem augerent Potius quaci letarent.

DE TURBINIBVS.Cap. XVI

βeus, siue de turbinibus proprie vocatis, quorum quanquam multas ipecies depinxerit Rondelatius, atque etiam plurimas adiaciam, tamen Phi. Glosephus inter turbinata inum simpliciter tut em nomInat,omnes eodem nomine complexus neque magnitudinis,aeque qualitatis aliqua habita ratione.Sunt autem siue tu bin , qui ia longiorem, de acu- Hoeem verticem deficiunt, quam turbinata,&cochleae. Roadeletius non leui coniectura eosdem esse putat cum τραβηλαις,&άτραβηλου, quorum meminit Athenaeus. γ ,et ab Δερκυλα ον ἀργο μή, τῆς τραβηλους γαμίζουσι, μνημονέυανυς άυτων ωο ὲ-Ψ.ἀώων -- ω τὸ καλ- Oeta oc est, Agia me cylus ιο Argolicis strabeios vocant alita-beios, de uishoc tradeaceo, quod tubar modo senum edant.

DE TVRBINE MAGNO.- Cap. XVII.

Rondeletius primo loeo proponit hunc longum, & magrium turbinem, multisque i

voluminibus constatem,procorporis classitudin margiae,ut aie,spisso,&asp r testa alba, lineis, tuberculisque mulcis scabra, S aspera . tamen rotundum, inquit, habet di rimam, qua excernuntur excrementa. Saxis hinee turbine sui sum verso. Quae de test carrusque viuin Purpuris, Bisecinasque dicta sunt hue possunt accommodati. Sic ille. DE

355쪽

De Testaceis Lib. III.

Iumen magnus Rondet.

eiusdem. Cap. XVIII.

VNC turbinem oldine secundum collocauimus, quod magnitudine . . praecedenti proximus esset. Vocasse is turbinem Roadeletius auritum Nomm sale ob alterius turbinatae parti aduersi latam utrimque appendie . Este uri autem hunc turbinem perelegantem, & rarum in mari Gallieo. Testae .olumina tuberculis extantibus, pulchro ordine dispositis distincta esse - ' Horum imaginem imitari artifices in urceis e mandis, addita basi.,ui;ti thinis, vel alterius stromb dis iconem insignis equidem magnitu diuis, & pulchritudinis . Concha est tuberosa, atque an-itainiosa, nee no Naurita. Pingitur prone, S supino Orae eius dematae sunt,ut in concha Venerea:Color intus, S in tergore ferrugineus, caetera croceus. Atq; hoc etiam a Rondeletij figura plurimum differt, quod huius turbo se est sessilis , cum eius valde sit oblongus . Similis plane est subsequens turbo, nisi testam superne haberet te eophaei coloris. Cum hisce meis Turbinibus non parum similitudinis habent hae postremae conchae, quarum prima mihi pro Trocho Nilotico albo, altera pro Trocho Nilotico maeuloso missa est. tben auritus Rond.

358쪽

Vlyssis Alcimuandi

Doctus Niloticus albus. Doctus Niloticus maculossis

359쪽

De Testaceis Lib. III

DE TVRBINIBUS TUBEROSIS

Cap. XIX.

N Turbinum genetibus hac iure numerabitur , inquie idem Roade etius, quia tuberculis multis tuberosus cognominatur . Is sinistrae manui proximus cst, longus, tenuis, in mucronem desinens. Huiusmodi sunt quid a albi , quidam nigri, quidam vacij. Pollicis magnitudinem nunquam cX- cedunt. Ia his cancelli cum patui sunt, vivunt, authote Atii tela : sunt- Magni:υ que longiores ijs, qui aeritatum sunt hospites. Huius generis turbines G. in terra reperiuatur, qui cochlearum nomine comprehenduntur: nam praeter cochleaS nullum testaceum genus in terra uiuit. Eiusdem turbinum generis sunt aliquot species di verse, quo alogae, tenues, Tutianis tuberosi icones Rondeletis. acutiores, laeves, cuius' i modi sunt tres tubero Propio tes. Alij, postic miscilicet duo i pictura huic

capiti praepolia, ita quales,tuberoii,scabri, uirga is. Vita,moribus, substantia non dissomni .H. cu q, ille. Ego istiusmodi tabe - Astharas rosos turbi aes ploci, OS tuberosi obseruaui, atq; etiam hic Tarsines

aliquot depingam. Ex quibus qui prior est in ordine, & separatim depictus,

fotin secus cineret nigrescentis est coloris, albis - ω - ω tubesculis,ac speciosiis co- spicuus, intrinsecus amethystini, circum oras ex caeculeo viride scit. Habes deinde tabulam integram, in qua turbines expci muntur quatuordecimis numero primo turbo tuberosus ,&a sper, in quo nascitur cancellus. δ . Turbo striatos eX monte erutus. 3. 4. Turbinis tuberofi,& oblongi tres a tetentiae. 6 Turbo alius striatus ex montibus. 7. Alius lineatus, & leu S. S. Tu γbo circa caudam licieis quatuor protuberantibus. 9 longia ,&acutus instar unicornu. Io. Acutus, punctulis extubera a tibiaSplenus. ai. Alius ex rubro, do albo variegatus, Sciaequalis. I 2-Τuberoscis alius,&lineatus. 13. Tuberosus extremo aliquanta tum oblongo. 14.Turbo est muricatus. Quorum omnium ico iacS

habes proxima pagina.

DE TURBINE ANGULOS

RO NOLLETI Vis exf ita hac icone, hi a tui

bo, inquit buccins iatis simit .s, quia teitae volumi na ita a se discreta sunt, ut in medio angulos essi

ciant, cognominatur angulatus. Ia turbitae tenua

tur inseriore in parte,superiore in Iongum,& acutum rostru . Sic enim cum Plinio loqui possumus,qui purpurae rostrum dixit. Colore est marmo: eo. Vstus dent scicijs conficiendis viil sumus est. Sic ille. Buccinaritem figuram reserunt turbines isti a me adiuncti: quorum primus oblongus est, & stria tus,emontibus erutus: alter striatus,&verrucosus; item tres

aliae ex albo cinereae. Gg 3 Tuz-Tumentaberosum. Tutben angulosus Rond.

SEARCH

MENU NAVIGATION