장음표시 사용
71쪽
A Mons lienses eo Calamae, Glaugio saepe confundant. Robereus Consuatinus Moni liensibus Glanglos corrupte μις pro Glaugio; diei scribit, item RubeIle, & Comteas, quod gladium,sive culecum sonat. Hisparus Calamac pes cado. Sepias, S Loligicies,
testibus Ebero,& is ero, Get oi una voce vocaι Balchnsch, ab humore atramento simili , quem habent ioco sanguinis. Eum mim humorem Germani Bali 2 appellano. Et Anglis Bah nigrum si scat. Sed Adauri, Leonicetus Sepiam priuatim Balchfitch appellari seribit. Quodsi ge male nomen hoc ad Mollia faciamus, ipecies sub eo contentas diiseteoeijs adiectis, Germanis nostru ,inquit Zoographus ita interpretabimur: taligo maior, eio grosset Ianger Balchfisch. Loligo minor,ein Κleinec tanget Balchfiich. pqiem bruit ei Balavfistb . Polypus eiu B L vasth mit ei nΚte1nen te b, uod lange iassen, da- ruis Gauch Pan Κam Caeterum Loligine simpliciter Germanis Imefitch dic tradit N
menclatoriquod piscem atrameneariu denotat,ut eius i inguae periti me docuerunt. Belgis See tatae, id est selis marina, vocari ide testator. Putat Zoographus Loligine quoqb recte a Germanis aspellari posse eici Raan uitet. Nam Raa gracile,&oblongum illis significax, Kattes vel tale Angli, Sepiam, quae vox apud Germanos omni Mollium generia B commodari potest. Loligiaem vero S ue ab Anglis nominari Ioan. Fauconeios Zoogia phum docuir. Olligaga Illy ij, dicitur. AGaza ,&al js cecentioribus geminata liquid Lolligo scribitur. Doctioribus plerisque simplici,veteru codicum imitatio . Sic enim scriptum ceperio in Hiiiij, Ouidi, bc Horari, antiquissiluis codicibus. Loligo, inquit Varro, dicta est quasi Voligo, qώod subuolet, b cra commutata prima. Quapropter prima syllaba contra naturam apud Poetas producitur, si veca est haec nominis erymologia. Male quid in ex recencioribus Tεο ῖαSςpiam interpretantur, de gladiolu apud Plutarchum 4sente de Eretrientibus habenci us ιιάχαιραν, vs αι τει δες, at ratio; αν non habentibus.
GENVS. DIFFERENTIA DESCRIPTIO.
N TE Teuthi, & Teuthidi, deicriptiooem, ope aepretium est quaedam
P. Mari,quae communit si v Iriq; conue tum, qualia Plinius iob nomine C Lolignis cumplexus est: eo enim utramq; specum, hoc est,Teuthum,& vinιdςm comprehendit, ut ex multis locis A litotest, cum Plviij versione collatis time probauit Rondeletius. Teste igii ut Arist*tela, habeot L inines,vi Sepis,peos Lpra dentesaenos,exigo i rummo'vissimcis ducis malo es, rςivio autςm octonorusu duos intia omnia maximos- Vt enim quadrupedibus ccosa. ἔκ steriora fit iosa, v lidioraq; sunt, ita iis quoq; maximi qui insta habentur his enim onu iustine ut, motusq; potissimum agitur. Duo etiam illi nouissimi maiores suis medijs sunt, quia illis ministraor, Polypus medios quatuor habet maximos. Praeter hos pedes, vi Hςm-bor est, S piae, Loliginea,&Lolli peculiares binas istitu tut pcomvicides longa facetabulo parcec Umὸ bi asperiusculas,quibus capiunt,& ad ora ramci oecibos, ijs iam qdotiςs xempestates vigent ad laxa aliqua adli erentes sese veluti ineboris iactis stabilium. Viam autem barum prQmuscidum alibi clat ii, sic expo- seu ciunitaq; Sepiae,& ligines pedra habe ut breues,atq inutiles,ne aestu Maris teminpestateve extvibentus sum, ut quaedς loginquo admoveat,ideo prom0scides binas longas babeut, quibus Relati anc ri' inuit inur, semstabili/Dt modo nauigii,temrestate ur-.D gente: venentur etiam prosui, oriq; vlongi 'MO admoueant. Ρclypi pro scide carent, quouiam pedes ad:vium undem eqmmodos babent. Duserunt autem hae prsmustides a pedibus 145ddoplomatore. unx, rotbdiores, Mc ut pcde in acutum, deuiicotes,&in e trema tantum parte etabula b bentes. Η4sce promuscide. Lobginum l1gislatis .pellas
72쪽
οςλύγγα voeat scholiastes Nicandri. Circa Teuthi, Se Teuthidis alueum maiores p snae Lot, quam circa alueum Polypi, aut sepiar. Athenarus ex Aristotele liginem ha here plurima Sepiae firmita probat, eundem scilicet pedum numerum, & proruulai cs, S e pedibus iniectores quidem paruos, luperiores maiores, promuscidem dextram cta siorem, corpusculum totum, molliusculum, & oblongum, quae omnia,&ma tori,& minori Loligini conueniunt. Porro corpusculum, siue σωματίον Athenaeus hicappellat, quod κο λίαν Aristoteles dixit, GaZa ventrem; de eo enim sic scribit: Sepi, ,& Polypis veter simi iis, tum figura, tum tactu est.At ijs quas Loligines aspcllamus, hina quidem conceptacu-ia .entiis speciem gerunt: sed alterum minus ingluuiem imitatur, & tactu distrepat, quoniam corpus etiam tot iam carne molliore constat. Inepte Alberios Magnus,& Isidorus Lolicti ni squamas tribuunt. Hm de patribus externi I ,& primum quidem de atramento. Habent hoc ut Polypi supra apud Mutim potius positum, ut ait Philosophus. Sepiae veto
infra ad aluum. PGaeter attamentum , succum queadam purpurascentem continere Romdeletius author est , quo censet Loligines coctas iubpurpureas reddi. Caeterum Ath naeus de Loiigine loquens ait: εχει δὲ, Θολον ἐντη κὐ- μελανα - id est. Habet autem & atramentum in vesca non nigrum, sed pallidum. Cui etiam subscribit FOppianus boc versu:
Ex quibus locis concludere nequco Bunquid Polypo, &Loligini eiusmodi coloris sit aleamentum. Nam οπερυβ ρον, &-videntur differre. Caeterum cum scribit Aristoteles
Mollia visceribus carere,ied mutim babere,&atramentum,nona iv nigrum succum omnibus inesse. ut quidam putarust, quoaiam atramenti τῶ Θολῶ nomine viatur; nam hoc nomine intelligere potuit succum etiam non nigrum. Nomen igitur atrameuti proprie Sepiae eonuenit succo alli nigro, di e crementicio, caeteris quidem Mollibus, ut Polypo, Teutho,&Teuthi di improprie. Postremo, uti docet Aristoteles, Sepiae, Loligini. S L lio patres durae, ac solidae in tu, Per dorsum, &corpori S prona concinentur , quas Mo e
dema pellant nomine: sed quod insertum Sephsest, Septum Ση αν voeant quod Lo-hoimbus ξιφα gladiolum. Differunt enim quod Sepiae, robustom, latumque est, iotet spi- Gnam, de os mediam prae se ferens naturam, fungosam intra se complectes,& itiabilem eo pulantiam : Gladiolus arcii r,&cartilaginoii0rest forma etiam discrepat pro alu tummodo,quibus insertuS contiisetur. Vnde Quoq; Atheciaeus tradi c Loligini testam o ακον exiguam esse,& cartilagineam; satio est quia terreni minus quam Sepia obtinet, ut docet Alistoteles his verbis: Quod plurimum terrestras materiae habea e Sepia, argumento S pium est, quod tale,tatumq; iit boc enim Polypus caret, Loligo cam lagineosum,&tenue stetit. Lollo, inquit Frauciscias Massarius, per dorsum, at corporis prona procurrente Hadiolo cartilagineo: Vndo a Lucce calamatiae similitudine,quoniam leu cultrum,seo ca- limum retinere videatur, 'scem Calainarum appellant. Aliuexactiushune gladiolum depingentes angustum cartilagineum pellucidum esse scribant abuna parte cultrum, abstera calamum referre. Itaq; cum nihil desit, quod ad thecam set ipcocia m videatur necessatium,habet enim etiam aeramentum in mut1,aptissime apud multas nationes,Gallos
diem Italos, Hispano'; pisci. Calamarius nuncupabitur. Qua suis autem ex Aristotelis .e bis supra pontis paecat 'Gφος, sive gladiolum ad Loligi oem pertinere, σήπιαν autem ad Sepiam: tamon locum quc am ex eode nilosopho in libris de partibus Anima Rhum adducit Zoo apb-, quo probat Sepium quom de Loliginis ostraco, seu testa diei: verba tem eius haec suat Gaza interprete. Loligo sepium cartilaginosum, ac tenue g iis, &minus atramedii cominent, quam Smia. Sed qui Hocus ei non occurrebat,dum east metet, an Graece Sepiam leg tur,dubitat. Proseis a me hic locus aullo modo obsemotius est, nec ab is, et am, qui bactenus de Mollibus commentarios doctissimos ed, aere. Et puto hunc locum in Asi intele neutiquam inueniri, calamim aut sciaptores lapsa aereptum Mographum. Ego Les Stai. Illyricae max1mae ma arteris adii leonem addidi lucidioris doctrinae gra a. inamanus is erat , & crystalli etiam instar splendidus. Minoris vero iuxta Posiri , sum Lotigium Venetaeum. Hecsunt omnia quae, nisi fallore munitet de utriusq; Loti partibus e ternis, interrui', dici a nobis potueruntare.' i nunem oramqt inter se differre demonstremus. Non enim cum Scholia, Nieandri errandum putam , quo Tito muccos putat, Minins manam: aut cum VUottono, qui nobis
73쪽
i nobis insideridum relinquis, an talius a ligine specie differati an isto sexu Dbdkilicet ligo mas sit, Lolos inmina. Quandoquidem istis ciare ex nis dictis Aristote lis patres cie inter se divumles esse: Loligine vero grMiota hηS mi' tot.Quip- νε qui vel in cubito quinq; crescat. Unde Athensus non ς cie ut m aTeuthide magnitudine sola distinguit. N m praeterea & pinnis differunt teodem loco Aristisauio
post docet, sic inquiens: Pinnulae etiam circundanter illae totum in Lolio alueu ambiunt, eum in talione partem aliquam relinquant. Idem alio in loco clarius aperuit: Pinnula, inquit, cum in caeteris, tum in glandium Loliginum lego Loliorum, nam in Graeco legitur μεγάλων τευ genere iundis, perpecuaq; gestatuta minores vero, quas Loligines vom
74쪽
dio modo te Moec. Quapropter iure dixit alias. ΡMS enim Loli , qus cxis in aciarum, latiotest. Aincnaeus cxcvem de Loligine maiori, seu Teutho inibit, accedere ad tres dodrantes, colore lubruffoxiic υπερυτρου & ex dentibus inferiorem in eo minorem,s periorem vero maiorcm,vexumq; nigrum, accipitris rostro figura non absimilem,du cissi, alueo ventriculum suillo similcm viae Quae idie omnia nota modo Teuthidi, seu etiam Sepiae sunt communia ιτostrum autem in Lolio no Protius nigrum est, sed ad nigredinem, tendit. Lolium igitui uc aescriptic Bellonins: Ipsa qui em Loligine maior est, ut cubit tum interdum quioq; esse ibicat, ιnquit Misto cies. Exceriore quoque corporis nota alis quantulum a Loligine ducernitur.Pars emim Lolli, quae exit in acutum, in Loligine latior est. Quinetiam planulae locum Lotium ambiunt Gictura Rondeleti j hoc non ovendit, ut notat Zoographu iunctae, perpetuaeque, quς alioqua in Loligine partem aliquam relinquunt. Minus autem accedat ad Polypum quam Sepia. Nam corpus ea oblongum est, cat tilagi neum,duabu, pellibus obdoctui gladium acetioremn magis cartilagiciolum intergore continens, translucidum vitri modo,cenui tueca inclutum . ostrum aquilinum, psit. Fasci figura.Sed eodem modo atrametum quod Sepia emitiit,& circos octoi os habet,breues tamen: in quibus totidem acetabula corii picies, quot io Sepijs. Ac praeter illos oci ncis, duo quoq; longa fiagella, seu promuiciae, multas in exiccmo acetabulas circumsessa videbis: quibus alonge Cancros, Urios, Astacos, Pagui OS, & omne puciculorum genus abripit. Porto Loiij a tabula praeter Sepiarum, & Polyporum morem, tribus intiorsumaeuleis octis robustas, in gyrum munita sunt: quibus u citati unciuis arripit quod cupit, ut non omnino sic Lutum Lotium manu in ipso masi conIscctare,ac praehendere.Latas i ii gyrum diffundit pinnas: acutua ore corneo gula piaetenuitur angusta, S usq; ad stomachum longa, quam habet ampla aum, atque adeo 1 gluuiem oui Ongam, quae hunc praecedit. Eadem is, e Rondeleriti Q vel bab. Piicis eu pe abiu , grcsaas, ex Μ ilium genere,pedia hus, promuscidibus, capi , oculis,ore,ii Agua, ni tuis, partibu viaremi qui baidam ocunis di modo Sepiae similis. His vero dissiaec. Corpore est io siOIς, cotundiore, in acutum a sinente. Sepia breuior est, delatior, auriorcq; carnc. Sepiae osantern m in prona parte situ quod Septum vocatur, robustum, latoni, cola ita ura in ex ub&ipinam, itiabile quid, di fuligolum continens. Loliginis το-χος, id eu, gladius, tenui st,anguitu , cartilagiaeus, , pellucidus.Promuscis dextra crauioc. At camenium c com Ma infra, ut in Sepia:led pro . Gpem utim. Pinnia ae latiores iunt quam in Sepia, non locum aluum ambientes, & in anguintum acutum in lateribus desinentes. Et paulo post. Praetet.. tamentum, inquit , succum quendam purpurasteo temeontinet, vincie tuopulpurca ligines cocta, reddi puto: Lo- Iiorum autem duo sunt genera, maiores, & minores , quochis verbis Aristoteles docuisse
videtur:Loliorum genus pusillum admodum est, ει iacις quoq; a Loligine dissidens. Quae Gaza melius sic veitisset. Eit autem genus paruorum Lotiorum, facieque a Lciligine di dens. Nam Greca sic leguntur: E δὲ - γενος ὀλγων ΤευΘων. Zoogcaphus hic legendum censet. Em δε υγενος ολιγο ωντεω ν vci EM A G γωγος ολ γον &c. Lolygiciis minoris descriptioncm hanc nobi, scriptam res aq-ir Bellonius:Odio citros, ut bepia habet,multo quam Polypus breviores,Sepia tamen IonStoici. At amentum nigram comtinet Sepiae modo. Grandem quoq; habet aluum,& fistiatam, ut Sepia ; gladium etiam iarergore, alteri tantum huius pacti inhaerentem. Duo crura, siue duas proboscides longas
execit in cirrocu coagerie, teretes,multis in extremo torulis, seu acetabulis cocauas,qu,
bus cumsta quae venator, c pit ori admouet:&ad laxa, quibusdam veluti iactis anchocis confirmata is etiam utitur,quoties de more palpat,dc piiciculos retinent: quibus maiores Hquoq; nonnunquam euincat. Rostrum porro illi est psittaco simillimum . Rondeletius podiculorum numero, promuscidibus, ulis, capite, corporis forma, adioli substacia, aua- mcto,eaenim paretis omnibus tum exteram:tatnmternis persum emasse inini malo,ri scribit,excepta pinna,&gladio i& parie extremastin meam latam ese iacterint co magis,quam in Lolis, gladiolu quoq;& partem extremam acinores.Lollinuantioris Saluiani, &minori Roudeletu, item eius, euius auram Ventat, a Utrum, rubris
75쪽
Loligo maior alia nostras rubiis undiq; maculis conspersa.
78쪽
aquatit. D.9ή. 3 o. Lib. 2. de animal.
ELIQV A Mollia prope littora versantur, ibique vitam degunt, Loligo vero in profundo mari, ut testatur Aristoteles his verbis: Loligo sola ex ijs gaudet alto, vitamque pelagicam agit. Idem etiam de Lolio scripsit in . quiens: Pelagius tamen Lolius non abo modo, quam Loligo consistit. Salvianus in omni mari satis frequentem, & notam esse ait. Ia nostro - mari, inquit, Plinius, LoligineS quu urn cubitorum capiuntur. Sed mi stoteles Lolium ad tantam magnitudinem peruenire author est,nulla loci facta mentione. A bellus Ma nus refert Loliginem reperiri quinq; cubitos longam in Sixto Mauritania flumine Abucidate etiam inimari prope Eub am cx Archestrati ve su apud Athenaeum ocitato colligo, nam multas esta scribat venales in Dio,& Pyrrha opprdis Euboeae. In Ponto quoq; Loligo repetitur, teste Plinio, cum absit Sepia.
GAvDENT piscibus Loligines; nam tradit Aristoteles, Ia Mollium genere
I 6 ι ines, pisces vel maiores euincere. Belloni uri Cancros, Paguros, Astacos,& omne pii ciculorum genus suis longis praetenturis superate, & arripere assit--r m, o silicienterq; quicquid in stomachum dimiserint atterere rostro, quod robustissimtim habent, indeque cuncta, quae in ejus stomacho Porcipiuntur, pulmenti faciem habete. .
APIUNTVR plurimis molis , ut nobis declarauit Oppianus . Postquam enim astutissimas dixisset,subdit hos verius: m. 3 .ri isamisissini tales vigili capiunturA MIep c. r pse niti ,ponro quoia es uisuntW inalto, Currentes rapiunt,pelagi non agmina cunctis Sani instructa dolis, caepissitantur, o hamo, sui macida degunt ;erra, quamctus inundat, Hi plus mente vigent, i rum corpore par Eos Imb Aes tenues potius cum C rtriparua Temla e sciam , Cancro capies, foηgi ;flagellis.
79쪽
h ON natant tantum suis pinnulis, quibus alueus earum circundatur, ut ait Aristo-l l teles sed iisdem etiam volant, ut habet Plinius inquiens,Loligo etiam ιοί tat,ex- a. tra aquam se efferens. Quod N Oppianus tesstatur, ca Aeas, --Ει Δώι aera magnum Iollo, Mi usi; rapax, oemisis Hirundo. Et rursus ibidem. Loirgo, Miluus se mitis Hisendo Cum timeant -agnum veniensem ae marmore sem mare prosii Rui scinianus aera branclis. Non Volacrum species,uono Gilotiarantam. I in malim Gytur pontoclem , volaret Nerias mulio se uolt mitis Mirundo. At rudum summam mi i isti aequoris pndam: Hos nant simius vices mi oi volanti Idem Pliatus ex Trebio Nigro tradit Loligines interdum volare tanta multitudine, vec nauigia quoque demergant. Et Albertu. Magnus , Loliginem scribit quinque cubitis esest longam iti Sexo flumine Mauritaniati&iuxta Oceanum vesitare lagitear modo:taintaque multitudine; ut nases submergant. Neque cloamino esse incridibile putat Rondeletius; cum plurimae mutuo complexae natent: ideoque multa simul capiantur. Caetepum volatu tango tempore exercere non pollunt,quod notauit etiam Albeitus,&Isidorus. Loligo inquit ille,alis pinnis suis in aerein te attolit: sed quia fiatus ventorum sustinece non potest, paulo post ubi ventis concucitur,ad aquas sedite cogitur,&in Orofundu relabitur.
THENAEVS ex Aristotele Teuthi, ac Sepit vitam breuem esse ais
rit: verba Edilosophi hec sunt: si uendi .spacium tam Sepiae, Auam Lolibgin bre mam ςxceptis paucis bimatum non complet. Plinius quoque de Sqm,RLolligine locutus, ait: Neque his bimatu logior vita. Lolis mas, semina hoc inter se differunt etiam pretier illud commune discri meesquo omnia Mollia in genere distingui diximus,quod vi lcripsit Aristoteles , lamina iowstina, O cootinor veluti mammas, quae s aluo inspecta disseces, faci Ie Videtis: quibus ma omnino earee. Losigo mas, inquit Rondeletius, a i mina d:ffert. quod intus meatu. duo. babet, quibus mas carer, sicuti in SepijSeuenit .Quamobrem et- sane, qui talionem seminam ςsse putant, Lolium veto a Gaza nominatum marem, cum etiam in Lolio diffetentia mari , Sscinulat moaodicta teperiatur. Hi f. .c. 1
80쪽
Aodeuitas fallitur. VM Aristotele ς generaliter complicationem Mollium docuisset, qua utuntur in coitu, hec submde infeci: SCpiae vero,& LOligines νεουαν αμα
άμηλαις, νεω τες ε Hr:- idest, Natant in ilicem complicatae ex aduerso, ita ut os ori,circi citris respodeanc e regione, natantes interim in con trarium. Nasum etiam dictum νμυκυ ρα alter in alterius naiam in .serit . Quo loco Ron deletius pro Hiυσι legit 4-oia , vel ἰξ ντ . Quod quidem elat usdieitur inquit Zoographas, si qais diligentius Acistotes is v ba leo cum considcie c. Si Veiaco abadiolum Aostotelem argu Mentum, hoc est,ea qax praecedia ad &sequutur,respic: as; mhst mutare opus est: tracta i cnim ex Professo de animalium coitu:& cum Polyρος ter niti dixisset io coitu , ό - 4- Πρλ αγους ἰταν τίω λεγομενία κεφαλα ερώση προ ο τί dilia Sec. Sepias,8c Loligines natare simul, & coire subiungit: natando autem vitu Aqtae sum in contrarium ferri, utpote corporibu e region , & ex aduerso applicati . Athen. qui, όAt stotelis verba recitans p .σi legit. Plinius, Sepsar, & ligines, inquit coeunt Lib. 7. l nouis componcn es ita ter se bracii: a,& mc OAt Carium Dantes. ore 6 pariunt. Seu Polupi
Hic s. c. s. Ab λός. Arictoteles correctus.
intercam Uecto capi .e coea at: reliqua classium tergis, ut canes. Qui locus, inquit LGoge phus, cum ex Aristotele fit conuersos, tinguis t)meo Mollium ulla coire is non dixit, sed
quit Zuo gra=bus iistulara, siue nasum iri m Meutra istarum pascium, vel coire severa, vel parece Possunt Μοι ia. Rursu, dp Sςpi LMm, S Loriginum coitu agens Philosophus. Δαίουσιν, inquit, v μ ν , ἡ δε ἡ τ ' πω, Θ: Gaza vertit: Nata tu, alteta terroriam, a lieo a ate uerbus in Q. agi cur. Q Od quo pacto quaacet, non assequor ait Z boo aptius. Nam si partibus supinis iuncti. coeo ζ, Sc OS Oti, cirri cirris e tegiocie re sociae sit, Vt d;xerat, νεουσι - ναῖ id est Opposita in uacc natatione utuntur: cion conue Hnielegum alte tum retpo, alterum OS versus natarz, sed os versus utrunque. Sed haec inspi eere neeesse est, si quis de veritate ad dom cupiς esse solicitus. Pariunt in alto testeque Afistotele confestum P SGuum quale Sepi β est. Quae sic transcripsit Plinius: Loligiti ejin alio conserta oua eduor, Ut Sepiata O quoque ςarum appareat gemina: quoniam, uti, ii Philosophus, vulva earum ita a ticula a est, Vt bifida cernatur. Ec. teste eodem prodeunt e singulis Loliginum ouiS,LOligiasti uis Salae, ut in Sepijs conlitigit.